��2014-12-11
Pojcie PACSTWA
ROLA PACSTWA W GOSPODARCE
ROLA PACSTWA W GOSPODARCE
PACSTWO
PACSTWO oznacza zBo|on, zr�|nicowan wewntrznie,
wieloszczeblow struktur administracyjn spoBeczeDstwa
zamieszkujcego okre[lone terytorium, dysponujc wBadz
ustawodawcz, wykonawcz i sdownicz.
" W jzyku codziennym paDstwo to centralne oraz lokalne
instytucje i urzdy publiczne, kt�rych dziaBalno[ zwizana jest
z funkcjonowaniem danego systemu spoBecznego
gospodarczego .
FUNKCJA PODSTAWOWA
Tworzenie Badu instytucjonalno-prawnego
Funkcje paDstwa
" FUNKCJA DAUGOOKRESOWA
" FUNKCJA DAUGOOKRESOWA polegajca nie na bie|cych
interwencjach paDstwa, lecz na ustanawianiu stosunkowo
trwaBych stabilnych instytucji i reguB gry.
" Ekonomiczna
" SpoBeczna
Chodzi:
" o tworzenie norm prawnych oraz instytucji chronicych wBasno[
" Polityczna
prywatn i prawa poszczeg�lnych jednostek
" o prawa wikszych zbiorowo[ci i spoBeczeDstwa jako caBo[ci,
" organizowanie sprawnego systemu obiegu informacji
ekonomicznej,
Midzy funkcjami zachodz rozliczne zwizki.
Midzy funkcjami zachodz rozliczne zwizki.
" ustanawianie zasad funkcjonowania instytucji obsBugujcych
rynek (tj.: gieBdy i inne instytucje finansowe ),
Funkcje ekonomiczne s powizane zasadniczo
Funkcje ekonomiczne s powizane zasadniczo
" zasad prowadzenia dziaBalno[ci gospodarczej, w tym tworzenia i
likwidowania przedsibiorstw, warunk�w konkurencji midzy
z funkcjami spoBecznymi.
z funkcjami spoBecznymi.
podmiotami krajowymi i zagranicznymi stosunk�w midzy
producentami i konsumentami oraz midzy przedsibiorcami i
pracownikami .
1
You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
2014-12-11
Funkcja alokacyjna
Funkcja alokacyjna
EKONOMICZNE FUNKCJE PACSTWA
" polega na podejmowaniu dziaBaD sprzyjajcych
optymalnej alokacji zasob�w gospodarczych.
Zasadniczym zdaniem paDstwa w gospodarce zgodnie
z funkcja alokacji jest :
" FUNKCJA ALOKACYJNA
" rozszerzanie prywatnej przedsibiorczo[ci i rynku
tak by ogranicza wBasno[ publiczn i stosowanie
" FUNKCJA STABILIZACYJNA
administracyjnych metod regulowania gospodarki.
" wspieranie konkurencji przez dziaBania zbli|ajce
" FUNKCJA REDYSTRYBUCYJNA
warunki, w jakich funkcjonuj podmioty gospodarcze
do warunk�w odpowiadajcych doskonaBej
konkurencji. Chodzi o usprawnienie systemu obiegu
informacji ekonomicznej, zwalczanie struktur i praktyk
monopolistycznych, eliminowanie barier wej[cia na
rynek itp.
Funkcja stabilizacyjna (2) polityka
Funkcja stabilizacyjna
makroekonomiczna => narzdzia popytowe
polega na podejmowaniu przez paDstwo dziaBaD
Wyr�|nia si zwykle dwa zasadnicze rodzaje polityki makroekonomicznej
stabilizujcych gospodark przez realizacje cel�w
paDstwa : polityk fiskaln (okre[lon niekiedy mianem bud|etowej )
oraz polityk monetarn (pieni|n).
makroekonomicznych takich jak:
" Polityka fiskalna
" Polityka fiskalna - polega na sterowaniu poziomem podatk�w pBaconych
" osignicie i utrzymywanie w dBu|szym okresie
przez spoBeczeDstwo i wydatk�w paDstwa.
wysokiego tempa wzrostu gospodarczego,
" Polityka monetarna
" Polityka monetarna polega na sterowaniu przez bank centralny (w
imieniu paDstwa ) stop wzrostu poda|y pienidza .
" wyeliminowanie lub przynajmniej ograniczenie do
Skutki zmian:
Skutki zmian:
minimum inflacji i bezrobocia,
" Podatki obni|aj dochody i ograniczaj wydatki prywatne na konsumpcje
" zmniejszenie amplitudy wahaD poziomu aktywno[ci indywidualn, a ponadto wypBywaj na inwestycje, potencjaln produkcj
i zatrudnienie.
gospodarczej (wahaD koniunkturalnych)
" Wydatki paDstwa wpBywaj m.in. na wielko[ konsumpcji zbiorowej .
" oraz mo|liwie najlepsze wykorzystanie rzeczowych
" Zmiany w poda|y w pienidza (ilo[ci pienidza w obiegu) wpBywaj z kolei
czynnik�w produkcji. na zmiany st�p procentowych ,a po[rednio na inwestycje ,budownictwo
mieszkaniowe oraz eksport i import .
Cele te osigane s przez dwa rodzaje polityki
Zar�wno fiskalna jak i monetarna polityka paDstwa oddziaBuje przede
makroekonomicznej oraz instrumenty polityki
wszystkim na popytow stron gospodarki , przy czym oddziaBuje to ma
gBowie charakter kr�tkookresowy .
ekonomicznej!
2
You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
2014-12-11
Funkcja redystrybucyjna
Funkcja stabilizacyjna (3) polityka
" Polega na dziaBach zmierzajcych do niwelowania zbyt du|ych, nie
makroekonomiczna => narzdzia poda|owe
akceptowanych spoBecznie r�|nic dochodowych i majtkowych oraz pomocy
ludziom starym i upo[ledzonym i chorym kt�rzy nie s w stanie radzi sobie
" OddziaBywanie na stron poda|ow ma raczej charakter
sami.
[rednio-dBugookresowy .
GB�wnymi instrumentami realizacji omawianej tu funkcji paDstwa s:
" PaDstwo mo|e m.in.:
a) system podatkowy (w tym zwBaszcza tzw. podatek progresywny ),
a) promowa postp techniczny (przez zwikszanie
b) wydatki bud|etowe,
nakBad�w na badania i rozw�j )
c) skBadki na ubezpieczenia spoBeczne
b) stabilizowa rynek pieni|ny,
d) oraz systemy r�|nego typu opBat i cen.
c) tworzy bodzce do oszczdzania, GB�wnymi formami pomocy ze strony paDstwa s :
d) oddziaBywa na kwalifikacje pracownik�w (przez a) ro|nego typu [wiadczenia pieni|ne (pBatno[ci transferowe), w tym
[wiadczenia dofinansowywane przez paDstwo (np. emerytury i renty, zasiBki
wydatki na szkolnictwo r�|nych szczebli i doksztaBcanie
inwalidzkie i chorobowe, zasiBki dla bezrobotnych )
zawodowe)
b) oraz [wiadczenia finansowane w caBo[ci przez paDstwo (zasiBki dla os�b o
e) oraz wpBywa w inny spos�b na takie czynniki jak:
niskich dochodach, zasiBki dla niepeBnosprawnych, dodatki rodzinne , dodatki
zatrudnienie, wydajno[ pracy i inwestycje, od kt�rych w
mieszkaniowe),
du|ym stopniu zale|y potencjalne tempo wzrostu
c) a tak|e [wiadczenia w naturze np. [wiadczenia tego typu w ramach
gospodarczego.
powszechnej sBu|by zdrowia i o[wiaty .
Argumenty za ekonomiczn rola paDstwa
" Konieczno[ zabezpieczenia systemu gospodarczego
od strony instytucjonalno-prawnej.
" NiedoskonaBo[ rynku i konkurencji w praktyce,
zwizane z monopolizacj gospodarki i innymi
Ile paDstwa w paDstwie?
czynnikami (niedoskonaBa informacja, ograniczona
mobilno[ czynnik�w produkcji ), prowadzce do
nieprawidBowej alokacji zasob�w gospodarczych oraz
obni|ania poziomu dobrobytu spoBeczeDstwa.
Argumenty za i przeciw aktywnej roli
" Wystpowanie negatywnych efekt�w zewntrznych z
paDstwa w gospodarce
zakresu produkcji i konsumpcji.
w [wietle teorii ekonomii
" Istnienie d�br publicznych problem finansowania,
problem gapowicza.
3
You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
2014-12-11
Argumenty za ekonomiczn rola paDstwa (2) Argumenty przeciw ekonomicznej roli paDstwa
" Pojawienie si stan�w nier�wnowagi na rynku, szczeg�lnie w
" Istnienie d�br szczeg�lnie niekorzystnych spoBecznie
wyniku regulacji paDstwowych.
lub szczeg�lnie korzystnych spoBecznie.
" ZnieksztaBcone informacje im wicej paDstwowych regulacji
" Wystpowanie zjawisk destabilizujcych gospodark -
tym bardziej znieksztaBcone i nieobiektywne informacje.
wahania aktywno[ci gospodarczej, bezrobocie,
" Zmniejszona elastyczno[ systemu gospodarczego wywoBana
niepeBne wykorzystanie mocy wytw�rczych, inflacji)
biurokratyzacj i usztywnieniem proces�w decyzyjnych
" Istnienie pozbawionych opieki ludzi starszych,
" Wysokie koszty interwencjonizmu paDstwowego przy
niedoB|nych, upo[ledzonych i chorych.
r�wnocze[nie niewielkiej skuteczno[ci.
" Powstawanie zbyt du|ych, nie akceptowalnych
" OsBabienie bodzc�w zwizanych z rynkiem
spoBecznie r�|nic w dochodach i majtkach, co osBabia
" Niereprezentatywno[ paDstwa (rzdu) funkcjonariusze mog
motywacj ludzi o niskich dochodach i sprzyja
dziaBa w interesie wBasnym, a nie interesie obywateli.
protestom, patologiom.
" Ograniczenie wolno[ci jednostki i hamowanie oddolnej
inicjatywy
PRAWDA CZY FAASZ ???
4
You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
2014-12-11
Rola paDstwa (rzdu) w polskiej
gospodarce => debata 15.01.2015
Obszary:
1. Gospodarka (prawo, podatki, ulgi, sektory
strategiczne);
2. SBu|ba zdrowia;
3. Szkolnictwo (od |Bobk�w po uczelnie wy|sze);
4. Rynek pracy;
5. Pomoc spoBeczna i polityka prorodzinna;
6. BezpieczeDstwo i obronno[;
5
You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)