plik


ÿþProstownik do Badowania akumulatorów Z nastaniem okresu jesienno-zimowego zaczynaj si pierwsze kBopoty z rozruchem silnika samochodu, szczególnie w pojazdach eksploatowanych w warunkach miejskich. Czste u|ywanie rozrusznika, wBczone [wiatBa, dmuchawa, wycieraczki, ogrzewanie szyby itp., powoduj |e prdnica (alternator) nie jest w stanie dostarczy odpowiedniej ilo[ci energii koniecznej dla doBadowania akumulatora. Problem ten rzadko dotyczy pojazdów eksploatowanych na dBugich trasach. Wikszo[ prostowników oferowanych przez sklepy s to urzdzenia proste, z zabezpieczeniem w postaci bezpieczników topikowych. Wystarczy chwila nieuwagi podczas podBczania do akumulatora - i prostownik nie dziaBa. Problemem jest równie| wBa[ciwe dobranie czasu Badowania, nigdy tak naprawd nie wiadomo w jakim stopniu akumulator zostaB rozBadowany. PrzeBadowanie jest równie szkodliwe jak niedoBadowanie i powoduje trwaBe uszkodzenie akumulatora. Przedstawiony w opisie ukBad przeznaczony jest do modernizacji prostowników starszego typu jak te| do budowy nowych, w peBni funkcjonalnych. Opis ukBadu Schemat ideowy przedstawiono na rys. 1. Wyprostowane napicie z transformatora  bez filtracji  doprowadzone jest do zacisków +18V, - 18V, natomiast akumulator do zacisków +A, - A. Przerzutnik pomiarowy pracujcy na tranzystorach T2 i T3 zasilany jest przez diod D1. Zastosowanie tej diody powoduje |e ukBad pracuje tylko przy prawidBowym podBczeniu Badowanego akumulatora. Z diody D1 napicie akumulatora podawane jest na dzielnik napicia: DZ1, R10, PR2, R11. W czasie Badowania tranzystor T3 nie jest wysterowany, napicie na kolektorze wzrasta i steruje tranzystor T2 powodujc jednocze[nie wysterowanie T1. Nastpuje zapBon tyrystora Th1 i [wieci dioda D3, sygnalizujca Badowanie. Rezystorem PR2 reguluje si napicie wyBczenia Badowania tak, aby przy napiciu na zaciskach akumulatora równym 14,4V nastpiBo wysterowanie tranzystora T3. Spowoduje to spadek napicia na kolektorze T3 i na bazie T2 do warto[ci bliskiej zeru, tranzystor T1 nie bdzie wysterowany a tym samym zostanie wyBczony tyrystor Th1 i przestanie [wieci dioda elektroluminescencyjna D3. Histereza przerzutnika o warto[ci ok. 1.2V jest ustalana za pomoc rezystorów PR1 i R7. Przy spadku napicia akumulatora do warto[ci ok. 13,2V nastpuje zmiana stanu przerzutnika, wysterowanie tranzystora T1 a tym samym zapBon tyrystora i za[wiecenie diody D3, sygnalizujcej Badowanie. Monta| i uruchomienie Wykonane dotychczas egzemplarze zostaBy zmontowane na jednostronnych pBytkach drukowanych o wymiarach 112 x 55 mm. Rozmieszczenie [cie|ek oraz detali jest pokazane na rys. 2. Tyrystor Th1 powinien by przykrcony do radiatora lub metalowej obudowy prostownika. Po wykonaniu monta|u ukBad powinien dziaBa od razu, nale|y tylko wyregulowa progi przeBczania. W tym celu podBczamy do kpt.  18 V i + 18 V wyprostowane napicie z transformatora (bez filtracji!) , natomiast do pkt  A i +A podBczamy Badowany akumulator. W szereg z napiciem zasilajcym (+18V) nale|y wBczy amperomierz o zakresie 10 A, a równolegle do akumulatora woltomierz, najlepiej cyfrowy. Dobieramy warto[ rezystora R1 peBnicego funkcj ogranicznika prdu Badowania. Redukuje on prd do warto[ci bezpiecznej dla transformatora zasilajcego. Jego warto[ wynosi od 0,1 do 2 omów, przy obci|alno[ci 4 do 12 W, wynikajcej z wyliczenia. PrzykBad: dla prostownika 4 A dobrano rezystor 0.5 om, spadek napicia wynosi U=I x R =4A x 0.5 om = 2 V, moc tracona na rezystorze: P = U x I =2 V x 4 A = 8 W. Aby unikn nadmiernego nagrzewania stosujemy rezystor nieco wikszy, np. 12 W. Nastpnie przystpujemy do ustawiania progów przeBczania. Rezystor PR2 regulujemy tak, aby wyBczanie napicia nastpowaBo w momencie osignicia warto[ci 14,4 V. Nastpnie za pomoc rezystora PR1 ustalamy tak warto[ histerezy, aby ponowne wBczenie Badowania nastpowaBo przy napiciu 13,2V. Regulacj nale|y powtórzy 2 lub 3-krotnie. Jest spraw oczywist, |e mo|na ustali inne punkty przeBczania, w zale|no[ci od wymagaD podyktowanych okre[lonym typem akumulatora. Eksploatacja: Wykonany lub zmodernizowany przy pomocy opisanego ukBadu prostownik charakteryzuje si nastpujcymi cechami: - odporno[ na zwarcia - odporno[ na przebiegunowanie - nie przeBadowuje akumulatora - akumulator jest zawsze doBadowywany do peBnej pojemno[ci ObsBuga polega na podBczeniu do akumulatora w taki sposób, aby za[wieciBa dioda LED sygnalizujca Badowanie. Pod koniec Badowania dioda zaczyna pulsowa, pocztkowo czsto a pod koniec Badowania impulsy s krótkie i rzadkie. Przy pewnej wprawie mo|na na tej podstawie oceni stan akumulatora. Wykaz elementów Rezystory (0,5W): PR1: 4k7 R4: 160R PR2: 220R R5, R8, R10: 1k2 R1 : wg opisu R7: 27k R2,R6: 100R R9: 2k2 R3: 470R R11: 510R Kondensatory: C1: 47uF/25V PóBprzewodniki: Th1: tyrystor BT151 D1,D2: dioda BYP401 DZ1: dioda Zenera 9,1V D3: dioda LED T1: tranzystor BD136 T2, T3: tranzystor BC177 Józef GoBaszewski jozef@ds.pg.gda.pl

Wyszukiwarka