Jak sprawdzić wiarygodność potencjalnego kontrahenta? Polscy przedsiębiorcy coraz częściej korzystają z możliwości wcześniejszego sprawdzenia partnera biznesowego. Szacunkowo co piąta firma sprawdza swoich kontrahentów albo drogą oficjalną - przy udziale organów administracji publicznej, albo za pośrednictwem komercyjnych firm specjalizujących się w usługach sprawdzania kontrahentów. Od czego zacząć prześwietlanie kontrahenta? Wiele informacji można znaleźć w Internecie. Wystarczy wpisać w wyszukiwarce nazwę naszego przyszłego kontrahenta, aby rozpocząć analizowanie, czy dana firma sprawia wrażenie wiarygodnej. Należy zwrócić uwagę na wszelkie niepokojące sygnały (np. doniesienia prasowe), które mogą prowadzić do wniosku, że firma, z którą zamierzamy nawiązać współpracę, miała niegdyś kłopoty z prawem bądź nie wywiązywała się ze swoich zobowiązań. W przypadku podmiotów mających obowiązek publikowania sprawozdań finansowych oraz sprawozdań z działalności niezbędne dane na pewno znajdziemy na stronach internetowych tych firm. Sprawozdania finansowe są również drukowane w formie papierowej. Zawierają one informacje o stanie majątkowym danej firmy, posiadanych i spłacanych kredytach, zobowiązaniach, majątku trwałym, udziałach w innych firmach, zyskach i stratach w poszczególnych okresach sprawozdawczych. Niestety, przedsiębiorca, który nie posiada podstawowej wiedzy z zakresu rachunkowości, nie jest w stanie w rzetelny sposób poddać analizie takich informacji. W takiej sytuacji warto zlecić analizę sprawozdania finansowego kontrahenta specjaliście. Nie zaszkodzi także przejrzeć wyspecjalizowane fora i grupy dyskusyjne. Dobrym rozwiązaniem jest np. zarejestrowanie się na forum internetowym poświęconym rekrutacji i zadanie pytania dotyczącego stosunków między pracownikami i kierownictwem danej firmy. Dzięki temu możemy otrzymać informacje bezpośrednio od byłych lub obecnych pracowników. Pamiętajmy, że wiele interesujących nas informacji możemy uzyskać od samego kontrahenta, który powinien nam udostępnić:
Jeśli już dysponujemy tymi danymi, możemy w następnym kroku zweryfikować ich prawdziwość w odpowiednich urzędach. Warto także uzyskać od potencjalnego partnera biznesowego informację, kto w imieniu firmy jest upoważniony do wystawiania faktur, dokumentów lub podpisywania umów. Opisane powyżej działania mogą się okazać niewystarczające, zwłaszcza jeśli wciąż mamy wątpliwości. Kolejnym krokiem będzie zwrócenie się do organów administracji publicznej w celu uzyskania bardziej "twardych" informacji. Ważne! Cennymi źródłami informacji o konkretnym podmiocie gospodarczym są:
Krajowy Rejestr Sądowy W Krajowym Rejestrze Sądowym uzyskamy przede wszystkim informacje, czy dany podmiot gospodarczy rzeczywiście istnieje i prowadzi działalność. Znajdują się tam dane dotyczące:
Co istotne, dane zawarte w systemie KRS są jawne, bezpłatne i ogólnodostępne - można je znaleźć na stronach internetowych Ministerstwa Sprawiedliwości. Rejestr Dłużników Niewypłacalnych W ramach systemu KRS zbierane są także informacje dotyczące dłużników. Mowa tutaj o Rejestrze Dłużników Niewypłacalnych. Aby sprawdzić, czy dany podmiot gospodarczy znajduje się w tym wykazie, należy sporządzić odpowiedni wniosek na formularzu CI KRS-CDN bądź CI KRS-CDT. Pierwszy formularz to wniosek o zaświadczenie, że dany podmiot nie jest wpisany do rejestru dłużników, drugi zaś dotyczy zaświadczenia, że podmiot jest wpisany do tego rejestru. Jeżeli posiadamy już informację, że dana firma figuruje w rejestrze dłużników, możemy złożyć wniosek o wydanie szczegółowego odpisu z rejestru (w zależności od potrzeb możemy się ubiegać o odpis pełny bądź aktualny). Należy pamiętać, że wszystkie powyższe wnioski podlegają opłatom administracyjnym wynoszącym od 15 do 60 zł. Ewidencja działalności gospodarczej W obrocie gospodarczym funkcjonują tysiące firm, które nie podlegają obowiązkowi rejestracji w KRS i nie muszą publikować sprawozdań finansowych. Są to np. osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą lub małe, kilkuosobowe firmy. Informacji o takich podmiotach należy szukać w systemach ewidencji działalności gospodarczej. Takie ewidencje, prowadzone przez urzędy gmin, zawierają wszelkie dane przedsiębiorcy, m.in.: PESEL, NIP, adres zamieszkania bądź prowadzenia działalności. Można tam również znaleźć ewentualne informacje dotyczące rozdzielności majątkowej przedsiębiorcy, co jest szczególnie istotne z punktu widzenia późniejszej realizacji umów. Istnienie rozdzielności małżeńskiej wspólnoty majątkowej przedsiębiorcy może bowiem utrudnić odzyskanie należności, nawet w postępowaniu egzekucyjnym. W takiej sytuacji warto przed transakcją uzyskać oświadczenie małżonka przedsiębiorcy, wyrażające zgodę na jej przeprowadzenie. Trzeba pamiętać, że obecnie tylko niektóre urzędy gmin umożliwiają przejrzenie zawartości ewidencji działalności gospodarczej na swoich stronach internetowych. Zazwyczaj trzeba się osobiście pofatygować do siedziby urzędu, aby na miejscu uzyskać wgląd do dokumentów. W niektórych przypadkach informacje otrzymamy dopiero po uiszczeniu opłaty administracyjnej, z reguły nieprzekraczającej 20 zł. Rejestr REGON Firmy działające w Polsce figurują także w rejestrze REGON prowadzonym przez urzędy statystyczne. Można się zatem zwrócić do odpowiedniego urzędu statystycznego z wnioskiem o podanie takich informacji na temat naszego kontrahenta, jak:
Urząd skarbowy Zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej na wniosek zainteresowanej strony urząd skarbowy ma obowiązek wydać zaświadczenie o niezaleganiu danego podmiotu gospodarczego z podatkami. Warto się zaopatrzyć w taki dokument, ponieważ może on mieć dla nas istotne konsekwencje podatkowe. Trzeba jednak pamiętać, że kontrahent musi wyrazić zgodę na pobranie przez nas takiego zaświadczenia. Biura informacji gospodarczej W biurach informacji gospodarczej można uzyskać informacje o podmiotach gospodarczych (ale także indywidualnych osobach), które posiadają nieuregulowane należności. Przedsiębiorcę wpisuje się do rejestru dłużników w BIG, gdy kwota zaległości przekracza 500 zł i jest wymagana od co najmniej 60 dni. Co zrobić, gdy oficjalne kanały zdobywania informacji nie wystarczają? Rynek nie uznaje próżni i na każde zapotrzebowanie znajduje odpowiednią ofertę. W Polsce, gdzie mamy do czynienia z wieloma przypadkami nieuczciwych praktyk, dostępne są usługi sprawdzania i prześwietlania partnerów biznesowych. Tego rodzaju działalność nie jest jednak tylko polską specyfiką - wyspecjalizowane firmy zdobywające informacje o partnerach handlowych są obecne na wielu rozwiniętych rynkach. Zarówno w przypadku korzystania z usług BIG, jak i firm zajmujących się wywiadem gospodarczym oraz tzw. due diligence, należy się liczyć ze sporymi wydatkami (od kilkuset zł w przypadku BIG do znacznie większych kwot w przypadku firm komercyjnych). Due diligence oznacza analizę i ekspertyzę niezależnej firmy co do planowanej transakcji między dwoma podmiotami gospodarczymi. Dzięki temu przedsiębiorca może zminimalizować ryzyko związane z wydarzeniami następującymi po dokonaniu transakcji, których samodzielnie nie był w stanie przewidzieć. Tego rodzaju usługi dotyczą raczej skomplikowanych transakcji, w których zaangażowane są duże środki finansowe. Świadczą je renomowane firmy audytowe, jak również firmy windykacyjne. Te firmy bardzo często korzystają ze źródeł, z których przedsiębiorca może samodzielnie pozyskać potrzebne informacje. Należy zatem dokładnie przeanalizować swoją sytuację i zdecydować, czy poświęcimy swój czas i na własną rękę będziemy szukać informacji, czy też w zamian za oszczędność czasu zainwestujemy pieniądze i zlecimy to zadanie innym. Piotr Kowalski |