Mięśnie uda strona tylna

⇒adductor magnus (m. przywodziciel wielki) - jest położony najgłębiej; ma kształt trójkąta, wierzchołkiem skierowanego do k. kulszowej i łonowej, a podstawą do kresy chropawej (aż do nadkłykcia przyśrodkowego k. udowej). Rozpoczyna się na przedniej powierzchni gałęzi dolnej k. łonowej i gałęzi k. kulszowej oraz na stronie bocznej guza kulszowego. Linia przyczepów początkowych tworzy łuk otaczający od dołu otwór zasłoniony. Włókna górne biegną prawie poziomo do górnej 1/3 wargi przyśrodkowej kresy chropawej (często są oddzielone i tworzą tzw. m. adductor minimus). Włókna środkowe biegną skośnie i w dół przyśrodkowo i dochodzą do wargi przyśrodkowej kresy chropawej poniżej poprzednich. Włókna dolne tworzą samodzielny brzusiec przyczepiający się do tuberculum adductorium (guzka przywodzicieli).
Czynność : przywodzi w stawie biodrowym, część przyczepiająca się do kresy chropawej obraca na zewnątrz, część przyczepiająca się do nadkłykcia przyśrodkowego obraca do wewnątrz ( z położenia odwróconego). Prostuje staw biodrowy lub nieznacznie go zgina.

⇒biceps femoris (m. dwugłowy uda) - głowa długa przyczepia się do tylnej powierzchni guza kulszowego, bocznie od miejsca odejścia m. semitendinosus i biegnie bocznie i w dół na boczną stronę tylnej powierzchni uda, gdzie łączy się z głową krótką (przyczepia się do wargi bocznej kresy chropawej w jej 1/3 środkowej) i dochodzi do głowy strzałki.
Unerwienie : głowa długa - przez składnik piszczelowy nerwu kulszowego, głowa krótka przez składnik strzałkowy nerwu kulszowego.
Czynność : głowa długa w stawie biodrowym prostuje i przywodzi, obie głowy działają na staw kolanowy - zginają i obracają na zewnątrz.

⇒gluteus maximus (m. pośladkowy wielki) - przyczepia się do fascia thoracolumbalis, powierzchni pośladkowej talerza k. biodrowej, brzegu bocznego k. krzyżowej i guzicznej i więzadła krzyżowo-guzowego (lig. sacrotuberale). Włókna części górnej przechodzą szeroką blaszką ścięgnistą ponad krętarzem większym i kończą się w pasmie biodrowo-piszczelowym (tractus iliotibialis). Włókna części dolnej dochodzą do guzowatości pośladkowej (tuberositas glutea).
Czynność : utrzymuje postawę pionową podczas stania. W stawie biodrowym jest najsilniejszym prostownikiem, obraca na zewnątrz i przywodzi. Poprzez przyczep powięziowy odwodzi. W stawie kolanowym prostuje.
Unerwienie : n. gluteus inferior (n. pośladkowy dolny)

⇒tensor fasciae latae (m. napinacz = naprężacz powięzi szerokiej) - rozpoczyna się na stronie bocznej kolca biodrowego przedniego górnego i w powięzi pośladkowej; jego włókna przechodzą w pasmo biodrowo-piszczelowe (tractus iliotibialis).
Czynność : w stawie kolanowym ustala pozycję wyprostowaną, natomiast zgięty staw zgina jeszcze bardziej. W stawie biodrowym odwodzi i obraca do wewnątrz.
Unerwienie : n. pośladkowy górny (n. gluteus superior)

⇒gluteus medius (m. pośladkowy średni) - przyczepia się do powierzchni pośladkowej talerza k. biodrowej (między kresą pośladkową przednią i tylną i do powierzchni bocznej krętarza większego w pobliżu wierzchołka.

⇒gluteus minimus (m. pośladkowy najmniejszy) - przyczepia się do powierzchni pośladkowej talerza k. biodrowej między kresą pośladkową przednią i dolną i dochodzi do powierzchni przedniej krętarza większego.
Czynność : części przednie obu mięśni zginają w stawie biodrowym, części tylne prostują. Części przednie obracają do wewnątrz, cz. tylne obracają na zewnątrz i odwodzą powodując rozkrok.
Unerwienie : n. pośladkowy górny.

⇒piriformis (m. gruszkowaty) - przyczepia się do powierzchni miednicznej k. krzyżowej w otoczeniu otworów krzyżowych miednicznych II do IV; włókna dochodzą do strony przyśrodkowej wierzchołka krętarza większego.

⇒obturator internus (m. zasłaniacz wewnętrzny) - rozpoczyna się na powierzchni wewnętrznej błony zasłonowej i kk. miednicy w otoczeniu otworu zasłonowego; włókna biegną do otworu kulszowego mniejszego, zawracają pod kątem prostym i kończą się w dole krętarzowym.

⇒gemelli (mm. bliźniacze) sup. et inf. - górny przyczepia się do kolca kulszowego, dolny do górnego brzegu guza kulszowego; kończą się w dole krętarzowym k. udowej.

⇒quadratus femoris (m. czworoboczny uda) - odchodzi od brzegu bocznego guza kulszowego i dochodzi do grzebienia międzykrętarzowego k. udowej.
Czynność : wszystkie ww. mięśnie w stawie biodrowym przywodzą, obracają na zewnątrz i prostują.
Unerwienie : gałęzie krótkie ze splotu krzyżowego.

⇒obturator externus (m. zasłaniacz zewnętrzny) - przyczepia się do powierzchni zewnętrznej błony zasłonowej i dochodzi do dołu krętarzowego.
Czynność : jak wyżej
Unerwienie : gałąź tylna n. zasłonowego.

⇒semitendinosus (m. półścięgnisty) - przyczepia się do tylnej powierzchni guza kulszowego, biegnie w dół, do tyłu i przyśrodkowo od stawu kolanowego ( a właściwie kłykcia przyśrodkowego k. udowej i piszczeli) i przyczepia się do powierzchni przyśrodkowej piszczeli poniżej i przyśrodkowo od guzowatości piszczeli (tuberositas tibiae). Wchodzi w skład gęsiej stopy powierzchownej (pes anserinus superficialis).

⇒gastrocnemius - rozpoczyna się na powierzchni podkolanowej k. udowej i na tylnej powierzchni torebki stawowej stawu kolanowego; głowa boczna - powyżej kłykcia bocznego, głowa przyśrodkowa - powyżej kłykcia przyśrodkowego. W 1/3 dolnej goleni brzusiec przechodzi w ścięgno łączące się ze ścięgnem m. płaszczkowatego (m. soleus), wytwarzając tendo calcaneus (ścięgno Achillesa) i kończy się na guzie piętowym (tuber calcanei). Unerwienie : n. tibialis

---