URAZY I I OBRAŻENIA KLATKI PIERSIOWEJ
URAZ- (trauma)- energia działająca z zewnątrz w nadmiarze , powodująca szkodliwe następstwa w organizmie,
Rodzaje:
chemiczny
mechaniczny
termiczny
radiacyjny (związany z promieniowaniem)
akustyczny
kombinowany
jednorodny
raniący
tępy
Konsekwencje urazu -obrażenie (lesio)
W klatce piersiowej -obrażenie zamknięte
obrażenie otwarte
OBRAŻENIE WIELONARZĄDOWE
-uszkodzone 2 narządy w tym jeden ważny dla życia
-wymaga hospitalizacji lub specj zaopatrzaenia
OBRAŻENIE WIELOMIEJSCOWE
-głowa i szyja
-klatka piersiowa
-brzuch
-miednica i ukł moczowy
-kręgosłup
-kończyny
Stały wzrost obrażeń kl.p.
*Rozwój motoryzacji
*Przemysł
*wzrost przestępstw z bronią palną
grupy segregacyjne:
1)ranni którzy giną bez względu na jakść pomocy medycznej i szybkość jej udzielenia
2)ranni którzy mimo braku szybkiej pomocy medycznej przeżyją
3)ranni których może uratować tylko właściwa i w porę udzielona pomoc medyczna
*złamanie I żebra- ocena dużych naczyń
*złamanie mostka- stłuczenie serca
*wyłamane „okno kostne”- złamanie w II mż, stłuczenie płuca i spadek napełnienia prawego serca
lecz: -blokada nn.mż. (powyżej, na wysokości i poniżej złamania)
-toaleta dróg odd.
-tlenoterapia
-stabilizacja rusztowania kostnego: pelopa uciskowa
osteosynteza wewn.
oddech kontolowany
ruch paradoksalny „okna kostnego” w czasie oddychania: -kołysanie śródpiersia
-spadek rzutu minutowego serca
-spadek pojemności dużych żył
WSRRZĄŚNIENIE- zaburzenie czynnościowe brak zaburzeń morfologicznych
STŁUCZENIE- morfologiczne następstwo - krwiaki, wybroczyny (stłuczenie żebra)
ZGNIECENIE- zespół Perthesa - wybroczyny krwawe podspojówkowe, podtwardówkowe ?, wzrost ciśnienia w górnej cz.tułowia
*złamanie I-III- obrażenia dużych naczyń
*IV-XII- brzuch, wątroba, śledziona, nerki
*inne- odma
ODMA- powietrze w jamie opłucnej
1)wewnętrzna- płuco, oskrzela, tchawica, przełyk
2)zewnętrzna- przez skórę
3)otwarta
4)zamknięta
5)wentylowa
6)samoistna- bez istotnej przyczyny, może być w przebiegu raka płuc, rozedmy, gruźlicy
-czysta postać: w 2 etapie videotorakoskopii w szczycie płuca (wycięcie)
7)całkowita
8)częściowa
9)krwotoczna- powietrze +krew: neo
gruźlica
uraz
stany pozapalne
RANA SSĄCA- odma zewn.otwatra
Kiedy przepływ powietrza przez ranę jest większy niż przez szparę głośni
1)wahadłowy ruch powietrza- spadek wymiany gazowej
2)migotanie śródpiersiowe- spadek napływu krwi żylnej do PP
ODMA:
Objawy:
*duszność, pobudzenie, sinica
*wzrost HR, oddechu, spadek RR
*przesunięcie tchawicy i uderzenia koniuszkowego
*rozedma podskórna
lecz:
*w II mż w linii środkowo-obojczykowej (w miejscu typowym nie w miejscu zranienia)
*zasady wprowadzenia drenu:
-monitorowania ważnych funkcji życiowych
-zapewniony dostęp do żyły
-umyć, znieczulić
-badanie palcem miejsca wejścia drenu
-sprawdzić ruch powietrza w drenie i kołysanie drenu podczasoddychania
-połączenie drenu do aparatu ssącego
*aparat ssący
*dół pachowy
*butla zbiorcza
*butla redukcyjna
*o sile ssania decyduje głębokość zanurzenia po poziom wody
Powikłania:
*wysunięcie się drenu
*rozłączenie z układem ssącym
*zbyt wysokie położenie butli
*dren niedrożny
*uszkodzenie naczyń piersiowych
*nieprawidłowe położenie
*ropniak opłucnej
*rozerwanie lub nakłucie ważnych narządów(serce, płuco, przełyk, aorta, t.i ż.płucna, wątroba, śledziona)
warunki zakończenia drenażu:
*kliniczne i radiologiczne cechy rozprężenia płuca
*ilość drenowanego płynu < 70 mm/dobę
*brak przecieku powietrza z płuca do opłucnej i do układu ssącego
OBRAŻENIA KL.P.:
*drenaż opłucnej
*opracowanie ran
*obserwacja
*10-20 % torakotomia
WSK DO TORAKOTOMII PO URAZIE:
*masywne krwawienie do opłucnej: -wstępny drenaż 1000-15000 ml
-drenaż 200-300 ml/h przez 4 h
*długotrwały przeciek powietrza > 24 h
*obrażenia narządów śródpiersia
STŁUCZENIE SERCA:
*obrzęk i wylewy krwawe w obrębie komór serca
*wzrost HR i zaburzenia rytmu
*CKMB
*znaczenie kliniczne równoznaczne ze świeżym zawałem serca
*zaburzenia rytmu napadowe
TAMPONADA SERCA /hemopericardium/
Najczęstsza przyczyna- uraz mechaniczny
Objętość krwi ............... 100 ml ..................... w niezmienionym sercu
Zależy też od prędkości narastania (czas)
CO=k (CVP-IPP)
Leczenie:
*intensywna terapia płynowa
*unikanie leków rozkurczowych
*nakłucie worka osierdziowego: - monitorowania HR, CVP, EKG
-kierunek igły 2x 45 między wyr.mieczykowatym a łukiem żebrowym
*odbarczenie krwiaka i odmy opłucnej
*............. oddechu kontrolowanego
URAZOWE USZKODZENIAPRZEPONY:
1)przesunięcie trzew do kl.p:
*ostra duszność
*sinica
*wstrząs
2)niedrożność przemieszczonych jelit
3)obrażenie śledziony i wątroby
Dgn:
*KT
*VT
*rtg
OBRAŻENIA PŁUC:
1)uraz przenikający:
*zranienie płuca
*odma
*krwawienie umiarkowane
2)uraz tępy:
*stłuczenie płuca
*obrzęk, niedodma ogniska
*spadek podatności płuc
*niewydolność oddechowa
OBRAŻENIA PRZEŁYKU:
*uraz tępy nadbrzusza lub przenikający kl.p.
*bóle podczas połykania
*odma lub krwiak opłucnej bez złamania żeber
*rozedma śródpiersia
*głębokość wstrząsu nieproporcjonalna do siły urazu
OBRAŻENIA PIERSIOWO-BRZUSZNE
*obrażenie narządów obu jam ciała przy postrzale- rana wlotowa poniżej (4mż od przodu, 6 mż od tyłu)
lecz:
*drenaż opłucnej
*oddzielnie laparotomia i torakotomia
ARDS
Zapobieganie:
*szybkie uzupełnienie ubytków krwi
*zwalczanie kwasicy
*zapewnienie prawidłowej wentylacji
2-3dni od wstrząsu
leczenie:
*PEEP
*inhibitor oksydazy ksantynowej
*p/ciała monoklonalne
*DA
OBRAŻENIA KL.P:
DGN KL.P:
*KT kl.p.
*powtarzane bad.fizykalne
*gazometria
*rtg
WYKORZYSTANIE VIDEOTORAKOSKOPII:
Warunek - stabilny stan chorego
-dokładna dgn obrażeń, szczególnie przepony
-hemostaza, aeostaza
nie zalecana w urazach serca i dużych naczyń
LECZENIE:
*toaleta dróg odd.
*ostrożna podaż płynów
*całkowita kontrola bólu
PRIORYTETY:
*drożność dróg odd.
*dokładnie zbadać kl.pl.
*leczenie odmy i rany ssącej
*właściwa wentylacja i zwalczanie bólu
*leczenie stłuczenia serca i tamponady serca
*czujność przy złamaniu żeber
BŁĘDY:
*bierne oczekiwanie na rtg
*przewodnienie chorego
*brak troski o uczestników wypadku którzy nie zgłaszają dolegliwości
*opóźnianie leczenia poprzez przewożenie chorych do innych ośrodków tylko w celach dgn
*przeoczenie obrażeń wewpiersiowych?
1