Ignacy Śmigielski grupa 5

POZYSKIWANIE DREWNA - PROJEKT NR 1

,,Organizacja procesu pozyskiwania drewna w Nadleśnictwie Rudka”

- Rębnia IVb (stopniowa gniazdowo-smugowa),

- powierzchnia drzewostanów rębnych 110 ha

- siedlisko Lw

- strefy 150-200m, maksymalna powierzchnia manipulacyjna: 9-12 ha lub całe pododdziały, odnowienie naturalne drzewostanów, okres odnowienia długi 30-40 lat.

1.OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA NADLEŚNICTWA:

Nadleśnictwo Rudka jest jednym z największych nadleśnictw na terenie Polski. Nadleśnictwo położone jest w południowo zachodniej części województwa podlaskiego i północno wschodniej części województwa mazowieckiego, między rzekami Bug, Narew i Biebrza. Swoją powierzchnią obejmuje obszar 240 000 ha. Nadleśnictwo zarządza gruntami leśnymi będącymi własnością Skarbu Państwa o łącznej powierzchni ponad 15 000 ha oraz nadzoruje gospodarkę leśną w lasach prywatnych na powierzchni prawie 34 000 ha. Granice nadleśnictwa Rudka obejmują tereny 5 powiatów: (białostockiego, bielskiego, ostrowskiego, siemiatyckiego i wysokomazowieckiego), w tym 21 jednostek samorządowych.

Lasy Nadleśnictwa Rudka charakteryzuje bardzo duże rozdrobnienie kompleksów leśnych oraz Duzy udział lasów niepaństwowych, wynoszący prawie 70% całkowitej powierzchni lasów zarządzanych i nadzorowanych przez Nadleśnictwo. Lesistość Nadleśnictwa Rudka wynosi 20,4%, a najliczniejszymi siedliskami leśnymi są lasy i lasy mieszane stanowiące ponad 81%. Dominującymi gatunkami są: sosna (39%), dąb (31%), brzoza (13%), olsza (9%). Przeciętny wiek lasu kształtuje się na poziomie 55 lat.

Zasięg działania nadleśnictwa: 236 931 ha.

Powierzchnia Lasów Państwowych: 15 387 ha.

Lasy wodochronne: 2 548,77 ha.

Lasy glebochronne: 119,65 ha.

Lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrody: 179,24 ha.

Lasy stanowiące ostoje zwierząt podlegających ochronie: 392,11 ha.

Lasy położone w administracyjnych granicach miast: 155 ha.

Lasy na stałych powierzchniach badawczych i doświadczalnych: 8,79 ha.

Lasy o szczególnym znaczeniu dla obronności RP: 45,64 ha.

Lasy w otulinie Narwiańskiego PN: 25 ha.

Powierzchnia lasów prywatnych: 33 718 ha.

Odnowienia i zalesienia: 130 ha/rocznie

Pielęgnowanie lasu: 1 500 ha./rocznie

Produkcja szkółkarska: 1 450 000 szt/rocznie

Sprzedaż drewna wszystkich sortymentów: 55-60 tys. m³/rocznie

2. SKŁAD GATUNKOWY I WIEK DRZEWOSTANU:

- drzewostan rębny na siedlisku Lw w wieku 140 lat

- udział gatunków na powierzchni: 8Db 2Js

- wiek poszczególnych gatunków drzew: Db - 140 lat

Js - 120 lat

3. ZESTAWIENIE MIĄŻSZOŚCI POZYSKANEGO SUROWCA DRZEWNEGO:

Z uwagi na konieczność zastosowanie rębni stopniowej IVb, maksymalny obszar na jakim możemy prowadzić cięcia w oddziale nie może przekroczyć powierzchni 12ha, należy więc podzielić oddział na dwie strefy, każda o szerokości 200m. Cięcia zupełne gniazd wykonujemy na maksymalnie 30% powierzchni. Powierzchnią roboczą będzie więc strefa o wymiarach (200m x 550m).

Założenia: Podać miąższość drewna pozyskanego tylko w jednym cieciu (nie w całej rębni) i tylko dla jednej powierzchni (nie całej powierzchni drzewostanów rębnych) !

- powierzchnia drzewostanów rębnych nadleśnictwa ( 5 oddziałów po 22 ha ) łącznie =110ha

- powierzchnia drzewostanu objętego cięciami (1 pas czyli ½ oddziału) = 11ha

- powierzchnia, na której wykonujemy cięcia ( pow. gniazd = 30% x 11ha) = 3,3ha

Miąższości grubizny i drobnicy / 1 hektar odczytane z tablic zasobności.

- miąższość tabelaryczna grubizny i drobnicy dla danej klasy bonitacji i przy pełnym zadrzewieniu:

Db II klasa bonitacji 140 lat - 933 m³/ha 933 (m³/ha) x 0,8 x 3,3 (ha)= 2464 m³ Db

Js II klasa bonitacji 120 lat - 595 m³/ha 595 (m³/ha) x 0,2 x 3,3 (ha) = 393 m³ Js

Tabela1: Zestawienie miąższości dla jednego rodzaju cięć

( cięcia zupełne na gniazdach obejmujących 30% powierzchni I strefy ) w rębni IVb

WA0

WB0

WC0

WD

S10

S2a

S2b

S3a

S3b

S4

M1

M2

Db

---

490 m^3

490 m^3

498 m^3

---

148 m^3

148 m^3

148 m^3

148 m^3

146 m^3

124 m^3

123 m^3

Js

---

80 m^3

80 m^3

76 m^3

---

24 m^3

25 m^3

26 m^3

27 m^3

15 m^3

19 m^3

20 m^3

∑=

---

570 m^3

570 m^3

574 m^3

---

172 m^3

173 m^3

174 m^3

175 m^3

161 m^3

143 m^3

143 m^3

∑=

∑W=1714 m^3

∑S=855 m^3

∑M=286 m^3

∑=

∑=2857 m^3/ 3,3 ha

4. WYBÓR PROCESU POZYSKIWANIA DREWNA:

system drewna krótkiego SWS

Opis poszczególnych etapów pozyskiwania drewna:

1. Na powierzchni:

Ps - Przygotowanie stanowiska pracy pilarza (pilarz ręcznie usuwa rośliny runa w pobliżu szyi korzeniowej drzewa, ręcznie usuwa większe zabrudzenia kory, siekierą usuwa gałęzie i krzewy na stanowisku pracy, przygotowuje ścieżkę oddalania).

Śc - ścinka ( pilarz ścina drzewa pilarką Husquarna 3120XP 8,4 KM, o wadze 12 kg, długości prowadnicy 80cm, o pojemności 118,8cc) pilarka jest duża, ciężka o długiej prowadnicy - odpowiednia do ścinki 120 letnich jesionów i 140 letnich dębów.

Okrz - okrzesywanie ( grubych gałęzi - ze względów ekonomicznych używa się tej samej pilarki co do ścinki, okrzesywanie gałęzi cieńszych - siekiera )

Man - Manipulacja ( robotnik wykorzystuje własne doświadczenie do oceny ściętego drzewa i możliwych do wyrobu sortymentów, za pomocą taśmy mierniczej odmierza sortymenty i zaznacza kredą miejsca przerzynki strzały)

Prz - Przerzynka obalonych drzew na sortymenty z uwzględnieniem jak najwyższego dochodu z otrzymanych sortymentów. Wykonywana za pomocą pilarki Husquarna 3120XP.

Zr r - Zrywka ręczna na odległość do 50m(sortymentów S2, S3, S4 i M z powierzchni do szlaku zrywkowego, skąd zabierze je forwarder)

2. Na szlaku zrywkowym

Uk r - prowizoryczne ręczne ułożenie drewna mało i średniowymiarowego tuż przy szlaku zrywkowym, skąd zabierze je forwarder i zerwie do miejsca składowania przy drodze wywozowej na brzegu oddziału.

Zr m - Zrywka maszynowa ( zrywka nasiębierna drewna S1, S2, S3, S4, M z załadunkiem i rozładunkiem mechanicznym przy pomocy małej maszyny typu TIMBERJACK FORWARDER 610 z żurawiem hydraulicznym i skrzynią ładunkową. Maszyna kołowa dwuosiowa, napęd na wszystkie osie)

( Zrywka półpodwieszona kłód W za pomocą przystosowanego do prac leśnych ciągnika rolniczego Ursus C360 z hydrauliczną wciągarką linową do półpodwieszania kłód i mygłownicą z przodu ciagnika).

3. Na składnicy przy drodze wywozowej:

Uk m - Układanie (na składnicy przyzrębowej kłód przy pomocy zmodyfikowanego ciągnika rolniczego Ursus C360 wyposażonego w mygłownicę, układanie w stosy drewna S i M przy pomocy żurawia hydraulicznego Forwardera Timberjack 610 ze skrzyni ładunkowej na miejsce składowania, ewentualne ręczne poprawki przy układaniu stosów, ręczne przygotowanie stosów - legary i paliki)

Od - (odbioru dokonuje leśniczy nadzorujący pracę robotników)

Sk -(składowanie drewna ułożonego mechanicznie w mygła i stosy na składnicy przyzrębowej zlokalizowanej przy drodze wywozowej na skraju oddziału objętego cięciami)

4. Wywóz drewna z lasu:

Wyw - (Wywóz) (zależy od indywidualnego wyposażenia firmy wywozowej w środki transportu i od stanu i nośności dróg wywozowych leśnych, przykład ciężarówka MAN z naczepą i żurawiem załadowczym)

SK - (składowanie końcowe np. w tartaku, na składnicy nadleśnictwa - ogólnie poza lasem)

5. SZKIC ROBOCZY POWIERZCHNI:

Łączna powierzchnia drzewostanów rębnych wynosi 110 hektarów. Z założenia jest to 5 pełnych oddziałów, każdy o powierzchni 22 ha. Zgodnie z ,,Zasadami Hodowli Lasu” przykładowy oddział dzielimy na dwie strefy, z czego cięcia wykonujemy tylko w jednej ze stref, w drugiej, dopiero gdy odnowimy strefę I.

Powierzchnią roboczą będzie więc pas o wymiarach (200m x 550m) na którym prowadzimy cięcia zupełne na gniazdach.

Ładunki drewna są równomiernie rozmieszczone na powierzchni, szlaki zrywkowe o szerokości 3m, rozlokowane w drzewostanie równolegle względem siebie w odległości 50m.

Z założenia układ szlaków zrywkowych może mieć dowolny - sensowny - układ.

Strefa II (200m) strefa I (200m)

Skala mapki: 1:5000 (1cm >> 50m w terenie)

- drzewostan rębny (jeszcze nie objęty cieciami)

- drzewostan objęty cieciami zupełnymi na gniazdach (z założeń surowiec jest rozmieszczony równomiernie na powierzchni, a nie skupiony w miejscach wyciętych gniazd !)

- szlaki zrywkowe

- składnica przy drodze wywozowej

- utwardzona droga wywozowa

6. PRACOCHŁONNOŚĆ POSZCZEGÓLNYCH ZADAŃ W POZYSKIWANIU DREWNA SYSTEMEM SWS:

Liczenie pracochłonności przypadającej na 1 pracownika wg: ,,Katalogu pracochłonności dla LP”

Pracochłonność tabelaryczna i całkowita wyrażona jest w roboczo- i stanowisko godzinach/1m³ drewna

Operacje	Sortyment		Pozycja tabelaryczna	Pracochłonność tabelaryczna Nt	Stopień trudności	Współ- czynnik	Miąższość	Pracochłonność całkowita	uwagi
Prace na powierzchni roboczej ręczne i przy pomocy narzędzi pomocniczych.
Przygotowanie stan. roboczego	W	d>25	111	0,09	03	1,0	1714 m^3	154,26	Ręczne i siekierą
Ścinka	W	d>25	116	0,27	03	1,0	1714 m^3	462,78	Pilarką Husquarna 3120XP
Okrzesywanie - układanie i przecinanie M	W M	d>25 d<7	121 74	0,36 1,60	03 03	1,0 1,0	1714 m^3 286 m^3	617,04 457,6	Pilarką Husquarna 3120XP
(Przerzynka) -Wyrzynka kłód -Wyrzynka S -	W S2 S3 S4	d>25 <1,5m norma <1,5m	124 126 128 129	0,25 0,54 0,51 0,39	03 03 03 03	1,0 1,0 1,0 1,0	1714 m^3 345 m^3 351 m^3 161 m^3	428,5 186,3 179,01 62,79	Pilarką Husquarna 3120XP
Zrywka (znoszenie) i układanie ręczne do 50m	M S2 S3 S4	Norma <1,5m norma <1,5m	291 70 72 73	25,0 0,64 0,52 0,40	01 03 03 03	1,0 1,0 1,0 1,0	286 m^3 345 m^3 351 m^3 161 m^3	7150 220,8 182,52 64,4	Ręcznie z powierzchni do szlaku zrywkowego
Prace na szlaku zrywkowym i składnicy przy drodze wywozowej
Zrywka i układanie mechaniczne	W S2 S3 S4 M	d>25 <1,5m norma <1,5m norma	24 60 76 60 76	0,28 0,146 0,153 0,146 0,153	03 03 03 03 03	1,0 1,0 1,0 1,0 1,0	1714 m^3 345 m^3 351 m^3 161 m^3 286 m^3	479,92 50,37 53,70 23,60 43,75	Ciągnik roln. (W) Forwarder (S2,S3,S4,M) Na szlaku zrywkowym
Suma:					03	1,0		10 817,34

Sumę pracochłonności tabelarycznej dzielimy na dwie części :

1. Pracochłonność prac technologicznych na powierzchni:

- łączna : 10 166 godzin

- 6-cioma pilarkami :2394 godzin

2. Pracochłonność prac zrywkowych :

- zrywka półpodwieszona 2-ma ciągnikami (sortymenty grupy W): 480 godzin

- zrywka nasiębierna FORWARDER EM TIMBERJACK 610 (sort. S2, S3,S4,M): 171,5 godziny

7. ZAPOTRZEBOWANIE NA SPRZĘT I LUDZI:

3 miesiące (maj - lipiec 2010r) = 13 pełnych tygodni

- liczba robotników na powierzchni jednocześnie: 25 (pracują wszyscy razem na powierzchni po 8

godzin dziennie przez 51 dni) = 10200rbh

- w tym pilarzy: 6 (51 dni x 8h x6 pilarzy=ponad 2394 rb godzin )

- liczba pilerek = liczba ich operatorów = 6

- liczba operatorów ciągników i forwardera = liczbie maszyn = 3

- liczba ciągników Ursus C360: 2 [ pracują 8 godzin dziennie przez 30 dni=240 rbgodzin/1 ciągnik przez 30 dni pracy]

- liczba Forwarderów Timberjack 610: 1 (liczbę 171,5 roboczogodzin wykona pracując przez 22 dni po osiem godzin dziennie )

Harmonogram prac pozyskiwania drewna:

Miesiąc I - Maj

Miesiąc II - Czerwiec

Miesiąc III - Lipiec

Tydź.1

Tydź.2

Tydź.3

Tydź.4

Tydź.5

Tydź.6

Tydź.7

Tydź.8

Tydź.9

Tydź.10

Tydź.11

Tydź.12

Tydź.13

- robotnicy na powierzchni (8 godzinna praca przez 51 dni)

- 2 ciągniki do zrywki kłód na powierzchni i szlaku zrywkowym (2szt x 8h x 30 dni)

- Forwarder do zrywki S i M na szlaku zrywkowym (8h x 22 dni)

8. JEDNOSTKOWE KOSZTY POZYSKIWANIA DREWNA:

Obliczone według danych otrzymanych na zajęciach z dnia 13.01.2010r

	Ilość	Godziny pracy jednej maszyny	Koszy całkowity pracy/ 1 maszynę	Koszt całkowity pracy/ wszystkie maszyny
Pilarka Hsquarna 3120Xp	6	399	82,75 zł/h	198 103,50 zł
Forwarder Timberjack 610	1	171,5	199,45 zł/h	32 205,67 zł
Ciągnik Ursus C360	2	240	47,14 zł/h	22 627,20 zł
				252 936,37 zł

9. ZESTAWIENIE WARTOŚCI DREWNA:

Według cennika drewna obowiązującego od 7 października 2009 roku w Nadleśnictwie Rudka:

Surowiec drzewny	Cena netto zł/1m^3	Cena brutto zł/1m^3	Miąższość pozyskanego drewna	Cena miąższości całkowitej netto (zł)	Cena miąższości całkowitej brutto (zł)
Cennik dla drewna DĘBOWEGO
WA0	-----------	-----------	--------
WB0	803,00	979,66	490 m^3	393 470,00	480 033,34
WC0	556,00	678,32	490 m^3	272 440,00	332 376,80
WD	361,00	440,42	498 m^3	179 778,00	219 329,16
				845 688,00	1 031 739,30
S10	110,00	134,20	--------	0,00	0,00
S2a	133,85	163,29	148 m^3	19 809,80	24 166,92
S2b	224,56	273,96	148 m^3	33 234,88	40 546,08
S3a	62,50	76,20	148 m^3	9 250,00	11 277,60
S3b	100,00	122,00	148 m^3	14 800,00	18 056,00
S4	98,46	105,35	146 m^3	14 375,16	15 381,10
				91 469,84	109 427,70
M1	37,50	45,75	124 m^3	4 650,00	5 673,00
M2	24,00	25,68	123 m^3	2 952,00	3 158,64
				7 602,00	8 831,64
Cennik dla drewna JESIONOWEGO
WA0	-----------	-----------	--------
WB0	406,00	495,32	80 m^3	32 480,00	39 625,60
WC0	292,00	356,24	80 m^3	23 360,00	29 219,20
WD	200,00	244,00	76 m^3	15 200,00	18 544,00
				71 040,00	87 388,80
S10	110,00	134,20	--------	0,00	0,00
S2a	133,85	163,29	24 m^3	3 212,40	3 918,96
S2b	224,56	273,96	25 m^3	5 614,00	6 849,00
S3a	62,50	76,20	26 m^3	1 625,00	1 981,20
S3b	100,00	122,00	27 m^3	2 700,00	3 294,00
S4	98,46	105,35	15 m^3	1 476,90	1 580,25
				14 628,30	17 623,41
M1	37,50	45,75	19 m^3	712,50	869,25
M2	24,00	25,68	20 m^3	480,00	513,60
				1 192,50	1 382,85

Cena całkowita wszystkich sortymentów dębowych (netto): 944 759,84 zł

Cena całkowita wszystkich sortymentów dębowych (brutto): 1 149 998,60 zł

Cena całkowita wszystkich sortymentów jesionowych (netto): 86 860,80 zł

Cena całkowita wszystkich sortymentów jesionowych (brutto): 106 395,06 zł

Cena całego pozyskanego drewna Db i Js wszystkich sortymentów z powierzchni 3,3 ha:

(netto): 1 031 620,60 zł (brutto): 1 256 393,60 zł

10. OCENA PROCESU POZYSKIWANIA DREWNA:

Porównanie kosztów pozyskanego drewna z jego wartością

- Cena całego pozyskanego drewna Db i Js wszystkich sortymentów z powierzchni 3,3 ha:

(netto): 1 031 620,60 zł (brutto): 1 256 393,60 zł

- Koszt całkowity pracy pozyskiwania drewna z powierzchni 3,3 ha = 252 936,37 zł

a). zagospodarowanie lasu: Kompleks leśny podzielony na oddziały o kształcie prostokąta. Podział powierzchniowy lasu według Denzina. Jest to gospodarstwo przerębowo- zrębowe w lasach gospodarczych Nadleśnictwa Rudka. Pozyskiwanie drewna odbywa się na siedliskach lasowych. Sieć dróg wywozowych liczna, przeważnie biegną po liniach ostępowych. Stan dróg dobry, możliwy wywóz drewna pojazdami wysoko tonażowymi np. ciężarówką z naczepą MAN.

b). ochrona lasu: drewno pozyskiwane jest z cięć całkowitych na gniazdach. Zastosowana rębnia, to IVb. Pozyskanie drewna i zrywka ma zgodnie z ,,Tabelą stopni trudności w pozyskiwaniu drewna-tereny nizinne” III stopień trudności, właściwy dla rębni złożonych z ochroną nalotów i podrostów. Podczas obsługi pilarek i środków zrywkowych pracownicy zwracają uwagę, na to, by paliwo i oleje nie wyciekały z maszyn, ani nie były rozlewane podczas tankowania. Obsługa stosuje maty sorpcyjne w miejscach tankowania i czasowego składowania paliw na powierzchni.

- poziom organizacyjny O - dobry, prace zrywkowe i pozyskanie przebiegać będą z przesunięciem czasowym. Najpierw pilarze ścinają drzewa, robotnicy ściągają drewno średnio i małowymiarowe z powierzchni do szlaku zrywkowego skąd zabierze je po jakimś czasie forwarder. Kłody są zrywane ciągnikami.

- poziom techniczno-technologiczny T - średni, przy ścince drzew, ich przerzynce - wyrobie sortymentów- i okrzesywaniu używane są duże pilarki Husquarna 3120XP. Ręcznie trzeba znosić drewno mało- i średniowymiarowe z powierzchni do szlaku zrywkowego, skąd zabierze je forwarder. Załadunek ze szlaku i rozładunek na składnicy przy drodze wywozowej sortymentów grupy S i M jest mechaniczny przy użyciu żurawia hydraulicznego forwardera. Zrywki i mygłowania kłód dokonują ciągniki.

- poziom warunków ekonomicznych E - całkowity koszt pozyskania stanowi 20,13% wartości pozyskanego drewna. Największe koszty generuje praca na powierzchni w tym pilarkami (78,32% kosztów). Bardzo czasochłonne i kosztowne jest znoszenie surowca grupy S i M na odległość do 25 metrów. Tańsze byłoby zrębkowanie drobnicy i S4, ale lesistość Nadleśnictwa Rudka jest niska i zapotrzebowanie na opał okolicznej ludności wiejskiej jest duże - nie ma problemu ze zbytem nawet najsłabszych sortymentów. Można by było zlecić pracę zrywki drewna małowymiarowego i pozostałości pozrębowych okolicznej ludności w zamian za to drewno, ale warunki siedliskowe lasu wilgotnego i konieczność ochrony nalotów są tu czynnikiem ograniczającym.

- poziom bezpieczeństwa pracy i ergonomii B - średni, typowy dla pozyskiwania drewna w systemie SWS.

11. PODSUMOWANIE, UWAGI I WNIOSKI:

- projekt wykonany całkowicie samodzielnie

- koszty pozyskania nie przekroczyły wartości drewna - Nadleśnictwo nie jest stratne

- zastosowanie rębarki do zrębkowania drewna grupy M lub pozostawianie tego surowca na powierzchni do naturalnego rozkładu, usprawniłoby prace na powierzchni

12.BADANIA ZWIĘZŁOŚCIOMIERZEM:

Wykonane na szlaku zrywkowym podczas ćwiczeń terenowych w LZD Rogów, lato 2009 przez członków grupy dziekańskiej V.

← 1m	koleina 1	miedzy	koleina 2	1m→	śr.
190	170	400	320	185	253
410	420	490	210	300	366
210	510	300	380	290	338
140	360	420	430	190	308
300	380	310	390	100	296
300	440	300	420	290	350
390	350	490	540	350	424
130	260	240	450	300	276
110	300	390	500	490	358
220	340	420	460	150	318
150	440	350	390	180	302
380	660	500	390	300	446
280	520	490	500	480	454
150	330	200	460	160	260
160	450	420	470	300	360
140	440	400	510	480	394
350	380	480	500	480	438
260	350	300	380	180	294
160	260	450	530	490	378
200	170	510	530	510	384
260	390	400	320	410	356
180	410	340	400	320	330
200	440	300	400	280	324
200	220	310	450	290	294
210	500	310	370	280	334
300	390	200	290	190	274
400	400	280	260	200	308
380	430	290	270	220	318
160	330	180	420	300	278
200	300	200	430	330	292
					336,8333

---