PREPARATY KRWIOPOCHODNE
Metody konserwacji krwi
Preparatyka krwi
Uzyskiwanie preparatów oddzielonych z krwi pełnej elementów morfotycznych
Uzyskiwanie osocza, preparatów osoczopochodnych
Preparaty krwinek czerwonych
Zawsze wykonanie próby krzyżowej przed przetoczeniem
Obecność leukocytów
Możliwość immunizacji
Przeniesienie chorób wirusowych
Odczyny poprzetoczeniowe/gorączka,dreszcze/
Obecność płytek
Powstawanie mikroagregatów
Konieczność stosowania filtrów
Obecność osocza
Przeniesienie zakażeń pierwotniakowych np.malaria
immunizacja
Płyny konserwujące
Objętość :63 - 70 ml w pojemniku macierzystym /do pobierania krwi pełnej
Cel stosowania:
Zapobiegają krzepnięciu krwi
Funkcja odżywcza/umożliwienie przechowywania krwi i jej preparatów/
Wymagania:
Jałowy
Apirogenny
Stosowane płyny
1.CPDA - możliwość przechowywania krwi pełnej KKC /koncentratu krwinek czerwonych/w temp.2 - 6o C 35 dni
2.CPD - przechowywanie krwi pełnej, KKC w temp 2- 6o C 21 dni
3.ACD -zabiegi plazmafarezy
Skład płynów konserwujących
Preparatyka krwi
Decyzja o rodzaju uzyskiwanych preparatów przed pobraniem krwi
Dobór odpowiedniego pojemnika np:
Pojedynczy: krew pełna
Podwójny:masa erytrocytarna + osocze
Potrójny: np. KKC =KKP/płytkowych/ + osocze
Pojemniki do pobierania krwi
Polichlorek winylu
Stabilizuje błonę komórkową erytrocytów
Chroni przed hemolizą erytrocyty
Umożliwienie przechowywania KKP do 3 dni
Trwałe do - 90 o C
Rozdział krwi na składniki
1.Różnica ciężarów właściwych/sedymentacja,wirowanie/
2.Różnica wielkości składników komórkowych/filtracja/
3.Powinowactwo składników komórkowych do pewnych substancji/filtracja adsorbcyjna adhezyjna/
Krew pełna
1jednostka = 450 ml krwi + 63 ml płynu konserwującego
Ht 36 -44 %
Przechowywana w chłodni +2 + 6 o C
Okres ważności zależy od użytego płynu konserwującego
Pełna krew < 7 dni do przetoczeń
wymiennych u noworodków
Wskazania do krwi pełnej
Intensywne krwawienie przy utracie > 25% krwi
Objawy wstrząsu krwotocznego
Przy przechowywaniu > 24 godz pozostają niewielkie ilości żywych leukocytów, krwinek płytkowych
Zmniejszenie stężenia czynnika V,VIII
Przeciwwskazania
Przewlekła niedokrwistość normowolemiczna/wymagane jedynie zwiększenie masy erytrocytarnej/
Dawkowanie, sposób przetaczania
U dorosłego 1 jednostka zwiększa poziom Hb o 1g%,Ht o ok.3-4 %
U dzieci 8 ml/kg zwiększa Hb o 1g%
Użycie filtra
W czasie nie dłuższym niż 4 godz
Koncentrat krwinek czerwonych KKCz
Po usunięciu z krwi pełnej osocza w ilości 200 -250 ml osocza
Przechowana w temp.+2 + 6 o C
Czas przechowywania, hematokryt zależy od płynu konserwującego
CPDA1 Ht 70-80% 35 dni
CPD Ht 70 - 80% 21 dni
Obecne ,pozbawione swojej funkcji leukocyty ,płytki krwi
Wskazania do KKCz
Zwiększenie zdolności przenoszenia tlenu
Zwiększenie masy krwinek czerwonych
Uzupełnienie objętości krwi krążącej
Niedokrwistość normowolemiczna /np.przewlekła niewydolność nerek, choroby nowotworowe/
Przetoczenie 2 j.KKCz ↑ Ht = 2x > przetoczenia 1j.krwi pełnej
Przeciwwskazania do KKCz
1.Alloimunizacja antygenami leukocytarnymi
2.Nadwrażliwość na białka osocza
Środki ostrożności przy przetaczaniu
1.Próba zgodności
2.Ewentualność użycia filtra zatrzymującego mikroagregaty
Powikłania:
Przeciążenie krążenia
Hemolityczne reakcje poprzetoczeniowe
Dreszcze, pokrzywka,gorączka
Immunizacja antygenami HLA i erytrocytów
Przeniesienie zakażenia kiłą/jeśli przechowana w temp.4o C krócej niż 96 godz
Przeniesienie zakażenia HIV, zapalenia wątroby
Rzadko - zakażenie malarią
Zakażenie bakteryjne
Hyperkaliemia / ↑ K/
Plamica poprzetoczeniowa
Ostra niewydolność oddechowa poprzetoczeniowa
Przemywany koncentrat krwinek czerwonych PKKCz
Przemyte roztworem 0,9% NaCl krwinki czerwone
Zawieszone w roztworze 0,9% NaCl
Ht 70 -80%
Przemycie usuwa osocze ,białka, /pozostają śladowe ilości/,zmniejsza leukocyty do 5 x10 8,usuwa trombocyty,fragmenty komórek
PKKCZ
Wykonanie: w każdym dniu ważności danej jednostki krwi
Wykonywane głównie w układzie otwartym- przechowanie tylko przez 8 godz w temperaturze +1+6
W systemie zamkniętym:24 godz
Wskazania:
1.Uzupełnianie niedoborów erytrocytów u chorych z przeciwciałami przeciwko białkom osocza/IgA/
2.Objawy ostrych reakcji alergicznych po wcześniejszych przetoczeniach preparatów krwiopochodnych
Zasady przetoczenia:
Stosowanie filtrów
Mniejsza ilość erytrocytów/straty w czasie przemywania/ -większa ilość przetoczeń w celu ↑ Ht
Powikłania:
Podobnie jak przy podawaniu KKCz
Ubogoleukocytarny koncentrat krwinek czerwonych UKKCz
Preparat uzyskany z 1 j.KKCz
Przez usunięcie większości płytek krwi i leukocytów/<1 x106
Zmniejsza ryzyko alloimunizacji antygenami HLA przenoszenie infekcji wirusa CMV
Zmniejszenie uwalniania cytokin/z leukocytów/
Zmniejszenie wytwarzania mikroagregatów/płytki/
UKKCz
Uzyskiwany za pomocą specjalnych filtrów usuwających leukocyty i płytki krwi
Najlepiej preparaty KKCz < 7 dni przechowywania
Po wcześniejszym wykonaniu próby krzyżowej
UKKCz-przeciwskazania
Różne typy nadwrażliwości na białka osocza
UKKCz -środki ostrożności
1.Wykonanie próby krzyżowej
2.Przy równoczesnym przetaczaniu KKP - przetaczanie UKKP
UKKCz -wskazania
Niedokrwistość - obecność, lub podejrzenie obecności przeciwciał z układu HLA
Dla potencjalnych wielokrotnych biorców
Do transfuzji dopłodowych i u noworodków
Mrożony koncentrat krwinek czerwonych MKKCz
Krwinki czerwone wraz z płynem krwioochronnym,zamrożone w ciągu 7 dni od pobrania, przechowywane w temp.-80 o C lub niższej
Prawie całkowicie pozbawiony leukocytów,płytek krwi, osocza
Wystarczająco dużo limfocytów- alloimunizacja antygenami HLA
Zamrażanie,rozmrażanie- straty erytrocytów
MKKCz - wskazania
Rzadkie fenotypowo erytrocyty z licznymi przeciwciałami
Do transfuzji autologicznych/rzadko/
Napromieniowany koncentrat krwinek czerwonych /NKKCz
KKCz poddany napromieniowaniu dużą dawką
Zahamowanie zdolność proliferacyjna limfocytów
Zapobiega reakcjom: przeszczep przeciw biorcy
Możliwość immunizacji antygenami innych leukocytów,antygenami HLA
Przy dłuższym przechowywaniu hemoliza erytrocytów i wzrost K
NKKCz
Do napromieniowania używa się:
KKCz < 14 dni przechowywania
Do transuzji dopłodowych, noworodki -5 dni
NKKCz
Npromieniowanie skraca czas przeżycia do 28 dni/niezaleznie od płynu konserwujacego/
NKKCz stosowany do transfuzji wymiennych noworodków,dopłodowych < 24 godz po napromieniowaniu
NKKCz - wskazania
Zapobieganie reakcjom przeszczep przeciwko biorcy
Niewydolność układu immunologicznego
U pacjentów spokrewnionych z dawca
Napromieniowanie nie powoduje znaczącego uszkodzenia erytrocytów
Koncentrat krwinek czerwonych z płynem wzbogacającym/KKCz/RW/
Uzyskiwany z 1jednostki pełnej krwi po usunięciu większości osocza i po dodaniu odpowiedniej objętości płynu wzbogacającego
Umożliwia przechowywanie koncentratu krwinek czerwonych przez 42 dni
Zawiera wszystkie krwinki czerwone obecne w 1 jednostce krwi
Różna ilość leukocytów i płytek krwi
KKCz/RW
Roztwór wzbogacający powinien zostać dodany nie później niż 3 dni od pobrania krwi
KKCz/RW/
Wskazania:
Uzupełnianie strat krwi
Leczenie niedokrwistości
Przed przetoczeniem wykonanie próby krzyżowej
KKCz/RW/
Przeciwwskazania:
Przy alloimunizacji antygenami leukocytarnymi
Nadwrażliwość na białka osocza
W transfuzjach wymiennych u noworodków
KKCz/RW-bez koż.l.-pł./
Krwinki czerwone z jednej jednostki krwi po odwirowaniu i usunięciu osocza , oraz kożuszka leukocytarno- płytkowego po dodaniu roztworu wzbogacającego,
KKCz/RW-bez koż.l.-pł./
Termin ważności 42 dni
KKCz/RW-bez koż.l.-pł./
Wskazania:
Uzupełnianie strat krw
Leczenie niedokrwistości
KKCz/RW-bez koż.l.-pł./
Przeciwwskazania:
Transfuzja wymienna u noworodków
Nietolerancje osocza/decyzja terapeutyczna/
KKCz/RW-bez koż.l.-pł./
powikłania:
Jak przy przetaczaniu KKCz
Rzadziej występują niehemolityczne reakcje poprzetoczeniowe /dreszcze,gorączka, pokrzywka/
Koncentrat krwinek czerwonych
otrzymany metodą aferezy automatycznej KKCz-Af/
Powstaje przez separację krwi na KKCz i osocze bogatopłytkowe
Można „zwrotnie „przetoczyć osocze dawcy lub nadal je frakcjonować w celu uzyskania osocza ubogokomórkowego
Wykonywane automatycznie w odpowiednich separatorach
Koncentrat krwinek czerwonych
otrzymany metodą aferezy automatycznej KKCz-Af/
Erytroforeza - do uzyskania 2 jednostek KKCz od tego samego dawcy
Ograniczenie immunizacji biorcy
Zmniejszenie ryzyka przenoszenia infekcji wirusowych
Koncentrat krwinek czerwonych
otrzymany metodą aferezy automatycznej KKCz-Af/
Wskazania:
Uzupełnianie straty krwi - przy przetaczaniu 2 jednostek - od tego samego dawcy
Koncentrat krwinek czerwonych
otrzymany metodą aferezy automatycznej KKCz-Af/
Przed przetoczeniem - próba krzyżowa
Stosowanie filtrów - zatrzymywanie mikroagregatów
Koncentrat krwinek czerwonych
otrzymany metodą aferezy automatycznej KKCz-Af/
Powikłania: jak po innych preparatach KKCz
Koncentrat krwinek płytkowych/KKP/
1 jednostka = ilość płytek z odwirowania 1 jednostki krwi pełnej
1 jednostka zawiera 0,45 - 0,95 x 1011 zawieszonych w 50 ml osocza
Przed wydaniem -możliwość połączenia pojedynczych jednostek KKP tzw.zlewane KKP
Koncentrat krwinek płytkowych/KKP/
Termin ważności:
KKP w pojemnikach zwykłych: do 3 dni
KKP w pojemnikach oddychających do 5 dni
Koncentrat krwinek płytkowych/KKP/
Wskazania do stosowania:
Małopłytkowość z towarzyszącymi objawami skazy krwotocznej z niedoboru płytek
Wskazania głównie wynikające ze stanu klinicznego/ nie zawsze odpowiada to ilości płytek we krwi/
Koncentrat krwinek płytkowych/KKP/
Przeciętnie: 4 - 6 jednostek KKP/ok..1 j/10 kg c.c
1 jednostka u dorosłego o wadze 70 kg wzrost o 5x 109
Ubogoleukocytarny koncentrat krwinek płytkowych UKKP
Po usunięciu większości leukocytów/1x106ze zlewanego KKP lub KKP-Af.
Zmniejsza ryzyko alloimunizacji HLA , powikłań niehemolitycznych/gorączka,dreszcze/
Zmniejsza możliwość oporności na transfuzje
Ogranicza możliwość przeniesienia infekcji wirusowych
Ubogoleukocytarny koncentrat krwinek płytkowych UKKP
Wskazania:
Wielokrotni biorcy KKP,potencjalni biorcy szpiku,przeszczepów
Wielokrotni biorcy KKP ,u których wystąpiły odczyny gorączkowe co najmniej 2 po przetoczeniu
Do transfuzji dopłodowych,pacjentów po przeszczeppach,pacjentów z upośledzeniem układu immunologicznego
Ubogoleukocytarny koncentrat krwinek płytkowych UKKP
Przechowywanie:
W systemie otwartym: do 6 godz.
Przechowywanie w mieszadle 20 -24 o C
W systemie zamkniętym-ważność do 5 dni/w mieszadle w temp.20-24 o C
Inne preparaty krwinek płytkowych
Mrożony koncentrat krwinek płytkowych MKKP
Napromieniowany koncentrat krwinek plytkowych NKKP
Uniwersalny koncentrat krwinek płytkowych; krwinki dawcy grupy O Rh ujemny w osoczu grupy AB /rezerwa przy braku odpowiedniej grupy KKP/
Przemywany koncentrat krwinek płytkowych/PKKP/
Koncentrat granulocytarny KG
Zawieszone w osoczu granulocytyty otrzymane w procesie aferezy od jednego dawcy
Nie mniej niż 1 x 1010 l\granulocytów
Zanieczyszczenia komórkowe/
Wskazania do KG
Pacjenci z neutropenią
Pacjenci z posocznicą /przy braku odporności komórkowej, nieskuteczności antybiotyków/
Preparaty osocza
Osocze świeżo mrożone FFP
Osocze mrożone
Krioprecypitat
Osocze pozbawione czynnika VIII
FFP
Powstaje przez uzyskanie z 1 jednostki pełnej krwi /automatycznie lub manualnie/
Zamrożone przed upływem 6 godz od pobrania
1 jednostka 200 ml
FFP
Zawiera wszystkie stabilne czynniki krzepnięcia
Nie mniej niż 70% wartości czynnika VIII
Zawiera albuminy,globuliny
FFP -karencja
Przechowywanie w stanie zamrożonym przez 16 tyg. dnia pobrania przez 1 rok
Kontrola badań wirusowych u dawcy
2x uzyskanie ujemnego wyniku badań w kierunku HIV,HBs,kiły
Likwidacja okienka serologicznego
FFP - wskazania
Leczenie zaburzeń krzepnięcia:
- Niedobór czynników krzepnięcia
Zużycie czynników krzepniecia
Plamica zakrzepowa małopłytkowa
FFP - przeciwskazania
Uzupełnianie strat krwi
Uzupełnianie niedoborów białek /immunoglobulin/
Przy dostępie innych ,selektywnych czynników krzepnięcia
Przy nadwrażliwości na białka osocza
FFP - przetaczanie
Po rozmrożeniu w temp.37 /najlepszy suchy podgrzewacz/
Nie przetaczać przy wyraźnie widocznych stratach
FFP - powikłania
Niehemolityczne reakcje poprzetoczeniowe/dreszcze,gorączka,pokrzywka/
Zakażenie bakteryjne
Możliwość zatrucia cytrynianem
TRALL
Osocze mrożone
Zamrożone później niż 6 godzin od pobrania
Mała zawartość czynników krzepnięcia
Zastosowanie: ograniczone, jedynie plamica małopłytkowa
Możliwość przeniesienia zakażeń bakteryjnych/są bezpieczniejsze preparaty/
Krioprecypitat
Frakcja globulin uzyskane z 1 jednostki po rozmrożeniu osocza do + 4o C
zagęszczone do objetośći 25 ml
Ponownie zamrożone do - 18 o C
Przechowywanie przez 1 rok
Zawiera większość czynnika VIII:C,kompleks VIIIv.Willebranda ,XIII fibrynonektyny
Krioprecypitat -wskazania
Niedobory czynnika VIII/hemofilia/
Choroba vonWillebranda
DIC/rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe
Niedobory,zmiany jakościowe fibrynogenu
Krioprecypitat -powikłania
Reakcje niehemolityczne
Możliwość oporności /inhibitor. U chorych na hemofilię
Posocznica
Infekcja wirusowa
Stosować najlepiej zgodne w grupach głównych
Koncentrat czynnika VIII
Frakcjonowanie osocza ludzkiego zamrożonego w krótkim czasie po pobraniu
Różnica pomiędzy poszczególnymi preparatami ;/zawartość VIII/
o wysokiej /90%/
pośredniej czystości/10%/
Najlepsze z chromatografii z p/ciałami myszy
Koncentrat cz.VIII
Różne metody inaktywacji wirusów
↓ ryzyka przeniesienia chorób zakaźnych
↓
Termiczna
Rozpuszczalniki organiczne
Detergenty
Okres T ½ 18 godz
Przeciętnie 200 -400 jednostek
Koncentrat cz.VIII- wskazania
Chorzy na hemofilię
Profilaktycznie, leczniczo w celu zahamowania krwawienia
Objawy uboczne
Uczucie rozbicia
Gorączka
Pokrzywka
dreszcze
Dawkowanie
Określenie zapotrzebowania
Wyliczenie dawki znając ilość jednostek w preparacie
Dołączenie filtru z zestawu/170μ
Koncentrat cz.IX
Zawiera II,/protrombinę/
IX -Globulinę antyhemofilową typu B
X - czynnik Stuart
Niewielka ilość VII prokonwertyny
T1/2 24-36 godz
Wskazania:
Hemofilia typu B /Christmasa/
Przeciwskazania:
Choroby wątroby
Niedobór antytrombiny III /powikłania zakrzepowe,DIC/
Preparat kompleksu protrombiny PPSB
Wskazanie: niedobór czynnika IX
W stanach nagłych: przedawkowanie leków p/zakrzepowych/Acenokumarol/
Konentrat antytrombiny III
AT III inhibitor fizjologiczny krzepnięcia
Potrzebna do prawidlowego działania Heparyny
Hamuje działanie trombiny,IX,X,XI,XII
Podawana w celu utrzymania stężenia 80- 120%
Po oznaczeniu stężenia we krwi
Wskazania do AT III
Nabyty
Wrodzony niedobór
T1/2 ok. 60 godz
Albuminy
5% 20%
Uzyskiwane z osocza, krwi pełnej 96% albumin 4% globulin, innych białek
Przemywane alkoholem etylowym,ogrzewane przez10 godz,w temp.+60 o C - eliminacja ryzyka przeniesienia chorób wirusowych
Albuminy - wskazania
Obecnie - tylko transfuzje u noworodków
Uwaga: jako źródło białka -
oparzeni - nie
hypowolemia -
Albuminy
Przechowywane w lodówce
Ogrzane przed przetaczaniem
Rozpisane w książce transfuzyjnej
Objawy niekorzystne:
Pokrzywka,rumień, dreszcze ,temperatura,ból głowy
↓ RR - zbyt szybkie podanie
Immunoglobulina anty -Rh D
IgG antyD
Z osocza krwiodawców uodpornionych krwinkami Rh dodatnimi
Preparat Gamma anty D - 150 /
150μg p/ciał zapobiega uodpornieniu przez ok..7,5 ml krwinek Rh +
Ig antyRh D
Badanie kobiet w ciąży w 12 tyg
Do 12 tyg.mikrodawka - poronienie, łyżeczkowanie,ciąża pozamaciczna
Jeśli po 12 tygodniu - pełna dawka
Po porodzie matka Rh ujemna dziecko Rh dodatnie - uodpornienie matki
Krew uniwersalna
krwinki O zawieszone w surowicy AB lub w osoczu jak biorca
Dla noworodków Rh zgodne
U dorosłych w stanach wyjątkowych Rh ujemny
Wskazania:
1.Transfuzja wymienna u noworodków
2.Masywne przetoczenia u noworodków i małych dzieci
3.W stanach nagłych dorośli O Rh ujemna KKCz