37.charakterystyka rzedu diptera-muchowki
Muchówki - Bzygowate: larwy beznogie, post dorosłe odżywiają się pyłkiem kwiatowym, zapylają rośliny, bardzo pożyteczne są larwy odżywiające się mszycami, drobnymi gąsienicami. W ciągu roku kilka pokoleń
Bzyg prążkowany
Zimuje imago w zeschłych trawach, na miedzach. Po przezimowaniu samica wiosną składa jaja na roślinach, na których wiosną pojawią się mszyce - pojawią się na pokoleniu zimowym. Bzygowate przenoszą się z krzewów na pola uprawne. Kilka pokoleń w roku.
II-model rozwoju
Dają I-pok w roku, stadia larwalne ¾ roku rozwijają się na tym pok mszyc które pojawiły się na krzewach. Larwy bzygów są ślepe, mają wrzecionowatą budowę ciała, larwy po omacku szukają larw mszyc dorosłych, wysysają z niej soki. Zapylaja kwiatki roślin baldaszkowatych. 1 larwa może wyssać do 100 mszyc dziennie. Wyst 300 gat bzygowatych. Larwy różnią się zabarwieniem żółto-zielone. W sadach - jako drapieżce mszyc
Muchówki wielkości do 20mm z półkolistą głową i dużymi oczami, ich odwłok jest owalny spłaszczony czarny z żółtymi przepaskami. Postacie dorosłe odżywiają się pyłkiem i nektarem kwiatów.
Larwy ok. 1cm nie posiadają odnóży ani wyraźnie wyodrębnionej głowy. Poczwarka przypomina maczugę, ubarwieniem przypomina larwę.
Występuje 1-4 pokoleń w roku, zimuje imago.
W celu zwabienia bzygowatych w pobliże plantacji polowych wysiewa się na miedzach lub w pobliżach pól rosliny miododajne.
38.Systematyka,biologia,szkodliwosc.owadow zerojacych na korzeniach
Oprzędzik pręgowany SITONA LINEATUS L. Typ stawonogi ARTHROPODA, gromada owady INSECTA, rząd chrząszcze COLEOPTERA rodzina Ryjkowcowate CURCULIONIDAE morfologia DŁ. ciała 4-5mm, czarny,pokryty ciemnoszarymi łuskami i włoskami, tworzącymi na przedpleczu 3 jasne linie.Na pokrywach widoczne jasne ciemne, podłużne pręgi.Głowa zakończona szerokim,ryjkiem,larwa dł. 607mm jest beznoga, kremowa z brązową głowa, łukowato zgięta.CYKL zimują na plantacjach wielol roślin motylkowatych, na miedzach nieużytkach,skrajach zadrzewień sródpolnych.Pojawiają się wiosna na zasiewach roślin strączkowych. Po kopulacji samice składają ok. 1000jaj na glebie w pobliżu roślin i na roślinach. Z deszczem trafiają do gleby gdzie jest dalszy rozwój.Wylęgłe larwy żywią się brodawkami korzeniowymi. Przepoczwarczenie nastepuje w glebie i tego samego roku pojawiają się chrząszcze nowego pokolenia które przebywają na liściach wierzchołkowych roślin żywicielskich do jesieni, potem przechodzą na miejsce zimowania.W ciągu roku 1 pokolenie.SZKODLIWOŚĆ jest szkodnikiem pospolicie występującym na koniczynie, lucernie, peluszce, grochu, łubinach, wyce, bobiku i bobie.Żerują na liścieniach roślin kiełkujących, a w późniejszym okresie na liściach wygryzając ząbki w blaszce liściowej.Najbardziej szkodliwe dla roślin jest żerowanie w fazie 2-4liści, szczególnie w okresie suchej i wietrznej pogody. Larwy niszczą brodawki korzeniowe i drobne korzonki. Powoduje to zaburzenia w gospodarce azotem a także potęguje utratę turgoru w okresach suszy. Forma larwalna jest bardziej szkodliwa od postaci dorosłej. ZWALCZANIE 1uprawy roslin strączkowych lokalizuje się zdala od plantacji roślin wieloletnich. 2.siew wykonuje się możliwie wcześnie na stanowiskach dobrze przygotowanych 3.w przypadku występowania licznych chrząszczy w fazie 2-4 liści stosuje się insektycydy. Alfazol 050 EC, Bulldocyk 025 EC, Decis 2,5 EC. W rejonach występowania licznych szkodników profilaktycznie zaprawia się nasiona preparatami: Promed 400 CS, zaprawa Diafuran 350 FS, Furadan 35 ST, Marshal 250 DS.
Połyśnica marchwianka(M) 4-5mm, czarna, nasady nóg, czułek, skrzydeł ma żółte, larwy 8mm, wałeczkowate, kremowożółte, mają 2 haki gębowe. Bobówka jest żółtobrązowa, ścięta ukośnie z jednej strony(C)Bobówka zimuje w gl, na gł ok.20 cm. Pierwsze muchówki wylatują w V, gdy temp gl osiągnie 12°C. Owady gromadzą się w tym czasie na kwiatach roślin dziko rosnących: mniszka, jasnocie, marchwi i rzepaku. Tam też kopulują. W II połowie V przelatują na marchew, gdzie samice składają jaja do gl, w pobliżu roślin. Dorosłe po ok.2-4 tygodniach obumierają. Wylęgłe larwy żerują w korzeniach marchwi do VII, następnie się przepoczwarczają. Muchówki tego pokolenia pojawiają się pod koniec tego miesiąca, a pierwsze larwy tego pokolenia na początku VIII. We IX larwy przepoczwarczają się i zimują. Nie wszystkie larwy II pokol kończą swój rozwój w gl, ok.10% pozostaje w korzeniach do roku przyszłego.(S)Larwy połyśnicy żerują w marchwi, selerze, pietruszce, koprze, lubczyku. Wygryzają korytarze prostopadłe do rdzenia korzenia, wypełniając je odchodami. Młode rośliny reagują silnym zahamow wzrostu i odbarwieniem liści, kt przybierają kolor fioletowoczerwony. Przy silnym porażeniu całe rośl żółkną, więdną i giną. Marchew zaatakowana nie nadaje się do przechowywania, ponieważ łatwo ulega porażeniu przez patogeny i gnije. Najwyższe porażenie marchwi występuje na terenach tradycyjnej jej uprawy, w miejscach zaciszonych. (Z)Agrotechnika;. Nie należy uprawiać marchwi po sobie, a uszkodzone korzenie niszczyć; Nie zaleca się uprawiania tej rośl na świeżym oborniku; Plantacje zakłada się w miejscach odsłoniętych, ponieważ wiatr utrudnia tym szkod składanie jaj; Zwalczanie chem stosuje się tylko w przypadku silnego pojawu, w następujących terminach: V, koniec VII, początek VIII, używając preparatów zalecanych przez IOR.
Osiewnik rolowiec (M)Jest to szkodnik wielożerny, dł od 7.5-10 mm, o pokrywach bruzdkowanych, brunatnych. Larwy- drutowce mają cylindryczny i ostro zakończony koniec ciała.(C)Postać dorosła zimuje w 5 roku rozwoju. Chrząszcze pojawiają się w końcu v. Samice składają jaja w górną warstwę gl, po kilka w złożach. W VII wylęgają się białe larwy, kt następnie żółkną i twardnieją. Przepoczwarczenie następuje w 5 roku.(S)Larwy podgryzają podziemne części rośl oraz wgryzają się w bulwy ziemniaków, korzenie buraków lub marchwi. Gat ten jest powszechny, szczególnie licznie występuje na gl lekkich, silnie zachwaszczonych, na tzw. nowinach- stanowiskach przeznacz do uprawy płużnej po dłuż okresie nie użytkowania, np. łąki, pastwiska, ugory.(Z)Na ograniczenie populacji sprężykowatych ma wpływ odchwaszczanie pól, szczególnie z perzu, oraz intensyfikacja wszelkiego rodzaju uprawek, a także wapnowanie; Wskazana jest uprawa mniej wrażliwych roślin, jak: len, gorczyca, fasola, groch; Przy dużym nasileniu szkodnika stosuje się: Basudin, Diazinon, Dursban, Terraguard
39,owady zerujace na owocach
Owocnica jabłkowa rzad:blonkowki(hymenoptera) rodz-pilarzowateŻółty z ciemnobrąz rysunkiem, 6-7mm, ma pokładełko, jajo ok. 1mm szklistobiałe, nerkowate, larwy do 20mm białe z brąz główką, zapach pluskwy.(C)Zim larwy otocz skórz kokonem, wiosną przepoczw, dorosłe pojaw się w fazie kwitnienia, część larw zapada w diapałzę ok.2 lata, jaja skład w dno kwiat u nasady słupka, po 2 tyg wylęg larw, rozpocz żer od dna kwiat. (Z)Niszcz opadłych zawiązków, środki chem (Owadofos, Zolone, Basudin), szkodliwość 5jaj/100 kwiat.
Nasionnica trześniówka rzad mochowki,rodzina nasionnicowate.samica 5mm, samiec 4mm, dorosłe szaroczarne z żółtopomarańcz tarczką na grzbiecie. Skrzydła ma przezroczyste, z ciemnymi, poprzecznymi pasami. Przód głowy jest żółty, z dużymi, zielonymi oczami złożonymi i 3-członowymi krótkimi czułkami. Zakończenie odwłoka u samców jest kuliste, u samic zaś wydłużone, z pokładełkiem. Białe jajo ma długość 0.7 mm. Dorosła larwa osiąga długość 4 mm, jest biała, kształtu czerwiowatego. Bobówka ma długość 5 mm i jest żółta ).(C)Bobówki zimują w gl, przeważnie na gł. 5 cm i pod koronami drzew, na kt żerowały. Wylot muchówek rozpocz się późną wiosną, gdy tempe gl wynosi min. 13°C. Ich lot trwa ok.l miesiąca. W tym czasie samice, po kopulacji, składają jaja pod skórkę owoców, najczęściej blisko szypułki. Jedna samica składa średnio około 110 jaj, umieszczając je pojedynczo. Żerowanie larw trwa ok.2~3 tygod. Przechodzą one w tym czasie 2-krotne linienie. Dorosłe wychodzą z owoców i w gl się zapoczwarzają. W ciągu roku występuje l pokol.(S)Dorosłe muchówki odżywiają się sokiem owoców czereśni lub rosą miodową. Larwy żerują wew owoców, zjadając miąższ i zanieczyszcz je odchodami. Owoce nie nadają się do spożycia i przetwórstwa. Atakuje czereśnie, wiśnie, antypkę, czeremchę, berberys i wiciokrzew.(Z)Zabiegi chem wprowadza się po wylocie 1-ych muchówek, aby uniemożliwić im złożenie jaj. Opryski wykonuje się 2-krotnie w odstępach 7-dniowych, zgodnie z sygnalizacją, stosując następujące preparaty: Basudin , Anthio, Decis lub inne zgodnie z zaleceniami IOR. Ze względu na okres karencji opryskuje się tylko odmiany późne, Bardzo ważna w ograniczaniu występowania nasionnicy jest profilaktyka. Zaleca się dokładne zbieranie owoców, nie pozostawianie ich również na ziemi. Konieczne jest niszczenie owoców porażonych.
Kistnik malinowiec rzad chrzaszcze,,rodz kistnikowateJest to jasnobrązowy szkodnik dł 4 mm. Jaja są białe, później kremowe. Beznogie, brudnobiałe larwy na grzbiecie mają 2 linie tarczek.(C)Chrząszcze zim w gl lub w trawie. Wiosną pojawiają się na kwiatach jabłoni i głogu, następnie przelatują na maliny. Samice składają do kwiatów po 1 jaju. Płodność samicy wynosi ok.100 jaj. Larwy żerują w owocach, następnie się przepoczwarzają w gl. Część ich może zapadać w 2-letnią diapauzę. W ciągu roku występuje 1 pokol.(S)Postać dorosła wygryza otworki w liściach, wyżera pręciki i słupki z pąków kwiatowych i kwiatów. Larwy żerują w dnie kwiatowym oraz w rozwijaj się owocach, powod ich zasychanie i gnicie. Opanow owoce nie mają żadnej wartości i gniją. Szkodnik ten może powod straty w plonie sięgające do 80%.(Z)Plantacje malin oprysk się po pojaw się chrząszczy, na ok.2 tygod przed kwitnieniem (połowa V); insektycydy (przed i w pełni kwit: Decis, Fastac, Karate)
Owocówka jabłkóweczka rzad motyle(lepidoptera),rodzina Zwojkowate.Ok. 8-9mm, skrzydła ok.20mm, samca 16mm przednie brunatnopopil, z brunay oczkiem, w części wierzchołk złocista plamka z otoczką (lusterko), tylne jasnobrąz zakończ strzępiną,samica na10 segm pokład. jaja owalne lekko spłaszcz białe, gąsienica do 20mm różowa z ciemnobraz głową, poczw brąz ok. 10mm otocz kokonem.(C)Gąsien zim w kokonach głównie w korze drzew, przepoczw się wiosną, wylot od końca V do połowy VII, aktywne nocą, lub o zmierzchu, jaja pojedynczo składane na zawiązki owoców, lub w pobliżu, gąsien w VII, lub VIII, po wylęgu wgryz się do owoców, początk żer pod skórką, potem drążą korytarze w kier komory nasien., rozwój wewn owocu trwa ok. 4 tyg, potem wygryz kanalik zewętrzny i po nitce przędzy spuszczaja się na pnie drzew, gdzie zim ukryte pod korą i otocz kokonem, jeśli w danym roku do końca VII suma temp efekt przekroczy 500ºC to część gąsienic I-go pokol przepoczw się dając początek II-go pokol, motyle tego pokol pojaw się w końcu VII i skład jaja do IX, wylęgłe gąsien po żerow zimują(S)Atak jabłonie, grusze, głóg, gąsien powod robaczyw zawiązk owoc, lub dojrzałych owoc, owoce opadają, nie nadają się do spożycia. Szkodl to 2-3 jaja/100 owocostanów, 3-4 larwy na opasce chwytnej z poprzedniej jesieni.(Z)Oprysk w fazie rozw jaj, ilośc zabiegów zależy od poraż, (przy poraż pow 5% zabiegi w odstępach 10-15 dni; jeżeli pojaw się II pokol, potrzebny jest kolejny zabieg (Owadofos, Zolone, Metox, Nomolt, .
40,owady zerojace na pakach i kwiatach
Na pakach kwiatowych:slodyszek, zilomirek lucernowy,pedrus koniczynowy,kwieciaki.na lisciach i pakach:gnatarz rzepakowy.na paczkach lisciowych:miodowka jablonowa,pierscienica nadzrewka, namiotnik jablonowy
Pędruś koniczynowiec APION APRICANS Typ stawonogi ARTHROPODA, gromada owady INSECTA, rząd chrząszcze COLEOPTERA rodzina Ryjkowcowate CURCULIONIDAE Morfologia dł. 2-2,5mm, stosunkowo długi, cienki ryjek, jest czarny z metalicznym połyskiem. Nogi ma czarne, golenie jasniejsze, uda tylnych dóg żółte. Larwa beznoga, łukowato wygięta, różowa. Dł. do 3,5mm. Jaja żółte, podłóżne. CYKL orma zimujaca jest imago a miejscem zimowania pola koniczyny, ściółka zadrzewień, darń na miedzach,. Masowo chrząszcze pojawiają się w okresie związywania paków kwiatowych. Samice składaja jaja do kwiatostwnó- główek, a larwy uszkadzaja zawiązki. Okres rozwoju trwa ok.18 dni, po czym larwa zapoczwarza się między kwiatkami. Nowwe pokolenie chrząszczy żeruje na 2 odroście koniczyny. Pędruś występuje w 2 pokoleniach i jest groźnym szkodnikiem nasiennych plantacji koniczyny czerwonej bo znacznie obniża plon nasion. SZKODLIWOŚĆ postacie dorosłe wygryzają otworki w liściach a larwy uszkadzaja zaląznie w kwiecie. Zaatakowane kwiatostany szybciej brunatnieją. Jedna larwa może zniszczyć kilkanaście kwiatków. Oprócz koniczyny czerwonej uszkadzaja k. Białą i szwedzką. ZWALCZANIE 1. Ważnym sposobem ograniczenia szkodliwości na plantacjach nasiennych jest koszenie pierwszego odrostu z przeznaczeniem na pasze. Drugi odrost przeznacza się na nasiona. 2. Przy licznym występowaniu szkodnika na uprawach nasiennych stosuje się preparaty chemiczne: Decis 2,5 EC lub Zolone 350 EC
KWIECIAK GRUSZOWIEC.. KWIECIAK MALINOWIEC , Kwieciak jabłkowiec ANTHONOMUS POMORUM Typ stawonogi ARTHROPODA, gromada owady INSECTA, rząd chrząszcze COLEOPTERA rodzina Ryjkowcowate CURCULIONIDAE Morfologia dł. ok.4mm, są brunatnoszare, z charakterystyczną jasnoszarą przepaską w kształcie litery v na pokrywach. Jaja są owalne, białe. Larwy beznogie, kremowe, lekko wygięte z ciemniejszą głową. CYKL Formą zimującą są chrząszcze, które chowają się w spękaniach kory, w szczelinach płotów i w zeschłej trawie. Wiosną pojawiają się na nierozwiniętych pąkach jabłoni i wygryzają w nich otwory. Samice składają jaja do pąków kwiatowych. Jedna składa do 150 jaj. Jabłonie w tym czasie znajdują się w fazie pękania pąków. Część chrząszczy zimuje dwukrotnie i jaja składa również w roku następnym. Szkodliwość Żerują w pąkach kwiatowych uszkadzając słupek i pręciki. W pąku jest przepoczwarczenie. W okresie kwitnienia jabłoni można zaobserwować brązowe, nierozwinięte pąki, które następnie opadają. Chrząszcze nowego pokolenia żerują na liściach, a czasem na zawiązkach owoców. Pod koniec lipca przygotowują się do zimowania. ZWALCZANIE Chemiczne zwalczanie stosuje się w czasie wiosennego żeru chrząszczy w fazie zielonego pąka(Owadofos pł.50EC, Bancol 50 WP, Zolone 35 EC).Próg ekonomicznego zagrożenia to 15 uszkodzonych pąków na 100 zbadanych roślinach.
SŁODYSZEK RZEPAKOWY MELIGETHES AENEUS rząd chrząszcze COLEOPTERA rodzina ŁYSZCZYNKOWATE NITIDULIDAE MORFOLOGIA chrząszcz 2-2,5mm, czarny z metalicznym połyskiem. Czółki ma 3członowe. Jaja gładkie, owalne, wydłużone 0,5mm, larwy żółto- białe z ciemnymi plamkami. Cykl zimują pod zeschłymi roślinami na miedzach i w wierzchniej warstwie gleby. Wiosną przylatuja na plantacje rzepaku gdy rośliny są w fazie zawiązywania paków. Samice składaja jaja do pąków. Larwy rozwijają się ok. 4 tyg. Nastepnie w glebie przyjmuja postac poczwarki. SZKODLIWOŚĆ największe szkody powoduja chrząszcze żerujące w poczatkowym okresie kwitnienia. Chrząszcze nowego pokolenia uszkadzają jare rosliny oleiste. Skutkiem żerowania jest opadanie kwiatów i pozostawienie na pędach sterczacych szypółek. Gatunej jest szkodliwy do chwili zakwitania kwiatów. Zwalczanie 4-letnia przerwa w uprawie, chemicznie Zolone, Trebon,
41.owady minuliących
Namiotnik jabłoniowy(rzad motyle lepidoptera.rodznamiotnikowate.)Ok. 8mm, skrzydła o roz ok. 20mm, przednie wąskie, białe czarno nakrap(krop tworz 3 podł rzęd), tylne ciemnoszare, tył postrzęp, jaja lekko wyp, owal,składane w złożach o śred. kilku mm, przykryte wydziel z odwłoka tworząc tarczkę,pocz żółte dł ok.2 mm, poczwarka pocz jasnożółta dł 15mm z dwoma rzęd ciemnych plamek po bokach, poczwarka w białym kokonie.(C)Gąsienice I-go stadium zim pod tarczka utworz z wydziel gruczołów kitowych, wychodzą w koń kwiet, przy temp 10-15ºC, początk żer na pąkach, później wgryz się pod skórkę liści i zaczyn je minować, po 2-3 tyg opuszcz miny i oplat przędzą liście oraz gałązki tworząc namioty, w kt. znajd się do kilku gąsienic, żer ok. 6 tyg, w tym czasie w gąsien tworzą nowe oprzedy w kt. zjadaj liście, w czerwcu wewn ostatn oprzedu następ przepoczwarcz, poczwarki w białych kokonach ułoż w pakiety, wylot motyli od końca VI do połowy VIII, największa aktyw nocą i o zmroku, w tym czasie skład jaja na gałązkach drzew50-80, płod sięga do 400jaj przykryw je wydziel i tworzą tarczkę, wylęgłe gasien po 3 tyg pozost pod tarczka i tam zimują.(S)Gąsien żert na liściach od wczesnej wiosny do połowy VI, najpierw wyjad miękisz (minują liście), potem zeskrb tk mięk liśći.(Z)Na wiosnę w okr bezlistnym oprysk drzewa karboliną, między ziel, a różowym pąkiem opryski (Zolone, Danitol, Propotos, lub inne)liczy się ilość tarczek na 1 m. bież gałą
Śmietka cebulanka(rzad muchowki,rodz-smietkowate)Dł.6 mm, jest różnie ubarwiony. Samica jest oliwkowoszara, z zaokrąglonym odwłokiem. Samiec jest żółtoszary, z odwłokiem wypukłym. Nogi u samca i samicy są czarne. Białe jajo ma długość 1.2 mm, strukturę zew siateczkowatą. Larwa jest biała, błyszcząca, z 16 wyrostkami na końcu odwłoka. Bobówka, długości 6 mm, jest brązowa.(C)Otoczona bobówką larwa zimuje w glebie, na głębokości do 10cm. Wiosną, po przepoczw, wylatują dorosłe muchówki. Przypada to na okres różowego pąka jabłoni. Po kopulacji samice składają jaja do gl w pobliżu rośl lub bezpośrednio na cebuli, za łuskami. Jedna samica składa ok. 100 jaj. Larwy żerują ok.21 dni, po czym się przepoczwarz w gl. Wylot much II pokol następuje w VII. Z jaj złożonych przez samice tego pokol rozwijają się larwy, kt po żerowaniu na cebuli otaczają się ostatnią skórką wylinkową i zimują.(S)Larwy żerują w dolnej części cebul. Zaatakow rośl więdną, liść sercowy żółknie, daje się łatwo wyciągnąć. Wraz z rozwojem larw cebule zaczynają gnić. Największe szkody wyrządza I pokol, żerujące na młodych rośl. (Z)Stosuje się 3-5-letnią przerwę w uprawie cebuli na tym samym polu;. Zachowuje się izolację przestrzenną (min. 600 m) nowo zakładanych upraw od ubiegłorocznych plantacji; Do siewu stosuje się nasiona zaprawiane, W okresie wegetacji roślin, po ok.2 tygodniach od wysadzenia, podlewa się następującymi preparatami: Diazinon, Diazol, Basudin, Nexion.
42.SZkodniki ziemniaka
niszczyk zjadliwy,matwik ziemniaczany,
STONKA ZIEMNIACZANIA LEPTINOTARSA DECEMLINEATA, rząd chrząszcze COLEOPTERA, Rodzina stonkowate CHRYSOMELIDAE. Morfologia chrząszcz 1cm, oliwkowo żółty, na pokrywach ma 10 czarnych pasków i czarne stopy. Pomarańczowe jaja składane w złozach po 20-30 szt. na dolnej stronie liści. Larwy skąponogie czerwone z czarną głową i odnóżami 15mm. CYKL formą zimującą sa chrząszcze, które wiosną wychodza z gleby i poszukują planatcji ziemniaków. Samice składaja jaja 400-600 szt. Wylęgłe larwy przechodza 4 stadia rozwojowe. Trzy pierwsze linienia odbywaja się na roślinie czwarte w glebie. Po okresie żerowania schodzą do gleby i przepoczwarzają się.Młode osobniki nowego pokolenia żeruja i składaja jaja dając poczatek następnemu pokoleniu. Szkodliwość obgryzanie liści, zmniejsza się powierzchnia asymilacyjna liścia co powoduje straty w plonach nawet do 60%. Zwalczanie chemicznie Ammo, Judo, Zolone. Do biologicznego zwalczania stosuje się Novodor.
43.szkodniki burak
guzak pln.,skoczek szesciorek,mszyca burakow,blyszczka jarzynowka,smietka cwiklanka(pyt.41)
Chrabąszcz majowy(rzad chrzaszcze,rodzZukowate)Dł postaci dorosłej wynosi 2-3 cm, szerokość - l cm. Ciało jest brązowe, o ciemniejszym przedtułowiu i czarnej stronie brzusznej, zakończone kolcem kuprowym. Larwy, tzw. pędraki, mają ciało brudnobiałe, w kształcie podkowy.(C)Formą zimującą są larwy, a w 3 roku chrząszcze. Osobniki dorosłe pojawiają się w V i gromadzą się na drzewach liściastych, gdzie żerują. Samice składają jaja do gl(20-30 sztuk).(S)Jest to szkodnik wielożerny Wylęgłe larwy intensywnie żerują na korzeniach. Najczęściej uszkadzają korzenie zbóż i traw, drzew owocowych, silnie nagryzają buraki i bulwy ziemniaczane. Mogą powodować zasychanie drzewek w szkółkach. Najczęściej występują na gl średnio zwięzłych, nasłonecznionych, na polach graniczących z lasami liściastymi, mieszanymi, parkami itp. W czasie rójki chrabąszcze gromadzą się na drzewach.(Z)W sadach strząsa się je z drzew, a następnie niszczy; Przy dużym nasileniu larw stosuje się zwalczanie chemi; przed siewem lub sadzeniem - Basudin, Diazinon, Temik, preparaty w trakcie siewu - Pyrinex i Terraguard.
44.Szkodniki jabloni
bawelnica korowka,kwieciak jablkowiec,miodowka jabloniowa, namiotnik jabloniowy(41pyt),(pyt39)owocowka jablkoweczka .skorupik jabloniowy.
. Kwieciak jabłkowiec ANTHONOMUS POMORUM Typ stawonogi ARTHROPODA, gromada owady INSECTA, rząd chrząszcze COLEOPTERA rodzina Ryjkowcowate CURCULIONIDAE Morfologia dł. ok.4mm, są brunatnoszare, z charakterystyczną jasnoszarą przepaską w kształcie litery v na pokrywach. Jaja są owalne, białe. Larwy beznogie, kremowe, lekko wygięte z ciemniejszą głową. CYKL Formą zimującą są chrząszcze, które chowają się w spękaniach kory, w szczelinach płotów i w zeschłej trawie. Wiosną pojawiają się na nierozwiniętych pąkach jabłoni i wygryzają w nich otwory. Samice składają jaja do pąków kwiatowych. Jedna składa do 150 jaj. Jabłonie w tym czasie znajdują się w fazie pękania pąków. Część chrząszczy zimuje dwukrotnie i jaja składa również w roku następnym. Szkodliwość Żerują w pąkach kwiatowych uszkadzając słupek i pręciki. W pąku jest przepoczwarczenie. W okresie kwitnienia jabłoni można zaobserwować brązowe, nierozwinięte pąki, które następnie opadają. Chrząszcze nowego pokolenia żerują na liściach, a czasem na zawiązkach owoców. Pod koniec lipca przygotowują się do zimowania. ZWALCZANIE Chemiczne zwalczanie stosuje się w czasie wiosennego żeru chrząszczy w fazie zielonego pąka(Owadofos pł.50EC, Bancol 50 WP, Zolone 35 EC).Próg ekonomicznego zagrożenia to 15 uszkodzonych pąków na 100 zbadanych roślinach.
46.szkodniki rzepaku
blyszczka jarzynowka,gnatarz rzepakowiec,
SŁODYSZEK RZEPAKOWY MELIGETHES AENEUS rząd chrząszcze COLEOPTERA rodzina ŁYSZCZYNKOWATE NITIDULIDAE MORFOLOGIA chrząszcz 2-2,5mm, czarny z metalicznym połyskiem. Czółki ma 3członowe. Jaja gładkie, owalne, wydłużone 0,5mm, larwy żółto- białe z ciemnymi plamkami. Cykl zimują pod zeschłymi roślinami na miedzach i w wierzchniej warstwie gleby. Wiosną przylatuja na plantacje rzepaku gdy rośliny są w fazie zawiązywania paków. Samice składaja jaja do pąków. Larwy rozwijają się ok. 4 tyg. Nastepnie w glebie przyjmuja postac poczwarki. SZKODLIWOŚĆ największe szkody powoduja chrząszcze żerujące w poczatkowym okresie kwitnienia. Chrząszcze nowego pokolenia uszkadzają jare rosliny oleiste. Skutkiem żerowania jest opadanie kwiatów i pozostawienie na pędach sterczacych szypółek. Gatunej jest szkodliwy do chwili zakwitania kwiatów. Zwalczanie 4-letnia przerwa w uprawie, chemicznie Zolone, Trebon
PCHEŁKA RZEPAKOWA PSYLLIODES CHRYSOCEPHALA, Rodzina stonkowate CHRYSOMELIDAE, rząd chrząszcze COLEOPTERA morfologia 4mm, czarnozielony lub czarno niebieski z metalicznym połyskiem i tzrecia para odnóży skocznych. Larwy brudnobiałe 7mm, ciemnobrunatna głowa i 2 kolce na końcu odwłoka. Cykl Jesienią na zasiewach rzepaku ozimego pojawiają się chrząszcz, jaja składane do gleby. Wylęgłe larwy wychodza na rosline i wgryzaja się do ogonków liściowych po czym kierują się do pędu głównego. Przepoczwarczenie nastepuje w glebie. Chrząszcze nowego pokolenia kryja się pod grudkami ziemi. Szkodliwość Małe wyżerki w blaszce liściowej zagięte, żółknące i zamierające w ogonkach liście. W nich żeruja larwy powodujące uszkodzenie wiązek przewodzących. Zaatakowane rosliny są bardziej podatne na przemarzanie, gniją i zamieraja. Zwalczanie Niszczenie chwastów z rodziny krzyzowych, opryskiwanie Decis,
Chowacz podobnik CEUTORRHYNCHUS ASSIMILIS Typ stawonogi ARTHROPODA, gromada owady INSECTA, rząd chrząszcze COLEOPTERA rodzina Ryjkowcowate CURCULIONIDAE Jest to gatunek występujący licznie na północy i południowym wschodzie kraju. Morfologia Jest to szkodnik rzepaku, dł. 3-3,5mm, czerwonoołowiany, pokryty szarymi łuskami. Ma długi, cienki ryjek podgięty pod tułów. Jaja są białe, pokryte twardniejące wydzieliną. Larwy są białe, z brunatną głową beznogie. CYKL Chrząszcze zimują w wierzchniej warstwie gleby, na brzegach lasów i zadrzewień. Na plantacjach rzepaku pojawiają się w czasie kwitnienia. Samice składają jaja pojedynczo do formujących się łuszczyn. Dorosła larwa wygryza otworek, przez który wychodzi z łuszczyny, następnie zapoczwarza się w glebie. Po kilkunastu dniach pojawiają się chrząszcze nowego pokolenia, które przed udaniem się na miejsce zimowania, żerują na roślinach krzyżowych. SZKODLIWOŚĆ Łuszczyny w których żerują larwy mają widoczny otworek i wcześniej jaśnieją. Jest szkodnikiem o dużym znaczeniu gospodarczym. Uszkodzenia powodowane przez chrząszcze to otworki w liściach i łodygach. Szczególnie groźne jest żerowanie larw. Larwa niszczy ok. 5 nasionek. Uszkadza też plantacje nasienne roślin kapustnych. ZWALCZANIE Zabiegi chemiczne stosuje się w rejonach, w których szkodnik ten stanowi poważne zagrożenie dla plantacji. Termin zwalczania przypada na okres kwitnienia roślin. W związku z obecnością owadów zapylających, stosuje się preparaty mało dla nich szkodliwe, po godzinach lotu, zalecane przeciwko słodyszkowi rzepakowemu
Gnatarz rzepakowiec(M) Jest czerwonoźółta z czarnym rysunkiem. Jej dł wynosi ok.7-8 mm. Ma 2 pary błoniastych skrzydeł, kt u nasady są żółte. Jaja są kremowe dł 0.8 mm. Larwy są szare, później szarozielone, do brunatnoczarnych z czarną głową.(C)Formą zim są dorosłe larwy otoczone kokonem ziemnym. Przepoczwar następuje wiosną. Dorosłe owady wylatują na przełomieV i VI. Samice składają jaja pojedynczo, w nacięcie skórki, wzdłuż nerwów. Płodność samicy wynosi od 200-300 jaj. Larwy żerują ok.2 tygodni, następnie się przepoczwarzą] ą w gl. Wylot drugiego pokol następuje na przełomie VII i VIII. Gdy sprzyja pogoda, w ciągu roku może wystąpić III pokol. Larwy często zapadają w 2-letnią diapauzę.(S)Larwy żerują na liściach, zjadając całkowicie miękisz, są bardzo żarłoczne, mogą niszczyć również kwiatostany oraz zielone łuszczyny. jest groźnym szkod rzepaku, gorczycy, kapusty, rzepy pastewnej. Niebezp polega na nagłym pojaw się i żarłoczności larw(Z)We IX, po przekroczeniu progu szkodliwości (l larwa/l rośl), stosuje się opryski insektycyd: Alfamor, Alfazot, Fastac, Karate; Jeżeli zachodzi konieczność zwalczania wiosną, zabiegi wykonuje się najpóźniej na tydzień przed kwitnieniem.
47.szkodniki kapusty
Warzywnica kapustna(rzad pluskwiaki roznoskrzydle-heteroptera,rodztarczywkowate)ok. 7mm, ziel, lub niebieski, samiec z bladożółtymi, a samica z czerwon plamkami. Ciało płaskie od góry i wypukłe od spodu. Spód koloru czerw, lub czarnego, Jaja baryłkowate, żółtoziel, larwa podobna do imago, mniejsza, jasnożółta, bezskrzydła, z czarn plamami na odwłoku.(C)Dorosłe zimują pod ściółką, zeschnięt liśćmi, w szczel kory, na miedzach. Wczesną wiosną żer na chwas z rodziny krzyż, przelatują na plantacje rośl kapustn, lub innych krzyż, jaja skład od V do końca VI(ok. 12 szt) na spodniej str liścia lub ogonkach liść, Rozwój wylęgłych larw trwa ok.2mies, dorosłe po krótkim żerow schodzą na zimowanie.(S)Larwy i imago wysys soki z rośl krzyż, upr, jak i dzikich, w miejscu żerow powst żółte plamy, zlewają się, usychają liście, kwiaty, łuszczyny, a czasem całe rośl.(Z)Niszcz chwastów w pobl upraw, chem (gdy się pojawią i pierwsze objawy żerow: Owadofos, Metation).
Bielinek kapustnik(rzad motyle-lepidoptera,rodz.bielinkowate)Motyle mają białe skrzydła, o rozpiętości 50-60 mm. Przednie, z brunatną plamką w przednim rogu; u samic mają dodatkowo 2 czarne kropki. Skrzydła tylne mają 1 parę czarnych plam. Jajo jest żółte, kształtu beczułki, z żeberkowanym chorionem, długości 1.2 mm. Larwa dorasta do 45 mm, jest niebieskoziel, z żółtym pasem grzbietowym i dwoma po bokach oraz czarną głową i czarnymi plamami na ciele. Poczwarka długości 25 mm, jest zielonoszara, z ciemnymi plamkami.(C)Poczwarki zimują na płotach, pod dachami domów, altanek, na strychach, ścianach domów. Wylot motyli rozpoczyna się w IV. Samice składają jaja na liściach chwastów z rodziny krzyż. Rozwój nowego pokol trwa do VII. Wylatujące w tym czasie motyle letnie składają jaja na dolnej stronie liści roślin kapustnych. Samica umieszcza je w złożach od 15 do 200 sztuk, składając ogółem ok.600 jaj. Wylęgłe gąsienice, żerują ok.4 tygod, następnie szukają miejsc dogodnych do przepoczwar i przezimowania.(S)Dorosłe bielinki odżyw się nektarem kwiat. Larwy żerują na warzywach kapust i innych roślinach krzyż. Największe znaczenie gospod mają larwy II pokol, ponieważ I pokolenie uszkadza chwasty. Gąsienice zjadają miękisz liści, pozostawiając tylko nerwy główne. Nie wgryzają się do wnętrza główek kapusty i róż kalafiora, szkieletują tylko zewnętrzne liście.(Z)Do bezpośr zwalcz gąsienic stos następuj preparaty: Decis, Sherpa, Trebon, Basudin, Dimilin, Fatstac, w masow pojaw larw stosuj prepar bakteryjne (Bactospeine, Biobit, Dipel, Thuridan), dobra agrotech, niszcz chwasty, próg szkodliw to 1 gąsienica L2/roślinę.
Pryszczarek kapustnik(rzad-muchowki-diptera,rodz-pryszczarkowate)Są to muchówki małe, brązowoszare, z czerwonym odwłokiem, samica długości 2-2.2 mm, samiec 0.7-1.5mm. Jaja są owalne, białe, dł 0.27 mm. Larwa dorasta do 1.3 mm, jest żółtopomarańczowa. Poczwarka jest żółta, długości 1.4 mm.(C)Dorosłe otoczone kokonem larwy zimują w gl, na głęb 5 cm. Przepoczwar się wiosną. Wylot muchówek zbiega się z kwitnieniem rzepaku, co następuje w połowie V i trwa przez okres ok.3 tygod. Samice składają jaja (ok.13 szt.) do uszkodzonych łuszczyn. W jednej łuszczynie może żerować nawet do 180 larw. Po ok. 2-3 tygod żerow łuszczyny pękają i larwy wypadają. Przepoczwarzają się w gl. Rozw 1 pokol trwa ok. 4 tygod. Na rzepaku ozimym w Polsce występują 2-3 pokol, natomiast na jarym nawet 4. Część larw z każdego pokol pozostaje w gl na zimowanie.(S)Larwy wysysają soki z nasion i wew ścian łuszczyn, kt skręcają się i pękają. Pękające łuszczyny wysypują nasiona, co doprowadza do powstaw samosiewów. W okresie masow pojawienia się straty spowodow żerow larw mogą dochodzić do 100%. (Z)Rzepak wysiewa się na polach odsłoniętych, ponieważ pryszczarek nie znosi wiatrów,. Do siewu stosuje się zaprawiane nasiona, Zabiegi chem wykonuje się w chwili nalotu muchówek I pokol (próg: 2 osob dorosłe na 10 uderzeń czerpaka) Stosuje się takie preparaty, jak przy zwalczaniu chowacza podobnika.
48.szkodniki marchwi
gozak polnocny
Połyśnica marchwianka(rzad-muchowki,rodzpolysnicowate) 4-5mm, czarna, nasady nóg, czułek, skrzydeł ma żółte, larwy 8mm, wałeczkowate, kremowożółte, mają 2 haki gębowe. Bobówka jest żółtobrązowa, ścięta ukośnie z jednej strony(C)Bobówka zimuje w gl, na gł ok.20 cm. Pierwsze muchówki wylatują w V, gdy temp gl osiągnie 12°C. Owady gromadzą się w tym czasie na kwiatach roślin dziko rosnących: mniszka, jasnocie, marchwi i rzepaku. Tam też kopulują. W II połowie V przelatują na marchew, gdzie samice składają jaja do gl, w pobliżu roślin. Dorosłe po ok.2-4 tygodniach obumierają. Wylęgłe larwy żerują w korzeniach marchwi do VII, następnie się przepoczwarczają. Muchówki tego pokolenia pojawiają się pod koniec tego miesiąca, a pierwsze larwy tego pokolenia na początku VIII. We IX larwy przepoczwarczają się i zimują. Nie wszystkie larwy II pokol kończą swój rozwój w gl, ok.10% pozostaje w korzeniach do roku przyszłego.(S)Larwy połyśnicy żerują w marchwi, selerze, pietruszce, koprze, lubczyku. Wygryzają korytarze prostopadłe do rdzenia korzenia, wypełniając je odchodami. Młode rośliny reagują silnym zahamow wzrostu i odbarwieniem liści, kt przybierają kolor fioletowoczerwony. Przy silnym porażeniu całe rośl żółkną, więdną i giną. Marchew zaatakowana nie nadaje się do przechowywania, ponieważ łatwo ulega porażeniu przez patogeny i gnije. Najwyższe porażenie marchwi występuje na terenach tradycyjnej jej uprawy, w miejscach zaciszonych. (Z)Agrotechnika;. Nie należy uprawiać marchwi po sobie, a uszkodzone korzenie niszczyć; Nie zaleca się uprawiania tej rośl na świeżym oborniku; Plantacje zakłada się w miejscach odsłoniętych, ponieważ wiatr utrudnia tym szkod składanie jaj; Zwalczanie chem stosuje się tylko w przypadku silnego pojawu, w następujących terminach: V, koniec VII, początek VIII, używając preparatów zalecanych przez IOR
49.Szkodniki cebuli]
rozkruszek korzeniowy(roztocz,nadrodz-rozkruszki)
Śmietka cebulanka(muchowki,smietkowate)Dł.6 mm, jest różnie ubarwiony. Samica jest oliwkowoszara, z zaokrąglonym odwłokiem. Samiec jest żółtoszary, z odwłokiem wypukłym. Nogi u samca i samicy są czarne. Białe jajo ma długość 1.2 mm, strukturę zew siateczkowatą. Larwa jest biała, błyszcząca, z 16 wyrostkami na końcu odwłoka. Bobówka, długości 6 mm, jest brązowa.(C)Otoczona bobówką larwa zimuje w glebie, na głębokości do 10cm. Wiosną, po przepoczw, wylatują dorosłe muchówki. Przypada to na okres różowego pąka jabłoni. Po kopulacji samice składają jaja do gl w pobliżu rośl lub bezpośrednio na cebuli, za łuskami. Jedna samica składa ok. 100 jaj. Larwy żerują ok.21 dni, po czym się przepoczwarz w gl. Wylot much II pokol następuje w VII. Z jaj złożonych przez samice tego pokol rozwijają się larwy, kt po żerowaniu na cebuli otaczają się ostatnią skórką wylinkową i zimują.(S)Larwy żerują w dolnej części cebul. Zaatakow rośl więdną, liść sercowy żółknie, daje się łatwo wyciągnąć. Wraz z rozwojem larw cebule zaczynają gnić. Największe szkody wyrządza I pokol, żerujące na młodych rośl. (Z)Stosuje się 3-5-letnią przerwę w uprawie cebuli na tym samym polu;. Zachowuje się izolację przestrzenną (min. 600 m) nowo zakładanych upraw od ubiegłorocznych plantacji; Do siewu stosuje się nasiona zaprawiane, W okresie wegetacji roślin, po ok.2 tygodniach od wysadzenia, podlewa się następującymi preparatami: Diazinon, Diazol, Basudin, Nexion.
Leń ogrodowy(mochowki.leniowate)Są to muchówki dł 6-9 mm, ciemne, o bezbarwnych skrzydłach. Czułki mają 11-członowe. Samica różni się od samca kolorem. Larwy długości 14 mm, są brudnoszare, z ciemną głową. Odwłok larwy jest zakończony 4 kolcami.(C)Larwy zimują w gl, w utworzonych przez siebie kokonach. Wiosną następuje przepoczwarcz. Wylot muchówek trwa odV do końca VI. Samice składają jaja w złożach, do gl, średnio 130 szt. Wylęgłe larwy po żerow zimują. Szkodnik ten występuje w l pokoleniu.(S)Młode larwy odżywiają się gnijącymi i butwiejącymi cząstkami organiczn. Starsze uszkadzają podziemne części rośl upraw. Atakują korzenie, bulwy i kiełkujące nasiona. Nadgryzione rośl więdną, często zamier. Najchętniej atakuje rośl upraw na świeżym oborniku. (Z)Prawidłowa higiena i agrotech ograniczają występowanie tego szkodnika, Uprawki pielęgn, jak podor, bronow, zapewniają doskonałe warunki dla roślin, umożl dobre rozkrzewienie, Unika się stosowania wiosną świeżego obornika, kt przyciąga samice do złożenia jaj, Wszelkie pryzmy kompostowe i obornikowe okrywa się w celu zabezpieczenia przed składaniem jaj przez samicę. Zabiegi chem stosuje się zgodnie z zaleceniami IOR, gdy 50 larw znajduje się na l m2.
51Szkodniki koniczyny
Oprzędzik pręgowany SITONA LINEATUS L. Typ stawonogi ARTHROPODA, gromada owady INSECTA, rząd chrząszcze COLEOPTERA rodzina Ryjkowcowate CURCULIONIDAE morfologia DŁ. ciała 4-5mm, czarny,pokryty ciemnoszarymi łuskami i włoskami, tworzącymi na przedpleczu 3 jasne linie.Na pokrywach widoczne jasne ciemne, podłużne pręgi.Głowa zakończona szerokim,ryjkiem,larwa dł. 607mm jest beznoga, kremowa z brązową głowa, łukowato zgięta.CYKL zimują na plantacjach wielol roślin motylkowatych, na miedzach nieużytkach,skrajach zadrzewień sródpolnych.Pojawiają się wiosna na zasiewach roślin strączkowych. Po kopulacji samice składają ok. 1000jaj na glebie w pobliżu roślin i na roślinach. Z deszczem trafiają do gleby gdzie jest dalszy rozwój.Wylęgłe larwy żywią się brodawkami korzeniowymi. Przepoczwarczenie nastepuje w glebie i tego samego roku pojawiają się chrząszcze nowego pokolenia które przebywają na liściach wierzchołkowych roślin żywicielskich do jesieni, potem przechodzą na miejsce zimowania.W ciągu roku 1 pokolenie.SZKODLIWOŚĆ jest szkodnikiem pospolicie występującym na koniczynie, lucernie, peluszce, grochu, łubinach, wyce, bobiku i bobie.Żerują na liścieniach roślin kiełkujących, a w późniejszym okresie na liściach wygryzając ząbki w blaszce liściowej.Najbardziej szkodliwe dla roślin jest żerowanie w fazie 2-4liści, szczególnie w okresie suchej i wietrznej pogody. Larwy niszczą brodawki korzeniowe i drobne korzonki. Powoduje to zaburzenia w gospodarce azotem a także potęguje utratę turgoru w okresach suszy. Forma larwalna jest bardziej szkodliwa od postaci dorosłej. ZWALCZANIE 1uprawy roslin strączkowych lokalizuje się zdala od plantacji roślin wieloletnich. 2.siew wykonuje się możliwie wcześnie na stanowiskach dobrze przygotowanych 3.w przypadku występowania licznych chrząszczy w fazie 2-4 liści stosuje się insektycydy. Alfazol 050 EC, Bulldocyk 025 EC, Decis 2,5 EC. W rejonach występowania licznych szkodników profilaktycznie zaprawia się nasiona preparatami: Promed 400 CS, zaprawa Diafuran 350 FS, Furadan 35 ST, Marshal 250 DS.
Pędruś koniczynowiec APION APRICANS Typ stawonogi ARTHROPODA, gromada owady INSECTA, rząd chrząszcze COLEOPTERA rodzina Ryjkowcowate CURCULIONIDAE Morfologia dł. 2-2,5mm, stosunkowo długi, cienki ryjek, jest czarny z metalicznym połyskiem. Nogi ma czarne, golenie jasniejsze, uda tylnych dóg żółte. Larwa beznoga, łukowato wygięta, różowa. Dł. do 3,5mm. Jaja żółte, podłóżne. CYKL orma zimujaca jest imago a miejscem zimowania pola koniczyny, ściółka zadrzewień, darń na miedzach,. Masowo chrząszcze pojawiają się w okresie związywania paków kwiatowych. Samice składaja jaja do kwiatostwnó- główek, a larwy uszkadzaja zawiązki. Okres rozwoju trwa ok.18 dni, po czym larwa zapoczwarza się między kwiatkami. Nowwe pokolenie chrząszczy żeruje na 2 odroście koniczyny. Pędruś występuje w 2 pokoleniach i jest groźnym szkodnikiem nasiennych plantacji koniczyny czerwonej bo znacznie obniża plon nasion. SZKODLIWOŚĆ postacie dorosłe wygryzają otworki w liściach a larwy uszkadzaja zaląznie w kwiecie. Zaatakowane kwiatostany szybciej brunatnieją. Jedna larwa może zniszczyć kilkanaście kwiatków. Oprócz koniczyny czerwonej uszkadzaja k. Białą i szwedzką. ZWALCZANIE 1. Ważnym sposobem ograniczenia szkodliwości na plantacjach nasiennych jest koszenie pierwszego odrostu z przeznaczeniem na pasze. Drugi odrost przeznacza się na nasiona. 2. Przy licznym występowaniu szkodnika na uprawach nasiennych stosuje się preparaty chemiczne: Decis 2,5 EC lub Zolone 350
52.szkodniki grochu
oprzedzik pregowany
STRAKOWIEC GROCHOWY BRUCHUS PISORUM, RODZINA Strąkowcowate BRUCHIDAE, rząd chrząszcze COLEOPTERA. Morfologia 4-4,5 mm, czarny z białymi plamkami włosków na pokrywach. Jaja podłuzne, jasno pomarańczowe, larwa 6mm, biała z ciemnym aparatem gębowym. Cykl zimuja w magazynach i na polu. Wiosna przelatują na plantacje grochu w okresie jego kwitnienia. W okresie formowania straków samice składaja na nich jaja. Wylęgłe larwy wgryzaja się do ich wnętrza i żeruja w nasionach. Tam tez nastepuje przepoczwarczenie. Część chrząszczy opuszcza nasiona w polu i tam zimuje, część trafia do magazynu. 1pokolenie w ciągu roku. Szkodliwość szkodnik o duzym znaczeniu gospodarczym. Uszkodzone nasiona są wewnatrz wygryzione, zewnatrz otwór jest przykryty wieczkiem. Uszkodzone nasiona nie nadaja się do konsumpcji i siewu. Niszczy groch i peluszke. Zwalczanie Wyłapywanie i mechaniczne niszczenie. Wczesny siew i odpowiednie nawożenie, opryskiwanie Nurelle.
Pachówka strąkóweczka (motyle,zwojkowate)6-8mm, skrzydła ok. 14mm u samicy, 13samca, przednie oliwkowobrąz z szarymi i żółt łuskami, na górnym i zewn brzegu skrzydę są białe i czarne kropki, lusterko obramow siwą, matowa smugą w środku jest jaśniejsze, z 4 kreskami po obu stronach, tylne szarobrąz, jaja owalne wielk 0,5mm, gąsienica na żółtobiałym ciele ma ciemnobrun brodawki zaopatrz w szczecinki, dł ok. 10mm, poczwarka ciemnobrąz ok. 8mm.(C)Dorosłe gąsien zim w glebie, wiosną opuszcz kokony, aby przepoczw się tuż pod powierzch gleby, wylot koniec V do VIII, masowy wylot w 3 dekadzie VI, jaja po 1-3 na liściach, młodych strąkach, lub kwiat, wylęgłe gąsienice przechodzą na młode straki i koło szwa tworzą oprzęd, wgryz się do środka, w straku żer 1 gąsienica (jeśli wgryz się 2 to 1 ginie), miejsce wejścia gąsienicy zabliźnia się i pozost fiolet plamka, rozw trwa 3-4 tyg, potem na nitce spuszcza się do gleby i tworzy kokon w kt pozost do wiosny. (S)Atak groch, peluszkę i wykę, gąsien wgryz się do strąków, żer na nasionach i zanieczyszcz odchod, w przypadku braku strąków mogą uszkadzać kwiaty, wierzch pędów i liście, straty do 40%, pojawia się w Polsce co kilka lat, agradacje trwają 2-3 lata.(Z) Profilakt(przewiewnie), odm szybko rosnące i niskopienne, groch wysiew jak najwcześ(min 300-400m od zeszłorocznych upraw), zbiór jak najwcześ(od razu głęboka orka), chemia gdy masowy pojaw (Cyperkil, Karate, Sumicidin) co 10 dni.
53. Szkodniki bobiku
STRĄKOWIEC BOBOWY BRUCHUS RUFIMANUS RODZINA Strąkowcowate BRUCHIDAE, rząd chrząszcze COLEOPTERA. Morfologia 4-4,5mm, czarne, pokryte szarymi i białymi włoskami tworzącymi drobne plamki oraz rdzawy pasek. Koniec odwłoka brunatny. Larwy 5mm, beznogie, żeruja wewnątrz nasion bobiku,. Cykl Forma zimująca to postacie dorosłe w magazynach, na polu i miedzy. Na roślinach pojawiaja się w czerwcu po okresie żerowania składaja jaja na młodych strakach . Larwy wgryzaja się przez ściankę strąka do nasion, w których odbywa się przepoczwarczenie. Chrząszcze opuszczaja nasiona w 3 etapach: w fazie dojrzałości żniwnej, póxna jesienią w magazynach i wczesna wiosną, jedno pokolenie w ciągu roku Szkodliwość Na nasionach okragłe plamki które są późniejszym wieczkiem. Podczas wychodzenia młodych wieczko jest usuwane. W jednym nasieniu bobiku jest jedna larwa a w nasionach bobu najczęściej 2. W niektórych rejonach kraju wyrządza poważne straty. Zwalczanie wyłapywanie i niszczenie mechaniczne, chemicznie Alfamor, Decis
54. Szkodniki pszenicy
Ździeblasz pszeniczny(blonkowki,zdzieblarzowate)
Mszyca zbozowa
Skrzypionka zbozowa LEMA MELANOPA Rodzina stonkowate CHRYSOMELIDAE rząd chrząszcze COLEOPTERA Morfologia 4-5mm, ciemnozielony z metalicznym połyskiem, przedplecze i odnóża czerwone, stopy czarne, jaja1mm, miodowo żółte. Larwa ma ciało zgrubiałe po środku, czarną głowę, 3pary nóg tułowiowych i jest pokryta lepkim śluzem. Cykl zimujące chrząszcze wiosna przelatuja na jęczmień, pszenicę, owies i rozpoczynają żerowanie. Po kopulacji samice składaja jaja w rządkach po 10-20 szt. na głównej stronie liści. Larwy rozwijaja się ok. 2tyg. Pod koniec czerwca chodzą do gleby i przepoczwarczaja się. Pod koniec lipca pojawiaja się młode które żerują na trawach po czym kryją się w darni i zimują. Szkodliwość Żerowanie polega na zeskrobywaniu tkanki miękiszowej wzdłuż nerwów co powoduje zmniejszenie powierzchni asymilacyjnej liścia. W miejscu żerownia liść jest pokryty lepką substancją i kałem larw. Atakuje plantacje zaczynając żer od brzegu. Zwalczanie w praktyce wystarczaja zabiegi na pasach brzeznych plantacji preparatami z grupy fosforoorganicznych lub karbaminowych.
Rolnica zbożówka(M) Motyli skrzydeła od 25-40 mm. Mają niewielką głowę, na której są widoczne duże oczy oraz gruby, pokryty włoskami tułów.Skrzydła 1 pary, z przepaskami dzielącymi je na 3 części, w części środkowej mają plamki kształtu nerkowat, okrągł i klinowat. Skrzydła 2 pary zazwyczaj są jednolite. Barwa skrzydeł jest zmienna. Jaja są owalne, jednostronnie wypukłe, wielkości 0.6 mm, ciemne, z odcieniem czerwonawym. Gąsienica, dł 30-55 mm, ma 8 par nóg(5 par nóg odwłokowych), kształt walcowaty, różną barwę(szarą, brunatną, oliwkową z połyskiem).Poczwarka jest czerwonobrunatna.(C)Gąsienice zimują w glebie, na głębokości 25 cm. Wczesną wiosną, około połowy IV, rozpoczynają żerowanie, kt trwa do połowy V. Następnie przepoczwarczają się w glebie. Wylot motyli trwa od końca V do końca VI. W tym czasie samice składają jaja(ok.1500 szt.) do gleby albo bezpośrednio na rośl, u ich nasady. Po ok.2 tygod pojawiają się gąsienice, kt 5-krotnie linieją. U gat, dających 2 pokol w roku, gąsienice przepoczwarczają się w VII, a wylot motyli II pokol rozpocz się w VIII. Natomiast gat, występuj u nas w I pokol, żerują do końca lata, a przepoczwarczenie gąsienic następuje dopiero wiosną roku przyszłego.(S)Rolnice są polifagami, atakuj wiele roślin rol i sadow. Motyle odżywiają się rosą miodową i nektarem kwiatowym. Szkody gospod powodują tylko gąsienice, kt atak zboża, trawy, okopowe, warzywa, rośl ozdobne. żerują na częściach podziemnych roślin, wygryzaj korytarze w korzeniach, nadgryzaj szyjki korzeniowe, ale zjadają też całe rośliny po wciągnięciu ich do ziemi. Na częściach nadziemnych żerują na liściach, pozostawiając tylko nerwy główne. Mogą niszczyć owoce. Rolnice także infekują rośliny mikroorg, doprowadzając do ich zamierania. Największe szkody obserwuje się wiosną, na młodych rośl oraz wczesną jesienią na młodych oziminach.(Z)Zabiegi agrotech, jak: głęboka orka, jesienne kultywator, niszczą gąsienice, znajdujące się w glebie. Odchwaszcz pól upraw oraz ich obrzeża ogranicza występow rolnic, ponieważ kwitnące chwasty wabią motyle i są doskonałym miejscem rozwoju młodych gąsienic.Do bezpośred zwalcz gąsienic stosuje się Cyperkil, Sherpa, Basudin lub inne preparaty zgodnie z zaleceniami IOR
55.szkodniki zyta
skrzypionka zbozowa(pyt.54)
mszyca zbozowa
Ploniarka zbożówka(muchowki,stonkowate)1,5-2mm, czarna, na czole lśniący trójkąt spód ciała żółtawy, jaja 0,6mm cylindr białe, larwa 4,5mm cylindr kremowa, bobówka wrzecionow 3mm.(C)larwy zim w tkankach traw i zbóż, przepoczw wiosną, dorosłe w IV i V, jaja skład na liściach ozimin i jarych, kukurydzy lub traw. Najchętniej atakow są rośliny w fazie 1-3 liści. Jaja składane są pojedynczo, na spodniej stronie liścia, wzdłuż nerwu głównego, w nasadowej części liścia lub bezpośrednio w pochwie liściowej. Samica składa średnio ok.70 jaj. Wylęgłe larwy wgryzają się bardzo szybko pod pochwę liściową i wygryzają wew zawiązki liści. W późniejszym okresie (faza 5 liści) atakują zawiązki kłosów. Rozwój pokol uzależniony jest od warunków atmosfer. W optymal warunkach trwa od 22 do 46 dni. Występuje w Polsce w III pokol. Muchówki II pokolenia pojawiają się w VI. Składają jaja na liściach pędów bocznych, liściach górnych, pochwach, plewach i plewkach. Wylęgłe larwy podgryzają zawiązki najmłodszych liści, mogą żerować w dokłosiu, kłosie oraz na formujących się ziarniakach. Muchówki III pokol pojawiają się w sVIII. Samice składają jaja na młodych oziminach, samosiewach zbóż oraz trawach. Wylęgłe larwy żerują podobnie jak larwy I pokolenia.(S)Larwy I i III pokol wygryzają zawiązki wew liści siewki. Zaatakow rośl słabo rosną, liście wew żółkną, bardzo łatwo wyciągają się z pochwy. Rośl młode, w fazie 1-3 liści giną, natomiast nieco starsze wytwarz pędy boczne, kt dają małe kłosy. Larwy II pokol uszkadz dokłosie, kłosy i ziarniaki, będące w stadium dojrzał mlecznej, co wpływa na plonow tych roślin.
56.szkodniki jeczmienia
skrzypionka zbozowa(pyt.54)
mszyca zbozowa
Ploniarka zbożówka(muchowki,stonkowate)pyt-55
57.Szkodniki magazynowi przechowalni
Mklik mączny (M)Podlega kwarantannie, występ w magaz, do 14mm, skrzydła do 23mm, przednie są wąskie, szare, z ciemnymi plamami pośrodku i 2 zygzakow przepaskami., tylne szarobiałe z ciemną obwódką przy zewn brzegach i żółtą strzępiną, jaja brąz ok.0,4mm, brunatnobiała gasienica do 15mm, głowa, tarczka przedtułowia, tylny segment tułowia, nogi i brodawki(8szt na grzbiecie) są brązowe, poczwarka ok.8mm, brązowa.(C)Dorosłe żyją b.krótko i w tym czasie nie jedzą, jaja skład nocą na prod i opakow. w ich pobliżu, średnio ok. 200 jaj/samicę, gasienice po ok.2 tyg, od razu żerują (najchęt w powierzch warstwie produkt (często warstwa ta jest zbryl przez wydziel z dolnej wargi gąsienicy- łączy ona w ten sposób prod, na kt żerowała).W magaz ogrzew(18-20ºC)rozwój gąsien trwa ok.60 dni, przy temp ok.17ºC trwa rozw ok.130 dni, otocz kokonem dorosłe gąsienice zim w miejscach trudno dostęp, w magazyn nie ogrzew 2-3 pokol/rok, w ogrzew 4 do 6/rok, najlepszy rozwój przy temp 25ºC i wilg powietrza 80%.(S) Występ w magaz: mąki, kasz, makaronów, oraz w młynach i piekarniach, szkodnik wielożerny, żer na wszystkich prod zbożowo- mącznych, najczęściej na mące pszennej i na ziarnie pszen, ale też inne zboża, pieczywo, suchary, susz owoce, grzyby, nasiona rośl strączk, gąsien tworzą oprzędy, z resztek pokarmu, odchodów i wylinek, oprzędy te zapychaja przewody odprowadz oraz części maszyn w młynach i kaszarnaich, uszkadz także sita i gazę młynarską.(Z)Okna w magazyn, młynach, kaszar zabezp się specjal siatką (ochr przed inwazja motyli), kontrola nowych produk i prod składow na obecność szkodn, dezynsekcja opakowań i pomieszczeń (Rotanox, Cyjanofum, Delicja)
STRĄKOWIEC FASOLOWY ACANTHOSCELIDES OBTECTUS RODZINA Strąkowcowate BRUCHIDAE, rząd chrząszcze COLEOPTERA. Morfologia 2,5-3mm, jasno lub ciemno brunatny z krótkimi żółtawymi włoskami. Jaja owalne białe, larwa 4mm, walcowata, łukowa to wygięta pokryta szczecinkami cykl postać dorosła zimuje w magazynach, wiosna część przelatuje na plantacje fasoli, gdzie składaja jaja na strąki z zasychajacymi osłonami.Druga część rozwija się w magazynach, gdzie samice składaja jaja na nasionach lub workach. W jednym nasieniu może żerować kilkanaście larw. Z nasion po przepoczwarczeniu wychodzą młode. Płodność samicy 100jaj. W magazynach w warunkach optymalnych 24-31C może być nawet 7 pokoleń. SZKODLIWOŚĆ porażone nasiona maja nawet kilkadziesiąt otworków. Tracą wartość siewną i konsumpcyjną jest to najgroźniejszy szkodnik fasoli. Zwalczanie utzrymanie czystości w magazynach, kontrola nasion, gazowanie pomieszczeń, obniżanie temp. do -10C przez 12godz. Opryski Decis, Larvin.
WOŁEK ZBOŻOWY SITOPHILUS GRANARIUS Typ stawonogi ARTHROPODA, gromada owady INSECTA, rząd chrząszcze COLEOPTERA rodzina Ryjkowcowate CURCULIONIDAE Jest najbardziej pospolitym szkodnikiem magazynów i przechowalni Morfologia dł.4-5mm, chrząszcze w zależności od wieku są barwy żółtawej do ciemnobrazowej. Charakterystyczne jest przewężenie między nieco wydłużonym przedpleczem a pokrywami. Owad ten nie lata bo skrzydła błoniaste są w zaniku ale ma dobrze rozwiniete odnóża. Larwy są beznogie, koloru białego z dobrze rozwiniętym aparatem gębowym typu gryzacego. CYKL samice składaja pojedynczo jaja w otworki wygryzione w ziarniakach. Larwa rozwija się w ziarniaku. W nim tez następuje przepoczwarczenie. Z uszkodzonego ziarniaka wychodzi młody żółty chrząszcz. Gatunek ten daje 2-3 pokolenia rocznie. Najlepiej rozwija się w temp. 22C i wilgotności 90%. W zimie aktywność jego maleje. SZKODLIWOŚĆ najlepiej rozwija się w ziarnie pszenicy, żyta, jęczmienia jak również może bytować w kukurydzy, ryżu, kaszach, suchym pieczywie. Oprócz uszkodzonego bielma i zarodka w ziarniakach, partia nasion jest zanieczyszczona, zagrzewa się, a tym samym staje się podatna na rozwój mikroorganizmów i szkodników wtórnych. Zwalczanie najlepsze efekty w zwalczaniu osiąga się stosując integracje metod: 1. uniemożliwia się szkodnikom przedostawanie do magazynów wraz z przyjmowanymi produktami. 2. stale kontroluje się jakość produktów magazynowych. 3. profilaktycznie stosuje się fizyczne i mechaniczne metody. 4. Przestrzega się zasady higieny. 5. Stosuje się pułapki feromonowe do wykrywania szkodników. Do dezynfekcji pustych pomieszczeń magazynowych stosuje się insektycydy: Actellic 50 EC, Ambusz 25EC, Arcyp
. Trojszyk ulec TRIBOLIUM CONFUSUM Typ stawonogi ARTHROPODA, gromada owady INSECTA, rząd chrząszcze COLEOPTERA rodzina czarnuchowate TENEBRIONIDAE . Jest pospolity zaliczany do najgroźniejszych,szkodnik magazynowy, uszkadzajacy produkty pochodzenia roślinnego. Morfologia dł. 3-4mm. Ciało ma wysmukłe , rdzawobrunatne z głową i przedpleczem ciemniejszymi, czułki buławkowate, pokrywy bruzdkowane, z wyraźnymi punkcikami. Larwy początkowo są białe, po linieniu żółte dł. ok. 6,5mm, pokryte rzadkimi włoskami. Na końcu odwłoka widoczne są wyraźne wyrostki. CYKL Samice składają jaja na produkty mączne. Średnia płodność samicy wynosi ok. 390 jaj. W ciągu roku może wystąpić kilka pokoleń. Gatunek ten jest wybitnie ciepłolubny, optimum tem. 30 C. W optymalnych warunkach czas rozwoju jednego pokolenia trwa ok. 25 dni. W niskich temp. larwy i chrząszcze mogą zapadać w stan diapauzy pozornej.Długość życia wynosi przeciętnie tego szkodnika 280 dni. SZKODLIWOŚĆ Produkty magazynowe pochodzenia rośinnego, mąki, kasze, ziarna zbóż, nasiona roslin motylkowatych sąpozywieniem i miejscem bytowania. W nasionach uszkadzany jest przede wszystkim zarodek. Produkty te są zanieczyszczane i zawilgacane, nabieraja równieżcharakterysycznej, nieprzyjemnej woni, pochodzącej od substancji obronnych. Często przegryzane są opakowania. Jest to szkodnik kwarantannowy, pospolity w magazynach, zakładach przetwórczych i mieszkaniach. Zwalczanie najlepsze efekty w zwalczaniu osiąga się stosując integracje metod: 1. uniemożliwia się szkodnikom przedostawanie do magazynów wraz z przyjmowanymi produktami. 2. stale kontroluje się jakość produktów magazynowych. 3. profilaktycznie stosuje się fizyczne i mechaniczne metody. 4. Przestrzega się zasady higieny. 5. Stosuje się pułapki feromonowe do wykrywania szkodników. Do dezynfekcji pustych pomieszczeń magazynowych stosuje się insektycydy: Actellic 50 EC, Ambusz 25EC, Arcyp 10 WP, Asper 25 WP Coopex 25 WP, Kordon 10 WP
Mącznik młynarek TENEBRIO MOLITOR Typ stawonogi ARTHROPODA, gromada owady INSECTA, rząd chrząszcze COLEOPTERA rodzina czarnuchowate TENEBRIONIDAE Gatunek jest zaliczany do pospolitych szkodników magazynów i przechowalni, nie wystepuje masowo. Morfologia dł. od 15-20 mm, jest czarny lub brązowy, z połyskiem. Głowa jest mała, czułki 11-członowe, buławkowate. Larwy sąwydłużone, walcowate, podobne do larw spręzyków. Cykl jaja zwykle są składane na produktach mącznych. Płodność samicy wynosi ok.. 200jak. Larwy początkowo białe, nastepnie żółte, dorastają do 30 mm. Rozwój jednego pokolenia trwa zwykle ok. 1 roku, może jednak trwać 2 lata. Optymalna temp. do rozwoju populacji 25-27 C. SZKODLIWOŚĆ polega na nagryzaniu ziarna zbóż, kasz, otrąb, suszonego pieczywa i pozywek pochodzenia roslinnego i zwierzecego. Produkty te są zanieczyszczane i nawilgacane. Chrząszcze i larwy przegryzaja tez opakowania, gazę młyńską a nawet skrzynki i belkowanie w magazynach. ZWALCZANIE jest bardzo trudne, dużą rolę odgrywaja metody zapobiegawcze: kontrolowanie produktów i pomieszczeń magazynowych, dbanie oczystośc, wietrzenie, utrzymanie wilgotności ziarna w granicach 13%. Tak jak u wołka zbożowego stosuje się: Actellic 50 EC, Ambusz 25EC, Arcyp 10 WP, Asper 25 WP Coopex 25 WP, Kordon 10 WP
ŻYWIAK CHLEBOWIEC STEGOBIUM PANICEUM , rząd chrząszcze COLEOPTERA Rodzina skórnikowate DERMESTIDAE morfologia dł. 2-3mm, kulisty, rdzawo zabarwione i owłosione ciało. Głowa schowana pod przedpleczem, larwy 5mm, białe skaponogie CYKL Samica składa ok. 100 jaj na produkty mączne lub na opakowania które są niszczone przez larwy. Postać dorosła nie żeruje. W ciepłych pomieszczeniach może wystapic nawet 4-5pokoleń. Szkodliwość szkody polegaja na żerowaniu na produktach w macznych i zanieczyszczaniu ich odchodami i wylinkami. Zwalczanie najlepsze efekty w zwalczaniu osiąga się stosując integracje metod: 1. uniemożliwia się szkodnikom przedostawanie do magazynów wraz z przyjmowanymi produktami. 2. stale kontroluje się jakość produktów magazynowych. 3. profilaktycznie stosuje się fizyczne i mechaniczne metody. 4. Przestrzega się zasady higieny. 5. Stosuje się pułapki feromonowe do wykrywania szkodników. Do dezynfekcji pustych pomieszczeń magazynowych stosuje się insektycydy: Actellic 50 EC, Ambusz 25EC, Arcyp 10 WP, Asper 25 WP Coopex 25 WP, Kordon 10 WP.
58 Szkodniki wielozerne
rolnice(zbozowa pyt-54)
turkuc podjadek
niszczyk zjadliwy(pyt42)
slimaki
65.Organizmy pozyteczne organizujace wystepowanie formy szkodliwej w agrocenozach
Dziubałek gajowy - wyst w sadach, na krzewach, pluskwiak równoskrzydły 2-3 mm. Wysysa swoje ofiary. Imago i larwa - szkodliwe, ok. 3,5 mm ciemno zabarwiony, błyszczący, mają nieruchomą głowę oraz pierwszą parę skrzydeł skórzasto-błoniastą. Zimuje w zalamaniach kory, ofiary wysysa, żywi się jajami przędziorków, mszycami, zwojkówki, małymi gąsienicami,
Złotook pospolity - długość kilkanaście milimetrów, posiada seledynowo zabarwione, delikatne, silnie użytkowione skrzydła oraz połyskujące złociste oczy. Wiosną przelatuje na trzmielinę, czeremchę na których mszyce pojawiają się najwcześniej. W ich pobliżu samice składają jajka przytwierdzone do srebrzystych trzonków. Dorosły zlotook odżywia się pyłkiem kwiatowym. Larwy odżywiają się mszycami, jajkami stonki ziemniaczanej oraz małymi larwami i gąsienicami. Larwa zabija swoją ofiarę przy pomocy sierpowatych żuwaczek. Występują 2-3 pok w roku. Po wczesnowiosennym żerowaniu na krzewach złotooki przenoszą się na lucernę, ziemniaki zboża i buraki, pod koniec lata zasiedla drzewa liściaste gdzie zimuje (postać dorosła)
Biedronki: najefektywniejsi drapieżcy mszyc, larwy imago drapieżce
dwukropka
siedmiokropka
Biedronki zimują w stadium owada dorosłego, wiosną wędrują po korze w poszukiwaniu jaj mszyc. Po żerowaniu uzupełniającym biedronki przystępują do składania jaj w pobliżu kolonii mszyc na części roślin. Jaja składane są w złoża mają kolor pomarańczowy. Po wylęgu larwy zżerają się (kanibalizm). Po tym okresie podstawą ich pokarmu są mszyce . na szczególną uwagę zasługuje Biedronka Wełnowcowa wykorzystywana do zwalczania wełnowców w szklarni
Dobroczynek szklarniowy - roztocz drapieżny- ciało gruszkowate koloru bursztynowego długości: samica0,23-1,27mm, samiec 0,18-0,3mm.
Samica po wylęgu składa jaja ok. 100 sztuk w ciągu 12-50 dni życia. Rozwój pokolenia może trwać nawet 5 dni. Optymalna temp rozwoju 25-30*C. Nimfy i dorosłe roztocza zjadają jaja i ruchliwe stadia przędziorków. Jeden osobnik w ciągu życia może zniszczyć do 500 jaj lub do 200 przędziorków. Drapieżca poszukuje ofiar kierując się nićmi przędzy, porusza się bardzo szybko. Dobroczynek wykorzystywany jest do biologicznego zwalczania przędziorków na ogórkach w szklarni, hoduje się go na sztucznie zasiedlanej fasoli (z 1m2dostajemy wystarczająco do ochrony 200m2 ogórków).
Baryłkarz bieliniak
(M) mała błonkówka, pasożyt bielinka kapustnika, niestrzępka głogowca. Jest czarno zabarwiona o długości ok. 3mm, z czerwonożółt nogami zakończ szarymi stopami, boki odwłoka żółte.
Samica ma krótkie pokładełko, składa jaja w ciało gąsienic (od 15 do 50), larwy żyją wewnątrz gospodarza, gdy larwy dojrzewają gospodarz umiera, wychodzą z niego na kilka dni przed przepoczwarzeniem, tworzą kokoniki na zewnątrz martwej gąsienicy. Przepoczwarzają się. Skuteczność baryłkarza jest różna i wynosi w warunakch normalnych ok. 80%.
Kusaki - gat tego rodzaju charakteryzują się dość dużymi rozmiar ciała (od 9 do 25mm). Głowa i przedplecze są gęsto punktowane, czarne, miejscami złotawo owłosione. Zimują larwy. Samiceskład jaja pojed lub po kilka, z których po 5-10 dni wylęg się larwy, larwy są wysmukłe i mają na 9 segm odwłok 1- lub 2-członowe wyrostki pomocnicze w poruszaniu. W czasie swego rozw najczęsciej 2 razy linieją. Dł ich rozwoju wynosi średnio 25 dni. Całkowity rozwój kusakow waha się od 25 do 70 dni. W przyrodzie pełnią ważną rolę w regul liczebnn różnych owadów, zwłaszcza muchówek i chrząszczy z rodziny sprężykowatych. Mało poznana jest ich rola w red populacji mszyc.
Osiec korówkowy
(M) pasożyt bawełnicy korówki. Błonkówka ta osiąga długość ok. 1-4mm, jest czarna z żółtym paskiem u nasady odwłoka.
(C) Imago samice składają jaja w ciałach starszych larw mszyc, pełny rozwój jednego pokolenia trwa ok. 30 dni. W roku może występować kilka pokoleń.
Biegacze - chrząszcze ciemne, błyszcz, często z metal odcieniem, u niektórych gat skrzydła drugiej pary są zreduk. Zimuję jako larwa, lub imago (zależy od gat). Jaja skład do wilgotnej gleby pojedynczo,lub po kilka, rozwój jaj trwa od kilku dni do 3 tyg. Larwa jest wydłuż i spłaszcz, ma dwa nieczłonowe wypustki na końcu odwłoka, W zalężn od gat są czarne, białe, lub żółtawe. Głowa dobrze wykształc, zaopatrz w aparat gębowy gryzący z silnie rozwiń żuwaczkami. Larwy i imago odżyw się materiałem pochodz zwierzęcego, atakują larwy i poczwarki motyli i rośliniarek, imagines niektórych chrząszczy oraz ślimaki i inne drobne bezkręgowce. Z reguły żerują noca lub o zmroku. Występ u nich trawienie pozajelitowe. Schwytana ofiara polewana jest najpierw wydzieliną przew pokarmowego zawieraj enzymy trawienne, później nadtrawiona ofiara jest zjadana. Obecnie istnieje dużo możliwości do wykorzystania ich w walce biolog.
66.organizmy pozyteczne wykorzystywane w praktyce rolniczej do walki biologicznej
Kryszynek ssp blonkowki rodz ,kruszynkowate
Barwa rdzawo brazowa,oczy czerone skrzydla bezbarwne. samice skladaja jaja do larw motyli blonkowek,muchowek,chrzaszczy i siatkoskrzydlych,samica w ciagu zycia sklada do 40jaj.W znacznym stopniu redukujapopulacje motyli.
Osiec korowkowy(pyt.65)
Barylkarz bieliniek(pyt.65)
Dobrotnicaszklarniowa(pyt.65)-hodowana laboratoryjnie do zwalczaniamaczlika szklarniowego.
68.owady pozyteczne i ihc rola w ochronie roslin
kruszynek spp,(66)
dobroczynek szklarniowy(65)
osiec korowkowy(65)
barylkaz bielinek(65)
biedronka(65)
owady pozyteczne w odroznienu od chemicznych sr.ochrony roslin nie wplywaja na ujemnie na srodowisko. Owady pozyteczne w sposób szybki eliminuja okreslonego osobnka bez szkod dla roslin i srodowiska.
69.organizmy drapiezne i ich wykorzystanie
dpbroczynek szklarniowey
dziubak gajowy(65)
zlootok pospolitry(65)
chrzaszcze:biegaczkowate,biedronkowate,kusaki,do organizmow drapieznych zaliczamy również ptaki i ssaki.sikory zjadaja gasienice i mszyce,szpaki-gasienice, pedraki,stonke,
70.organizmy pasozytnicze i ich wykorzystanie
kruszynek spp,(66)
dobroczynek szklarniowy(65)
osiec korowkowy(65)
barylkaz bielinek(65)
71 sposoby wykorzystania org.pozyt.
Introdukcja-polega na wprowadzeniu gat.poz. czli wroga naturalnego.powodzenie tej metody zalezy odczynnikow biotycznych i abiotycznych.
Nicien atakuje gasienice motyli,rozne stadia chrzaszczy,muchowek i inyych owadow.
Kruszynek:redukuje populacje motyli.samica sklada jaj do motyli,blonkowek,muchowek chrzaszczy.
Dobrotnica szklarniowa do zwalczania maczlika szklarniowego
Osie korowkowy:sklada jaja do wnetrza bawelnicy korowki
Barylkarz bieliniaksklada jaja w gasienicy kilka pokolen.niestrzepa glogowca,
72owady jako nasi sprzymierzency
odpowiedz pytania 68