ANALIZA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
PRZEDSIĘBIORSTWA W LATACH 1995 - 1997
Przedstawienie danych
BILANS
|
1995 |
1996 |
1997 |
AKTYWA OGÓŁEM |
5707.3 |
7159.9 |
17793 |
MAJĄTEK TRWAŁY |
2848.5 |
4249.8 |
7756.9 |
WART. NIEMATERIALNE I PRAWNE |
7.5 |
251.9 |
1303.6 |
RZECZOWY MAJ. TRWAŁY |
2841 |
3997.9 |
6453.3 |
FINANSOWE |
|
|
|
NALEŻNOŚCI DŁUGOTERMINOWE |
|
|
|
MAJĄTEK OBROTOWY |
1864.7 |
2768.7 |
9884.9 |
ZAPASY |
749.7 |
1244.9 |
1272.5 |
NALEŻNOŚCI |
1031.9 |
1453.3 |
2374.8 |
RMK |
994.1 |
141.4 |
151.2 |
|
|
|
|
PASYWA OGÓŁEM |
5707.3 |
7159.9 |
17793 |
KAP. WŁASNY |
4506.5 |
5393.5 |
15878.6 |
AKCYJNY |
2470 |
2470 |
10180 |
ZYSK/STRATA NETTO |
711.7 |
1397.1 |
2001.2 |
REZERWY |
261.8 |
509 |
951.1 |
ZOBOWIĄZANIA |
938.7 |
1254.5 |
962.5 |
DŁUGOTERMINOWE |
|
|
|
KRÓTKOTERMINOWE |
938.7 |
1254.5 |
962.5 |
RMK I DOCHODY PRZYSZŁYCH OKRESÓW |
0.3 |
2.9 |
0.8 |
PRZEPŁYWY FINANSOWE
DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA |
1291.2 |
1219.2 |
2079.6 |
ZYSK/STRATA NETTO |
711.7 |
1397.1 |
2001.2 |
KOREKTY RAZEM |
579.5 |
-177.9 |
78.4 |
W TYM AMORTYZACJA |
701.1 |
342 |
741.7 |
DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNA |
-2923.5 |
-867.4 |
-4247.8 |
WPŁYWY |
2.2 |
0.8 |
16.8 |
WYDATKI |
-2925.7 |
-868.2 |
-4264.6 |
DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA |
1290 |
-364.3 |
8335.3 |
WPŁYWY |
1290 |
145.7 |
8481 |
WYDATKI |
0 |
-510 |
-145.7 |
ZMIANA STANU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH |
-342.3 |
-12.5 |
6167.1 |
RACHUNEK WYNIKÓW
PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY |
8379.6 |
13563.6 |
16067.3 |
ZYSK/STRATA BRUTTO ZE SPRZEDAŻY |
2950.6 |
5693.9 |
6817.7 |
ZYSK/STRATA Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ |
1076.9 |
2337.1 |
2390 |
ZYSK/STRATA Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ |
1160 |
2325.3 |
3051.7 |
ZYSK/STRATA PRZED OPODATKOWANIEM |
1160 |
2325.3 |
3043.2 |
PODATEK DOCHODOWY |
446.3 |
672.8 |
599.9 |
INNE PODATKI Z TYTUŁU ZYSKÓW |
2 |
255.4 |
442.1 |
ZYSK/STRATA NETTO |
711.7 |
1397.1 |
2001.2 |
Ocena działalności przedsiębiorstwa na podstawie wzorcowych układów nierówności wskaźników
Wzorcowy układ nierówności podstawowych wskaźników ilościowych , odpowiadający wymogom gospodarowania intensywnego można przedstawić następująco:
iR < iM < iP < iZ
gdzie
i - indeks dynamiki
R - zatrudnienie
M - składniki majątkowe
Z - zysk
Wskaźniki te przedstawiają się następująco:
LP |
WSKAŹNIK |
1995 |
1996 |
1997 |
1 |
R |
BRAK DANYCH |
168 |
190 |
2 |
M |
2848.5 |
4249.8 |
7756.9 |
3 |
P |
8379.6 |
13563.6 |
16067.3 |
4 |
Z |
711.7 |
1397.1 |
2001.2 |
Z powodu braku danych na temat zatrudnienia w roku 1995, obliczenia przeprowadzimy dla lat 1996 i 1997.
LP |
WSKAŹNIK |
ODCHYLENIE |
DYNAMIKA |
1 |
R |
22 |
113.1 |
2 |
M |
3507.1 |
182.5 |
3 |
P |
2503.7 |
118.5 |
4 |
Z |
604.1 |
143.2 |
Zatem układ rzeczywisty przedstawia się następująco:
113,1 < 182,5 > 118,5 < 143,2
Jak widać, rzeczywistość nieco odstaje od układu wzorcowego (zbyt wysoki wskaźnik majątkowy). Jednak wzrost przychodu ze sprzedaży i zysku na jednostkę zaangażowanych zasobów osobowych świadczy o dobrym kierunku rozwoju przedsiębiorstwa.
Wzorcowy układ nierówności podstawowych wskaźników jakościowych , przedstawia się następująco:
iMR < iPM < iPR < iZP < iZM < iZR
przy czym:
MR - przeciętne zaangażowanie składników majątku na jednego zatrudnionego
PM - obrotowość majątku
PR - wydajność pracy jednego zatrudnionego
ZP - rentowność sprzedaży
ZM - rentowność majątku
ZR - rentowność pracy jednego zatrudnionego
W tym przypadku również ograniczymy się do obliczeń dla danych z lat
1996 - 1997
LP |
WSKAŹNIK |
1996 |
1997 |
1 |
MR |
25.3 |
40.8 |
2 |
PM |
3.2 |
2.1 |
3 |
PR |
80.7 |
84.6 |
4 |
ZP |
0.1 |
0.1 |
5 |
ZM |
0.3 |
0.3 |
6 |
ZR |
8.3 |
10.5 |
LP |
WSKAŹNIK |
ODCHYLENIE |
DYNAMIKA |
1 |
MR |
15.5 |
161.4 |
2 |
PM |
-1.1 |
64.9 |
3 |
PR |
3.8 |
104.7 |
4 |
ZP |
0.0 |
100 |
5 |
ZM |
-0.1 |
78.5 |
6 |
ZR |
2.2 |
126.7 |
Układ rzeczywisty przyjmie więc postać:
161,4 > 64,9 < 104,7 < 100 > 78,5 < 126,7
Widzimy, że nie są zachowane dwie nierówności. W pierwszym przypadku oznacza to, że obrotowość majątku w przedsiębiorstwie powinna rosnąć szybciej niż wartość składników majątkowych zaangażowanych przeciętnie na jednego zatrudnionego, a tutaj tak się nie dzieje (161,4 > 64,9). Natomiast dryga nierówność niezgodna z układem wzorcowym to iZP > iZM (100 > 78,5) świadczy o zbyt niskiej rentowności majątku w odniesieniu do rentowności sprzedaży.
Analiza przyczynowa zmian przychodu ze sprzedaży oraz zysku/straty netto przy zastosowaniu metody różnicowania
Najpierw zajmiemy się analizą zmian przychodu ze sprzedaży:
P1996 = R * MR * MP = 168 * 25,3 * 3,2 = 13601,3
P1997 = R * MR * MP = 190 * 40,8 * 2,1 = 16279,2
OP = 16279,2 - 13601,3 = 2677,9
OR = 22 * 25,3 * 3,2 = 1781,12
OMR = 190 * 15,5 * 3,2 = 9424
OPM = 190 * 40,8 * (-1,1) = - 8527,2
OP = 2677,9
Z naszych obliczeń wynika, że przeciętne zaangażowanie majątku na jednego zatrudnionego jest większe niż produktywność majątku, co potwierdza niezgodności w układach wzorcowych. Nie mamy tu więc do czynienia z gospodarowaniem intensywnym.
Poniżej prezentujemy obliczenia potrzebne do analizy zysku netto:
Z1996 = R * MR * MP * ZP = 168 * 25,3 * 3,2 * 0,1 = 1360,13
Z1997 = R * MR * MP * ZP = 190 * 40,8 * 2,1 * 0,1 = 1627,92
OZ = 1627,92 - 1360,13 = 267,8
OR = 22 * 25,3 * 3,2 * 0,1 = 178,11
OMR = 190 * 15,5 * 3,2 * 0,1 = 942,4
OMP = 190 * 40,8 * (-1,1) * 0,1 = - 852,72
OZ = 267,8
Z naszych obliczeń wynika, że wzrost zatrudnienia o 22 osoby spowodował przyrost zysku o 178,11 jednostek. Poza tym wzrost majątku na jednego zatrudnionego o 15,5 jednostek przysporzył zysk w wysokości 942,4. natomiast spadła produktywność majątku, co spowodowało również spadek zysku. Z tego wynika, że nie wszystkie czynniki intensywne zostały wykorzystane.
Analiza ogólna bilansu oraz rachunku wyników
W pierwszej kolejności zajęłyśmy się analizą dynamiki i struktury bilansu. Analiza dynamiki dotyczy zmian wielkości poszczególnych pozycji bilansowych, natomiast analiza struktury, to analiza zmian udziału poszczególnych składowych bilansu.
Poniższa tabela obrazuje dynamikę wzrostu aktywów:
|
ODCHYLENIE 1995-1996 |
ODCHYLENIE 1996-1997 |
DYNAMIKA 1995-1996 |
DYNAMIKA 1996-1997 |
AKTYWA OGÓŁEM |
1452.6 |
10633.1 |
125.5 |
248.5 |
MAJĄTEK TRWAŁY |
1401.3 |
3507.1 |
149.2 |
182.5 |
WART. NIEMATERIALNE I PRAWNE |
244.4 |
1051.7 |
3358.7 |
517.5 |
RZECZOWY MAJ. TRWAŁY |
1156.9 |
2455.4 |
140.7 |
161.4 |
FINANSOWE |
0 |
0 |
0 |
0 |
NALEŻNOŚCI DŁUGOTERMINOWE |
0 |
0 |
0 |
0 |
MAJĄTEK OBROTOWY |
904 |
7116.2 |
148.5 |
357.0 |
ZAPASY |
495.2 |
27.6 |
166.1 |
102.2 |
NALEŻNOŚCI |
421.4 |
921.5 |
140.8 |
163.4 |
RMK |
-852.7 |
9.8 |
14.2 |
106.9 |
Analiza dynamiki aktywów pozwoliła nam stwierdzić, iż nastąpił szybki wzrost całości aktywów. Wzrost majątku trwałego był porównywalny ze wzrostem majątku obrotowego w roku 1996, ale w roku kolejnym był już dużo wyższy. Największą dynamiką wzrostu osiągnęły wartości niematerialne i prawne w 1996 roku, choć w roku następnym ich dynamika wzrostu również jest najwyższa. Najmniejszą dynamikę wzrostu zanotowały zapasy, a jedyną wartością, której dynamika wzrostu jest mniejsza niż 100% (ta wartość zmniejszyła się i to dosyć znacznie) są rozliczenia międzyokresowe.
Kolejna tabela (poniżej) przedstawia strukturę aktywów przedsiębiorstwa. W roku 1995 majątek trwały stanowi niemal połowę aktywów. Duży udział procentowy mają tutaj rozliczenia międzyokresowe, jednak w latach późniejszych zostały zredukowane. W roku 1996 udział majątku trwałego znacznie wzrósł, natomiast majątek obrotowy zanotował znaczący wzrost dopiero w roku 1997.
|
1995 |
1996 |
1997 |
AKTYWA OGÓŁEM |
100.0 |
100.0 |
100.0 |
MAJĄTEK TRWAŁY |
49.9 |
59.4 |
43.6 |
WART. NIEMATERIALNE I PRAWNE |
0.1 |
3.5 |
7.3 |
RZECZOWY MAJ. TRWAŁY |
49.8 |
55.8 |
36.3 |
FINANSOWE |
0.0 |
0.0 |
0.0 |
NALEŻNOŚCI DŁUGOTERMINOWE |
0.0 |
0.0 |
0.0 |
MAJĄTEK OBROTOWY |
32.7 |
38.7 |
55.6 |
ZAPASY |
13.1 |
17.4 |
7.2 |
NALEŻNOŚCI |
18.1 |
20.3 |
13.3 |
RMK |
17.4 |
2.0 |
0.8 |
Następnie zajmiemy się dynamiką pasywów. Nasze obliczenia pokazuje poniższa tabela:
|
ODCHYLENIE 1995-1996 |
ODCHYLENIE 1996-1997 |
DYNAMIKA 1995-1996 |
DYNAMIKA 1996-1997 |
PASYWA OGÓŁEM |
1452.6 |
10633.1 |
125.5 |
248.5 |
KAP. WŁASNY |
887 |
10485.1 |
119.7 |
294.4 |
AKCYJNY |
0 |
7710 |
100.0 |
412.1 |
ZYSK/STRATA NETTO |
685.4 |
604.1 |
196.3 |
143.2 |
REZERWY |
247.2 |
442.1 |
194.4 |
186.9 |
ZOBOWIĄZANIA |
315.8 |
-292 |
133.6 |
76.7 |
DŁUGOTERMINOWE |
0 |
0 |
0 |
0 |
KRÓTKOTERMINOWE |
315.8 |
-292 |
133.6 |
76.7 |
RMK I DOCHODY PRZYSZŁYCH OKRESÓW |
2.6 |
-2.1 |
966.7 |
27.6 |
W pasywach zauważyć można szybki wzrost kapitału własnego, natomiast spada dynamika wzrostu rezerw, a zobowiązania przedsiębiorstwa wręcz maleją.
|
1995 |
1996 |
1997 |
PASYWA OGÓŁEM |
100 |
100 |
100 |
KAP. WŁASNY |
79.0 |
75.3 |
89.2 |
AKCYJNY |
43.3 |
34.5 |
57.2 |
ZYSK/STRATA NETTO |
12.5 |
19.5 |
11.2 |
REZERWY |
4.6 |
7.1 |
5.3 |
ZOBOWIĄZANIA |
16.4 |
17.5 |
5.4 |
DŁUGOTERMINOWE |
0.0 |
0.0 |
0.0 |
KRÓTKOTERMINOWE |
16.4 |
17.5 |
5.4 |
RMK I DOCHODY PRZYSZŁYCH OKRESÓW |
0.0 |
0.0 |
0.0 |
W analizowanym okresie największy udział w pasywach ma kapitał własny przedsiębiorstwa; stanowi on 79% w roku 1995, następnie spada do poziomu 75%, a w roku kolejnym wzrasta do niemal 90%. W ostatnim 1997 roku gwałtownie spada udział zobowiązań krótkoterminowych, co obrazowała również dynamika wzrostu tej wielkości. Zauważyć też można niestabilność udziału zysku w strukturze pasywów.
Przeprowadziłyśmy również analizę dynamiki rachunku wyników przedsiębiorstwa. Jednak, aby uzyskać prawdziwe dane, skorygowałyśmy wielkości z roku 1995 i 1996 o inflację. Zatem tabela rachunku wyników w analizowanym czasie przedstawia się następująco:
|
SKORYGOWANE 1995 |
SKORYGOWANE 1996 |
1997 ROK |
PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY |
10055.52 |
16276.32 |
16067.3 |
ZYSK/STRATA BRUTTO ZE SPRZEDAŻY |
3540.72 |
6832.68 |
6817.7 |
ZYSK/STRATA Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ |
1292.28 |
2804.52 |
2390 |
ZYSK/STRATA Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ |
1392 |
2790.36 |
3051.7 |
ZYSK/STRATA NETTO |
854.04 |
1676.52 |
2001.2 |
Na jej podstawie przeprowadziłyśmy obliczenia dotyczące dynamiki wzrostu poszczególnych pozycji.
Pierwsza tabela pokazuje odchylenia wartości skorygowanych:
|
1995 - 1996 |
1996 - 1997 |
PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY |
3508.1 |
-209.0 |
ZYSK/STRATA BRUTTO ZE SPRZEDAŻY |
2153.2 |
-15.0 |
ZYSK/STRATA Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ |
1044.8 |
-414.5 |
ZYSK/STRATA Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ |
933.3 |
261.3 |
ZYSK/STRATA NETTO |
543.1 |
324.7 |
Gdybyśmy policzyli odchylenia według wartości nie uwzględniających inflacji, odchylenia byłyby dodatnie; okazuje się więc, że ważne jest, aby w analizie brać pod uwagą wartości realne dla danego okresu.
Korekcja wartości o inflację miała również wpływ na dynamikę wzrostu wartości poszczególnych składowych zysku netto, co obrazuje poniższa tabela:
|
1995 - 1996 |
1996 - 1997 |
PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY |
134.9 |
98.7 |
ZYSK/STRATA BRUTTO ZE SPRZEDAŻY |
160.8 |
99.8 |
ZYSK/STRATA Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ |
180.9 |
85.2 |
ZYSK/STRATA Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ |
167.0 |
109.4 |
ZYSK/STRATA NETTO |
163.6 |
119.4 |
Widać wyraźnie, że w roku 1997 dynamika wzrostu wszystkich pozycji jest dużo niższa niż w roku poprzednim. Największe zmiany zauważamy w przypadku działalności operacyjnej.
Analiza ogólna sytuacji majątkowej i finansowej przedsiębiorstwa
Analiza aktywów skupia się przede wszystkim na określeniu i ocenie struktury majątku oraz zmianach, które w niej wystąpiły w badanym okresie. Do najważniejszych wskaźników analizy aktywów należą:
Wskaźnik udziału majątku trwałego w majątku całkowitym
W analizowanym przez nas przedsiębiorstwie wartości tego wskaźnika przedstawiały się następująco:
1995 |
49.9% |
1996 |
59.4% |
1997 |
43.6% |
Widzimy, że udział majątku trwałego jest w miarę stabilny. W 1996 roku nieco wzrósł, co świadczy o unieruchomieniu większej ilości środków w przedsiębiorstwie.
Wskaźnik podstawowy struktury majątku
Wartości tego wskaźnika pokazuje tabela:
1995 |
152.8% |
1996 |
153.5% |
1997 |
78.5% |
Wartości tego wskaźnika są wysokie, jednak wiąże się to z działalnością przedsiębiorstwa. Jest to bowiem przedsiębiorstwo produkcyjne, a proces produkcji wiąże się z rozwojem techniki, co wymaga dużych nakładów na środki produkcji.
Najważniejszymi wskaźnikami analizy pasywów są:
Wskaźnik struktury kapitału
Wskaźnik zastosowania kapitału obcego
Z uzyskanych przez nas danych wynika, że przedsiębiorstwo nie korzysta z długoterminowego kapitału obcego, ma jedynie zobowiązania krótkoterminowe, dlatego nie możemy obliczyć tych wskaźników.
Wskaźnik zastosowania kapitału własnego
Wartości tego wskaźnika pokazuje tabela:
1995 |
1.582061 |
1996 |
1.269119 |
1997 |
2.047029 |
Wskaźnik udziału kapitału własnego w kapitale całkowitym
Wskaźnik ten został już obliczony przy analizie struktury pozycji bilansowych.
|
1995 |
1996 |
1997 |
KAP. WŁASNY |
79.0 |
75.3 |
89.2 |
Wartość tego wskaźnika jest bardzo wysoka. Może to świadczyć o bardzo ostrożnej polityce finansowej przedsiębiorstwa, które woli nie korzystać z kapitałów obcych. Jednak korzystanie z kapitału obcego mogłoby być bardziej zyskowne.
Analiza wskaźnikowa płynności
Analiza płynności przedsiębiorstwa opiera się na dwóch podstawowych wskaźnikach płynności:
Wskaźnik płynności bieżącej, który jest stosunkiem wartości majątku obrotowego do wartości bieżących zobowiązań
W przypadku naszego przedsiębiorstwa przyjmuje on wartość:
1995 |
1,98 |
1996 |
2,2 |
1997 |
10,3 |
Tak wysoka wartość wskaźnika w roku 1997 wynika z ogromnego wzrostu wartości majątku obrotowego i równoczesnym spadkiem wartości bieżących zobowiązań.
Wskaźnik płynności szybkiej, gdzie majątek obrotowy został pomniejszony o wartość zapasów
Jego wartości w analizowanym okresie kształtowały się jak poniżej:
1995 |
1.187813 |
1996 |
1.214667 |
1997 |
8.947948 |
W przypadku tego wskaźnika wyżej opisane zmiany w strukturze bilansu w roku 1997 również mają swoje odbicie.
Wartości wyżej prezentowanych wskaźników są jak najbardziej korzystne dla przedsiębiorstwa; wszystkie są większe od 1, co oznacza, że przedsiębiorstwo jest w stanie bez większych problemów pokryć zobowiązania bieżące majątkiem obrotowym.
Analiza rentowności majątku i kapitału własnego
Rentowność majątku informuje nas o wielkości zysku netto przypadającego na jednostkę wartości zaangażowanego w przedsiębiorstwie majątku. W analizowanym okresie wielkości te miały wartość:
1995 |
12.46999 |
1996 |
19.51284 |
1997 |
11.24712 |
Wysokość tego wskaźnika wyznacza ogólną zdolność aktywów do generowania zysków; utrzymuje się na zadowalającym poziomie.
Natomiast rentowność kapitału własnego przedstawia się następująco:
1995 |
15.79274 |
1996 |
25.9034 |
1997 |
12.60313 |
Wskaźnik ten pozwala określić stopę zysku, jaką przynoszą inwestycję w danym przedsiębiorstwie.
Relacje ekonomiczne dla badań przyczynowych rentowności sprzedaży
|
ZYSK NETTO |
KAPITAŁ CAŁKOWITY |
PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY |
ZN / KC |
KC / PS |
1995 |
711.7 |
5707.3 |
8379.6 |
0.12 |
0.68 |
1996 |
1397.1 |
7159.9 |
13563.6 |
0.20 |
0.53 |
1997 |
2001.2 |
17793 |
16067.3 |
0.11 |
1.11 |
Odchylenia wartości wynoszą:
W latach 1995 - 1996 :
ZN / KC = 0,08
KC / PS = - 0,15
W latach 1996 - 1997:
ZN / KC = - 0,09
KC / PS = 0,58