Sprawozdanie 3 z Hodowli lasu
Temat: Projekt założenia uprawy plantacyjnej lub plantacji
1. Cel produkcji, nawiązanie do lokalnych uwarunkowań przyrodniczych i geograficznych.
Powierzchnia na której planuję założenie uprawy plantacyjnej położona jest na terenie nadlesnictwa Jędrzejów. Znajduje się ono w Krainie Małopolskiej, w Dzielnicy Wyżyny Środkowo-Małopolskiej, w Mezoregionie Jędrzejowsko-Włoszczowskim. Charakterystyka wybranych elementów klimatycznych tego terenu:
Temperatura (0C) |
Opad (mm) |
Długość |
|||||
I |
VII |
rok |
amplituda |
IV-IX |
rok |
IV-IX |
okresu weget. |
-4.1 |
18.1 |
7.4 |
22.2 |
14.2 |
546 |
188 |
216 |
Uprawa plantacyjna zostanie założona na powierzchni halizny, a więc na terenie leśnym nieodnawianym conajmniej przez ostatnie 5 lat. Jest to powierzchnia wymagająca uproduktywnienia, a więc kwalifikuje się pod uprawę w pierwszej kolejności, o terenie równym, odpornym na erozję gleby. Teren ten znajduje się na wysokości 250 m.n.p. m. czyli mniej więcej jest to średnia wysokość nad poziom morza w tejże dzielnicy. Jest to siedlisko LMwyż o glebie brunatnej bielicowanej, średnio głębokiej, świeżej. Celem plantacyjnej uprawy drzew szybkorosnących jest uzyskanie jak największej masy drzewnej w skróconym cyklu produkcyjnym (50 lat). Możliwości takie daje nam Modrzew europejski wprowadzony na siedlisku Lmwyż (zbliżone do optymalnego) powinien dać nam cenny surowiec. Umiejetnie prowadzony Md przy przyroście wysokości między 5-20 rokiem życia około 1 m., może dać około 10 m3/ha przyrostu masy drzewnej rocznie. Z uwagi, że nastawiam się na produkcję drewna tartacznego, stosuje rozluźnioną więźbę dla modrzewia. Powoduje to niewykorzystanie znacznej powierzchni uprawy. Dlatego też między sadzonki md wprowadzam Św, który zostanie później wycięty na choinki. Św jest gatunkiem cienioznośnym o słabszej dynamice wzrostu w młodym wieku w porównaniu z modrzewiem. Nie będzie on zatem konkurował z Md, będącym głównym celem uprawy, a jednocześnie znajdzie odpowiednie dla siebie warunki wzrostu i przyczyni się do lepszego wykorzystania powietrzchni. Celem produkcji jest otrzymanie drewna tartacznego modrzewiowego o jak najlepszych parametrach jakościowych. Ze zbytem tegoż surowca nie przewiduję żadnych problemów. Jest to surowiec, który na rynku drzewnym cieszy się małą podażą, a zato dużym popytem (z uwagi na małe zasoby). Jedynym problemem jest jak dobry pod względem jakości wyprodukujemy surowiec, czy spełni on wymogi stawiane w normach, aby sprzedać go po wyższej cenie dla potrzeb budownictwa wodnego (pale portowe, mostowe), kopalnianego, czy też zbyjemy je po niższej cenie jako drewno tartaczne do zadań, gdzie stawiane są mniejsze wymogi jakościowe. Ponadto nadleśnictwo Jędrzejow posiada stałych odbiorców drewna, i w perspektywie 50 lat, znajdzie się odbiorca od którego będzie można otrzymać godne pieniądze za wyproduktowany dobry surowiec.
2. Wybór gatunków, wieku rębności i więźby sadzenia.
Na plantacji drzew szybkorosnących stosujemy jednolite genetycznie odmiany o najlepszych cechach przysostowych, chociaż wpływa to ujemnie na funkcje samoreplikacyjne takich drzew. Do zakładania plantacji używamy silnego materiału sadzeniowego wyłącznie I klasy jakosci. Musi on:
posiadać określoną wartość genetyczną
odpowiednią jakość gwarantującą wysoką przeżywalność (do 100%)
mieć równomierny i szybki wzrost po posadzeniu
Sadzonki z nasion pochodzących tylko z wyłączonych drzewostanów nasiennych lub drzew doborowych. W tym przypadku nasiona pochodzą tylko z drzew doborowych.
Cechy sadzonek:
- wysokość minimalna przy której sadzonka może przezwyciężyć oddziaływanie niekorzystnych czynników w nowym środowisku Md 40 cm., Św 30 cm.
- minimalna średnica w szyjce korzeniowej Md 5 mm., Św 5 mm.
- odpowiednia struktura skupionegosystemu korzeniowego
- prawidłowe proporcje między częścią nadziemną, a podziemną
Do sadzenia używam Md 1/2 i Św 2/1
Więźba sadzenia jaką przyjąłem to 4x5 m. wybierając ją sugerowałem się celem produkcyjnym modrzewia, właśnie ona pozwala najlepiej go realizować.
Wiek rębności jaki przyjąłem dla modrzewia to 50 lat. Przez czas ten modrzew powinien osiągnąć dymensje zapewniającą otrzymanie drewna tartacznego, zaś wszelkie zabiegi wykonywane na plantacji zapewnią dobrą jego jakość.
3. Przysposobienie terenu, przygotowanie gleby, wyznaczenie miejsc sadzenia, termin i technika sadzenia.
W celu przysposobienia powierzchni należy zlikwidować pozostałości istniejące na haliźnie tzn. wykarczowanie starych karp, wycięcie krzaków. Należy również zniszczyć istniejącą pokrywę roślinną w postaci chwastów, która później przy właściwej uprawie gleby mogłaby być utrudnieniem. Ponieważ zachwaszczenie nie było na tyle silne aby uzasadniało użycie środków chemicznych, należy zastosować zwalczanie za pomocą brony talerzowej. W miejscach gdzie zachodzi konieczność przeprowadzamy wyrównanie terenu. Nie zachodzi natomiast konieczność regulowania stosunków wodnych, gdyż są one właściwe. Gleba pod plantację powinna być przygotowana orką pełną. Zabieg ten przeprowadzamy w roku poprzedzającym sadzenie. Ponieważ jest to siedlisko stosunkowo żyzne, a więc skłonne do zachwaszczenia się (zresztą już gleba uległa zdziczeniu, zarośnięciu, zatraciła cechy gleby leśnej) przypadnie on na wrzesień. Orkę przeprowadzamy na głębokości 50-60 cm. pługiem L18. Na podstawie analiz laboratoryjnych gleby pod uprawę należy w miarę potrzeb zastosować wapnowanie oraz nawożenie mineralne przy pomocy rozrzutnika do nawozów. Na naszej powierzchni nie przewiduje się nawożenia zielonego, a więc można przeprowadzić pełne nawożenie mineralne. Wapno wysiewa się późną jesiennią w roku poprzedzającym sadzenie. Jeden, dwa tygodnie później wysiewa się nawozy potasowe i fosforowe oraz jeśli zachodzi konieczność magnezowe. Nawożenie azotowe wykonujemy wiosną stosując mocznik. Nawozy wysiewa się powierzchniowo i miesza się z glebą. Wczesną wiosną przed posadzeniem sadzonek należy pamiętać o wyrównaniu gleby przy pomocy włóki oraz przy pomocy brony.
Sadzenie wykonujemy w więźbie 4x5 m. dla Md (gatunek podstawowy oraz w rzędach między Md co 1 m. Św i co 1m. w międzyrzędach. Tak aby mechaniczna pielęgnacja gleby była zapewniona (przynajmniej w jednym kierunku) - odstęp między rzędami wynosi 2,5 m. Schemat takiego rozmieszczenia znajduje się w punkcie 2. Św wprowadza się w tym samym czasie co Md. Sadzonki sadzi się 2-5 cm. głębiej niż rosły one w szkółce. Sadzenie wykonujemy wczesną wiosną, przed rozwinięciem pączków. Sadzimy w jamki wykopane szpadlami, a wyznaczone za pomocą sznura więźbowego. Ewentualne poprawki zapewniające 100% udatność uprawy) wykonujemy wczesną wiosną w pierwszym roku po założeniu uprawy.
1. Zabiegi agromelioracyjne oraz pielęgnacja drzewek.
Rok |
Zabiegi pielęgnacyjne |
I |
1. spulchnienie gleby połączone ze zwalczaniem chwastów 2. spulchnienie gleby połączone ze zwalczaniem chwastów |
II |
1. spulchnienie gleby połączone ze zwalczaniem chwastów 2. spulchnienie gleby połączone ze zwalczaniem chwastów 3. formowanie przewodnika |
III |
1. spulchnienie gleby połączone ze zwalczaniem chwastów 2. spulchnienie gleby połączone ze zwalczaniem chwastów 3. formowanie przewodnika |
IV |
1. uzupełniające nawożenie N - wczesna wiosna, PK+Mg - jesień |
V |
1. spulchnienie gleby połączone ze zwalczaniem chwastów 2. formowanie przewodnika |
Dalsze zabiegi pielęgnacyjne dotyczą przede wszystkim gatunku podstawowego (Md) i mają na celu poprawienie jakości podstawowego surowca> Zabiegi te mają za zadanie:
- uformowanie przewodnika wykonywane od pierwszego roku po posadzeniu do uzyskania przez drzewa wysokości 8 m., wykonuje się je w 2, 3 roku, a następnie co 2,3 lata. Ma ono na celu likwidowanie dwójek i rozwidleń, usuwanie grubszych gałęzi będących konkurencją dla przewodnika.
- podkrzesywanie drzew wykonywane dwa razy: po osiągnieciu przez Md 6-7 m. wys. (do1/3 wys.) i po osiągnieciu przez drzewa średniej wysokości 11-12 m. (do 1/2 wys.) Po wykonaniu podkrzesywania należy powstałe rany zabezpieczyć przed infekcją grzybów chorobotwórczych. (groźny tu jest szczególnie Lachnellula wilkommi). Cięcia te wykonujemy w marcu (przed ruszeniem soków). Gałęzie obcina się tuż przy zgrubieniu obrączkowym. Konieczne jest również:
- wykonanie cięć rozlużniajacych. Wykonuje się je dla Md w ok. 20 lat po założeniu uprawy. Sygnałem do cieć będzie moment zetknięcia się koron Md. Będą one miały charakter schematyczny i obejmą wycięcie 50% drzew Cięcia te zwiększają dostęp światła do koron, a jednocześnie dostarczą surowca drzewnego.
Ważnym zadaniem przy zakładaniu plantacji, zwłaszcza Md jest zabezpieczenie jej przed zwierzyną. Najskuteczniejszym sposobem jest grodzenie. Pomimo dużej kosztowności tego zabiegu, zdecydowałem się na niego, ze względu 100% zabezpieczenia plantacji przed zwierzyną. Nadmienić trzeba też, że na terenach tych pojemność łowiska jest znacznie przekroczona, co prowadzi do występowamia znacznych ilości szkód gospodarczych.
Równie ważna jest ochrona przed owadami oraz chorobami grzybowymi, w tych sprawach kierujemy się wytycznymi z „Instrukcji ochrony lasu”.
W stosunku do Św nie planuje się żadnych zabiegów, gdyż w wieku 7-8 lat zostanie on wyciety na choinki.