PATOMORFOLOGIA wykład 1 (27) (5 X 01)
Palenie w skali światowej, rocznej:
Co 9 sekund umiera człowiek z powodu chorób związanych z paleniem papierosów.
COPD (bronchitis, emphysema, asthma) 62 000
CHD (choroba niedokrwienna serca) 360 000 → 30% z powodu palenia (1 paczka dziennie = ↑ ryzyko x 2)
Ca pulmonum 130 000 → 100 000 z powodu palenia (1 paczka dziennie = ↑ ryzyko x 10-14 †)
Ca krtani, jamy ustnej, przełyku → ryzyko x 7
Ciąża: ↑ ryzyka poronienia i śmierci noworodka, ↓ wagi pourodzeniowej
Dym papierosowy zawiera:
palenie (10 dziennie) |
1 : 200 |
śmierć naturalna (40 lat) |
1 : 850 |
grypa |
1 : 5 000 |
wypadek drogowy |
1 : 8 000 |
białaczka |
1 : 12 500 |
wypadek piłkarski |
1 : 25 000 |
wypadek w domu |
1 : 26 000 |
wypadek przy pracy |
1 : 43 500 |
napromieniowanie |
1 : 57 000 |
wypadek kolejowy |
1 : 500 000 |
piorun |
1 : 10 000 000 |
smoła (dział. rakotwórcze)
policykliczne węglowodory aromatyczne (dział. rakotwórcze)
nikotyna (promotor, uzależnia)
fenole (promotor, drażni)
CO
formaldehyd (toksyczny, drażni)
nitrozoaminy (dział. rakotwórcze)
Palenie bierne:
85% dymu to dym z końcówki papierosa:
2 x więcej nikotyny
3 x więcej benzopirenu niż dym wciągany przez palacza
3 x więcej CO
U dzieci poniżej 2 lat, których (wyrodne!) mamy palą: ↑ chorób płuc, ↓ rozwoju
Ryzyko raka płuc niepalącej kobiety związanej z palącym mężczyzną: 30% (gdy dużo pali - 70%)
Palenie w czasie ciąży:
↑ ryzyka: poronienia, śmiertelności okołoporodowej, ↓ wagi urodzeniowej, wcześniactwa (z powodu hipoksji płodu)
Objawy u palaczy:
kaszel
↓ apetytu
krótki oddech
ból w klatce piersiowej
biegunka
łatwa męczliwość
bóle brzucha
chrypka
↓ wagi
ból żołądka
bezsenność
trudności w przełykaniu
↓ α-1- antytrypsyny (genetyczne, palenie)
↓
zniszczenie przegród
↓
zmiana anatomiczna przebiegu oskrzelików
↓
zwężenie oskrzelików
↓
bronchitis chronica
↓
EMPHYSEMA
palenie → ↓ antyelastazy α1AT ← ↓ α1AT
↓ ↓
↑ elastaza → zniszczenie włókien elastycznych → rozedma
(neutrofile
makrofagi)