Odwoujc si do dwch wybranych utworw uzasadnij, e s one zwierciadem czasu, w ktrym powstay.
"Przedwioœnie" eromski przez cae ycie twrcze wierzy w niepodlegoœ Polski. Kiedy w kocu nadesza, powita j z wiar, e oto speniy si nadzieje wielu pokole i jego wasne o potdze i szczœciu tragicznie doœwiadczonego narodu. Dlatego po roku 1918, ju od pocztkw ksztatowania si polskiej pastwowoœci, eromski wczy si do jej budowy. Chc odpowiedzie na pytanie: jaka powinna by ta wolna Polska? pisze "Przedwioœnie". eromski z coraz wikszym niepokojem obserwowa scen spoeczno - polityczn w wyzwolonej Polsce. Dostrzega rosnce wpywy ideologii komunistycznej, przede wszystkim wœrd modziey. Nietrudno byo zaobserwowa nierwnoœ i wyzysk, klasowy egoizm posiadaczy, marazm rzdzcych. Kolejne rzdy nie miay adnej koncepcji programu reform, ktry odwrciby fatalny bieg zjawisk spychajcych ludnoœ kraju na dno ndzy i cierpienia. eromski zdawa sobie spraw, e w tej sytuacji modzie bdzie dawa posuch propagandzie i agitacji rewolucyjnej. Modzi, nie widzc moliwoœci wyeliminowania panoszcego si za i niesprawiedliwoœci, mog zawierzy ideologii komunistycznej, ideologii burzenia "starego" w nadziei, e to oznacza bdzie "nowe". eromski obawia si, e to musi skoczy si rozlewem krwi, cierpieniem ludzi, zagad kultury narodowej. Marzy o wielkiej idei dla Polski. Powieœ "Przedwioœnie" wyrosa wic z poczucia bezsilnoœci i goryczy, ktrych Ÿrdem bya otaczajca rzeczywistoœ. Osd nad Polsk powierzy przedstawicielowi modego pokolenia. Cezary Brayka jest czowiekiem z zewntrz. Na polskie problemy nie patrzy przez pryzmat niepodlegoœciowych zmaga i tsknot. Wok niego roztacza si brutalna rzeczywistoœ nierozwizanych problemw spoecznych. Dzieje Cezarego Baryki, szczeglnie ewolucja jego pogldw i postawy ideowej, stanowiy gos ostrzegawczy. W losie Baryki ogniskuj si doœwiadczenia modej generacji Polakw, dla ktrych idee ojcw stanowiy zamknity rozdzia. Los Baryki zosta tak skonstruowany, aby ukaza wielkie niebezpieczestwo poraenia ideologi komunistyczn. By on te goœnym woaniem o "rzd dusz" modziey. Cezary Baryka mimo rysw indywidualnych jest postaci reprezentatywn dla modego pokolenia Polakw tego okresu, poszukujcych idei i zadajcych pytania o przyszy ksztat niepodlegego pastwa. Jest on postaci z ktr mogoby si utosami wielu ludzi tamtych czasw, stojcych wobec rzeczywistych, nkajcych ich problemw. "Pieœ o Rolandzie" Utwr powsta w krgu starofrancuskiej epiki rycerskiej, tak zwane chanson de geste, czyli "pieœni o czynie". Chanson de geste to powstae midzy XI a XIII wiekiem poematy rycerskie, ktre opowiadaj o przygodach historycznych i legendarnych bohaterw. Pocztkowo funkcjonoway one w przekazach ustnych. Stay si one symbolem zapotrzebowania ludzi na tego typu utwory, ktre stanowiy zbir zasad moralnych i etyczych ich ycia. ycie ludzi œredniowiecza wyznaczaa religia i dobro ojczyzny, zwizane jest to z hierarchi tej epoki gdzie rycerstwo i duchowiestwo zajmuj najwysz pozycj. W œredniowieczu, bo waœnie z tej epoki wywodzi si ten utwr, wzorcami osobowymi byli: idealny rycerz i wadca. Utwr ten opowiada nam o wyprawie Karola Wielkiego przeciwko saracenom, czyli przeciwko ludziom, ktrzy byli innego wyznania. Doskonay rycerz musia by waleczny, odwany, oddany Bogu, ojczyŸnie i swojemu panu. Celem swego ycia doskonay rycerz mia uczyni walk w obronie wiary chrzeœcijaskiej i ojczyzny. Jego postpowanie powinna cechowa duma i dbaoœ o dobre imi wynikajce z podporzdkowania si etyki rycerskiej. Wystpujetu rwnie wizerunek idealnego wadcy. Nie tylko posiada on wszystkie cechy doskonaego rycerza, ale oprcz tego jest troskliwym, dbajcym o swoich podwadnych krlem, ideaem godnym najwikszego szacunku. Wszystkie te cechy widzimy w postawach Rolanda i Karola z "Pieœni o Rolandzie". W œredniowieczu odbyway si wyprawy krzyowe i liczne wojny z innowiercami. Tego samego problemu dotyczy ta waœnie pieœ. Treœ utworu przedstawia wypraw krla Frankw, Karola Wielkiego, do Hiszpanii w roku 778, zwycistwo nad poganami oraz wynika ze zdrady klska tylniej stray tej wyprawy.