Gr. III

12.Produkcja sadzonek w inspektach

i szklarniach

Inspekty

Polska nazwa inspekt pochodzi od łacińskiego słowa „inspicere” tzn. doglądać, nadzorować. Określa się je również jako przyśpieszniki, nazwa ta jednak nie przyjęła się.

Inspekt składa się z okna i skrzyni inspektowej. Elementy te mają na celu udostępnienie światła roślinom rozwijającym się w skrzyni inspektowej oraz zabezpieczenie ich przed chłodem zewnętrznym.

Światło słoneczne wnikające do środka inspektu stanowi również poważne źródło ciepła dla rosnących tam roślin, niekiedy w inspekcie zakłada się dodatkowe źródła ciepła np.: fermentująca materia organiczna lub ogrzewanie techniczne.

Teren na, którym ustawia się inspekty powinien być równy, gleba zaś przepuszczalna, dobrze odchwaszczona.

Do momentu wyłożenia pod podłożem ściółka powinna być przechowywana w stanie suchym, a zwilżona po wyłożeniu do inspektu. Po zagrzaniu jej temperatura dochodzi do 37°C. Dla przedłużenia efektu grzania można dodać obornika końskiego lub bydlęcego. Obornika nie należy stosować, gdy w inspekcie produkuje się sadzonki iglaste. Warunkiem dobrego zagrzania się materiału organicznego jest dostateczny dostęp tlenu i odpowiednia wilgotność, wynosząca około 65-70%.

Skrzynie przeznaczone na inspekt ciepły wypełnia się na przedwiośniu, nie zamarzniętym materiałem grzejnym. Boki skrzyni okłada się materiałem ochraniającym przed utratą ciepła oraz przykrywa oknami i matami. Po zagrzaniu okna zdejmuje się, a materiał grzejny dokładnie udeptuje, na to sypie się warstwę 25cm podłoża dla uprawy siewek iglastych lub 35cm dla iglastych. Inspekt nakrywa się ponownie oknami i matami.

Inspekty można wykorzystać nie tylko do produkcji siewek, ale także do produkcji siewek, ale także do ukorzeniania i przyspieszania procesów rozwoju umieszczonych w doniczkach podkładek do szczepienia.

Inspektów można używać do:

• Produkcji sadzonek poza normalnym okresem wegetacyjnym

• Przechowywania sadzonek przeznaczonych do wysadzenia wczesną

wiosną

• W zimnym inspekcie możemy hartować sadzonki wyprodukowane w szklarniach lub w ciepłym inspekcie

• Ukorzeniania sadzonek z rozmnażania wegetatywnego (poprzez

możliwość zachowania odpowiedniej wilgotności )

Inspekty dzielimy na podstawie skrzyni, z których są zbudowane.

Podział inspektów

1. Zależnie od materiału budowlanego:

• drewniane (z desek lub z okrąglaków)

• z materiałów trwalszych jak cegła lub różne rodzaje betonu

• ziemne

2. Zależnie od temperatury

• inspekty gorące ( pow. 20˚C )

• inspekty ciepłe ( 15 - 20˚C )

• inspekty umiarkowane ( 10 - 15˚C )

3. Zależnie od sposobu ogrzewania:

• z ogrzewaniem biologicznym

• z ogrzewaniem technicznym

4. Zależnie od konstrukcji

• jednospadkowe

Są wygodniejsze w obsłudze, posiadają nieco lepsze naświetlenie, jednak są one mniej ekonomiczne jeżeli chodzi o nakład materiałów budowlanych na jednostkę powierzchni użytkowej. Ustawia się je w rzędach o kierunku wschód - zachód., pozostawiając czterdziesto centymetrowe ścieżki między nimi.

• Dwuspadkowe tzw. inspekty belgijskie lub belgijki

Ich zaletą jest to, że są ekonomiczniejsze od jednospadkowych, mają mniejsze straty ciepła. Należy je ustawiać w kierunku północ - południe

Wyróżniamy również inspekty :

• stałe

• przenośne

• zagłębione

Skrzynie są ustawione na powierzchni terenu

• niezgłębione

• zimne

może być stały lub wędrowny nagrzewa się promieniami słonecznymi, najczęściej nie posiada żadnego podkładu

• ogrzewane

Wykorzystuje się tu ciepło uzyskane w sposób sztuczny za pomocą urządzeń technicznych lub powstające przy rozkładzie materii organicznej (przede wszystkim ściółki drzew liściastych z wyjątkiem dębu)

Szklarnie

1. Zależnie od ustawienia

• pojedyncze

• zblokowane

2. Zależnie od wielkości :

• Szerokość 6 , 9 lub 12 m

• Długość 30 lub 51 m ( zblokowane tylko 51 m )

3. Zależnie od przeznaczenia :

• parapetowe

• zagonowe

• gruntowe

Budowa szklarni jest bardzo kosztowna. Pozwalają one na produkcję sadzonek w ciągu całego roku. W ogrzewanych szklarniach uzyskuje się znacznie lepsze wyniki szczepienia niż w namiotach foliowych. Obecnie najczęściej buduje się szklarnie dwuspadowe pojedyncze wolnostojące lub szklarnie zblokowane. W szklarniach pojedynczych łatwiej prowadzić uprawę sadzonek różnych gatunków, zwalczać choroby, szkodniki i chwasty.

Uprawa w szklarniach odbywa się przeważnie na stałych lub przenośnych stołach. Podłoża wypełniające obudowę stołów mają wyższą temperaturę dzięki rurom grzejnym umieszczonym pod nimi. Sprzyja to wzrostowi korzeni sadzonek i szybszemu ukorzenianiu się zrzezów.

W szklarniach łatwiej niż w namiotach można zwiększyć zawartość CO₂ w powietrzu w sposób sztuczny.

Uprawiane siewki iglaste przechodzą następujące fazy : kiełkowania, wzrostu juwenilnego, wzrostu nieograniczonego, przygotowania do spoczynku i spoczynku.

Faza kiełkowania trwa zwykle 1-2 tygodnie i odbywa się w stałej temperaturze, około 20-25°C, przy zachowaniu stałej wilgotności podłoża, 16-godzinnym dniu i oświetleniu.

Faza wzrostu juwenilnego trwa 3-5 tygodni, a wzrostu nieograniczonego 5-6 tygodni. Siewki korzystają wtedy z 55-70% światła słonecznego. Temperatura powietrza ma wynosić w dzień około 25°C, a w nocy 20°C.

Faza przygotowania do spoczynku trwa 6-8 tygodni w stałej temperaturze 20°C oraz 8-godzinnym.

Faza spoczynku twa 4-6 tygodni. Nawożenie zostaje przerwane, a utrzymana tylko dotychczasowa wilgotność. Siewki przebywają bez żadnego oświetlenia w temperaturze od 2 do 5°C.

Po przejściu tych faz siewki odpowiadają parametrom 2-letniego materiału ze szkółek otwartych i nadają się do wysadzenia na odkrytej powierzchni, gdzie ich wzrost jest w pełni zadowalający.

1

---