plik


ÿþPobrano z www.arkuszematuralne.pl / Zobacz równie| www.ccrpg.pl (Wpisuje zdajcy przed rozpoczciem pracy) Miejsce na naklejk z kodem KOD ZDAJCEGO OKRGOWA K O M I S J A EGZAMINACYJNA w KRAKOWIE ARKUSZ II PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z BIOLOGII MARZEC 2002 Arkusz egzaminacyjny II BIOLOGIA Czas pracy 120 minut Informacje Uzyskane 1. Prosz sprawdzi, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 12 stron. Nr zadania punkty Ewentualny brak nale|y zgBosi przewodniczcemu ZespoBu 26 Nadzorujcego egzamin na sali. 27 2. Prosz wykona zadania. 28 3. Przy ka|dym zadaniu podana jest mo|liwa do uzyskania liczba 29 punktów. 30 4. Za rozwizanie wszystkich zadaD mo|na otrzyma Bcznie 31 32 60 punktów. 33 5. Odpowiedzi nale|y zapisa dokBadnie i czytelnie. 34 6. Nale|y u|y tylko niebieskiego lub czarnego tuszu, dBugopisu 35 albo pióra. Prosz nie u|ywa korektora. 36 7. W przypadku podania bBdnej odpowiedzi nale|y dany 37 fragment pracy wyraznie przekre[li. 38 39 {yczymy powodzenia 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 suma (Wpisuje zdajcy przed rozpoczciem pracy) PESEL ZDAJCEGO 2 Próbny egzamin maturalny z biologii Arkusz egzaminacyjny II Zadanie 26 (3 pkt.) Li[cie ro[lin nasiennych wykazuj du|e zró|nicowanie zarówno w budowie zewntrznej, jak i wewntrznej. Poni|ej przedstawiono schematy przekrojów poprzecznych dwóch rodzajów li[ci. A B Napisz, który z nich (A czy B) przedstawia li[ sosny. Swój wybór uzasadnij za pomoc dwóch argumentów. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 27 (3 pkt.) Rysunki przedstawiaj dwa rodzaje tkanek zwierzcych. nabBonek wielowarstwowy pBaski tkanka chrzstna szklista Przedstaw dwie cechy ró|nice budow obu tkanek, porównujc je ze sob. Podaj po jednym przykBadzie lokalizacji ka|dej z tych tkanek w organizmie czBowieka. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Próbny egzamin maturalny z biologii 3 Arkusz egzaminacyjny II Zadanie 28 (2 pkt.) Rysunek przedstawia trzeciorzdow struktur biaBka. Okre[l przyczyn braku mo|liwo[ci peBnienia przez biaBka enzymatyczne funkcji katalitycznych, po zniszczeniu ich trzeciorzdowej struktury. WymieD jeden czynnik, który powoduje ten niekorzystny proces. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 29 (2 pkt.) Paprotniki s bardzo star grup ro[lin, z powodzeniem |yjcych wspóBcze[nie zarówno na ldzie, rzadziej w wodzie. WymieD dwa przystosowania w budowie ich organów, dziki którym uwa|ane s one za ro[liny typowo ldowe. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 30 (2 pkt.) Szczepienia ochronne s coraz powszechnej stosowanymi zabiegami medycznymi w wielu krajach na [wiecie. W pewnych przypadkach stosuje si tak|e surowice. Porównujc rol lub skBad szczepionek i surowic wska| dwie ró|nice wystpujce midzy nimi. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 31 (2 pkt.) Dobowe zapotrzebowanie na witaminy i sole mineralne u czBowieka jest niewielkie, ale mimo to ich znaczenie jest bardzo du|e. Napisz, dlaczego gotowanie, konserwowanie lub zamra|anie produktów spo|ywczych zuba|a nasze potrawy w witaminy. Przedstaw skutki awitaminozy dowolnie wybranej witaminy z grupy witamin rozpuszczalnych w tBuszczach. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 4 Próbny egzamin maturalny z biologii Arkusz egzaminacyjny II Zadanie 32 (3 pkt.) UczeD otrzymaB do dyspozycji nastpujcy zestaw do[wiadczalny. Wykorzystujc go wykonaB do[wiadczenie, a nastpnie na podstawie obserwacji spod mikroskopu sporzdziB rysunek: SformuBuj hipotez wyja[niajc przedstawiony rysunkiem wynik do[wiadczenia oraz zaplanuj kolejne czynno[ci, które pozwol zweryfikowa t hipotez: Hipoteza: .................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Próbny egzamin maturalny z biologii 5 Arkusz egzaminacyjny II Zadanie 33 (2 pkt.) NapeBniono termos kieBkujcymi nasionami grochu, wBo|ono do [rodka termometr i caBo[ zatkano wat (pozostawiajc tylko wystajc cz[ termometru). Pomiar temperatury notowano co 6 godzin, a uzyskane wyniki przedstawiono na poni|szym wykresie. temperatura o w C czas w godzinach Na podstawie analizy przedstawionych na wykresie wyników zweryfikuj nastpujc hipotez: KieBkujce nasiona wydzielaj ciepBo. Podaj nazw procesu odpowiedzialnego za zmiany temperatury w termosie. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 34 (2 pkt.) Schemat przedstawia budow ttnicy. Podaj z uzasadnieniem, dwie cechy budowy ttnicy [wiadczce o dobrym przystosowaniu tego rodzaju naczynia krwiono[nego do peBnionych funkcji. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 6 Próbny egzamin maturalny z biologii Arkusz egzaminacyjny II Zadanie 35 (2 pkt.) Przeczytaj uwa|nie poni|szy tekst i na jego podstawie sformuBuj dwa problemy badawcze, które mo|na by byBo rozwiza pracujc w laboratorium Prusinera: ( ... ) Stanley Prusiner, odkrywca prionów i laureat Nagrody Nobla, twierdzi, |e wymy[liB skuteczn metod walki z tymi zBo[liwymi biaBkami. UdaBo mu si udowodni, |e fragmenty przeciwciaB rozpoznajcych wybrane fragmenty prionów bardzo skutecznie  lecz komórki hodowane w laboratorium z zaka|enia. Takie kawaBki przeciwciaB nie tylko hamuj mno|enie si chorobotwórczych biaBek, ale tak|e niszcz stare, wyjtkowo stabilne i uparte priony. Teraz trzeba sprawdzi, czy podobne przeciwciaBa niszcz priony w |ywym organizmie. Mo|e w przyszBo[ci taka metoda leczenia pozwoli pomóc ludziom cierpicym na nieuleczalne choroby prionowe? ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 36 (3 pkt.) Poni|sza tabela przedstawia skBad trzech ró|nych pBynów ustrojowych: osocza krwi, moczu pierwotnego i moczu ostatecznego zdrowego czBowieka (g/100 ml pBynu). SkBadnik PByn ustrojowy A PByn ustrojowy B PByn ustrojowy C mocznik 2,0 0,03 0,03 kwas moczowy 0,05 0,004 0,004 glukoza brak 0,10 0,10 aminokwasy brak 0,05 0,05 sole nieorganiczne 1,50 0,72 0,72 biaBka brak 8,00 brak Na podstawie analizy danych w tabeli, ustal wBa[ciwe nazwy dla poszczególnych pBynów (A, B oraz C). W ka|dym przypadku uzasadnij swój wybór jednym argumentem. A. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. B. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. C. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. Próbny egzamin maturalny z biologii 7 Arkusz egzaminacyjny II Zadanie 37 (2 pkt.) oogamia izogamia Przedstaw, dokonujc odpowiedniego porównania, dwie cechy ró|nice budow lub fizjologi gamet biorcych udziaB w pokazanych powy|ej rodzajach rozmna|ania. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 38 (1 pkt) Hermafrodytyzm, wystpujcy u tasiemców, umo|liwia tym organizmom rozwój i utrzymanie gatunku. Uzasadnij to stwierdzenie, przy u|yciu jednego argumentu. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 39 (3 pkt.) Przedstawione na rysunkach kwiaty s w ró|ny sposób zapylane. A B Okre[l dla ka|dego z nich sposób, w jaki mo|e on by zapylany. Przedstaw, dla jednego z przypadków, przykBad przystosowania do danego sposobu zapylania. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 8 Próbny egzamin maturalny z biologii Arkusz egzaminacyjny II Zadanie 40 (3 pkt.) Przeczytaj uwa|nie poni|szy tekst i na jego podstawie, wykonaj schemat ilustrujcy przemian pokoleD u krasnorostów: PeBny cykl rozwojowy krasnorostów obejmuje trzy pokolenia: haploidalny gametofit, na którym znajduj si gametangia mskie (spermatangia) i |eDskie (karpogony); diploidalny karposporofit, powstajcy z zygoty ( ... ), produkujcy diploidalne karpospory oraz powstajcy z karpospory diploidalny tetrasporofit, po mejozie wytwarzajcy haploidalne tetraspory, z których powstaj haploidalne gametofity. Zadanie 41 (3 pkt.) Podczas rysowania schematu cyklu rozwojowego paprotki zwyczajnej uczeD popeBniB dwa bBdy, [wiadczce o braku zrozumienia procesu rozmna|ania paprotników jednakozarodnikowych. Wska| ka|dy z tych bBdów (otaczajc go kóBkiem na schemacie). W obu przypadkach swój wybór uzasadnij jednym argumentem. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Próbny egzamin maturalny z biologii 9 Arkusz egzaminacyjny II Zadanie 42 (3 pkt.) W zwizku z du| aktywno[ci ruchow i konieczno[ci szybkiej reakcji na bodzce u czBowieka i wielu innych organizmów wyksztaBciBa si dwojakiego rodzaju kontrola wielu procesów |yciowych: nerwowa i hormonalna. Porównaj dwie dowolne cechy koordynacji nerwowej i hormonalnej. Podaj przykBad wspóBpracy tych dwóch ukBadów. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 43 (2 pkt.) Nadnercza skBadaj si z dwóch cz[ci: korowej i rdzennej. Poni|sze rysunki przedstawiaj porównanie budowy histologicznej nadnercza szczura normalnego (rysunek A) i szczura, któremu usunito przysadk mózgow (rysunek B). Na podstawie analizy rysunków, podaj przyczyn wystpienia zmiany w budowie nadnercza u szczura, któremu usunito przysadk mózgow. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 44 (2 pkt.) W obecnych czasach 4-5% dzieci rodzi si z wadami genetycznymi, 10-20% [miertelno[ci w[ród dzieci wynika z patologii genetycznej, 25-30% Bó|ek w szpitalach dziecicych zajmuj pacjenci z chorobami dziedzicznymi. Przedstaw dwa przykBady dziaBaD, którymi wspóBczesna medycyna próbuje poprawi sytuacj w zakresie tych schorzeD. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 10 Próbny egzamin maturalny z biologii Arkusz egzaminacyjny II Zadanie 45 (3 pkt.) Rysunek przedstawia schematycznie jedn z mo|liwo[ci ekspresji oraz powielania informacji genetycznej. DNA transkrypcja RNA translacja BiaBko Narysuj schemat innego modelu przepBywu informacji genetycznej. Podaj przykBad wystpowania w przyrodzie zaproponowanego rodzaju przepBywu informacji. ....................................................................................................................................................... Zadanie 46 (3 pkt.) CzBowiek wyodrbniB si ze [wiata zwierzcego jako zupeBnie swoisty gatunek organiczny. Poni|ej na rysunkach przedstawiono przykBad jednej z cech charakterystycznych wyBcznie dla czBowieka w porównaniu do innych ssaków. pies goryl czBowiek Podaj nazw przedstawionej cechy. WymieD dwa inne przykBady cech wyró|niajcych czBowieka spo[ród innych ssaków naczelnych. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Próbny egzamin maturalny z biologii 11 Arkusz egzaminacyjny II Zadanie 47 (1 pkt) Poni|szy wykres przedstawia wyniki badaD z obserwacji rozmna|ania populacji nurzyków (pospolitych ptaków tworzcych kilka subkolonii na jednej z wysp PoBudniowej Walii). SformuBuj jeden wniosek wynikajcy z powy|szych danych. ....................................................................................................................................................... Zadanie 48 (3 pkt.) Tabela przedstawia emisj pyBów do atmosfery przez pewien zakBad przemysBowy. rok 1990 1994 1995 1996 1997 pyBy w t/rok 251,53 123,8 145 155 143 Na podstawie danych z tabeli, wykre[l krzyw przedstawiajc zmiany w emisji pyBów przez ten zakBad w latach 1990  1997. Podaj sposób, w jaki zakBady przemysBowe mog ograniczy emisj pyBów do atmosfery. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 12 Próbny egzamin maturalny z biologii Arkusz egzaminacyjny II Zadanie 49 (2 pkt.) Wiele drzew nie mogBoby rosn bez mikoryzy. Drzewa z lasu przesadzone na gleb prerii lub wprowadzone do innego [rodowiska czsto przestaj rosn, je[li nie zostan zaszczepione symbiotami grzybowymi. Sosny z dobrze rozwinit mikoryz rosn znacznie lepiej, nawet na glebie bardzo ubogiej (...) Grzyby potrafi metabolizowa  niedostpny fosfor i inne zwizki mineralne. Kiedy do gleby doda si znakowanych zwizków mineralnych (np. promieniotwórczy fosfor) mo|na stwierdzi, |e a| 90% danego zwizku jest pobierane przez grzyby tworzce mikoryz, a nastpnie szybko przekazywane ro[linie. Na podstawie tekstu i posiadanych wiadomo[ci, wyja[nij znaczenie mikoryzy z gospodarczego punktu widzenia. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 50 (3 pkt.) Poni|sze rysunki przedstawiaj porównanie funkcjonowania elektrowni jdrowej i wglowej o porównywalnej mocy 1000 MWe. ilo[ odpadów ilo[ paliwa na rok na rok ok. 7 mln ton odpadów, okoBo 2 mln ton 1000 Mwe elektrownia wikszo[ to gazy CO2, SO2, wgla wglowa i NOx oraz 150-200 tys. ton odpadów staBych; popioBy i siarka okoBo 35 ton uranu 1000 Mwe ok. 10 ton odpadów wysoko aktywnych oraz 100 ton elektrownia jdrowa [rednio i nisko aktywnych Wyka|, za pomoc trzech argumentów, |e funkcjonowanie elektrowni jdrowej jest mniej szkodliwe dla [rodowiska ni| elektrowni wglowej o porównywalnej mocy. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

Wyszukiwarka