plik


ÿþFARMAKOTERAPIA Zrodki farmakologiczne do jonoforezy  cz. I Jonoforeza jako metoda przezskórnego podawania leków znana jest w medycy- prdu o wikszej gsto[ci, powodujc elektrotermiczne uszkodzenie tkanek), nie od dziesicioleci, std czynione s nieustanne próby zastosowania ró|nych,  wyjtek stanowi przetoki lub przecite nawet nietypowych leków w najbardziej ró|norodnych jednostkach chorobowych. ropnie (jam ubytku wypeBnia si ga- Bdc metod przejt na grunt kliniczny bezpo[rednio z analityki, stanowiBa zikami nasczonymi roztworem leku, doskonaBy punkt wyj[cia do prac innowacyjnych nad nowymi, znacznie skutecz- a nastpnie przykrywa si podkBadem czynnym), niejszymi systemami przezskórnej terapii lekowej, które zostaBy przedstawione  nieodlegBe w czasie leczenie lekiem w zarysie. Analizujc zastosowania ró|norodnych grup leków w najcz[ciej spoty- doustnym lub parenteralnym, wcho- kanych schorzeniach, starano si uwzgldni nowe kierunki badaD i wdro|eD na dzcym w interakcj z wprowadzan tle istniejcej literatury przedmiotu, skupiajc si szczególnie na mniej znanych substancj,  stymulator elektryczny zasilajcy elek- i nietypowych, lecz bardziej perspektywicznych zastosowaniach. trod wewntrzprzedsionkow serca, [ródmózgowiow lub dordzeniow, Zestaw do elektroforezy ci zaokrglenia ostrych wierzchoBków ze  endogenna pompa infuzyjna, wzgldu na fakt uzyskiwania na ostrzach  metaliczne implanty w ssiedztwie Zestaw do elektroforezy zBo|ony z zasilacza najwikszej gsto[ci pola elektrycznego potencjalnego miejsca terapii, prdu staBego, posiadajcego mo|liwo[ i w konsekwencji strumieni jonowych, co  padaczka, zmiany biegunów elektrycznych oraz pro- mo|e powodowa poparzenia.  zaburzenia rytmu serca, gramowania czasu zabiegu, powinien speB- Elektroda czynna mo|e mie potencjaB  dychawica oskrzelowa, nia podstawowe wymogi bezpieczeDstwa dodatni lub ujemny, zawsze jednoimienny  niewydolno[ kr|eniowo-oddechowa. (zgodno[ elektryczna z Polsk Norm). w stosunku do znaku zjonizowanego leku. Wa|nym elementem jest skBad materiaBowy Elektroda bierna powinna by usytuowana Leki stosowane w jonoforezie oraz ksztaBt i wielko[ elektrod. przeciwlegle do elektrody czynnej, gdy| Elektrody standardowo powinny by powoduje wówczas najbardziej równo- Jak wspomniano na wstpie, w leczeniu wykonane z cyny (Sn), która jest metalem mierny rozkBad pola elektrycznego. metod jonoforezy stosuje si obecnie [ladowo reagujcym zarówno z lekami, jak Pod elektrodami umieszczane s wilgotne bardzo wiele leków o zró|nicowanej budo- i produktami ich hydrolizy w roztworach. podkBady: (1) podkBad lekowy (lub czynny) wie chemicznej. Podstawowym fizycznym Czstym bBdem personelu wykonujcego  nasczony okre[lon ilo[ci leku (tab. 2) kryterium wBczenia dla leku, oprócz bra- zabiegi jest zamienne stosowanie elektrod oddzielony jest od elektrody czynnej pod- ku dziaBaD kontaktowo nekrotyzujcych, cynkowych, aluminiowych, stalowych kBadem po[rednim, (2) podkBad po[redni toksycznych i alergogennych, jest jego lub nawet miedzianych, co powoduje re- (lub bierny)  zwil|ony wyBcznie wod, zdolno[ do dysocjacji elektrolitycznej, akcje chemiczne na ich powierzchniach umieszczony bezpo[rednio pod elektrod czyli wytworzenia w roztworze no[ników (szczególnie anodzie) i wprowadzanie biern. Obecno[ podkBadu po[redniego, przewodnictwa elektrycznego II typu. do skóry i tkanki podskórnej tzw. jonów szczególnie pod elektrod czynn, po- paso|ytniczych: (1) konkurujcych z jo- woduje bardziej równomierny rozkBad Zastosowania kliniczne nami leku, (2) modyfikujcych dziaBanie gsto[ci prdu, zmniejsza szybko[ polary- wprowadzanych leków, (3) dziaBajcych zacji elektrody, poza tym chroni elektrod Podstawowym wskazaniem do zastoso- toksycznie na tkanki i odlegBe narzdy, przed dziaBaniem jonów leku (korozja wania przezskórnej terapii lekowej jest np. szpik kostny. elektrochemiczna). Grubo[ podkBadów istnienie procesu chorobowego w kom- Wielko[ elektrod musi by dobrana do (z wielokrotnie zwinitej gazy) powinna partmencie w du|ym stopniu izolowanym stosowanego nat|enia prdu w obwodzie mie[ci si w granicach 15-20 mm, a ich od krwiobiegu. Do najcz[ciej stosowanych elektrycznym (rozkBadajc si wedBug skali dBugo[ i szeroko[ winna przekracza aplikacji nale|: bolesne obrzki stawów, logarytmicznej) (tab. 1). o 2 cm wielko[ u|ywanej elektrody. pochewek [cignistych oraz przyczepów Przeciwwskazania do zabiegu: [cignistych i wizadBowych, stBuczenia KsztaBt elektrod winien by nie tylko dobra-  owrzodzenia, wypryski i ubytki skórne koDczyn i tuBowia, zespoBy kr|kowo-korze- ny do obszaru terapii, lecz przede wszystkim (bdc obszarami zmniejszonej oporno- niowe krgosBupa, zapalenia okoBostawowe, zmodyfikowany geometrycznie  pod posta- [ci elektrycznej, warunkuj przepByw dermatozy, bliznowce, choroby gardBa i krtani oraz zatok. Oprócz tych najpopu- larniejszych zastosowaD próbowano leczy pole powierzchni [cm2] 5 10 25 60 100 130 200 300 400 jonoforeza choroby kardiologiczne, onkologiczne, ko- tuBowia i koDczyn nat|enie [mA] 2,5 5 10 15 18 20 22 25 28 [ci, schorzenia naczyDiotrzewnej, a nawet jonoforeza twarzy, potylicy i tarczycy maksymalne nat|enie < 6 mA stosowa j w znieczuleniach. Podstawo- wym problemem, który stawaB zazwyczaj maksymalne nat|enie < 2-3 mA (na obie jonoforeza oka i mózgu na drodze do peBnego sukcesu, byB zbyt elektrody oczne, przy powierzchni E" 50 cm2) maBy zasig jonoforezy. GBównym celem ar- Tab. 1. Orientacyjne warto[ci tolerancji maksymalnego nat|enia prdu jonoforezy [mA] w odniesieniu do pola tykuBu bdzie zatem próba zwrócenia uwagi powierzchni elektrod [cm2] szacowane dla 30-minutowego zabiegu 40 REHABILITACJA W PRAKTYCE 1/2006 FARMAKOTERAPIA na bardzo atrakcyjne, cho nieco rzadsze cztkowo barw cielistoszar, oczyszcza urazowych blizn rogówki oraz mtów bdz zarzucone zastosowania jonoforezy, si zazwyczaj w cigu 6-8 dni pod jaBo- w ciaBku szklistym. Stosuje si 1% roz- które zostan opisane poni|ej w korelacji wym opatrunkiem, a w przypadku braku twór KJ w ilo[ci 10 ml/zabieg/oko, przy narzdowo-klinicznej. peBnej poprawy zabieg mo|na powtórzy nat|eniu prdu 1-2 mA (maksymalnie), najwcze[niej po upBywie 10 dni (stosujc w czasie 10-15 min. Choroby skóry krótszy czas i mniejsze nat|enie prdu). (3) Jonoforeza nowokainowa dziaBa hamu- Jonoforeza z hialouronidazy w leczeniu Jonoforeza nowokainowa w leczeniu jco na unerwienie sympatyczne, powo- blizn i bliznowców  powoduje rozluz- odle|yn  bdc modulatorem bBonowym, dujc skojarzony efekt przeciwbólowy, nienie, rozmikczenie i uwodnienie dziaBa hamujco na unerwienie sympa- na skutek hamowania przewodnictwa wizozrostów, blizn i keloidów dziki tyczne, powodujc skojarzony efekt (1) nerwowego, poprawy ukrwienia tczów- wprowadzeniu do tkanek enzymu hydro- przeciwbólowy (hamowanie przewodzenia ki, naczyniówki i siatkówki. Stosuje si lizujcego kwas hialouronowy, bdcy w nerwach sympatycznych), (2) popraw 0,5% roztwór nowokainy w ilo[ci 10 ml/ jednym z gBównych skBadników mukopoli- przepBywu ttniczego (zniesienie napi- zabieg/oko, przy nat|eniu prdu 1-2 mA sacharydów tkanki Bcznej i warunkujcy cia ttniczek oporowych), (3) popraw (maksymalnie), w czasie 10-15 min, jej nadmiern spoisto[. Zalecana jest hia- przepBywu w mikrokr|eniu (zniesienie zazwyczaj 15 zabiegów co drugi dzieD. louronidaza jdrowa w ilo[ci 1-2 j./ml po- napicia zwieracza przedwBo[niczkowe- W przypadku bakteryjnych stanów za- dawana w buforze octanowym o pH = 5,4 go). Z uwagi na przytoczony mechanizm palnych mo|na stosowa sól sodow lub i skBadzie: sodium acetate 11,4; acidi acet. dziaBa korzystnie w zapaleniu nerwu potasow penicyliny (50000 j./10 ml), 0,92; aquae dest. a ad 1000,0 ml. Nie nale|y trójdzielnego, nerwów obwodowych, siarczan neomycyny (25-50 mg/10 ml), przechowywa wikszej ilo[ci roztworów zespoBach kr|kowo-korzeniowych i algo- siarczan streptomycyny (50 mg/10 ml i przygotowywa leku bezpo[rednio dystroficznych. Stosuje si 0,5% roztwór  w celu osBabienia jej dziaBaD alergiczno- przed zabiegiem, stosowa 30-60-120 j. na nowokainy w ilo[ci do 50 ml/zabieg przy -toksycznych nale|y na przemian stosowa dawk, zazwyczaj co drugi dzieD w serii nat|eniu prdu 0,05-0,2 mA/cm2. CaCl2). W zaniku nerwu wzrokowego, 10 zabiegów, nie przekraczajc jednak zaburzeniach troficznych plamki |óBtej lub sumarycznej dawki 3000-3500 j. Choroby gaBek ocznych po zatorach ttnic siatkówki stosuje si wi- Jonoforeza jodowa w leczeniu blizn i bli- Jonoforeza oka  mo|e by przeprowadzana tamin B1 (anoda) w st|eniu 2,5-5,0 mg/ml, znowców. StrumieD jonowy jodu winien metod bezpo[redni (przy pomocy naczynia 1-1,5 mA na jedn gaBk oczn. by wprowadzany wyBcznie poprzez szklanego z zanurzon elektrod) warstw bliznowca. W tym celu dobrze oraz bardziej popularn i bez- podstawowym wskazaniem jest wyci otwór o ksztaBcie zbli|onym do pieczniejsz metod po[redni blizny w warstwie nieprzewodzcej folii (tampon lekowy umieszczony na do zastosowania przezskórnej polietylenowej. Stosujc 2-3% roztwór KJ, zamknitych powiekach), gdzie terapii lekowej jest istnienie nat|enie prdu 0,5 mA/cm2 i czas zabiegu elektroda czynna oddalona jest 20-30 min uzyskuje si zazwyczaj dobre o okoBo 3 cm od powierzchni gaBki procesu chorobowego efekty kosmetyczne oraz rozluznienie ocznej. Elektrody oczne czynne w kompartmencie w du|ym przykurczu powodowanego przez blizn. stanowi cynowe pBytki o wy- Jonoforeza skóry z zastosowaniem an- miarach 3 x 4 cm, pod którymi stopniu izolowanym od tybiotyków  metoda stosowana z powo- umieszczone s tampony po[red- krwiobiegu dzeniem w leczeniu rozsianych dermatoz nie, a nastpnie lekowe (o Bcznej pochodzenia bakteryjnego, czyraczno[ci grubo[ci 2,5-3 cm), natomiast elek- lub niewielkich przetok i promienicy. troda bierna (4 x 6 cm) umieszczona jest na Choroby naczyniowe Dokonujc przegldu antybiotyków  chlo- odcinku szyjnym krgosBupa lub potylicy, na Jonoforeza acetylocholinowa koDczyn dol- ramfenikol nie ulega dysocjacji, podobnie tamponie po[rednim. Do zabiegu najcz[ciej nych  wprowadzajc do tkanek modulator jak aureomycyna. Tetracykliny w postaci stosuje si (1) 10ml 1% CaCl2, (2) 10 ml 1% synaptyczny, uzyskuje si efekt blokowa- chlorowodorków powoduj oparzenia KJ, (3) 10 ml 0,5-1% nowokainy. nia ukBadu sympatycznego i pobudzenie elektrochemiczne skóry, za wyjtkiem (1) Jonoforeza wapniowa (anoda) ma parasympatycznego, co manifestuje si oksyteracyny, która cz[ciowo przenika dziaBanie resorpcyjne, przeciwzapalne miejscowym, przekrwiennym odczynem przez skór i posiada [redni indeks terapeu- i przeciwalergiczne. W trakcie jonizacji naczyniowym. Odczyn ten mo|na równie| tyczny (1 mg/ml, do 20 mg/zabieg). Siarczan dochodzi do przekrwienia czynnego uzyska w sposób odruchowy, prowadzc neomycyny, podobnie jak streptomycyna w siatkówce oka po stronie przeciwnej zabieg w odpowiednim odcinku rdzenia lub (1-5 mg/ml, do 100 mg/zabieg) dobrze dy- do poddawanego zabiegowi, dlatego naj- zwojów przykrgowych. Zabieg ma du|e socjuje i jako jon dodatni uzyskuje dobr cz[ciej zabiegi stosuje si obustronnie, zastosowanie w chorobie niedokrwien- koncentracj w tkankach. Sole sodowe i po- korzystajc z mechanizmu bezpo[rednie- nej koDczyn dolnych, zespole Raynaud, tasowe penicyliny dobrze dysocjuj na jony go i odruchowego. Zabieg ma korzystne zespole wibracyjnym, algodystroficznym. ujemne, przenikaj przez skór, powodujc dziaBanie w przypadku zmian zwyrod- Do zabiegu stosuje si 10 ml 0,5% roztworu wyraziste efekty kliniczne (roztwory przy- nieniowych siatkówki, zaniku nerwu acetylo-beta-metylocholiny, dysocjujcej gotowywa tu| przed zabiegiem, st|enie wzrokowego, zapaleniach naczyniówki, na jony dodatnie, zwikszajc dawk 1000-5000 j./ml, do 200000 j./zabieg). nasilajc resorpcj wylewów krwistych w kolejnych 5 zabiegach do 20 ml/zabieg, Jonoforeza cynkowa zaka|onych, s- do ciaBka szklistego, przy nat|eniu prdu przy stopniowo zwikszanym nat|eniu czcych ran, przetok i bBon [luzowych od 1-3 mA (maksymalnie) na obie gaBki prdu  5-10 mA. Po zabiegu utrzymuje si  powoduje przy|eganie, powierzchniow oczne przez okres 15-30 min. Obowizuje miejscowy odczyn przekrwienny (1-3 h), koagulacj i w konsekwencji dezynfekcj, tu zasada rozpoczynania od najni|szych natomiast obserwowane termograficznie zmniejszanie sczenia oraz tendencj do warto[ci nat|enia i czasu, nastpnie poszerzenie naczyD ttniczych  do 48 ziarninowania i epitelializacji. Stosowany zwikszania parametrów o 10-20% przy h. Mediator, wchBaniajc si w szerokim jest 0,5-1% roztwór siarczanu cynku przy ka|dym kolejnym zabiegu. strumieniu jonowym, u osób wra|liwych nat|eniu prdu 0,5-1 mA/cm2 d" 10 mA, (2) Jonoforeza jodowa (katoda) ma dzia- mo|e wywoBa odczyn uogólniony pod w czasie 3-5 min. Rana, przyjmujc po- Banie resorpcyjne w stosunku do po- postaci: zaczerwienienia twarzy, [linoto- 41 REHABILITACJA W PRAKTYCE 1/2006 FARMAKOTERAPIA ku, potliwo[ci, spadku RR, ttna, zw|enia powoduje si przewidywalne reakcje odru- krgosBupa, stosujc prd i czas ok. 20 min, zrenic i wymiotów. Jako antidotum podaje chowe w okre[lonych dermatomach. powoduje szybk popraw kliniczn, której si natychmiast podskórnie 1 mg atropiny. dynamika czsto przewy|sza skuteczno[ Jonoforeza histaminowa koDczyn dolnych Choroby zapalne stawów niesterydowych leków przeciwzapalnych.  powoduje zwiotczenie mi[ni ttnic Jonoforeza kortyzonowa  mo|e by sto- WieloskBadnikowo[ preparatu  neuro-te- oporowych oraz zwieraczy przedwBo[nych sowana w wysikowej i wBóknistej postaci rapia powoduje, |e na ognisko bólu dziaBa mikrokapilar, std zastosowanie w leczeniu zapalenia stawów, pochewek [cignistych, równocze[nie komponenta przeciwbólowa zaburzeD naczyniowych koDczyn na tle tt- przyczepów mi[ni i wizadeB (gBównie im- (olejek gozdzikowy), przeciwzapalna (men- niczym i |ylnym, które prowadz do owrzo- munologicznych), zapalnych neuralgiach tol) przeciwobrzkowa (saponiny) oraz roz- dzeD troficznych. Histamina dysocjujca na nerwu trójdzielnego, zespole Costena. Roz- kurczajca mi[nie gBadkie (trójetyloamina, jony dodatnie stosowana jest pocztkowo puszczalny w wodzie bursztynian dobrze trójterpeny), tym samym ma on szersze w dawce 5 ml 0,005%, któr w zale|no[ci dysocjuje na jony dodatnie, stosowany jest spektrum dziaBania ni| NLPZ. od nat|enia odczynu miejscowego mo|na w st|eniu 0,5-1 mg/ml d" 12 mg/zabieg, zwiksza do 10-15-20 ml, nie przekraczajc przy nat|eniu prdu 0,5-1 mA/cm2. Podsumowanie 1 mg, przy nat|eniu prdu 0,05-0,2 mA/cm2. Jonoforeza nowokainowa  podobnie jak wy- Powierzchnia elektrody czynnej nie powin- |ej, z modyfikacj nat|enia prdu (tab. 2). Medycyna jest nauk w du|ej mierze opi- na przekracza 150-200 cm2. Zabieg powi- Jonoforeza stawów i krgosBupa z zasto- sowo-eksperymentaln, zmierzajc od nien by poprzedzony testem na histamin sowaniem |elu  neuro-terapia . W |elu wnikliwych obserwacji pacjentów, poprzez wykonywanym w obecno[ci lekarza i zosta  neuro-terapia znajduj si nastpujce przemy[lany eksperyment, do publikacyj- przerwany natychmiast po wystpieniu substancje chemicznie czynne: (1) menthol nych uogólnieD opartych na potwierdzonych odczynu [redniego (odczyn sBaby  zaró- 1%; (2) Caryophylli oil (trójterpeny) 1,1%; (3) ju| kanonach wiedzy. W przedstawionym |owienie skóry i ocieplenie; odczyn [redni Triethanolamine (trójetanoloamina) 0,35%; opracowaniu celowo pominito caBy szereg  miejscowa pokrzywka; odczyn bardzo (4) Camphora 0,2%; (5) chloroacetamid + znanych powszechnie aplikacji, które mo|na silny  miejscowe pcherze wypeBnione benzoesan sodu 0,1%; (6) esencja ALPA zastosowa w praktyce, korzystajc wyBcz- pBynem surowiczym). Przecitny czas zabie- 97011 0,1% (olejki eteryczne: gozdzikowy, nie z tabel 1-2. Szczególny nacisk poBo|ono gu mie[ci si w granicach 5-10 min. Zabieg eukaliptusowy, any|owy, tymiankowy, la- na analiz podstawowych mechanizmów stosuje si najcz[ciej w formie po[redniej wendowy, rozmarynowy, kosodrzewinowy, dziaBania metody oraz przedstawienie inte- (odruchowej), a przez to bardziej selek- cynamonowy, kubebowy oraz octan izobor- resujcych i nietypowych prób, wskazujc tywnej, stosujc znacznie mniejsze dawki neolu, linalol, nerol, octan trójterpenowy). Po- nowe obszary zastosowaD oraz drogi omini- leków i powierzchnie elektrod. DziaBajc na dawane z anody w obszar torebki stawowej, cia jej najwikszego ograniczenia  zasigu. odpowiednie odcinki rdzenia krgowego, pochewki [cignistej lub okre[lony odcinek Nale|y bowiem zdawa sobie spraw z faktu, |e w swojej rutynowej pracy jako lekarze codziennie dokonujemy bdz jeste[my Rodzaj leku znak jonu elektroda czynna [wiadkami ró|nych form eksperymentu me- calci chlorati + anoda dycznego. Warto wic nauczy si rozumie cuprum sulfurici + anoda te zjawiska na poziomie molekularnym, wy- ciga wnioski& i dzieli si z innymi swoim hialouronidaza + anoda do[wiadczeniem. Szczególnie teraz w dobie histamini + anoda kryzysu w sBu|bie zdrowia metody przezskór- kalii iodati - katoda nego transportu leków warte s szczególnego zainteresowania ze wzgldu na: magnesii sulfurici + anoda " du| skuteczno[ w porównaniu do sto- metylocholini + anoda sunkowo niskich kosztów eksploatacji, natrii salicylici - katoda " wyraznie mniejsz liczb objawów novocaini hydrochlorici + anoda ubocznych i powikBaD narzdowych, " mo|liwo[ suplementacji drogich, lignocaini hydrochlorici + anoda specjalistycznych leków (np. kropli hydrocortisoni hemisuccinati + anoda okulistycznych) przy pomocy tanich neomycini hydrochlorici + anoda roztworów KJ, CaCl2 czy nowokainy przy jednoczesnym wzro[cie klinicznej oxytetracyclini hydrochlorici + anoda skuteczno[ci leczenia, penicllini proc - katoda " perspektywy skutecznego zastosowania sulfathiazoli natrii - katoda tej grupy metod w zupeBnie nowych ob- szarach, takich jak kardiologia, onkologia, streptomycini natrii + anoda osteologia lub gastroenterologia. linkomycini hydrochlorici + anoda gentamycini sulfate + anoda W nr 2/06  Rehabilitacji w Praktyce uka|e amikacini sulfate + anoda si II cz[ artykuBu, w której autor przed- stawi podstawy teoretyczne jonoforezy. heparini sodium - katoda phenilbutazon (butapirazol) + anoda DR MED. ANDRZEJ DYSZKIEWICZ. acidi m-benzoilohydratropici (ketoprofen) - katoda ZakBad Komputerowych Systemów Biomedycznych. Instytut Informatyki i Nauki o MateriaBach, diclofenac sodium (voltaren) - katoda Uniwersytet Zlski. methoxypropriocin sodium (naproxen) - katoda neuroterapia gell + anoda Pi[miennictwo u autora i w  RwP+ Tab. 2. Cechy popularnych leków u|ywanych do jonoforezy (www.elamed.com.pl/rehabilitacja) 42 REHABILITACJA W PRAKTYCE 1/2006 Pi[miennictwo 1. Asano J, Suisha F, Takada M.: Effects of pulsed output ultrasound on the transdermal absorbtion of indomethacin froman ointment in rats. Biol Pharm Bull 1997, 20(3), 288 2. Barec A, Mc Anaw M, Prithard A.: Phonophoretic delivery of 10% hydrocortisone through the epidermis of humans as determined by serum cortisol concentration. Phys Ther 1996, 76(7), 738 3. Beliar-Cohen F, Savoldelli M, Parel J.: Reduction of corneal edema in endotoxin induced uveitis after application of l-name as nitric oxide synthase inhibitor in rats by ionophoresis. Invest Ophtalmol Vis Sci 1998, 39(6), 897 4. Berliner M.: Reduced skin hyperemia during tap water ionophoresis after intake of acetylosalicylic acid. Am J Phys Med Rehabil 1997, 76(6), 482 5. Braud R, Wahl A, Iversen P.: Effects of size and seqence on the iontophoretic delivery of oligonucleotides. I Pharm Sci 1998, 87(1), 49 6. Byl N.: These of ultrasound as an enhanced for transcutaneous drug delivery; phonophoresis. Phys Ther 1994, 74(6), 439 7. Dasgupta P, Fowler C, Stephen R.: Electromotive drug administration of lidocaine to anesthetize the bladder before intravesical capsaicin. J Urol 1998, 159(6), 1857 8. Demirtas R, Oner C.: The treatment of lateral epicondylitis by ionophoresis of sodium salicylate et sodium diclofenac. Clin Rehabil 1998, 12(1), 23 9. Dyszkiewicz A.: Komora do elektrofonoforezy. Urzd Patentowy RP, W 60653 10.Dyszkiewicz A, Gazdzik T, BaraDska T.: Drug penetration into muscle tissue after phonophoresis, ionophoresis and electrophonophoresis. Acta Bioeng Biomech 1999, 1, 123 11.Dyszkiewicz A, Gazdzik T.: Ocena penetracji leków we fragmentach tkanki mi[niowej po zastosowaniu fonoforezy, jonoforezy i elektrofonoforezy. Post Reh 1999, 4, 93 12.Dyszkiewicz A, Imielski K.: Klinicke hodnoceni penetrace leku v procesu elektrofonoforezy. Rehab Fizik Lek 2000, 4,158 13.Dyszkiewicz A, Gazdzik T.: Zastosowanie leków immunomodulacyjnych w leczeniu ldzwiowych konfliktów kr|kowo-korzeniowych o dwutorowej symptomatologii. Reh Ortop Traumatol 2004, 2, 190-5, wygBoszono:V Symp Chor Tk Acznej, UstroD 2003 14.Dyszkiewicz A, Grot M.: Sposób i urzdzenie do redresji przykurczów w stawach. Patent RP P 350342 15.Dyszkiewicz A, Kucharz E. J.: Zastosowanie jonopresoterapii stawów rk z u|yciem borowiny w leczeniu chorych na reumatoidalne zapalenie stawów. Reumatol 2004, 42, 545- 50 16.Dyszkiewicz A, Kucharz E. J.: Zastosowanie elektrofonoforezy w leczeniu okoBostawowych zapaleD stawu barkowego. Fizjoterapia 2004, 3, 67-72; 17.Dyszkiewicz A, Wróbel Z.: Elektromechaniczne procedury diagnostyki i terapii w rehabilitacji. W: Problemy Biocybernetyki i In|ynierii Biomedycznej pod redakcj Macieja NaBcza, Warszawa 2002, rozdziaB 1.4, 67-112 18.Dyszkiewicz A, Wróbel Z.: Sposób bezinwazyjnego wprowadzania leku przez bariery biologiczne, zwBaszcza skór oraz urzdzenie do jego stosowania (1). Patent RP Nr P 345472 19.Dyszkiewicz A, Wróbel Z.: Sposób bezinwazyjnego wprowadzania leku przez bariery biologiczne, zwBaszcza skór oraz urzdzenie do stosowania tego sposobu (2). Patent RP 371461 20.Egorow E, Kriukova M, Kriukov A.: Experimental validation of the efficacy of intraocular phonoelectrophoresis in eye disseases. Vestn Offtalmol 1994, 110(1), 20 21.Franklin M, Smith S, Chenier T.: Effect of phonophoresis with dexamethasone on adrenal function. J Ortop Sports Phys Ther 1994, 22(3), 103 22.Gherardini G, Gurlek A, Evans G.: Venous ulcers; improved healing by ionophoretic administration of calcitonin gene related peptide and vasoactive intestinal polypeptide. Plast Reconstr Surg 1998, 101(1), 90 23.Glass L, Janoszeski M., Gilbert R.: Intralesional bleomycin mediated electrochemotherapy in 20 patients with basal cell carcinoma. J Am Acad Dermat 1997, 37(4), 596 24.Hippus M, Uhlemann C, Smolenski U.: In vitro investigations of drug release and penetration enhancing effect of ultrasound on trans membrane transport of flufenamid acid. Int J Clin Pharmacol Ther 1998, 36(2), 107 25.Hirvonen J, Guy R.: Iontophoretic delivery acros the skin; electroosmosis and its modulation by drug substances. Pharm Res 1997, 14(9), 1258 26.Insanov A, Musaer A, Gazwinova E.: The effect of the ultraphonophoresis of deresinated naphthalen in patients with a history of exudative pleurity. Vopr Kurortol Fizioter Lech Tiz Kult 1994, 6, 18 27.Johnson P.G., Gallo S.A., Hui-S.W., Oseroff A.R.: A pulsed electric field enhances cutaneous delivery of methylene blue in excised full-thickness porcine skin. J Invest Dermatol 1998, 111(3), 457 28.Kahn J.: Phonophoresis technique questioned. Phys Ther 1996, 76(12), 1348 29.Kuzmin P, Darmostuk A.: A mechanism of skine appendage macropores electroactivation during ionophoresis. Membr Cell Biol 1997, 10(6), 699 30.Kuznetzow N., Solun B., Fortushnova N.: The combined use of ultrasound and the laser in treating patients with osteomyelitis of the ribs and sternum. Voen Med Zh 1994, 8, 26-28, 79 31.Levitski E., Kritskaia N., Ryzhkov V.: The characteristics of the mechanism of action in the electro and ultraphonophoresis of brine and mud preparations. Vopr Kurortol Fizioter Lech Tiz Kult 1994, 4, 8 32.Li S., Ghanem A., Peck K.: Characterisation of the transport pathways induced during low to moderate voltage ionophoresis in human epidermal membrane. J Pharm Sci 1998, 87(1), 40 33.Mikhno L., Babov K., Novikov S.: The use of ultrasonophoresis in the rehabilitation of myocardial infarct patients. Vopr Kurortol Fizioter Lech Fiz Kult 1994, 4, 4 34.Mikhno L., Novikov S., Pronina E.: The use of phonophoresis of Venoruton oinment and milimeter range electromagnetic wawes for the correction of trophic capillary failure in myocardial infarct patients. Link Sprava 1994, 9-12, 130 35.Murthy S.: Magnetophoresis: an approach to enhance transdermal drug diffusion. Pharmazie 1999, 54(5), 377 36.Nowak N.: Ionophoretic path test in allergic contact dermatitis; 30 years experience. Dermatology 1997, 195(3), 303 37.Novikov V.V., Karnaukhov A.V.: Mechanism of action of weak electromagnetic field on ionic currents in aqueous solutions of amino acids. Bioelectromagnetics 1997, 18(1), 25 38.Santi P, Volpato N.: Transdermal ionophoresis of salmon calcitonin can reproduce the hypocalcemic effect of intravenous administration. Farmaco 1997, 52(6-7), 445 39.Tharian E., Tandon S.: Ionophoresis; a novel drug administration for extraction of deciduous teth, a clinical evaluation. Ind I Dent Res 1994, 5(3), 97 40.Thomas S.P., Clout R., Deery C., Mohan A.S., Ross D.L.: Microwave ablation of myocardial tissue: the effect of element design, tissue coupling, blood flow, power, and duration of exposure on lesion size. J Cardiovasc Electrophysiol 1999, 10(1), 72 41.Turner N, Guy R. Ionophoretic transport pathways; dependence on penetrant physiochemical properities. J Pharm Sci 1997, 86(12), 1385 42.Turner N., Kalia Y., Guy R.: The effect of curent on skin barier function in vivo; recovery kinetics post ionophoresis. Pharm Res 1997, 14(9), 1252 43.Ueda H., Ogihara M., Sugibayashi K.: Difference in the enhancing effects of ultrasound on the skin permeation of polar and non polar drugs. Chem Pharm Bull Tokyo 1996, 44(10), 1973 44.Wolke S., Neibig U., Elsne R., Gollnick F.: Calcium homeostasis of isolated heart muscle cells exposed to pulsed high-frequency electromagnetic fields. Bioelectromagnetics. 1996; 17(2): 144 45.Zempsky W., Anand K., Sulivan K.: Lidocaine ionophoresis for topical anasthesia before intravenous line placement in children. J Pediatr 1998, 132(6), 1061- 1063 46.Zhang L., Lerner S., Hofmann G.: In vivo transdermal delivery of large molecules by pressure mediated electroincorporation and electroporation. A novel method for drug/gene delivery. Bioelectrochem Bioenerg 1997, 42(2), 283

Wyszukiwarka