plik


ÿþTego e-booka otrzymujesz dziki: www.ksiazkidosluchania.tnb.pl Agresja u dzieci - jak powstaje i jak mo|na jej zapobiec? Pojcie agresji oznacza zamierzone sposoby zachowania, które wyrzdzaj krzywd |ywej istocie lub te| uszkadzaj, czy niszcz jaki[ przedmiot. Jednak|e ten zamiar zaszkodzenia nie zawsze mo|na jednoznacznie stwierdzi, jest to bowiem uzale|nione od stanowiska ka|dego obserwatora oraz od warunków w których dana sytuacja miaBa miejsce. Dawniej uwa|ano, |e agresja wywodzi si od wrodzonego popdu liczne badania zaprzeczaj jednak temu pogldowi. Z owych badaD wynika, |e to otoczenie wywiera decydujcy wpByw na powstanie i uksztaBtowanie agresywnych bodzców. Gotowo[ do agresywnych zachowaD powstaje przede wszystkim w wyniku frustracji, które z jednej strony s skutkiem przypadkowych wydarzeD albo rzeczowej konieczno[ci, a z drugiej strony oddziaBuj w formie osobistego odrzucenia. Stwierdzono jednak, |e im czBowiek lepiej nauczyB si znosi rozczarowania, tym mniejsze jest ryzyko, |e frustracje siB rzeczy pocign za sob agresj. Dzieci w wieku przedszkolnym ucz si poprzez na[ladownictwo czy to od dorosBych, czy te| od innych dzieci. Im mBodsze jest dziecko, tym bardziej widoczny jest ksztaBtujcy je wpByw rodziców. Rol wzorców peBni równie| bajki i opowiadania, filmy i programy telewizyjne. PeBne przemocy filmy w telewizji w ogromnej mierze odpowiedzialne s za agresj w naszym spoBeczeDstwie. U dzieci, które spdzaj du|o czasu przed telewizorem mo|na zauwa|y szereg typowych cech, mogcych wpByn na powstanie i ksztaBtowanie si agresji: brakuje im inicjatywy, fantazji, zdolno[ci koncentracji, gotowo[ci do wysiBku i wytrwaBo[ci. Szybko si nudz, maj skBonno[ do zniecierpliwienia i niekonsekwencji. Poza tym oczekuj czsto natychmiastowego speBnienia |yczeD, szybkich rozwizaD problemów - w miar mo|liwo[ci bez wBasnego udziaBu. Takie dzieci maj o wiele ni|sz granic tolerancji na frustracj oraz agresj ni| te, u których ogldanie telewizji jest bardziej ograniczone. Jedynym wyj[ciem aby temu zapobiec jest nauczenie dziecka odpowiedzialnego podej[cia do telewizji - dziki wspólnemu ogldaniu i wybieraniu odpowiednich programów oraz dziki rozmowom i wymianie osdów i pogldów, ale równie| dziki wBasnemu przykBadowi. Agresja zostaje równie| zapocztkowana, podtrzymana i wzmocniona przez nauk opart o prze|ywanie sukcesu, która pokazuje pozytywne konsekwencje takie jak materialne korzy[ci albo osignicie presti|u. Jeszcze inny wpByw na agresj maj kary, mog one zwikszy gotowo[ do agresji, je[li zawieraj w sobie dziaBanie wywoBujce frustracj, wzmocnienie albo sBu|ce za wzór, ale mog one cz[ciowo lub przej[ciowo stBumi agresj, je[li ukarana osoba nauczy si, by w okre[lonych sytuacjach lub w stosunku do okre[lonych osób nie zachowywa si agresywnie. Kary wywoBuj te| czasem totalne zahamowanie agresji je[li dodatkowo jeszcze prowadz do poczucia winy u ukaranej osoby a wic do wewntrznego hamulca agresji. Zwalczanie dziecicej agresji przy pomocy celowo wywoBanego strachu jest wic wtpliw metod. Zamiast wzmacnia wewntrzn siB i odpowiedzialno[ mBodego czBowieka zakBócamy rozwój poczucia jego wBasnej warto[ci oraz ksztaBtowania samo[wiadomo[ci. WywoBany w ten sposób brak pewno[ci siebie obejmujcy caB osobowo[ wywiera silny wpByw na wiele otwartych i utajonych agresji. Jak powstaje dziecica agresja? Agresja to zjawisko, które coraz cz[ciej pojawia si w tematyce dotyczcej wychowania dzieci i to nie tylko tych starszych, ale równie| najmBodszych zastanawiajc si nad sposobami radzenia sobie z ni nale|aBoby pozna etapy czy podBo|e jej powstawania. Podstawowe potrzeby. Ju| u niemowlt mo|na rozpozna ró|ne osobliwo[ci, które mog wywrze wpByw na ich pózniejsz agresj. Wcze[nie przejawiajce si wzajemne wpBywy midzy zachowaniem dziecka i rodziców s tym aspektem, którego nie mo|emy straci z oczu, je[li zastanawiamy si nad dziecic agresj. Przyjemnie i nieprzyjemnie to pierwsze odczucia, jakie dziecko rejestruje. Wszystkie niezaspokojone potrzeby dzieci z wczesnego dzieciDstwa zwizane s z silnymi nieprzyjemnymi uczuciami oraz gBbok niepewno[ci. Dlatego te| niezwykle wa|ne jest, aby, niezale|nie od powodu, stworzy dziecku poczucie bezpieczeDstwa. Nale|y pamita, |e w ka|dym wyrazie zdenerwowania czy zBo[ci dziecka kryje si równie| bezradno[ i strach. Rodzice czsto maja skBonno[ci do tego, by za kar nie zwraca uwagi na rozgniewane i pBaczce dziecko. Je[li jednak rodzice zareaguj na te peBne zBo[ci krzyki swojego niemowlcia miBo[ci, wtedy utrwalone zostaje jego zaufanie do [wiata oraz poczucie wBasnej warto[ci. W ten sposób unikniemy wczesnych frustracji, które z biegiem czasu mog rozwin si w gotowo[ci do agresji. Ciekawo[ i rado[ z odkrywania [wiata. MaBe dzieci maj wBasne wyobra|enia o obchodzeniu si z interesujcymi przedmiotami w swoim otoczeniu. W wychowaniu nale|y wyznaczy granice ale wa|ny jest sposób, w jaki to zostanie zrobione. Wa|ne jest, aby sBowo nie zostaBo powiedziane w przyjazny sposób, dziki temu pokazujemy dziecku, |e rozumiemy jego d|enie do poznawania [wiata. MaBe dzieci potrzebuj troch czasu, aby zrozumie zakazy rodziców i przestrzega go na zawsze, dlatego nale|y wielokrotnie przetrenowa wspólnie z dzieckiem po|dane zachowanie. Do maBych dzieci o wiele bardziej docieraj uczucia ni| rozsadek Dziecko bdzie z pewno[ci reagowaBo gniewem czy zBo[ci na nasze zakazy nale|y wówczas wykaza wiele pomysBowo[ci i fantazji, aby pozby si zBo[ci dziecka. Najlepszym w tym wypadku sposobem jest odwrócenie jego uwagi. Zdajemy sobie jednak spraw, |e codzienno[ wychowawcza wyglda czsto inaczej. Brak czasu, brak spokoju i cierpliwo[ci, dlatego fakt, czy prze|ycia te doprowadz do agresywnego czy te| pow[cigliwego i lkliwego zachowania uzale|nione jest z jednej strony od temperamentu i psychicznej siBy sprzeciwu dziecka a z drugiej strony od szczególnych okoliczno[ci rodzinnych Faza przekory. Faz przekory przychodzi ka|de dziecko w wieku od póBtora do piciu lat. Je[li zostaniemy skonfrontowani z reakcj przekory dziecka, wtedy nie nale|y w |adnym wypadku reagowa bez zastanowienia si i wymusza na nim swojej woli. Wa|ne kroki, które uBatwiaj podej[cie do maBego uparciucha. 1. Nie dziaBa2. automatycznie najpierw pomy[le3. a potem dziaBa4. . 5. Zapyta6. o motywy dziecicej przekory. 7. Z przymru|eniem oka tolerowa8. dziecic przekor jako znak zdrowego rozwoju jego osobowo[ci. 9. Zachowa10. spokój. 11. Powa|nie traktowa12. dziecko, ka|de "nie" albo "wBa[nie, |e tak" sygnalizuje nam jego chwilowe samopoczucie, spróbowa13. pogodzi14. si z czstymi zmianami |yczeD i nastrojów. 15. Szuka16. kompromisów. Je[li wymienione wy|ej kroki zostan zachowane faza przekory u dziecka bdzie miaBa krótki przebieg. Rozgrywki midzy dziemi. Dzieci powinny w miar mo|liwo[ci same poradzi sobie ze swoimi kBótniami. W wielu przypadkach wzeB sam si rozwizuje, a dzieci wkrótce bawi si razem w zgodzie. KBótnie midzy rodzeDstwem czasem trwajce przez caBe |ycie- czsto okazuj si symptomem prze|ywanego subiektywnie przez jedno z dzieci braku wyrazów uczu ze strony rodziców. Agresja rodziców wobec agresji dzieci. Zewntrzne czynniki s czsto przyczyn impulsywnych zachowaD rodziców. Im wiksze obci|enia w pracy zawodowej, w domu albo w partnerstwie, tym wiksze mamy skBonno[ci, aby wybucha gniewem z najdrobniejszych powodów. Nasza wBasna tolerancja na frustracj decyduje ostatecznie o tym, jak powa|ne wydaj nam si codzienne przeciwno[ci losu. A jak si przekonali[my cecha ta wyksztaBciBa si ju| w pierwszych latach naszego |ycia. Tym samym koBo si zamyka: nasze do[wiadczenia, które zdobyli[my jako dziecko, wpBywaj jeszcze dzisiaj na nasz wBasn postaw wychowawcz. Rodzicielska agresja nie zawsze rodzi si na podstawie zdenerwowania czasem przyczyn jest troska lub strach o dobro dziecka. Je[li u[wiadomimy sobie nasze ukryte lki o dziecko Batwiej bdzie nam radzi sobie z krytycznymi sytuacjami wychowawczymi. Czsto powodem naszej agresji s nasze przymusy, którymi kierujemy si w ocenie sytuacji a nie dobro czy mo|liwo[ci dziecka. Wiele dorosBych odreagowuje swoje wcze[niej prze|yte uczucia podporzdkowania na wBasnych dzieciach. Potrzeba wBadzy i my[li o zem[cie naturalnie nie[wiadomie odgrywaj w wychowaniu du|o wiksz rol ni| chcemy to przyzna. Przemoc stanowi jeszcze dzisiaj najwa|niejsz metod wychowawcz. Je[li doszBo ju| do wybuchu nie nale|y odwraca si od dziecka, ale poszuka mo|liwo[ci do rozmowy i stara si wyja[ni dziecku, dlaczego doszBo do takiego zdenerwowania. Najlepszym sposobem jest ustalenie jakiego[ hasBa, które bdzie sygnalizowaBo gro|c eksplozj wtedy dziecko bdzie lepiej mogBo wczu si w nasz pozycj. W takim wypadku dziecko bdzie w stanie, wspólnie z nami, szuka sposobów oczyszczenia dra|liwych sytuacji, zanim bdzie musiaBo doj[ do odreagowania zBo[ci. Wikszo[ rodziców w swoim zachowaniu nie kieruje si rozsdkiem, ale uczuciami. Do[wiadczenia zdobyte w dzieciDstwie sprawiaj, |e jeste[my uzale|nieni od historii swojego wBasnego rozwoju.

Wyszukiwarka