Psychologia rozwoju str. 371-180
Związki z rodzicami:
W okresie dorastania, najważniejszymi związkami dla dzieci są związki z rodzicami i rówieśnikami. Jeśli chodzi o związki z rodzicami, nastolatki chcą wykonać tu dwa sprzeczne ze sobą zadania, mianowicie uzależnienie się od nich, a jednocześnie zachowanie poczucia związku. Dążenie do autonomii powoduje większą liczbę konfliktów między dziećmi i rodzicami.
Naukowcy zbadali wzrost liczby konfliktów między rodzicem i dzieckiem. Polega on na nasileniu się częstości sprzeczek lub nieporozumień jeśli chodzi o obowiązki domowe, np. wymagania rodzica żeby dziecko coś zrobiło, a ono nie chce, lub sprzeczki dotyczące ubioru czy fryzury dziecka, które chce pokazać swoją niezależność.
Tego typu nieporozumienia są często spotykane i nie oznaczają popsucia relacji rodzic-dziecko. Tymczasowa niezgoda jest przez naukowców uważana za zjawisko zdrowe i pożyteczne ze względów rozwojowych, ponieważ jest częścią procesu indywiduacji i separacji. Wzrost konfliktów następuje kiedy dziecko wchodzi w okres dojrzewania, przyczyną tego są zmiany hormonalne u dzieci, jak i reakcje rodziców na na zmiany wywołane dojrzewaniem ich dzieci. Ten okres uważany jest za najtrudniejszy etap wychowania, ponieważ rodzice tracą kontrolę i boją się o bezpieczeństwo swoich dzieci.
Paradoksalnie mimo zwiększenia dystansu, przywiązanie do rodzica pozostaje silne.
Dla nastolatków coraz ważniejsi stają się przyjaciele, jednak rodzice pozostają na pierwszym miejscu.
Jeśli chodzi o styl wychowania to w okresie dorastania, najlepsze wyniki przynosi styl autorytatywny. Nastolatki wychowane w tym stylu lepiej radzą sobie w szkole, mają tez lepszą sytuację emocjonalną i psychiczną.
Rozwód i 2 związek ma gorszy wpływ na dziewczynki niż na chłopców, w okresie dorastania mają one więcej problemów, są nieufne, traktują nowego partnera jak intruza. Dziewczynki częściej w tym wieku sięgają po narkotyki.
Związki z rówieśnikami:
W okresie dojrzewania te związki stają się bardziej istotne niż były kiedykolwiek wcześniej i pewnie nie będą takie nigdy potem. Przyjaźnie staja się coraz bardziej głębokie i intymne.
W tym okresie zmieniają się funkcje grupy rówieśniczej, nie jest ona już tylko środowiskiem zabawy i uczenia się, nastolatki wykorzystują grupę aby uniezależnić się od rodziców o przejść w życie dorosłe.
Nastolatki same sobie dobierają przyjaciół- są to ludzie którzy wyznają podobne wartości co one. Przyznają, że jeśli odczuwają nacisk ze strony grupy, to dotyczy on nakłonienia do zachowań pozytywnych, jak np. angażowanie się w naukę. Tylko w śr. „narkomanów i chuliganów” grupa naciska na zachowania negatywne. Jak zauważył Erikson, w okresie dorastania, rówieśnicy są główną siłą kształtującą osobowość dziecka.
Badanie: Zakładano, że młodzież afroamerykańska jest bardziej niż jakakolwiek inna grupa etniczna podatna na wpływ ze strony rówieśników. Tłumaczono to tym, że częściej pochodzą oni z rodzin niepełnych i potrzebują docenienia. Zadając im pytania odnośnie tej kwestii, naukowcy stwierdzili że młodzież ta wykzauje bardziej ścisłe związki rodzinne i mniejszą potrzebę akceptacji przez grupę, charakteryzują się niższym poziomem uległości wobec grupy.
Podkategorie grup rówieśniczych:
KLIKA- 4-6 osób ze sobą silnie związanych, charakterystyczna duża spójność, wysoki poziom intymności, w okresie dorastania są jednopłciowe.
PACZKI- tworzone przez kliki (które się stopniowo łączą) składają się obu płci, na koniec paczka znów ulega rozpadowi na kliki (dwupłciowe) a potem kilka luźno związanych par.
Przynależność do jakiejś paczki, wyznacza kierunek działania i związków dla nastolatka. Opisywanie siebie jako członka jakiejś grupy pomaga mu wzmocnić swoją tożsamość a także zidentyfikować potencjalnych przyjaciół i wrogów. (w szkołach amerykańskich: mięśniaki, mózgowcy, szaraki, punki, twardziele, normalni, popularni, strojnisie, samotnicy)
Związki heteroseksualne w okresie dorastania:
W tym okresie wyodrębnia się nowy typ stosunków, który stanowi przygotowanie do dorosłej tożsamości płciowej. Ważna jest tu fizyczna seksualność, ale ważne jest tez umiejętność zachowań intymnych z przedstawicielem płci przeciwnej, takich jak: flirtowanie, odczytywanie wskazówek partnera. Młodzież amerykańska zaczyna się umawiać na randki około 15 roku życia, natomiast aktywność seksualną rozpoczynają poniżej 18 roku życia. Na to w jakim wieku młodzież zaczyna chodzić na randki i współżyć z partnerem mają wpływ różne czynniki: ekonomiczny( biedne nastolatki zaczynają wcześniej, jak i te u których wcześniej zaczął się proces dojrzewania), wychowanie(religijne bądź indywidualne-później)
Wcześniej zaczynają również dziewczęta z rodzin niepełnych.
Homoseksualizm o okresie dorastania:
Homoseksualizm ma podłoże biologiczne, jest zakodowany w organizmie już w momencie urodzenia , aczkolwiek nie jest to zjawisko wywołane tylko naturą , wpływ mają czynniki środowiskowe. Homoseksualne nastolatki są często wyszydzane i atakowane, co negatywnie oddziałuje na ich psychikę.