ÿþF r a g m . a g r o n . 2 9 ( 4 ) 2 0 1 2 , 1 8 3 1 9 3
W P AY W R O K U Z B I O R U N A S I O N S O I ( G L Y C I N E M A X L . M E R R I L L )
N A A K U M U L A C J {E L A Z A Z R O Z T W O R Ó W F e S O 4 *
m a g d a l e n a z i e l i DS k a - d a W i d z i a k 1 , J e r z y n a W r a c a Ba 2 , d o r o t a p i a S e c k a - k W i a t k o W S k a 1 ,
e W e l i n a k r ó l 3 , h a l i n a S t a n i e k 3 , z B i g n i e W k r e J p c i o 3
1
K a t e d r a B i o c h e m i i i A n a l i z y {y w n o [c i , 2 K a t e d r a G e n e t y k i i H o d o w l i R o [l i n ,
3
K a t e d r a H i g i e n y {y w i e n i a C z Bo w i e k a , U n i w e r s y t e t P r z y r o d n i c z y w P o z n a n i u
m z d @ u p . p o z n a n . p l
S y n o p s i s . P r e z e n t o w a n e d o [w i a d c z e n i a p r o w a d z o n o n a d w ó c h p o l s k i c h o d m i a n a c h n a s i o n s o i N a w i k o
i A u g u [c i e . N a s i o n a u z y s k a n o z t r z e c h k o l e j n y c h l a t z b i o r ó w ( 2 0 0 9 2 0 1 1 ) . C e l e m b a d a D b y Ba a n a l i z a
w p By w u w a r u n k ó w p o g o d o w y c h , t j . t e m p e r a t u r y i o p a d ó w , n a z a w a r t o [ b i a Bk a w n a s i o n a c h o r a z w y n i -
k a j c z t e g o o d p o r n o [ n a s i o n n a s t r e s a b i o t y c z n y i i c h z d o l n o [ d o a k u m u l a c j i j o n ó w |e l a z a z m e d i u m
h o d o w l a n e g o . S o j a b y Ba u p r a w i a n a n a t y m s a m y m p o l u z z a s t o s o w a n i e m c o r o k u t e g o s a m e g o n a w o |e n i a .
W z e b r a n y c h n a s i o n a c h o z n a c z o n o z a w a r t o [ b i a Bk a o g ó l n e g o i e k s t r a h o w a l n e g o . N a s t p n i e n a s i o n a p o d -
d a n o 7 - d n i o w e m u p r o c e s o w i k i e Bk o w a n i a w r o z t w o r a c h 2 0 i 2 5 m M F e S O 4 . P o w y s u s z e n i u a n a l i z o w a n o
c a Bk o w i t z a w a r t o [ |e l a z a . S t w i e r d z o n o , |e z d o l n o [ d o a k u m u l a c j i |e l a z a p r z e z k i e Bk u j c s o j z a l e |y
o d r o k u z b i o r u , o d m i a n y i j e s t s k o r e l o w a n a z z a w a r t o [c i b i a Bk a e k s t r a h o w a l n e g o . M a k s y m a l n a i l o [ |e l a -
z a z w i z a n a b y Ba p r z e z k i e Bk u j c e n a s i o n a s o i o d m i a n y A u g u s t a , z e b r a n e w r o k u z n a j w i k s z y m i o p a d a m i
w l i p c u i s i e r p n i u . W y n i k i w s k a z u j , |e d o p r z y g o t o w y w a n i a p r e p a r a t u k i e Bk ó w s o j o w y c h w z b o g a c a n y c h
w |e l a z o m e t o d b i o f o r t y f i k a c j i k o r z y s t n e j e s t w y k o r z y s t y w a n i e n a s i o n s o i o d m i a n y A u g u s t a z b i e r a n y c h
z o b s z a r ó w , w k t ó r y c h w l i p c u i s i e r p n i u n i e w y s t p i By o k r e s y s u s z y .
S Bo w a k l u c z o w e k e y w o r d s : s o j a s o y b e a n , |e l a z o i r o n , w a r u n k i p o g o d o w e w e a t h e r c o n d i t i o n s
W S T P
S k i e Bk o w a n e n a s i o n a s o i s t a n o w i zr ó d Bo w i e l u p r o z d r o w o t n y c h s k Ba d n i k ó w |y w i e n i o w y c h .
I l o [ i j a k o [ t y c h s k Ba d n i k ó w m o |n a m o d y f i k o w a p o p r z e z z m i a n w a r u n k ó w k i e Bk o w a n i a ,
t a k i c h j a k e k s p o z y c j a n a [w i a t Bo , s k Ba d p o |y w k i , t e m p e r a t u r a i c z a s k i e Bk o w a n i a [ S h a h i i n .
2 0 1 1 , Z i e l i Ds k i i i n . 2 0 0 7 ] .
W z r o s t r o [l i n n a p o d Bo |a c h z a w i e r a j c y c h p o d w y |s z o n e s t |e n i e |e l a z a j e s t z n a n m e t o d
i c h b i o f o r t y f i k a c j i w t e n c e n n y z |y w i e n i o w e g o p u n k t u w i d z e n i a j o n m e t a l u . W p r e z e n t o w a -
n y c h d o [w i a d c z e n i a c h w t y m c e l u w y k o r z y s t a n o n a s i o n a s o j o w e , p o n i e w a | s t w i e r d z o n o i n t e n -
s y w n e w i z a n i e |e l a z a p r z e z k i e Bk u j c s o j z r o z t w o r ó w z a w i e r a j c y c h j o n y F e 2 + [ Z i e l i Ds k a -
D a w i d z i a k i i n . 2 0 0 9 ] . Z d o l n o [ r o [l i n s t r c z k o w y c h d o s i l n e j a k u m u l a c j i |e l a z a z r o z t w o r ó w
w y n i k a z i c h d o b r e j t o l e r a n c j i n a s t |e n i e m e t a l i w p o d Bo |u w z r o s t o w y m i j e s t k o n s e k w e n c j
s y n t e z y o d p o w i e d n i c h b i a Be k b u d u j c y c h s y s t e m o d p o r n o [c i o w y r o [l i n y .
P o d c z a s w z r o s t u w t a k i c h w a r u n k a c h n a k o m ó r k i r o [l i n n e d z i a Ba n i e k o r z y s t n y c z y n n i k
a b i o t y c z n y . D z i a Ba n i e c z y n n i k ó w a b i o t y c z n y c h , t a k i c h j a k d e f i c y t w o d y , s t r e s o s m o t y c z n y ,
n i e k o r z y s t n a t e m p e r a t u r a , s t o s o w a n i e n i e k t ó r y c h h e r b i c y d ó w , d e f i c y t s o l i m i n e r a l n y c h c z y
w s p o m n i a n e g o n a d m i a r u j o n ó w m e t a l i w y w o Bu j e o d p o w i e d z t k a n e k n a z y w a n s t r e s e m o k s y d a -
*
B a d a n i a s f i n a n s o w a n o z p r o j e k t u P O I G 0 1 . 0 1 . 0 2 - 0 0 - 0 6 1 / 0 9
1 8 4 M . Z i e l i Ds k a - D a w i d z i a k i i n .
c y j n y m [ K a c p e r s k a i i n . 2 0 0 2 ] . W z r o s t r o [l i n w w a r u n k a c h s t r e s u o k s y d a c y j n e g o w y w o Ba n e g o
j o n a m i |e l a z a , z w i z a n y j e s t z u r u c h a m i a n i e m m e c h a n i z m ó w , k t ó r e p o z w a l a j n a n e u t r a l i z o -
w a n i e i c h n e g a t y w n e g o , t o k s y c z n e g o o d d z i a By w a n i a n a s t r u k t u r y k o m ó r k o w e [ W o zn y i G o z-
d z i c k a - J ó z e f i a k 2 0 1 0 ] . W y r ó |n i a s i t r z y p o d s t a w o w e m e c h a n i z m y s a m o o b r o n y r o [l i n p r z e d
t o k s y c z n y m d z i a Ba n i e m m e t a l i : u n i k a n i e ( n p . w y d z i e l a n i e [l u z ó w , l i g a n d ó w d o r y z o s f e r y , u n i e -
r u c h a m i a n i e w o b r b i e [c i a n y k o m ó r k o w e j ) , k o m p l e k s o w a n i e ( p r z e z f i t y n i a n y , k w a s y o r g a n i c z -
n e , n i e k t ó r e a m i n o k w a s y i i c h p o c h o d n e ) i o s t a t e c z n i e u n i e s z k o d l i w i a n i e p r z e z w b u d o w a n i e
w s t r u k t u r p e p t y d ó w i b i a Be k ( f i t o c h e l a t y n y i f e r r y t y n a ) [ H o s s a i n i i n . 2 0 1 2 , Z i e l i Ds k a - D a w i -
d z i a k i T w a r d o w s k i 2 0 0 8 ] .
W r a m a c h o b r o n y p r z e d t o k s y c z n y m d z i a Ba n i e m |e l a z a n a r o [l i n y s t r c z k o w e z a o b s e r w o -
w a n o w y j t k o w o i n t e n s y w n b i o s y n t e z b i a Bk a w i |c e g o |e l a z o , t j . f e r r y t y n y [ S m ó l 2 0 0 1 ,
Z i e l i Ds k a - D a w i d z i a k i i n . 2 0 0 9 ] . F e r r y t y n a o d p o w i a d a w r o [l i n a c h z a g o s p o d a r o w a n i e |e l a z e m
p e Bn i f u n k c j z a r ó w n o a k c e p t o r a , j a k i d o n o r a t e g o p i e r w i a s t k a . W k o m ó r k a c h w y s t p u j e
r ó w n i e | w f o r m i e s y n t e z o w a n e j w o d p o w i e d z i n a s t r e s a b i o t y c z n y i b i o t y c z n y , n a z y w a n e j t e |
f o r m d e t o k s y f i k u j c . R e g u l u j e w k o m ó r k a c h s t |e n i e m e t a l i p r z e j [c i o w y c h [ R a m a K u m a r
i P r a s a d . 1 9 9 9 ] , Ba g o d z i s k u t k i a t a k u p a t o g e n ó w [ M a t a i i n . 2 0 0 1 ] i p o w s t a w a n i a r e a k t y w n y c h
f o r m t l e n u [ D e a k i i n . 1 9 9 9 ] , p e Bn i c j e d n o c z e [n i e r o l c z y n n i k a c h r o n i c e g o g e n o m [ S u r g u -
l a d z e i i n . 2 0 0 5 ] . O b e c n i e f i t o f e r r y t y n a u w a |a n a j e s t z a j e d n z n a j b a r d z i e j o b i e c u j c y c h f o r m
s u p l e m e n t a c j i d i e t y c z Bo w i e k a w |e l a z o [ T h e i l i i n . 2 0 1 2 ] .
K o m p l e k s o w e d z i a Ba n i e s y s t e m u o d p o r n o [c i o w e g o k i e Bk u j c y c h n a s i o n z w i z a n e j e s t w a -
r u n k a m i , j a k i e p a n o w a By w o k r e s i e w z r o s t u r o [l i n y . S z c z e g ó l n i e o p a d y i t e m p e r a t u r a w o k r e s i e
z a w i z y w a n i a i n a l e w a n i a n a s i o n w p By w a j n a i c h s k Ba d . S t r e s w y w o Ba n y p r z e z n i e k o r z y s t n e
w a r u n k i p o g o d o w e m o |e z a k Bó c a s y n t e z b i a Be k , k t ó r e o d p o w i a d a j z a o d p o r n o [ n a s i o n n a
d z i a Ba n i e c z y n n i k ó w s t r e s o w y c h p o d c z a s i c h k i e Bk o w a n i a i d a l s z e g o w z r o s t u r o [l i n y , o s Ba b i a j c
i c h n a t u r a l n z d o l n o [ d o o c h r o n y p r z e d n i e k o r z y s t n y m i c z y n n i k a m i .
N a s i o n a s o i w z a l e |n o [c i o d o d m i a n y i w a r u n k ó w u p r a w y m o g z a w i e r a 3 5 4 7 % b i a Bk a .
N a s i l o n e o p a d y w o k r e s i e w y p e Bn i a n i a n a s i o n p r z y n i e d o s t a t e c z n y m z a o p a t r z e n i u r o [l i n w a z o t
m o g z m n i e j s z y z a w a r t o [ b i a Bk a n a w e t d o 2 6 , 5 3 4 , 7 % [ V o l l m a n n i i n . 2 0 0 0 ] . I s t o t n y m j e s t
p r z y t y m f a k t , |e p r z e b i e g w a r u n k ó w p o g o d o w y c h m o |e m i e w p By w n i e t y l k o n a z a w a r t o [
b i a Bk a a l e i n a j e g o s k Ba d . P r o t e o m i c z n a a n a l i z a w y k o n a n a p r z e z R e n i i n . [ 2 0 0 8 ] p o t w i e r d z i Ba ,
|e w y s o k i e t e m p e r a t u r y z m i e n i a j r ó w n i e | p r o f i l e k s p r e s j i b i a Be k .
C e l e m p r e z e n t o w a n y c h b a d a D b y Bo s p r a w d z e n i e , c z y z r ó |n i c o w a n e w a r u n k i p o g o d o w e p a n u -
j c e w t r z e c h k o l e j n y c h l a t a c h ( 2 0 0 9 2 0 1 1 ) w o k r e s i e w e g e t a c j i s o i w p By n By n a z a w a r t o [ b i a Be k
w z a w i z y w a n y c h n a s i o n a c h i w k o n s e k w e n c j i n a z d o l n o [ d o w i z a n i a |e l a z a p r z e z k i e Bk u j c e
n a s i o n a s o i , k t ó r e w y k o r z y s t a n e m a j b y j a k o m a t e r i a B d o s u p l e m e n t a c j i |y w n o [c i w |e l a z o .
M A T E R I A A I M E T O D Y
W r a m a c h p r e z e n t o w a n e g o e k s p e r y m e n t u p o r ó w n y w a n o d w i e o d m i a n y s o i , k t ó r e r o s By n a
p o l u K a t e d r y G e n e t y k i i H o d o w l i R o [l i n w R o l n i c z y m G o s p o d a r s t w i e D o [w i a d c z a l n y m ( R G D )
D Bo D n a l e |c y m d o U n i w e r s y t e t u P r z y r o d n i c z e g o w P o z n a n i u . S i e w s o i p r z e p r o w a d z o n o
w l a t a c h 2 0 0 9 2 0 1 1 o d p o w i e d n i o 2 4 , 2 6 i 2 5 k w i e t n i a , n a g l e b i e p Bo w e j , I I I i I V k l a s y b o n i t a -
c y j n e j . N o r m a w y s i e w u p r z y r o z s t a w i e 1 2 , 5 c m w y n o s i Ba d l a o d m i a n y N a w i k o 1 2 0 k g "h a - 1 a d l a
o d m i a n y A u g u s t a 1 5 0 k g "h a - 1 . P o s i e w i e z a s t o s o w a n o o p r y s k m i e s z a n k h e r b i c y d ó w : S e n c o r 0 , 5
k g "h a - 1 o r a z A f a l o n 1 , 0 l "h a - 1 . Z a s t o s o w a n o n a w o |e n i e : 6 0 k g "h a - 1 N w d a w c e d z i e l o n e j 3 0 k g
p r z e d s i e w n i e i 3 0 k g p r z e d k w i t n i e n i e m , 8 0 k g "h a - 1 P o r a z 1 2 0 k g "h a - 1 K . Z b i o r y n a s t p o w a By
w p e Bn e j d o j r z a Bo [c i r o [l i n 2 w r z e [n i a w r o k u 2 0 0 9 i 2 0 1 0 a 9 w r z e [n i a w 2 0 1 1 r .
W p By w r o k u n a s i o n s o i ( G l y c i n e m a x L . M e r r i l l ) n a a k u m u l a c j |e l a z a z r o z t w o r ó w F e S O 4 1 8 5
O d m i a n N a w i k o ( 1 9 9 1 ) w y h o d o w a n o w K a t e d r z e G e n e t y k i i H o d o w l i R o [l i n U n i w e r s y t e t u
P r z y r o d n i c z e g o w P o z n a n i u p o p r z e z s k r z y |o w a n i e f o t o n e u t r a l n e j s z w e d z k i e j o d m i a n y F I S K E -
B Y V z l i n i z k o l e k c j i a m e r y k a Ds k i e j P I 1 8 0 5 0 2 . N a w i k o c h a r a k t e r y z u j e s i m a B m a s
t y s i c a n a s i o n ( 1 3 4 g ) o r a z p o t e n c j a Be m p l o n o w a n i a [r e d n i o 2 0 3 0 d t "h a - 1 . P r z e c i t n e z a w a r t o [c i
b i a Bk a o r a z t Bu s z c z u s u r o w e g o w n a s i o n a c h s o i t e j o d m i a n y w y n o s z o d p o w i e d n i o o k o Bo 3 5
i 2 0 % . O d m i a n A u g u s t a ( 2 0 0 2 ) o t r z y m a n o p o s k r z y |o w a n i u m i d z y g a t u n k o w y m p o m i d z y
l i n i 1 0 4 ( G l y c i n e m a x ) i l i n i 1 1 ( G l y c i n e s o j a ) w K a t e d r z e G e n e t y k i i H o d o w l i R o [l i n
U n i w e r s y t e t u P r z y r o d n i c z e g o w P o z n a n i u . A u g u s t a p o s i a d a m a B m a s t y s i c a n a s i o n [r e d n i o
1 2 5 g , a w l a t a c h 2 0 0 6 2 0 0 9 w d o [w i a d c z e n i a c h C O B O R U o d m i a n a t a p l o n o w a Ba o d 2 2 , 7 d o
2 9 , 5 d t "h a - 1 . Zr e d n i a z a w a r t o [ b i a Bk a w n a s i o n a c h A u g u s t y t o o k o Bo 3 6 % , a t Bu s z c z u 1 9 % .
K i e Bk o w a n i e n a s i o n p r o w a d z o n o w 2 0 i 2 5 m M r o z t w o r a c h s i a r c z a n u |e l a z a ( I I ) w k o m o r a c h
k l i m a t y c z n y c h A d a p t i s ( C o n v i r o n ) p r z e z 7 d n i w w a r u n k a c h z a p r e z e n t o w a n y c h w t a b . 1 . J a k
T a b e l a 1 . W a r u n k i h o d o w l i p o d c z a s k i e Bk o w a n i a n a s i o n s o i ( - b r a k o [w i e t l a n i a , + o [w i e t l a n i e
3 0 0 l u x ó w )
T a b l e 1 . T h e c u l t u r e c o n d i t i o n s d u r i n g g e r m i n a t i o n o f s o y b e a n s e e d s ( ýÿ- ýÿ n o i l l u m i n a t e d , ýÿýÿýÿ i l l u m i -
T h e c u l t u r e c o n d i t i o n s d u r i n g g e r m i n a t i o n o f s o y b e a n s e e d s ( ýÿ- ýÿ n o i l l u m i n a t e d , ýÿýÿýÿ i l l u m i -
n a t e d 3 0 0 l u x )
D z i e D h o d o w l i G o d z i n y T e m p e r a t u r a W i l g o t n o [ O [w i e t l e n i e
C u l t u r e d a y H o u r s T e m p e r a t u r e H u m i d i t y I l l u m i n a t i o n
0 0 . 0 0 - 0 6 . 0 0 2 2 o C -
1 - 6 0 6 . 0 0 - 2 3 . 0 0 2 4 o C 9 0 % -
2 3 . 0 0 - 2 4 . 0 0 2 3 o C +
0 0 . 0 0 - 0 6 . 0 0 2 1 o C -
7 0 6 . 0 0 - 2 3 . 0 0 2 3 o C 9 0 % +
2 3 . 0 0 - 2 4 . 0 0 2 2 o C -
u s t a l o n o w c z e [n i e j , t a k i e s t |e n i a |e l a z a w p o |y w c e p o z w a l a j n a m a k s y m a l n j e g o k u m u l a c j
p r z e z k i e Bk u j c e n a s i o n a p r z y w y d a j n y m o d z y s k u b i o m a s y [ Z i e l i Ds k a - D a w i d z i a k i i n . 2 0 0 9 ] .
W p i e r w s z y m d n i u n a s i o n a o d k a |a n o p r z e z z a l a n i e 7 0 - p r o c e n t o w y m e t a n o l e m . P o o d k a |e n i u
n a s i o n a z a l e w a n o o d p o w i e d n i m i r o z t w o r a m i F e 2 + i p o z o s t a w i a n o d o s p c z n i e n i a n a k i l k a g o d z i n .
P o p r z e n i e s i e n i u b a d a n e g o m a t e r i a Bu d o k i e Bk o w n i c , w k o l e j n y c h d n i a c h p o d l e w a n o p r ó b y o d -
p o w i e d n i m i r o z t w o r a m i . P o s i e d m i u d n i a c h s k i e Bk o w a n e n a s i o n a s u s z o n o o w i e w o w o , w t e m p .
3 5 4 5 o C d o u z y s k a n i a w i l g o t n o [c i o k . 8 9 % , m i e l o n o i p r z e c h o w y w a n o w s z c z e l n i e z a m k n i -
t y c h p o j e m n i k a c h , w t e m p e r a t u r z e 1 8 o C d o c z a s u w y k o n y w a n i a o d p o w i e d n i c h a n a l i z .
K i e Bk o w a n i e p r z e p r o w a d z o n o w 9 1 2 n i e z a l e |n y c h p o w t ó r z e n i a c h . M a t e r i a B p r z e d w y k o n a -
n i e m a n a l i z Bc z o n o , a a n a l i z y s k Ba d u c h e m i c z n e g o w y k o n y w a n o w 4 p o w t ó r z e n i a c h .
O z n a c z e n i e p r o c e n t o w e j z a w a r t o [c i b i a Bk a o g ó l n e g o w s u c h e j m a s i e z i a r n a w y k o n a n o m e -
t o d K j e l d a h l a ( P N - E N I S O 5 9 8 3 - 1 , 2 0 0 6 ) , w y k o r z y s t u j c a p a r a t K j e l F l e x K - 3 6 0 . R e z u l t a t y
p r z e d s t a w i a n o j a k o z a w a r t o [ p r o c e n t o w w b a d a n y m m a t e r i a l e , p o w y k o r z y s t a n i u p r z e l i c z n i -
k a a z o t u o g ó l n e g o n a b i a Bk o s o j o w e N = 5 , 7 1 [ K u n a c h o w i c z i i n . 2 0 0 5 ] .
E k s t r a k t y z o t r z y m a n y c h n a s i o n w y k o n a n o m e t o d j e d n o s t o p n i o w , w p r o p o r c j i 1 : 1 0 w / v ,
z a p o m o c b u f o r u 5 0 m M T r i s - H C l ( p H 8 , 0 ) z a w i e r a j c e g o 2 0 m M N a C l . E k s t r a k c j w y k o -
n y w a n o p r z e z 1 h w 3 p o w t ó r z e n i a c h . S t |e n i a b i a Bk a w o t r z y m a n y c h e k s t r a k t a c h w y z n a c z a n o
1 8 6 M . Z i e l i Ds k a - D a w i d z i a k i i n .
m e t o d B r a d f o r d a [ 1 9 7 6 ] , a n a s t p n i e p r z e l i c z a n o n a p r o c e n t o w z a w a r t o [ b i a Bk a e k s t r a h o w a l -
n e g o w s u c h e j m a s i e n a s i o n .
A n a l i z c a Bk o w i t e j z a w a r t o [c i |e l a z a w m a t e r i a l e w y k o n y w a n o p o z m i n e r a l i z o w a n i u p r ó b -
k i w s p e k t r a l n i e c z y s t y m , s t |o n y m k w a s i e a z o t o w y m , w s y s t e m i e m i k r o f a l o w y m M A R S - 5
( M i l i s t o n e , U S A ) . Z a w a r t o [ |e l a z a w u z y s k a n y m m i n e r a l i z a c i e o z n a c z a n o m e t o d p Bo m i e n i o -
w e j a b s o r p c y j n e j s p e k t r o m e t r i i a t o m o w e j , p r z y d Bu g o [c i f a l i 2 4 8 , 3 n m i s z e r o k o [c i s z c z e l i n y
0 , 1 5 n m , p r z y u |y c i u s p e k t r o m e t r u A A S - 3 ( Z e i s s ) .
A n a l i z s t a t y s t y c z n w y k o n a n o w y k o r z y s t u j c p r o g r a m S t a t i s t i c a 1 0 ( S t a t S o f t ) . I n c . , T u l s a ,
O K . , U S A ) . W y n i k i p o s z c z e g ó l n y c h o z n a c z e D u [r e d n i a n o i o b l i c z a n o o d c h y l e n i a s t a n d a r d o -
w e . W a n a l i z i e w y k o r z y s t a n o a n a l i z r e g r e s j i o r a z j e d n o c z y n n i k o w a n a l i z w a r i a n c j i ( A N O -
V A ) . W p r z y p a d k u w y k a z a n i a i s t o t n y c h r ó |n i c w y k o n a n o a n a l i z p o s t - h o c p r z y p o m o c y t e s t u
T u k e y a w c e l u w y z n a c z e n i a g r u p j e d n o r o d n y c h .
W Y N I K I I D Y S K U S J A
S o j a w R G D D Bo D b y Ba u p r a w i a n a n a t y m s a m y m p o l u z z a s t o s o w a n i e m c o r o k u t e g o s a -
m e g o n a w o |e n i a . D l a t e g o t e | z a w a r t o [c i i w Ba [c i w o [c i b i a Be k w n a s i o n a c h m o g By b y p r z e d e
w s z y s t k i m m o d y f i k o w a n e p r z e z w a r u n k i p o g o d o w e : t e m p e r a t u r i o p a d y .
T e m p e r a t u r a w o k r e s i e w e g e t a c j i w l a t a c h 2 0 0 9 2 0 1 1 b y Ba k o r z y s t n a d l a w z r o s t u i r o z w o j u
s o i , w y |s z a o d [r e d n i e j t e m p e r a t u r y z w i e l o l e c i a 1 9 5 6 2 0 0 9 ( r y s . 1 ) . S z c z e g ó l n i e w y s o k i e t e m -
2 8
2 0 0 9 2 0 1 0 2 0 1 1 1 9 5 6 - 2 0 0 9
2 4
2 0
1 6
1 2
8
4
0
I V V V I V I I V I I I I X
m i e s i c - m o n t h
R y s . 1 . Zr e d n i e t e m p e r a t u r y w m i e s i c a c h k w i e c i e D w r z e s i e D z l a t 2 0 0 9 2 0 1 1 o r a z 1 9 5 6 2 0 0 9
n a t e r e n i e R G D D Bo D
F i g . 1 . A v e r a g e t e m p e r a t u r e s i n t h e m o n t h s o f A p r i l S e p t e m b e r f r o m t h e y e a r s 2 0 0 9 2 0 1 1
a n d 1 9 5 6 2 0 0 9 i n t h e a r e a o f R G D D Bo D
o
t e m p e r a t u r a -
t e m p e r a t u r e
[ C ]
W p By w r o k u n a s i o n s o i ( G l y c i n e m a x L . M e r r i l l ) n a a k u m u l a c j |e l a z a z r o z t w o r ó w F e S O 4 1 8 7
p e r a t u r y p a n o w a By w o k r e s i e z a w i z y w a n i a n a s i o n w l i p c u 2 0 0 9 i 2 0 1 0 r o k u . W e w s z y s t k i c h
t r z e c h l a t a c h d o [w i a d c z e n i a , p o d c z a s n a l e w a n i a n a s i o n w s i e r p n i u , c z y l i w o k r e s i e a k u m u l a c j i
b i a Be k , [r e d n i e t e m p e r a t u r y m i e s i c z n e b y By w y s o k i e o k o Bo 2 0 o C . J u | w c z e [n i e j o b s e r w o -
w a n o , |e w y s o k i e t e m p e r a t u r y w p By w a j n a z w i k s z e n i e z a w a r t o [c i b i a Bk a w n a s i o n a c h s o i
[ B e n n e t t i K r i s h n a n 2 0 0 5 ] .
W a r u n k i p o g o d o w e w R G D D Bo D w l a t a c h 2 0 0 9 2 0 1 1 b y By z r ó |n i c o w a n e g Bó w n i e p o d
w z g l d e m o p a d ó w ( r y s . 2 ) . W p By w i l o [c i o p a d ó w n a z a w a r t o [ b i a Bk a w n a s i o n a c h j e s t r ó w n i e |
p o t w i e r d z o n y l i t e r a t u r o w o . W w a r u n k a c h S Bo w a c j i o d m i a n a Q u i t o w m o k r y m r o k u z a w i e r a Ba
2 9 , 6 % b i a Bk a p o d c z a s g d y w r o k u z n i e d o b o r e m o p a d ó w 3 8 , 4 % [ F e c a k i i n . 2 0 1 0 ] .
2 0 0
2 0 0 9 2 0 1 0 2 0 1 1 1 9 5 6 - 2 0 0 9
1 6 0
1 2 0
8 0
4 0
0
I V V V I V I I V I I I I X
m i e s i c - m o n t h
R y s . 2 . I l o [ o p a d ó w w m i e s i c a c h k w i e c i e D w r z e s i e D z l a t 2 0 0 9 2 0 1 1 o r a z [r e d n i a z l a t 1 9 5 6 2 0 0 9
n a t e r e n i e R G D D Bo D
F i g . 2 . A m o u n t o f r a i n f a l l i n t h e m o n t h s o f A p r i l - S e p t e m b e r f r o m t h e y e a r s 2 0 0 9 2 0 1 1 a n d t h e i r a v e r a g e
f r o m 1 9 5 6 2 0 0 9 i n t h e a r e a o f R G D D Bo D
O k r e s n a l e w a n i a n a s i o n j e s t n a j b a r d z i e j w r a |l i w y n a s t r e s n i e d o b o r u w o d y [ B r e v a d a n
i E g l i 2 0 0 3 ] . N i e w y s t a r c z a j c a i l o [ w o d y w t y m o k r e s i e s k u t k u j e m n i e j s z y m p l o n e m n a s i o n
a l e z w i k s z a w n i c h z a w a r t o [ b i a Bk a [ P o p o v i c i i n . 2 0 1 2 ] . Z w i k s z o n a z a w a r t o [ b i a Bk a w n a -
s i o n a c h j e s t w y n i k i e m z m n i e j s z e n i a w i e l k o [c i n a s i o n ( M T N ) [ R o t u n d o i W e s t g a t e 2 0 0 9 ] .
W y z n a c z o n w r a m a c h p r e z e n t o w a n y c h d o [w i a d c z e D z a w a r t o [ b i a Bk a o g ó l n e g o i e k s t r a h o -
w a l n e g o w b a d a n y c h n a s i o n a c h s o i ( o d m i a n N a w i k o i A u g u s t a ) p o c h o d z c y c h z t r z e c h k o l e j -
n y c h l a t z b i o r u z a p r e z e n t o w a n o n a r y s u n k a c h 3 i 4 . O b s e r w o w a n y j e s t i s t o t n y w p By w o d m i a n y
j a k i o c e n i a n y c h c z y n n i k ó w p o g o d o w y c h , a w i c r o k u z b i o r u , n a z a w a r t o [ b i a Bk a o g ó l n e g o
i e k s t r a h o w a l n e g o ( t a b . 2 ) w n a s i o n a c h u p r a w i a n y c h n a t y m s a m y m o b s z a r z e . W p r z y p a d k u
o p a d y -
r a i n f a l l
[ m m ]
1 8 8 M . Z i e l i Ds k a - D a w i d z i a k i i n .
3 9
e
N a w i k o A u g u s t a
d
3 8
c
c
b
3 7
a
3 6
3 5
3 4
2 0 0 9 2 0 1 0 2 0 1 1
r o k z b i o r u - y e a r o f h a r v e s t
W a r t o [c i o z n a c z o n e r ó |n y m i l i t e r a m i r ó |n i s i s t a t y s t y c z n i e i s t o t n i e n a p o z i o m i e ±= 0 , 0 5
T h e v a l u e s d e s i g n e d w i t h v a r i o u s l e t t e r s d i f f e r s t a t i s t i c a l s i g n i f i c a n t l y a t t h e l e v e l o f ±= 0 . 0 5
R y s . 3 . Z a w a r t o [ b i a Bk a o g ó l n e g o w y z n a c z o n a w n a s i o n a c h z l a t z b i o r u 2 0 0 9 2 0 1 1
F i g . 3 . T h e t o t a l p r o t e i n c o n t e n t i n s e e d s h a r v e s t e d i n 2 0 0 9 2 0 1 1
T a b e l a 2 . J e d n o w y m i a r o w e t e s t y i s t o t n o [c i d l a z a w a r t o [c i b i a Bk a e k s t r a h o w a n e g o i b i a Bk a o g ó l n e g o
T a b l e 2 . U n i v a r i a t e t e s t s o f s i g n i f i c a n c e f o r e x t r a c t a b l e p r o t e i n c o n t e n t a n d t o t a l p r o t e i n c o n t e n t
D l a z a w a r t o [c i b i a Bk a D l a z a w a r t o [c i
S t o p n i e
e k s t r a h o w a l n e g o b i a Bk a o g ó l n e g o
E f e k t s w o b o d y
F o r e x t r a c t a b l e p r o t e i n F o r t o t a l
E f f e c t D e g r e e s o f
c o n t e n t p r o t e i n c o n t e n t
f r e e d o m
F P F P
R o k z b i o r u
2 4 1 , 6 9 0 , 0 0 0 0 0 4 1 3 , 2 1 0 , 0 0 0 9 2 8
Y e a r o f h a r v e s t
O d m i a n a
1 7 3 , 2 7 0 , 0 0 0 0 0 2 2 1 , 5 7 0 , 0 0 0 5 6 6
V a r i e t y
R o k z b i o r u i o d m i a n a
2 9 , 7 9 0 , 0 0 3 0 1 4 2 9 , 7 4 0 , 0 0 0 0 2 2
Y e a r o f h a r v e s t a n d v a r i e t y
B Bd
1 2
E r r o r
b i a Bk o o g ó l n e -
t o t a l p r o t e i n
[ % ]
W p By w r o k u n a s i o n s o i ( G l y c i n e m a x L . M e r r i l l ) n a a k u m u l a c j |e l a z a z r o z t w o r ó w F e S O 4 1 8 9
1 2
N a w i k o A u g u s t a c
1 0
b
b
b
b
8
a
6
4
2
0
2 0 0 9 2 0 1 0 2 0 1 1
r o k z b i o r u - y e a r o f h a r v e s t
W a r t o [c i o z n a c z o n e r ó |n y m i l i t e r a m i r ó |n i s i s t a t y s t y c z n i e i s t o t n i e n a p o z i o m i e ±= 0 , 0 5
T h e v a l u e s d e s i g n e d w i t h v a r i o u s l e t t e r s d i f f e r s t a t i s t i c a l s i g n i f i c a n t l y a t t h e l e v e l o f ±= 0 . 0 5
R y s . 4 . Z a w a r t o [ b i a Bk a e k s t r a h o w a n e g o w p H 8 , 0 w y z n a c z o n a w n a s i o n a c h z l a t z b i o r u 2 0 0 9 2 0 1 1
F i g . 4 . T h e c o n t e n t o f p r o t e i n s e x t r a c t a b l e i n p H 8 . 0 i n s e e d s h a r v e s t e d i n 2 0 0 9 2 0 1 1
b i a Bk a o g ó l n e g o p o t w i e r d z o n e z o s t a By o b s e r w a c j e F e c a k a i i n . [ 2 0 1 0 ] , g d y | n a j w i k s z j e g o
z a w a r t o [c i c e c h o w a By s i n a s i o n a o d m i a n y A u g u s t a z e b r a n e w r o k u o n a j n i |s z e j o d n o t o w a n e j
i l o [c i o p a d ó w , t j . w r o k u 2 0 0 9 , a z a w a r t o [ b i a Bk a w n a s i o n a c h N a w i k o b y Ba p o r ó w n y w a l n a
w l a t a c h 2 0 0 9 i 2 0 1 0 , k t ó r e b y By z d e c y d o w a n i e b a r d z i e j s u c h e w l i p c u i s i e r p n i u n i | r o k 2 0 1 1 .
B i a Bk a w y e k s t r a h o w a n e w p r e z e n t o w a n y m d o [w i a d c z e n i u n a l e | p r z e d e w s z y s t k i m d o
g r u p y g l o b u l i n o p u n k c i e i z o e l e k t r y c z n y m o d l e g By m o d p H 8 , 0 . W a r u n k i e k s t r a k c j i d o b r a n o
w t e n s p o s ó b , a b y w y i z o l o w a z b a d a n e g o m a t e r i a Bu g r u p b i a Be k o w Ba [c i w o [c i a c h p o d o b n y c h
d o f e r r y t y n y . W p r z y p a d k u a n a l i z y w p By w u r o k u z b i o r u i o d m i a n y n a z a w a r t o [ t y c h b i a Be k
w n a s i o n a c h m o |n a s t w i e r d z i , |e i s t o t n i e w i k s z i c h z a w a r t o [ o b s e r w o w a n o w n a s i o n a c h
o d m i a n y A u g u s t a n i | N a w i k o ( w l a t a c h 2 0 0 9 i 2 0 1 1 ) ( w y e k s t r a h o w a n o o d p o w i e d n i o o 1 , 2 5
i 1 , 6 8 % s . m . w i c e j b i a Bk a ) , a j e d n o c z e [n i e n a j w i c e j t y c h b i a Be k w y e k s t r a h o w a n o w r o k u 2 0 1 1
z n a s i o n o d m i a n y A u g u s t a , a n a j m n i e j z n a s i o n o d m i a n y N a w i k o w r o k u 2 0 0 9 ( r y s . 4 ) . Z e s t a -
w i a j c o t r z y m a n e d a n e z w a r u n k a m i p o g o d o w y m i s t w i e r d z o n o , |e z w i k s z o n a k u m u l a c j a t e j
g r u p y b i a Be k j e s t d o d a t n i o s k o r e l o w a n a z s u m o p a d ó w w o k r e s i e z a w i z y w a n i a i n a l e w a n i a
n a s i o n ( l i p c u i s i e r p n i u ) , k t ó r a w y n o s i Ba o d p o w i e d n i o 1 4 1 , 5 m m w r o k u 2 0 0 9 , 1 7 9 m m w r o k u
2 0 1 0 i 2 2 5 , 3 m m w r o k u 2 0 1 1 .
N i e d o b ó r b d z n a d m i a r p i e r w i a s t k ó w , w t y m s t |e n i e j o n ó w F e 2 + , w g l e b i e l u b p o |y w c e
w z r o s t o w e j p r z y c z y n i a s i w y r a zn i e d o z m i a n y s k Ba d u b i a Bk o w e g o w z r a s t a j c y c h r o [l i n i n a -
s i o n , z w i k s z a j c e k s p r e s j b i a Be k s t r e s o w y c h [ G a y l e r i S y k e s 1 9 8 5 , S m ó l i T w a r d o w s k i 1 9 9 9 ] .
b i a Bk o e k s t r a h o w a l n e -
e x t r a c t a b l e p r o t e i n c o n t e n t
[ % ]
1 9 0 M . Z i e l i Ds k a - D a w i d z i a k i i n .
D l a t e g o w a |n e j e s t s t w i e r d z e n i e , c z y n a z d o l n o [ d o e k s p r e s j i f e r r y t y n y p o d c z a s k i e Bk o w a -
n i a w p By w a z a w a r t o [ b i a Bk a w n a s i o n a c h . E k s p r e s j f e r r y t y n y o c e n i a n o p o p r z e z z d o l n o [ d o
w i z a n i a j o n ó w |e l a z a z r o z t w o r ó w F e S O 4 . P o w y k o n a n i u a n a l i z y z a w a r t o [c i |e l a z a w o t r z y -
m a n y m p r e p a r a c i e z a u w a |o n o i s t o t n i e w i k s z z d o l n o [ d o w i z a n i a |e l a z a p r z e z k i e Bk u j c e
n a s i o n a o d m i a n y A u g u s t a ( r y s . 5 ) .
8 0 0
F e S O 4
F e S O 4
2 0 m M F e S O 4 N a w i k o 2 0 m M F e S O 4 A u g u s t a
2 5 m M F e S O 4 N a w i k o 2 5 m M F e S O 4 A u g u s t a
F e S O 4 F e S O 4
7 0 0
d
d
c , d
c c
6 0 0
b , c
b , c
b
c
5 0 0
b
a
4 0 0
a
3 0 0
2 0 0
1 0 0
0
2 0 m M 2 5 m M 2 0 m M 2 5 m M 2 0 m M 2 5 m M
2 0 0 9 2 0 1 0 2 0 1 1
r o k z b i o r u - y e a r o f h a r v e s t
W a r t o [c i o z n a c z o n e r ó |n y m i l i t e r a m i r ó |n i s i s t a t y s t y c z n i e i s t o t n i e n a p o z i o m i e ±= 0 , 0 5
T h e v a l u e s d e s i g n e d w i t h v a r i o u s l e t t e r s d i f f e r s t a t i s t i c a l s i g n i f i c a n t l y a t t h e l e v e l o f ±= 0 . 0 5
R y s . 5 . Z a w a r t o [ c a Bk o w i t e g o |e l a z a w s o i p o 7 d n i a c h k i e Bk o w a n i a w r o z t w o r a c h 2 0 i 2 5 m M F e S O 4
F i g . 5 . T h e t o t a l i r o n c o n t e n t i n s o y b e a n a f t e r 7 d a y s o f g e r m i n a t i o n i n 2 0 a n d 2 5 m M s o l u t i o n s o f F e S O 4
P o t w i e r d z o n o r ó w n i e | i s t o t n y w p By w p a n u j c y c h w a r u n k ó w p o g o d o w y c h w b a d a n y c h l a -
t a c h z b i o r u n a z a w a r t o [ |e l a z a w b a d a n y m m a t e r i a l e . O g r a n i c z e n i e o p a d ó w w m i e s i c a c h z a -
w i z y w a n i a i n a l e w a n i a s t r k ó w , o d n o t o w a n e w r o k u 2 0 0 9 , w i d o c z n i e w p By w a Bo n a o b n i |e n i e
z d o l n o [c i d o k u m u l a c j i |e l a z a p o d c z a s p r o w a d z o n e g o p o z b i o r z e k i e Bk o w a n i a ( r y s . 5 ) . J e d n o -
c z e [n i e n a j w i k s z e i l o [c i |e l a z a k u m u l o w a By n a s i o n a o b u o d m i a n z e b r a n e w 2 0 1 1 r . , w k t ó r y m
o d n o t o w a n o n a j w i k s z e o p a d y w m i e s i c a c h l i p c u i s i e r p n i u . Z a o b s e r w o w a n o r ó |n w r a |l i -
w o [ o d m i a n o w w a s p e k c i e w i z a n i a |e l a z a n a o g r a n i c z e n i e o p a d ó w . W r o k u 2 0 0 9 k i e Bk u j c a
A u g u s t a w i z a Ba o 6 2 , 5 % |e l a z a w i c e j z r o z t w o r ó w 2 0 m M i o 6 9 , 6 % z r o z t w o r ó w 2 5 m M .
R ó |n i c e t e b y By n a t o m i a s t z n a c z n i e m n i e j s z e w r o k u 2 0 1 1 A u g u s t a w i z a Ba o d p o w i e d n i o t y l k o
o 5 , 3 i o 2 , 6 % |e l a z a w i c e j . M o |e t o s u g e r o w a , |e o g r a n i c z e n i e o p a d ó w w s i e r p n i u 2 0 0 9 r . ,
s i l n i e j w p By n Bo n a o d p o r n o [ n a s i o n N a w i k o n a s t r e s z w i z a n y z o b e c n o [c i j o n ó w F e 2 + . N a t o -
z a w a r t o [ |e l a z a -
i r o n c o n t e n t
[ m g / g s . s . ]
W p By w r o k u n a s i o n s o i ( G l y c i n e m a x L . M e r r i l l ) n a a k u m u l a c j |e l a z a z r o z t w o r ó w F e S O 4 1 9 1
m i a s t z d e c y d o w a n i e m n i e j s z e r ó |n i c e o d m i a n o w e w r o k u 2 0 1 1 m o g w y n i k a z f a k t u , |e s u m a
o p a d ó w w o m a w i a n y c h m i e s i c a c h z n a c z n i e p r z e w y |s z a Ba s u m w w i e l o l e c i u 1 9 5 6 2 0 0 9 .
W b a d a n y c h l a t a c h n i e s t w i e r d z o n o w p By w u t e m p e r a t u r y n a z d o l n o [ w i z a n i a |e l a z a p r z e z
k i e Bk u j c e n a s i o n a , c o p r a w d o p o d o b n i e j e s t k o n s e k w e n c j t e g o , |e t e m p e r a t u r a w b a d a n y c h
l a t a c h w o k r e s i e w e g e t a c j i s o i p r z e k r a c z a Ba [r e d n i t e m p e r a t u r o b s e r w o w a n w w i e l o l e c i u
1 9 5 6 2 0 0 9 . P o d w y |s z o n a t e m p e r a t u r a z c a B p e w n o [c i w p By w a p o z y t y w n i e n a o g ó l n y s t a n
u p r a w i a n e j s o i , w t y m r ó w n i e | n a o d p o r n o [ k i e Bk u j c y c h n a s i o n n a s t r e s a b i o t y c z n y .
N a z d o l n o [ w i z a n i a |e l a z a p r z e z k i e Bk u j c e n a s i o n a s o i n i e w p By w a z a w a r t o [ b i a Bk a
o g ó l n e g o w w y j [c i o w y m m a t e r i a l e . N a t o m i a s t s t w i e r d z o n o i s t o t n y w p By w z a w a r t o [c i b i a Bk a
e k t r a h o w a l n e g o w n a s i o n a c h n a t z d o l n o [. W y z n a c z o n y w s p ó Bc z y n n i k k o r e l a c j i p o t w i e r d z a ,
|e n i e j e s t t o j e d y n y c z y n n i k d e t e r m i n u j c y w i z a n i e |e l a z a ( r 2 = 0 , 4 6 i p = 0 , 0 0 2 d l a k i e Bk o w a n i a
w r o z t w o r a c h 2 0 m M o r a z r 2 = 0 , 4 9 i p = 0 , 0 0 1 d l a 2 5 m M ) .
W N I O S K I
1 . N a z d o l n o [ k u m u l o w a n i a |e l a z a p r z e z k i e Bk u j c e n a s i o n a s o i i s t o t n i e w p By w a z a r ó w n o r o k
z b i o r u j a k i o d m i a n a n a s i o n . K u m u l a c j a t a z a l e |y r ó w n i e | o d z a w a r t o [c i b i a Bk a e k s t r a h o w a -
n e g o w n a s i o n a c h , a n i e z a l e |y o d z a w a r t o [c i b i a Bk a o g ó l n e g o .
2 . Z d o l n o [ d o w i z a n i a |e l a z a z p o |y w e k i s t o t n i e i d o d a t n i o s k o r e l o w a n a j e s t z i l o [c i o p a -
d ó w w m i e s i c a c h z a w i z y w a n i a i n a l e w a n i a n a s i o n , c z e g o n i e z a o b s e r w o w a n o w p r z y p a d -
k u t e m p e r a t u r y .
3 . N a c e l e p r z y g o t o w a n i a r o [l i n b i o f o r t y f i k o w a n y c h w |e l a z o k o r z y s t n e j e s t w y k o r z y s t a n i e n a -
s i o n s o i o d m i a n y A u g u s t a p o z y s k i w a n y c h z o b s z a r ó w , n a k t ó r y c h w o k r e s i e z a w i z y w a n i a
i n a l e w a n i a n a s i o n p a n o w a By o p t y m a l n e d l a i c h r o z w o j u w a r u n k i .
P I ZM I E N N I C T W O
B e n n e t t J . O . , K r i s h n a n H . B . 2 0 0 5 . L o n g - t e r m s t u d y o f w e a t h e r o n s o y b e a n s e e d c o m p o s i t i o n . K o r e a n J .
C r o p S c i . 5 0 : 3 2 3 8 .
B r a d f o r d M . M . 1 9 7 6 . R a p i d a n d s e n s i t i v e m e t h o d f o r t h e q u a n t i t a t i o n o f m i c r o g r a m q u a n t i t i e s o f p r o t e i n
u t i l i z i n g t h e p r i n c i p l e o f p r o t e i n - d y e b i n d i n g . A n a l . B i o c h e m . 7 2 : 2 4 8 2 5 4 .
B r e v a d a n R . E . , E g l i D . B . 2 0 0 3 . S h o r t p e r i o d o f w a t e r s t r e s s d u r i n g s e e d f i l l i n g , l e a f s e n e s c e n c e , a n d y i e l d
o f s o y b e a n . C r o p S c i . 4 3 : 2 0 8 3 2 0 8 8 .
D e a k M . , H o r v a r t h G . V . , D a v l e t o v a S . , T ö r ö k K . , V a s s I . , B a r n a B . , K i r a l y , D u d i t s D . 1 9 9 9 . P l a n t s e c t o -
p i c a l l y e x p r e s s i n g t h e i r o n - b i n d i n g p r o t e i n , f e r r i t i n , a r e t o l e r a n t t o o x i d a t i v e d a m a g e a n d p a t h o g e n s .
N a t . B i o t e c h n o l . 1 7 : 1 9 2 1 9 6 .
F e c a k P . , S a r i k o v a D . , C e r n y I . 2 0 1 0 . I n f l u e n c e o f t i l l a g e s y s t e m a n d s t a r t i n g f e r t i l i z a t i o n o n s e e d y i e l d a n d
q u a l i t y o f s o y b e a n G l y c i n e m a x ( L . ) M e r r i l l . P l a n t S o i l E n v i r o n . 5 6 : 1 0 5 1 1 0 .
H o s s a i n M . A . , P i y a t i d a P . , T e i x e i r a d a S i l v a J . A . , F u j i t a M . 2 0 1 2 . M o l e c u l a r m e c h a n i s m o f h e a v y m e t a l
t o x i c i t y a n d t o l e r a n c e i n p l a n t s : c e n t r a l r o l e o f g l u t a t h i o n e i n d e t o x i f i c a t i o n o f r e a c t i v e o x y g e n s p e c i e s
a n d m e t h y l g l y o x a l a n d i n h e a v y m e t a l c h e l a t i o n . J . B o t a n y 2 0 1 2 : 1 3 7 .
K a c p e r s k a A . , K o p c e w i c z , J . , L e w a k S . , G a b r y [ H . 2 0 0 2 . R e a k c j e r o [l i n n a a b i o t y c z n e c z y n n i k i s t r e s o w e .
W : F i z j o l o g i a r o [l i n . J . K o p c e w i c z , S . L e w a k ( r e d . ) . W y d . N a u k . P W N W a r s z a w a : 6 1 2 6 7 8 .
K u n a c h o w i c z H . , N a d o l n a I . , P r z y g o d a B . , I w a n o w K . 2 0 0 5 . B a z y d a n y c h . T a b e l e w a r t o [c i o d |y w c z e j
p r o d u k t ó w s p o |y w c z y c h i p o t r a w . W y d . 3 , I n s t y t u t {y w n o [c i i {y w i e n i a , W a r s z a w a .
M a t a C . G . , L a m a t t i n a L . , C a s s i a R . O . 2 0 0 1 . I n v o l v e m e n t o f i r o n a n d f e r r i t i n i n t h e p o t a t o - P h y t o p h t h o r a
i n f e s t a n s i n t e r a c t i o n . E u r o p . J . P l a n t P a t h o l . 1 0 7 : 5 5 7 5 6 2 .
1 9 2 M . Z i e l i Ds k a - D a w i d z i a k i i n .
P N - E N I S O 5 9 8 3 - 1 2 0 0 6 . P a s z e O z n a c z a n i e z a w a r t o [c i a z o t u i o b l i c z a n i e z a w a r t o [c i b i a Bk a o g ó l n e g o
C z . 1 : M e t o d a K j e l d a h l a .
P o p o v i c V . , J a k s i c S . , G l a m o c l i j a D . , G r a h o v a c N . , D j e k i c V . , M i c k o v s k i S t e f a n o v i c V . 2 0 1 2 . V a r i a b i l i t y
a n d c o r r e l a t i o n b e t w e e n s o y b e a n y i e l d a n d q u a l i t y c o m p o n e n t s . R o m . A g r . R e s . 2 9 : 1 3 1 1 3 7 .
R a m a K u m a r T . , P r a s a d M . N . V . 1 9 9 9 . M e t a l b i n d i n g p r o p e r t i e s o f f e r r i t i n i n v i t r o i n V i g n a m u n g o ( L ) .
H e p p e r ( B l a c k g r a m ) : P o s s i b l e r o l e i n h e a v y m e t a l d e t o x i f i c a t i o n . B u l l . E n v i r o n . C o n t a m . T o x i c o l .
6 2 : 5 0 2 5 0 7 .
R o t u n d o J . L . , W e s t g a t e M . E . 2 0 0 9 . R a t e a n d d u r a t i o n o f s e e d c o m p o n e n t a c c u m u l a t i o n i n w a t e r - s t r e s s e d
s o y b e a n . C r o p S c i . 5 0 : 6 7 6 6 8 4 .
S h a h S . A . , Z e b A . , M a s o o d T . , N o r e e n N . , A b b a s S . J . , S a m i u l l a h M . , A l i m M . A . , M u h a m m a A . 2 0 1 1 .
E f f e c t s o f s p r o u t i n g t i m e o n b i o c h e m i c a l a n d n u t r i t i o n a l q u a l i t i e s o f M u n g b e a n v a r i e t e s . A f r . J . A g r i c .
R e s . 6 : 5 0 9 1 5 0 9 8 .
S m ó l J . 2 0 0 1 . W Ba [c i w o [c i m o l e k u l a r n e f e r r y t y n y r o [l i n n e j w a r u n k u j c e j e j b i o l o g i c z n e f u n k c j e i p r a k -
t y c z n e z a s t o s o w a n i e . P r a c a d o k t o r s k a . I C h B P A N P o z n a D.
S m ó l J . , T w a r d o w s k i T . 1 9 9 9 . P r o p e r t i e s o f l u p i n f e r r i t i n a n d t h e r e g u l a t o r y m e c h a n i s m o f i t s b i o s y n t h e s i s .
B i o l o g i a 5 4 : 3 0 9 3 1 3 .
S u r g u l a d z e N . , P a t t o n S . , C o z z i A . , F r i e d M . G . , C o n n o r J . R . 2 0 0 5 . C h a r a c t e r i z a t i o n o f n u c l e a r f e r r i t i n a n d
m e c h a n i s m o f t r a n s l o c a t i o n . B i o c h e m . J . 3 8 8 : 7 3 1 7 4 0 .
T h e i l E . C . , C h e n H . , M i r a n d a C . , J a n s e r H . , E l s e n h a n s B . , N ú De z M . T . , P i z a r r o F . , S c h ü m a n n K . 2 0 1 2 . A b -
s o r p t i o n o f i r o n f r o m f e r r i t i n i s i n d e p e n d e n t o f h e m e i r o n a n d f e r r o u s s a l t s i n w o m e n a n d r a t i n t e s t i n a l
s e g m e n t s . J . N u t r . 1 4 2 : 4 7 8 4 8 3 .
V o l l m a n n J . , F r i t z C . N . , W a g e n t r i s t l H . , R u c k e n b a u e r P . 2 0 0 0 . E n v i r o n m e n t a l a n d g e n e t i c v a r i a t i o n o f
s o y b e a n s e e d p r o t e i n c o n t e n t u n d e r C e n t r a l E u r o p e a n g r o w i n g c o n d i t i o n s . J . S c i . F o o d A g r i c . 8 7 0 :
1 3 0 0 1 3 0 6 .
W o zn y A . , G o zd z i c k a - J ó z e f i a k A . ( r e d . ) 2 0 1 0 . R e a k c j e k o m ó r e k r o [l i n n a c z y n n i k i s t r e s o w e . W y d . N a u k .
U A M P o z n a D, 2 : s s . 3 3 4 .
Z i e l i Ds k a - D a w i d z i a k M . , S t a n i e k H . , T w a r d o w s k i T . 2 0 0 9 . Z m i a n y w z a w a r t o [c i |e l a z a w r o [l i n a c h k i e B-
k u j c y c h w h o d o w l a c h h y d r o p o n i c z n y c h z F e S O 4 . {y w i e n i e c z Bo w i e k a i m e t a b o l i z m 2 : 4 9 9 5 0 5 .
Z i e l i Ds k a - D a w i d z i a k M . , T w a r d o w s k i T . 2 0 0 8 . Z m i a n y w z a w a r t o [c i w y b r a n y c h f r a k c j i b i a Bk a p o d w p By -
w e m d z i a Ba n i a j o n ó w |e l a z a n a k i e Bk u j c e n a s i o n a s o i , l u c e r n y o r a z z i a r n i a k i p s z e n i c y . W : M e t o d y
f i z y c z n e d i a g n o s t y k i s u r o w c ó w r o [l i n n y c h i p r o d u k t ó w s p o |y w c z y c h . W y d . K o m i t e t A g r o f i z y k i P A N ,
F R N A : 1 0 7 1 1 7 .
Z i e l i Ds k i H . , P i s k u Ba M . K . , M i c h a l s k a A . , K o z Bo w s k a H . 2 0 0 1 . A n t i o x i d a n t c a p a c i t y a n d i t s c o m p o n e n t s o f
c r u c i f e r o u s s p r o u t s . P o l . J . F o o d N u t r . S c i . 5 7 : 3 1 5 3 2 2 .
m . z i e l i DS k a - d a W i d z i a k , J . n a W r a c a Ba , d . p i a S e c k a - k W i a t k o W S k a , e . k r ó l , h . S t a n i e k , z . k r e J p c i o
E F F E C T O F S O Y B E A N S E E D S Y E A R H A R V E S T ( G L Y C I N E M A X L . M E R R I L L ) O N I R O N
A C C U M U L A T I O N F R O M F E S O 4 S O L U T I O N S
S u m m a r y
P r e s e n t e d e x p e r i m e n t s w e r e c o n d u c t e d o n t w o P o l i s h s o y b e a n s e e d s v a r i e t i e s N a w i k o a n d A u g u s t a .
S e e d s w e r e o b t a i n e d f r o m t h e t h r e e c o n s e c u t i v e h a r v e s t y e a r s ( 2 0 0 9 2 0 1 1 ) . T h e a i m o f t h e s t u d y w a s t o
a n a l y z e w h e t h e r t h e w e a t h e r c o n d i t i o n s , i . e . t e m p e r a t u r e a n d r a i n f a l l i n t h e y e a r o f h a r v e s t , i n f l u e n c e o n
p r o t e i n c o n t e n t i n t h e s e e d , a n d b y t h i s f a c t , o n t h e s e e d s i m m u n e s y s t e m a n d t h e i r a b i l i t y t o a c c u m u l a t i o n
o f i r o n i o n s f r o m t h e c u l t u r e m e d i a . T h e s e e d s w e r e g r o w n i n t h e s a m e f i e l d , u s i n g t h e s a m e f e r t i l i z a -
t i o n . I n t h e h a r v e s t e d s e e d s , t h e c o n t e n t s o f t o t a l a n d e x t r a c t a b l e p r o t e i n w e r e d e t e r m i n e d . F o l l o w i n g , t h e
s e e d s w e r e s u b j e c t e d t o a g e r m i n a t i o n p r o c e s s i n s o l u t i o n s o f 2 0 a n d 2 5 m M F e S O 4 . 7 - d a y g e r m i n a t e d
s e e d s w e r e p o w d e r e d a n d t h e n t h e t o t a l i r o n c o n t e n t w a s a n a l y z e d . I t w a s o b s e r v e d , t h a t a b i l i t y t o i r o n
W p By w r o k u n a s i o n s o i ( G l y c i n e m a x L . M e r r i l l ) n a a k u m u l a c j |e l a z a z r o z t w o r ó w F e S O 4 1 9 3
a c c u m u l a t i o n i n s p r o u t e d s e e d s i s d e p e n d e n t o n y e a r o f h a r v e s t , v a r i e t y , a n d c o r r e l a t e d w i t h t h e c o n t e n t o f
t h e e x t r a c t a b l e p r o t e i n . T h e m a x i m u m a m o u n t o f i r o n b o u n d A u g u s t a s e e d s , c o l l e c t e d i n t h e y e a r w i t h t h e
l a r g e s t r a i n f a l l i n J u l y a n d A u g u s t . T h e r e s u l t s s u g g e s t , t h a t f o r t h e p r e p a r a t i o n o f i r o n - e n r i c h e d s p r o u t s
w i t h t h e b i o f o r t i f i c a t i o n m e t h o d , s o y b e a n s e e d s v a r i e t i e s A u g u s t a s h o u l d b e u s e d a n d c o l l e c t e d f r o m t h e
a r e a s w h e r e d i d n o t o c c u r p e r i o d s o f d r o u g h t i n J u l y a n d A u g u s t .