plik


Dobra Praktyka Ochrony Ro[lin KALIBRACJA OPRYSKIWACZY SADOWNICZYCH Ryszard HoBownicki Grzegorz Doruchowski Broszura opracowana na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Tre[ zgodna z zasadami Dobrej Praktyki Ochrony Ro[lin i stanem prawnym obowizujcym w listopadzie 2012 r Skierniewice, listopad 2012 r. 2 Spis tre[ci 1. Dlaczego nale|y kalibrowac opryskiwacz 4 1.1. Wymagania prawne 4 1.2. Korzy[ci 4 2. Kalibracja a jako[ zabiegu 5 2.1. Znaczenie kalibracji 5 2.2. Od czego zale|y jako[ I bezpieczeDstwo zabiegw ? 6 2.2.1. Warunki atmosferyczne 6 2.2.2. Opryskiwacze 7 2.2.3. Wyposa|enie opryskiwaczy 10 2.2.4. Parametry pracy opryskiwacza 10 3. Przygotowanie do pracy 11 3.1. Zrodki ochrony osobistej 11 3.2. Stan techniczny opryskiwacza 12 3.3. Zestaw do kalibracji 13 4. Parametry robocze opryskiwaczy sadowniczych 14 4.1. Dawka cieczy 14 4.2. Rozpylacze 16 4.2.1. Typy i rodzaje 16 4.2.2. Zasady wyboru rozpylacza 17 4.2.3. Wybr ci[nienia cieczy 17 4.2.4. Tabela wydatkw rozpylaczy 18 4.3. StrumieD powietrza i prdko[ robocza 19 4.3.1. Prdko[ robocza 19 4.3.2. Wydajno[ powietrza, a prdko[ robocza 19 4.3.3. Kierunek strumienia powietrza 22 5. Procedura kalibracji 23 5.1. Ustal dawk cieczy 23 5.2. Ustal liczb rozpylaczy 24 5.3. Wybierz typ rozpylacza, ustal wydajno[ wentylatora 25 5.4. Oblicz prdko[ robocz 26 5.5. Oblicz wydatek rozpylaczy 27 5.6. Okre[l ci[nienie cieczy 28 5.7. Praktyczna weryfikacja wynikw 29 5.8. Oblicz ilo[ [.o.r. 30 6. Skrcona procedura kalibracji opryskiwacza sadowniczego 31 7. Tabele kalibracji - opryskiwacz sadowniczy 32 3 1. Dlaczego nale|y kalibrowa opryskiwacz ? 1.1. Wymaganie prawne Przyjta w 2009 roku dyrektywa europejska o zrwnowa|onym stosowaniu pestycydw (2009/128/WE) w artykule 8, dotyczcym kontroli sprawno[ci sprztu ochrony ro[lin zobowizuje profesjonalnych u|ytkownikw opryskiwaczy do przeprowadzania regularnych kalibracji sprztu. Wymaganie dyrektywy zostanie wdro|one w naszym kraju poprzez odpowiedni zapis w ustawie o [rodkach ochrony ro[lin stajc si obowizujcym prawem. Przestrzeganie prawa w zakresie stosowania [rodkw ochrony ro[lin jest warunkiem ubiegania si o pBatno[ci bezpo[rednie w ramach Wsplnej Polityki Rolnej UE oraz inne [rodki pomocowe w ramach programw rolno-[rodowiskowych . 1.2. Korzy[ci W wyniku kalibracji uzyskujemy nastpujce efekty i zwizane z nimi konkretne korzy[ci dla u|ytkownika [rodkw ochrony ro[lin i [rodowiska: sprawny i przygotowany do pracy opryskiwacz mniejsze ryzyko usterek i awarii w polu wiksza trwaBo[ i niezawodno[ sprztu precyzyjnie dobrane parametry pracy opryskiwacza poprawny poziom naniesienia [rodkw ochrony ro[lin na uprawach rwnomierny rozkBad [rodkw w uprawie mniejsze straty [rodkw gwarancja skuteczno[ci zabiegw precyzyjnie okre[lona ilo[ci cieczy oszczdno[ czasu i wody wiksza wydajno[ pracy mniej pozostaBo[ci cieczy do zagospodarowania ograniczenie marnotrawstwa [rodkw mniejsze zanieczyszczenie [rodowiska precyzyjnie okre[lona ilo[ci [rodka oszczdno[ [rodkw taDsza ochrona ro[lin 4 2. Kalibracja a jako[ zabiegu 2.1. Znaczenie kalibracji Kalibracja opryskiwacza ma decydujcy wpByw na jako[ zabiegw poniewa|: prawidBowo okre[lona dawka cieczy to: odpowiednie naniesienie [rodkw ochrony ro[lin na uprawach gwarancja dobrej retencji cieczy bez ociekania z ro[lin minimalne straty cieczy poprawnie dobrany typ, rodzaj i wielko[ rozpylaczy oraz odpowiednie ci[nienie cieczy to: prawidBowe pokrycie powierzchni chronionych sadw minimalne straty [rodkw ochrony ro[lin w wyniku znoszenia cieczy u|ytkowej wBa[ciwa prdko[ robocza opryskiwacza oraz odpowiednia wydajno[ wentylatora to: dobra penetracja korony drzewa rwnomierny rozkBad cieczy u|ytkowej minimalne znoszenie poza opryskiwane obiekty Z powy|szego wynika, |e precyzyjna regulacja opryskiwacza i dobr parametrw jego pracy odpowiednio do zamierzonego zadania i charakterystyki opryskiwanych drzew gwarantuj wysok jako[ zabiegw, skutkiem czego jest oczekiwany efekt ochrony ro[lin oraz wysokie i dobre jako[ciowo plony. Dodatkowym efektem s minimalne straty [rodkw ochrony ro[lin, co poza racjonalizacj kosztw produkcji prowadzi do znacznego ograniczenia ryzyka zanieczyszczenia [rodowiska. 5 2.2. Od czego zale|y jako[ i bezpieczeDstwo zabiegw ? Jako[ zabiegw zale|y od warunkw atmosferycznych, mo|liwo[ci stosowanej techniki ochrony oraz rodzaju i sprawno[ci u|ytego sprztu, a nade wszystko od wBa[ciwie dobranych w toku kalibracji parametrw pracy. 2.2.1. Warunki atmosferyczne Wiatr  jest gBwn przyczyn znoszenia cieczy, ktre zanieczyszcza [rodowisko i zakBca rwnomierno[ rozkBadu [rodkw ochrony ro[lin w uprawach Podczas wiatru nale|y stosowa rozpylacze grubokropliste, a je[li jego prdko[ przekracza 3 m/s nie mo|na wykonywa zabiegw. Tabela 1. Prdko[ wiatru  warunki do przeprowadzania zabiegu opryskiwania Przybli|ona Cechy Warunki wykonywania prdko[ wiatru Widoczne oznaki wiatru charakterystyczne zabiegw sadowniczych (m/s) dym wznosi si pionowo warunki trudne podczas poni|ej 0,5 li[cie s nieruchome upalnej pogody wiatr ledwo 0,5  2,0 wyczuwalny, li[cie warunki idealne delikatnie si poruszaj li[cie i maBe gaBzki 2,0  3,0 poruszaj si warunki trudne intensywnie Temperatura i wilgotno[ powietrza  zbyt ciepBe i suche powietrze powoduje szybkie odparowanie wody z kropel cieczy u|ytkowej, co mo|e by powodem wzrostu znoszenia cieczy oraz pogorszenia jej retencji, skrcenia czasu zwil|enia ro[lin i osBabienia dziaBania [rodkw. Zabiegi nale|y wykonywa w warunkach zalecanych na etykiecie, a w przypadku braku informacji przy temperaturze powietrza poni|ej 25C i wilgotno[ci wzgldnej powy|ej 40%. Opady deszczu  intensywny lub dBugotrwaBy deszcz zmywa [rodki ochrony ro[lin z upraw ograniczajc skuteczno[ ich dziaBania. Nie powinno wykonywa si zabiegw gdy opad przekracza 0,1 mm. Je[li w czasie krtszym ni| 3-6 godzin po zabiegu spadnie ponad 2 mm deszczu skonsultuj si z przedstawicielem producenta [rodka ochrony ro[lin czy nie nale|y powtrzy zabiegu. 6 2.2.2. Opryskiwacze Standardowe opryskiwacze wentylatorowe  przeznaczone do opryskiwania sadw o zr|nicowanej wielko[ci i formie prowadzenia drzew. Nanoszenie cieczy na drzewa odbywa si przy udziale strumienia powietrza, wytwarzanego przy u|yciu wentylatorw osiowych lub promieniowych. W szczelinie wylotowej wentylatora zamontowane s rozpylacze. Opryskiwacz z wentylatorem osiowym standardowym Opryskiwacz z wentylatorem osiowym z deflektorem Opryskiwacz z wentylatorem promieniowym - kierowany strumieD powietrza o Wentylatory osiowe standardowe  wytwarzaj radialnie skierowany strumieD powietrza, ktry doskonale nadaje si do ochrony sadw tradycyjnych o wysokich i przestrzennie rozbudowanych koronach (czere[nie, grusze). W ochronie takich upraw niezbdny jest strumieD o du|ej wydajno[ci wytwarzany przez wentylator osiowy. Charakteryzuje si on znacznym zasigiem i mniejsz podatno[ci na oddziaBywanie wiatru, gdy| du|a objto[ powietrza wolniej ulega rozproszeniu w otoczeniu. NiewBa[ciwie ustalona wydajno[ zagra|a znoszeniu cieczy. 7 o Wentylatory osiowe z deflektorem  s wyposa|one w pionow szczelin wylotow kierujc strumieD powietrza poziomo lub pod niewielkim ktem ku grze. Bardziej precyzyjne kierowanie strumienia cieczy i powietrza dziki zmniejszenie odlegBo[ci rozpylaczy i wylotw powietrza od koron drzew sprzyja to lepszemu rozBo|eniu cieczy w drzewie i ogranicza jej straty. o wentylatory z odwrotnym cigiem  s odmian wentylatorw z deflektorem, w ktrych strumienia powietrza jest skierowany ku tyBowi (o kt 15-20o) przeciwnie do kierunku ruchu opryskiwacza. Odchylenie kierunku strumienia powietrza zwiksza obszar i czas penetracji korony. Ro[nie rwnie| droga strumienia powietrza, co zwiksza zdolno[ korony drzewa do  odfiltrowywania kropel cieczy. W zwizku z tym wentylatory z odwrconym cigiem s uwa|ane za najlepiej przystosowane do ochrony drzew sadzonych w rozstawach do 5,0 m. Dziki takiemu rozwizaniu mo|liwa jest niekiedy regulacja kierunku strumienia powietrza w pBaszczyznie poziomej. Wentylator osiowy z deflektorem Wentylator osiowy z deflektorem - standardowy - z odwrconym cigiem 8 o wentylator promieniowy z kierowanym strumieniem powietrza  jest wyposa|ony w 5-8 par elastycznych przewodw zakoDczonych gardzielami wylotowymi, w ktrych zamontowane s rozpylacze. Niezale|nie kierowane gardziele wylotowe pozwalaj na precyzyjne dopasowanie strumienia powietrza do ksztaBtu i wielko[ci chronionych drzew. Mniejsza objto[ powietrza przy wysokiej prdko[ci wylotowej, w pocztkowej fazie ruchu, dobrze penetruje koron drzewa, ale te| szybciej ulega rozproszeniu w otoczeniu. Std wentylatory promieniowe z kierowanym systemem emisji powietrza s zalecane do ochrony do opryskiwania sadw karBowych posadzonych w rozstawie do 4,0 m. Opryskiwacze tunelowe  s wyposa|one w najazdowy tunel obejmujcy koron drzewa oraz w ukBad wentylatorw zasysajcych powietrze z komory tunelu. StrumieD powietrza jest kierowany do gardzieli wylotowych z rozpylaczami rozmieszczonych w bocznych [cianach tunelu. Opryskiwacze tunelowe wyposa|one w ukBad odzyskiwania cieczy, ktra jest wychwytywana przez [ciany tunelu, zbierana w kolektorach, filtrowana i powtrnie kierowana do zbiornika. Opryskiwacze tunelowe odzyskuj w okresie kwitnienia, gdy ochrona jest najbardziej intensywna, ok. 40-50% cieczy u|ytkowej, a w fazie peBnego ulistnienia 20-30%. Dziki trzykrotnie mniejszej emisji [.o.r. do [rodowiska, w porwnaniu z tradycyjnymi metodami ochrony sadw, technika tunelowa zostaBa uznana za najbardziej przyjazn dla [rodowiska technik opryskiwania sadw. Opryskiwacz tunelowy z odzyskiwaniem cieczy u|ytkowej 9 2.2.3. Wyposa|enie opryskiwaczy Komputerowa kontrola ukBadu cieczowego Komputer kompensuje chwilowe zmiany prdko[ci jazdy natychmiastow zmian ci[nienia w ukBadzie utrzymujc staB dawk Sterownik komputerowy dawki cieczy Zawr sterujcy elektryczny do zdalnego sterowania ukBadem cieczowym Zdalne sterowanie ukBadem cieczowym WBczanie i wyBczanie rozpylaczy za pomoc elektrozaworw pozwala operatorowi na sterowanie prac opryskiwacza ze szczelnej kabiny cignika oraz na precyzyjn reakcj na uwrociach sadu, co zmniejsza zanieczyszczenie [rodowiska Wydatek i stabilno[ pracy pompy Odpowiedni wydatek pompy gwarantuje zasilenie wszystkich rozpylaczy przy jednoczesnym mieszaniu cieczy w zbiorniku w celu utrzymania tej samej koncentracji cieczy podczas caBego zabiegu. Stabilno[ ci[nienia zapewnia utrzymanie staBej dawki cieczy. Filtracja cieczy Trjstopniowa filtracja cieczy  przed pomp, za pomp i przed rozpylaczami  oraz sprawne i systematycznie czyszczone filtry zapobiegaj zapychaniu rozpylaczy i pozwalaj unikn przestojw w pracy Wyposa|enie dodatkowe umo|liwiajce mycie opryskiwacza w polu: - dodatkowy zbiornik na czyst wod, - urzdzenie pBuczce zbiornik, - zestaw do mycia zewntrznego Dodatkowe wyposa|enie pozwala na unikanie ska|eD miejscowych, bdcych gBwn przyczyn zanieczyszczenia wody i gleby. 2.2.4. Parametry pracy opryskiwacza Typ, rodzaj i wielko[ rozpylaczy Dawka cieczy Ci[nienie cieczy Prdko[ robocza Wydajno[ i kierunek strumienia powietrza Wysoko[ belki polowej Dobr i regulacja wymienionych parametrw pracy opryskiwacza zostaBy szczegBowo omwione 10 w rozdziale 4. 3. Przygotowanie do pracy Przygotowanie operatora i opryskiwacza do kalibracji, a nastpnie do prac y ze [rodkami ochrony ro[lin obejmuje podjcie odpowiednich [rodkw ostro|no[ci, sprawdzenie stanu technicznego opryskiwacza oraz skompletowanie prostych materiaBw i narzdzi stanowicych zestaw do kalibracji. 3.1. Zrodki ochrony osobistej Mimo, |e kalibracj przeprowadza si z u|yciem czystej wody to praca z opryskiwaczem, ktrym stosowano toksyczne [rodki ochrony ro[lin zawsze stanowi ryzyko dla zdrowia operatora. Dlatego podczas kalibracji opryskiwacza nale|y stosowa te same [rodki ochrony osobistej co podczas wykonywania zabiegw ochronnych, tzn: odzie| ochronn  nienasikliwy kombinezon lub spodnie i bluza ze [cigaczami na koDcu rkaww, bez kieszeni, w ktrych mogByby si gromadzi zanieczyszczenia, buty gumowe  z nogawkami spodni wypuszczonymi na cholewy, rkawice gumowe  wygodne, dopasowane do wielko[ci rk, sigajce za przeguby i schowane w rkawach kombinezonu, osBona twarzy  z przezroczyst szyb lub okulary chronice oczy Podczas odmierzania [rodkw ochrony ro[lin i sporzdzania cieczy u|ytkowej operator jest szczeglnie nara|ony na bezpo[redni kontakt ze st|onymi preparatami. Dlatego podczas tych operacji nale|y dodatkowo stosowa: fartuch - gumowy lub foliowy, osBaniajcy tuBw i nogi pBmask - z filtrem AP2 ochron oczu  gogle lub szczelne okulary 11 3.2. Stan techniczny opryskiwacza Sprawny i wBa[ciwie przygotowany do sezonu opryskiwacz odwdziczy si bezawaryjn prac gwarantujc bezpieczn i skuteczn ochron sadu. Kalibracja przed rozpoczciem sezonu ochrony ro[lin jest okazj do przeprowadzenia przegldu i czynno[ci obsBugowych po zimowym przechowywaniu opryskiwacza. czynno[ci przygotowawcze sprawdz, czy opryskiwacz posiada aktualne [wiadectwo kontroli stanu technicznego ubierz odzie| ochron usuD materiaBy smary i inne materiaBy konserwujce spu[ pByn niezamarzajcy z pompy i zbiornika, wkrci korki spustowe do pompy zamontuj podzespoBy wymontowane na czas zimowego przechowywania dokr poluzowane przed zim spr|yny zaworu sterujcego i zaworw przeciwkroplowych sprawdz stan wszystkich opasek, poBczeD zespoBw opryskiwacza i osBon zabezpieczajcych zamontuj manometr, wkBady filtracyjne i rozpylacze sprawdz ci[nienie w powietrzniku pompy i w ogumieniu uzupeBnij, a w razie konieczno[ci wymieD olej w pompie smarowanej olejem zacignij hamulec rczny i poBcz opryskiwacz z cignikiem zabezpiecz zaczep i waBek przegubowo-teleskopowy oryginalnymi sworzniami z zawleczkami przyBcz przewd zasilajcy i sprawdz instalacj elektryczn zamknij zawr spustowy i napeBnij zbiornik wod do 2/3 pojemno[ci sprawdz szczelno[ wszystkich poBczeD uruchom silnik cignika i napd pompy przy wyBczonym wentylatorze sprawdz czysto[ filtrw i w razie potrzeby oczy[ wkBady filtrujce wBcz pomp i sprawdz poprawno[ dziaBania zaworw regulacyjnych i odcinajcych sprawdz efekt mieszania cieczy w zbiorniku i poprawno[ dziaBania manometru sprawdz dziaBanie zaworw przeciwkroplowych wBczajc i wyBczajc zawr gBwny przy wBczonych rozpylaczach sprawdz ich dro|no[ i kt rozpylania cieczy wBcz napd wentylatora sprawdz czy wirnik obraca si bez wibracji Zabezpieczenia zaczepu i waBka przegubowo-teleskopowego Czy masz aktualne badanie oryginalnymi sworzniami i zawleczkami opryskiwacza? 12 3.3. Zestaw do kalibracji Wprawdzie kalibracja nie wymaga skomplikowanych i kosztownych przyrzdw, to kilka prostych narzdzi uBatwi ustalanie odpowiednich parametrw roboczych opryskiwacza. zaopatrz si w: zestawy rozpylaczy do zamontowania na opryskiwaczu specjaln szczoteczk do oczyszczania rozpylaczy z osadw i szczypce do ich demontowania ta[m miernicz (25 m), paliki lub tyczki do wyznaczenia odcinka pomiarowego w celu okre[lenia prdko[ci roboczej stoper lub zegarek z sekundnikiem notatnik, tabel wydatkw rozpylaczy kalkulator i oBwek do sporzdzania notatek w|e gumowe, naczynie miarowe o pojemno[ci nie mniejszej ni| 1 litr i wiadro, ktre posBu| do weryfikacji wydatku rozpylaczy 13 4. Parametry robocze opryskiwaczy sadowniczych 4.1. Dawka cieczy Dawki cieczy podczas opryskiwania ro[lin nie mog by zbyt niskie, gdy| nie gwarantuj dostatecznie rwnomiernego rozkBadu [.o.r. w drzewie, co mo|e skutkowa obni|on skuteczno[ci zabiegu. Jest oczywiste, |e podczas wykonywania zabiegw wysokimi dawkami chroniona ro[lina jest niemal caBkowicie pokryta ciecz u|ytkow. Je[li jednak ilo[ wypryskiwanej cieczy jest wy|sza, ni| zdolno[ ro[lin do zatrzymywania kropel, nastpuje jej ociekanie, co wi|e si ze stratami i zanieczyszczeniem [rodowiska. Jednocze[nie zmniejsza si ilo[ naniesionego pestycydu przez co zwykle maleje skuteczno[ zabiegu. Oznacza to, |e dawka cieczy powinna by zawsze dostosowana do sadu, w ktrym planowany jest zabieg opryskiwania. Jednocze[nie zakres dawek cieczy u|ytkowej w ochronie sadw jest do[ szeroki, gdy| musi uwzgldnia specyficzne warunki wykonania okre[lonego zabiegu, szczeglnie za[ wielko[ drzew i rodzaj opryskiwacza (Tabela 2). Dawka cieczy odpowiednia Dawka cieczy nadmierna  ociekanie Tabela 2. Zalecane dawki cieczy (l/ha) w zale|no[ci od opryskiwacza, rozstawy rzdw i wielko[ci drzew Drzewa owocowe Opryskiwacz Wielko[ drzew Rozstawa (szer. x wys.) 6,0 4,0 x 3,5 600 800 - - - 4,55,0 3,5 x 3,0 500 750 300 500 - - 4,0 2,8 x 2,0 300 500 250 300 250 300 250 300* 3,03,5 2,1 x 1,5 200 300 150 200 150 200 150 200* Uwagi: (*) - odzyskiwanie 30% cieczy u|ytkowej 14 Do wyznaczenia najbardziej odpowiedniej ilo[ci cieczy dla konkretnego sadu warto skorzysta z powszechnie stosowanej w wielu krajach Europy i w Ameryce formuBy TRV (Tree Row Volume). Pozwala ona w oparciu o proste pomiary: wysoko[ i szeroko[ drzew oraz rozstaw rzdw obliczy w sadzie przybli|on dawk wody przypadajc na hektar opryskiwanego sadu. Dawk cieczy wyznaczon w oparciu o formuB TRV mo|na zredukowa nawet o 20-25%, je[li zabiegi bd wykonywane przy u|yciu opryskiwaczy wyposa|onych w wentylatory osiowe z deflektorami i promieniowe z kierowanym strumieniem powietrza. Za tak mo|liwo[ci przemawia wiksza precyzja emisji cieczy, ktra jest kierowana gBwnie na opryskiwane drzewa, zamiast ponad i pod ich korony. W tabeli 2 przedstawiono przykBadowe dawki cieczy wyznaczone w oparciu o wymienione powy|ej zasady. 15 4.2. Rozpylacze 4.2.1. Typy i rodzaje W ochronie upraw sadowniczych stosuje si rozpylacze ci[nieniowe. W[rd nich dominuj rozpylacze wirowe, ktre wytwarzaj strumieD drobnych kropel w formie pustego sto|ka i kcie rozpylania 80o. Dla tej samej ilo[ci cieczy uzyskuj one wiksze pokrycie ni| krople grube. Podczas wietrznej pogody (powy|ej 2,0 m/s) drobne krople s Batwo znoszone i nie zapewniaj rwnomiernego rozBo|enia kropel cieczy w chronionych ro[linach. Maleje wwczas szansa na skuteczny zabieg, a znoszone krople stwarzaj zagro|enie dla ssiadujcych upraw i [rodowiska. Znacznie wiksze krople wytwarzaj rozpylacze e|ektorowe. Dziki specjalnej budowie wykorzystuj Rozpylacz wirowy tradycyjny efekt Venturiego, w ktrym strumieD cieczy zasysa zewntrzne powietrze w stosunku zbli|onym do 1:1. W specjalnej komorze nastpuje spadek ci[nienia cieczy, co niemal caBkowicie eliminuje drobne krople. W wyniku mieszania cieczy i powietrza nastpuje napowietrzenie kropel przed ich formowaniem w dyszy wylotowej. Dziki temu ich [rednia wielko[ jest nawet ponad dwukrotnie wiksza ni| dla tradycyjnych rozpylaczy wirowych o tym samym wydatku cieczy. W[rd znanych rozwizaD rozpylaczy in|ektorowych s tzw. wersje  dBugie i  krtkie . Pierwsze z nich charakteryzuj si mniejszym spadkiem ci[nienia w rozpylaczu, poniewa| maj one krtsz komor wewntrzn, ni| wersje  dBugie . Dziki temu maj Rozpylacz wirowy e|ektorowy mniejsze wymiary zewntrzne i s zazwyczaj taDsze. Obok coraz cz[ciej stosowanych w naszych sadach rozpylaczy e|ektorowych pBaskostrumieniowych o kcie rozpylania 80-90o spotyka si ich wersje e|ektorowe wirowe wytwarzajce strumieD kropel w ksztaBcie pustego sto|ka. Wielko[ kropel wytwarzanych przez te rozpylacze mie[ci si pomidzy tradycyjnymi rozpylaczami wirowymi i e|ektorowymi pBaskostrumieniowymi. Wysokie ci[nienia robocze, rzdu 5-20 bar, wymagaj od rozpylaczy du|ej odporno[ci na zu|ycie. Zatem wszystkie elementy skBadowe rozpylacza odpowiedzialne za jego wydatek, tzn. dysza, wkBadka wirowa i/lub wkBadka e|ektorowa, powinny by wykonane z materiaBu ceramicznego, dziki jego du|ej odporno[ci na zu|ycie erozyjne. Rozpylacz pBaskostrumieniowy e|ektorowy 16 4.2.2. Zasady wyboru rozpylacza Wybr typu, spo[rd trzech najbardziej popularnych rozpylaczy: wirowych tradycyjnych, wirowych in|ektorowych i pBaskostrumieniowych in|ektorowych oraz jego wielko[ci i ci[nienia roboczego powinien uwzgldnia warunki atmosferyczne podczas zabiegu, a szczeglnie za[ prdko[ wiatru. Podczas sprzyjajcych warunkw atmosferycznych, gdy prdko[ wiatru nie przekracza 2,0 m/s, nale|y u|ywa rozpylaczy wirowych tradycyjnych. Dziki wytwarzaniu drobnych kropel zapewniaj one wysokie pokrycie organw ro[lin, co sprzyja uzyskaniu zadawalajcej skuteczno[ci biologicznej ochrony. Szansa na skuteczny zabieg, dla tych rozpylaczy maleje wraz ze wzrostem prdko[ci wiatru. Podczas wietrznej pogody drobne krople s Batwo znoszone i nie zapewniaj rwnomiernej dystrybucji cieczy u|ytkowej. W takich warunkach doskonale sprawdzaj si rozpylacze e|ektorowe wytwarzajce grube krople, ktre Batwiej pokonuj przeciwnie skierowany wiatr. Dziki temu lepiej penetruj koron drzewa i Batwiej docieraj do wierzchoBkw drzew, podczas gdy drobne krople emitowane przez tradycyjne rozpylacze wirowe ju| tam nie docieraj. Podczas skrajnie niekorzystnego wiatru (powy|ej 2,0 m/s) lepiej u|y rozpylaczy pBaskostrumieniowych e|ektorowych. W warunkach po[rednich lepiej sprawdz si rozpylacze pBaskostrumieniowe wirowe, ktre wytwarzaj krople o po[redniej wielko[ci. Tabela 3. Prdko[ wiatru  rodzaj rozpylacza Prdko[ wiatru Rodzaj rozpylacza Wielo[ kropel [m/s] Wirowy tradycyjny drobne 0 - 1,5 Wirowy e|ektorowy grube 1,5 - 2,5 PBaskostrumieniowy e|ektorowy bardzo grube 2,0 - 3,0 4.2.3. Wybr ci[nienia cieczy Powszechnie wiadomo, |e w rozpylaczach hydraulicznych [rednica kropel ro[nie wraz ze spadkiem ci[nienia cieczy i odwrotnie maleje ze wzrostem ci[nienia. Mo|na wic bez zmiany wydatku cieczy zwikszy wielko[ kropel, stosujc rozpylacz o wikszym wydatku pracujcy przy niskim ci[nieniu. Mo|na rwnie| dokona zabiegu odwrotnego, czyli przy u|yciu rozpylacza o mniejszym wydatku - ale pracujcym przy wysokim ci[nieniu - znaczco zmniejszy wielko[ kropel. Wa|ne jednak, aby nie przekracza najbardziej odpowiedniego zakresu ci[nieD, gdy| rozpylacze sadownicze pracuj najefektywniej w zakresie 5-15 bar (0,5-1,5 MPa). Ci[nienie poni|ej 5 bar (0,5 MPa) nie zapewnia odpowiedniej jako[ci rozpylania. Z kolei przekraczanie 15 bar (1,5 MPa) jest nieuzasadnione z praktycznego punktu widzenia, gdy| wysokie ci[nienie nie poprawia znaczco jako[ci rozpylenia, a niepotrzebnie nara|a elementy ukBadu cieczowego na awarie przyczyniajc si do przyspieszonego zu|ycia pompy i rozpylaczy. 17 TABELE WYDATKW ROZPYLACZY Wydatek cieczy [l/min] przy ci[nieniu [bar]: ALBUZ ATR 80 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 BiaBy 0,27 0,29 0,32 0,34 0,36 0,38 0,39 0,41 0,43 0,44 0,46 0,47 0,48 0,50 0,51 0,52 Lila 0,36 0,39 0,42 0,45 0,48 0,50 0,52 0,55 0,57 0,59 0,61 0,63 0,64 0,66 0,68 0,70 Brzowy 0,48 0,52 0,56 0,60 0,64 0,67 0,70 0,73 0,76 0,79 0,81 0,84 0,86 0,89 0,91 0,93 {Bty 0,73 0,80 0,86 0,92 0,97 1,03 1,07 1,12 1,17 1,21 1,25 1,29 1,33 1,37 1,40 1,44 PomaraDczowy 0,99 1,08 1,17 1,24 1,32 1,39 1,45 1,51 1,57 1,63 1,69 1,74 1,79 1,84 1,89 1,94 Czerwony 1,38 1,51 1,62 1,73 1,83 1,92 2,01 2,09 2,17 2,25 2,33 2,40 2,47 2,54 2,60 2,67 Szary 1,50 1,63 1,76 1,87 1,98 2,08 2,17 2,26 2,35 2,43 2,51 2,59 2,67 2,74 2,81 2,88 Zielony 1,78 1,94 2,09 2,22 2,35 2,47 2,58 2,69 2,79 2,89 2,99 3,08 3,17 3,25 3,34 3,42 Czarny 2,00 2,18 2,35 2,50 2,64 2,78 2,90 3,03 3,14 3,26 3,36 3,47 3,57 3,67 3,76 3,85 Niebieski 2,45 2,67 2,87 3,06 3,24 3,40 3,56 3,71 3,85 3,99 4,12 4,25 4,37 4,49 4,61 4,72 Wydatek cieczy [l/min] przy ci[nieniu [bar]: ALBUZ TVI 80 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 TVI 80-0050 - - 0,31 0,33 0,35 0,37 0,38 0,40 0,42 0,43 0,45 0,46 0,48 0,49 0,50 0,52 TVI 80-0075 0,39 0,42 0,46 0,49 0,52 0,55 0,57 0,60 0,62 0,65 0,67 0,69 0,71 0,73 0,75 0,77 TVI 80-01 0,52 0,57 0,61 0,65 0,69 0,73 0,77 0,80 0,83 0,86 0,89 0,92 0,95 0,98 1,01 1,03 TVI 80-015 0,77 0,85 0,92 0,98 1,04 1,10 1,15 1,20 1,25 1,30 1,34 1,39 1,43 1,47 1,51 1,55 TVI 80-02 1,03 1,13 1,22 1,31 1,39 1,46 1,53 1,60 1,67 1,73 1,79 1,85 1,90 1,96 2,01 2,07 TVI 80-025 1,29 1,41 1,53 1,63 1,73 1,83 1,91 2,00 2,08 2,16 2,24 2,31 2,38 2,45 2,52 2,58 TVI 80-03 1,55 1,70 1,83 1,96 2,08 2,19 2,30 2,40 2,50 2,59 2,68 2,77 2,86 2,94 3,02 3,10 TVI 80-04 2,07 2,26 2,44 2,61 2,77 2,92 3,06 3,20 3,33 3,46 3,58 3,70 3,81 3,92 4,03 4,13 Wydatek cieczy [l/min] przy ci[nieniu [bar]: LECHLER TR 80, ITR 80, ID 90 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 TR 80-005 0,25 0,28 0,30 0,32 0,34 0,36 0,38 0,39 0,41 0,42 0,44 0,45 0,47 0,48 0,49 0,51 TR 80-0067 0,35 0,38 0,41 0,44 0,47 0,49 0,52 0,54 0,56 0,58 0,60 0,62 0,64 0,66 0,68 0,70 TR 80-01, ITR 80-01 0,51 0,55 0,60 0,64 0,68 0,72 0,75 0,78 0,82 0,85 0,88 0,91 0,93 0,96 0,99 1,01 ID 90-01 TR 80-015, ITR 80-015 0,76 0,83 0,90 0,96 1,02 1,07 1,13 1,18 1,22 1,27 1,31 1,36 1,40 1,44 1,48 1,52 ID 90-015 TR 80-02, ITR 80-02 1,03 1,13 1,22 1,30 1,38 1,45 1,53 1,60 1,67 1,73 1,79 1,85 1,90 1,96 2,01 2,07 ID 90-02 ID 90-025 1,28 1,40 1,52 1,62 1,71 1,81 1,90 1,98 2,06 2,14 2,21 2,29 2,36 2,43 2,49 2,56 TR 80-03 1,53 1,68 1,81 1,94 2,06 2,17 2,28 2,38 2,48 2,57 2,66 2,75 2,83 2,91 2,99 3,07 ID 90-03 TR 80-04 2,04 2,23 2,41 2,58 2,74 2,88 3,03 3,16 3,29 3,41 3,53 3,65 3,76 3,87 3,98 4,08 ID 90-04 TR 80-05 2,55 2,79 3,01 3,22 3,42 3,60 3,77 3,94 4,10 4,26 4,41 4,55 4,69 4,74 4,96 5,09 ID 90-05 ID 90-06 3,05 3,34 3,61 3,86 4,09 4,32 4,52 4,72 4,91 5,10 5,28 5,45 5,62 5,79 5,94 6,09 Wydatek cieczy [l/min] przy ci[nieniu [bar]: ConeJet TX 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 TX800050VK 0,25 0,27 0,28 0,30 0,32 0,33 0,35 0,36 0,37 0,38 0,40 0,41 0,42 0,43 0,44 0,45 TXA800067VK 0,33 0,36 0,39 0,41 0,43 0,45 0,47 0,49 0,51 0,53 0,55 0,56 0,58 0,59 0,61 0,62 TX8001VK 0,50 0,54 0,58 0,62 0,65 0,68 0,71 0,74 0,77 0,79 0,82 0,84 0,87 0,89 0,91 0,93 TX800015VK 0,75 0,82 0,89 0,94 1,00 1,05 1,10 1,15 1,19 1,23 1,28 1,32 1,35 1,39 1,43 1,46 TX8002VK 1,01 1,10 1,18 1,26 1,33 1,40 1,47 1,53 1,59 1,65 1,70 1,75 1,81 1,86 1,90 1,95 TX8003VK 1,53 1,67 1,80 1,93 2,04 2,15 2,25 2,35 2,45 2,54 2,63 2,72 2,80 2,88 2,96 3,03 TX8004VK 2,03 2,23 2,40 2,57 2,72 2,87 3,01 3,14 3,27 3,39 3,51 3,62 3,73 3,84 3,94 4,04 Wydatek cieczy [l/min] przy ci[nieniu [bar]: ConeJet 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 AITX AITX8001VK 0,45 0,55 0,59 0,63 0,66 0,70 0,73 0,76 0,79 0,82 0,84 0,87 0,90 0,92 0,94 0,97 AITX80015VK 0,75 0,82 0,89 0,95 1,01 1,06 1,11 1,16 1,21 1,25 1,30 1,34 1,38 1,42 1,46 1,49 AITX8002VK 1,03 1,13 1,22 1,30 1,38 1,46 1,53 1,60 1,67 1,73 1,79 1,85 1,91 1,96 2,02 2,07 AITX80025VK 1,25 1,37 1,48 1,58 1,67 1,77 1,85 1,93 2,01 2,09 2,16 2,23 2,30 2,37 2,43 2,49 AITX8003VK 1,50 1,65 1,78 1,91 2,02 2,14 2,24 2,34 2,44 2,54 2,63 2,72 2,80 2,88 2,96 3,04 AITX8004VK 2,00 2,20 2,38 2,54 2,70 2,85 2,99 3,13 3,26 3,38 3,50 3,62 3,74 3,85 3,95 4,06 4. 3. StrumieD powietrza i prdko[ robocza 4.3.1. Prdko[ robocza W ochronie sadw najbardziej odpowiednie s prdko[ci opryskiwania w zakresie 4,0-7,0 km/godz. Podczas sprzyjajcych warunkw atmosferycznych mo|na korzysta z grnego zakresu prdko[ci (6,07,0 km/godz), a podczas wiatru powy|ej 2,0 m/s zabiegi powinno si wykonywa przy ni|szych prdko[ciach roboczych (4,0-5,0 km/godz). Nale|y rwnie| uwzgldni gsto[ drzew jak i prdko[ wiatru. Przy ni|szych prdko[ciach nale|y przeprowadza ochron gstych drzew w fazie peBnego ulistnienia ni| tych samych drzew podczas kwitnienia. Wczesn wiosn i w okresie kwitnienia mo|na w sadach karBowych wykonywa zabiegi przy prdko[ciach sigajcych do 8,0 km/godz. Podczas wietrznej pogody nale|y zredukowa prdko[ robocz, gdy| wiatr rozprasza strumieD powietrza wytwarzany przez wentylator i utrudnia rwnomierne naniesienie cieczy w koronie drzewa. Jednocze[nie trzeba pamita, |e zbyt niska prdko[ robocza, dla opryskiwacza wyposa|onego w wentylator o du|ej wydajno[ci, pogarsza warunki nanoszenia kropel i powoduje straty cieczy, ktra "przedmuchiwana" przez koron drzewa zanieczyszcza gleb i powietrze. Prdko[ robocza podczas opryskiwania zadw nie mo|e by wy|sza ni| 8,0 km/godz. 4.3.2. Wydajno[ powietrza, a prdko[ robocza StrumieD powietrza wytwarzany przez wentylator decyduje o wielko[ci i rwnomierno[ci naniesienia cieczy, a tak|e o stratach [.o.r. W zwizku tym od parametrw strumienia powietrza zale|y nie tylko biologiczny i ekonomiczny efekt ochrony, ale rwnie| ilo[ [rodkw ochrony kierowana do [rodowiska. Z powodu du|ej zmienno[ci w wielko[ci i gsto[ci drzew jak i braku prostych w u|yciu przyrzdw pomiarowych nie udaBo si dotd opracowa wzorw i formuB sBu|cych do kalibracji strumienia powietrza w opryskiwaczach sadowniczych. Poni|ej przedstawiono podstawowe zasady, bdce wynikiem badaD naukowych i obserwacji, przydatne podczas regulacji wydajno[ci i kierunku strumienia powietrza w ochronie sadw. StrumieD powietrza wytwarzany przez wentylator traci swoj prdko[ wraz ze wzrostem odlegBo[ci od szczeliny wylotowej, gdy| ulega rozproszeniu w otaczajcym powietrzu. Dynamika spadku tej prdko[ci zale|y od wydajno[ci wentylatora. Wolniej maleje prdko[ powietrza wytwarzanego przez wentylator o du|ej wydajno[ci, poniewa| ulega on w mniejszym stopniu rozproszeniu w otoczeniu ni| ten o niskiej wydajno[ci. Aby uzyska odpowiedni penetracj drzewa przez ciecz u|ytkow, powietrze w koronie powinno by  wypchnite powietrzem wytwarzanym przez wentylator. Pewnym podobieDstwem jest napeBnianie szklanek wod przy u|yciu w|a. Zbyt szybkie przemieszczanie w|a sprawia, |e szklanki nie zostan napeBnione, a zbyt wolne skutkuje ich przelaniem. Oznacza to, |e wydajno[ wentylatora powinna by proporcjonalna do prdko[ci roboczej, jak rwnie| i wielko[ci drzew, gdy| u|ycie w powy|szym przykBadzie wikszych pojemnikw bdzie wymagaBo wolniejszej prdko[ci przemieszczania koDcwki w|a. Zbyt sBaby strumieD powietrza wytwarzany przez wentylator o niskiej wydajno[ci jest bardziej podatny na oddziaBywanie wiatru. Dysponuje tak|e mniejsz zdolno[ci do penetracji korony Wydajno[ wentylatora  zbyt wysoka Wydajno[ wentylator  optymalna Wydajno[ wentylatora  zbyt niska 20 drzewa i Batwiej odchyla si ku tyBowi podczas ruchu opryskiwacza. Wystpuje wwczas nadmierne odchylenie strumienia powietrza w pBaszczyznie poziomej, ktre ogranicza zasig i penetracj korony przez krople cieczy, a w pionowej skutkuje niedostatecznym naniesieniem cieczy na wierzchoBkach drzew. Podobne zjawisko obserwuje si podczas zbyt wysokiej prdko[ci roboczej. Z kolei zbyt silny strumieD powietrza, cho z reguBy korzystnie wpBywa na rwnomierno[ naniesienia, to jest tak|e zrdBem strat [.o.r. Niekiedy stwarza te| niekorzystne warunki do osiadania kropel. Zbyt wysoka prdko[ powietrza wywoBuje uBo|enie li[ci rwnolegle do strumienia powietrza. Zmniejsza si wwczas ich powierzchnia zdolna do wychwytywania kropel cieczy. Odnosi si to zwBaszcza do zabiegw w sadach intensywnych o niedu|ych i luznych koronach drzew i tym samym o niewielkiej zdolno[ci do zatrzymywania ( odfiltrowywania ) kropel cieczy. Mo|na zatem z du|ym przekonaniem stwierdzi, |e wBa[ciwie dobrana wydajno[ wentylatora to wynik kompromisu. Powinna on by na tyle wysoka, aby zapewni rwnomierne naniesienie, ale rwnie| na tyle niska, aby straty cieczy wywoBane jej  przedmuchiwaniem byBy mo|liwie jak najmniejsze. Prdko[ robocza: a) zbyt wysoka b) zbyt niska 21 Zmiana wydajno[ci wentylatora Regulacja wydajno[ci wentylatora - przeBo|enie przekBadni wentylatora - kt Bopat wirnika Regulacj wydajno[ci wentylatora przeprowadza si poprzez zmian przeBo|enia przekBadni lub zmian kta natarcia Bopatek wirnika, a w ostateczno[ci poprzez zmian obrotw silnika. Dla tego ostatniego sposobu zakres regulacji jest niewielki, a zmniejszanie obrotw wi|e si z jednoczesn redukcj wydajno[ci pompy opryskiwacza. Zwiksza si wwczas pulsacja ci[nienia, a w starszych maszynach wyposa|onych w mniej wydajne pompy mo|e nastpi pogorszenie efektu mieszania. 4.3.3. Kierunek strumienia powietrza StrumieD powietrza wytwarzany przez wentylator opryskiwacza sadowniczego powinien by skierowany lekko ku grze (10-15o) i jednocze[nie ku tyBowi (15-20o). Dziki temu mo|na poprawi rwnomierno[ dystrybucji cieczy pomidzy grn i doln powierzchni li[ci w stosunku do poziomo skierowanego strumienia powietrza. Z kolei odchylenie powietrza ku tyBowi zwiksza wydBu|a drog kropel cieczy w koronie drzewa i zwiksza tzw. efekt filtracyjny korony drzewa, czyli zdolno[ korony do zatrzymywania kropel cieczy. Mo|liwo[ci regulacji kierunku powietrza w wikszo[ci opryskiwaczy sadowniczych s niewielkie. Jedynie wentylatory promieniowe z tzw. kierowanym systemem emisji powietrza pozwalaj na wielokierunkow i niemal dowoln regulacj rurowych wylotw powietrza. W wentylatorach osiowych brak jest dostpnych rozwizaD umo|liwiajcych zmian kierunku strumienia powietrza w pBaszczyznie pionowej. Mo|na jedynie przy pomocy deflektorw ograniczy strumieD powietrza do wielko[ci korony drzewa tak, aby unikn strat cieczy kierowanej ponad i pod koronami drzew. Nieco Batwiej jest regulowa kierunek strumienia powietrza w pBaszczyznie poziomej, cho oferta opryskiwaczy pozwalajcych na tak regulacj jest niewielka. StrumieD powietrza powinien by dostosowany do korony drzewa 22 5. Procedura kalibracji 5.1. Ustal dawk cieczy Informacja o dawce cieczy wody jest zazwyczaj zamieszczona w etykiecie [.o.r. Je[li nie ma specjalnych zaleceD z tego zakresu to: zmierz wysoko[, szeroko[ drzew, rozstaw rzdw w sadzie i zapisz wynik w tabeli w oparciu o tabel 2 lub formuB TRV (rozdz. 4.1) wyznacz dawk cieczy zapisz wynik w tabeli Wysoko[ drzew (m) x Szeroko[ drzew (m) Dawka cieczy (l/ha) = x 330 Rozstawa rzdw (m) PrzykBad % Zwalczanie parcha jabBoni, faza peBnego ulistnienia % Drzewa (wys. x szer.)  2,5 x 1,7 m % Rozstawa rzdw 4,0 m 2,5 (m) x 1,7 (m) 350 (l/ha) = x 330 4,0 (m) Sad Rozpylacz Cignik Drzewa Wydatek Prdko[ Ci[nienie rozpylacza - m m m l/ha szt. - - n/min sek. km/godz l/min bar Data: 20.09.2012r. 1A 2,5 1,7 4,0 350 23 Typ Bieg Liczba Obroty Kwatera Dawka cieczy Czas jazdy 100 m Rozstawa Szeroko[ Wysoko[ 5.2. Ustal liczb rozpylaczy skompletuj zestaw kalibracyjny ta[ma miernicza i paliki, notatnik i kalkulator zegarek z sekundnikiem, pojemnik miarowy zaB| odzie| ochronn kombinezon, buty gumowe rkawice, osBona twarzy napeBnij opryskiwacz czyst wod do poBowy pojemno[ci zbiornika przejedz do kwatery sadu, w ktrej bdzie wykonany zabieg ochrony ustal ci[nienie cieczy z zakresu zalecanego przez producenta rozpylaczy i uruchom opryskiwacz. wyBcz rozpylacze kierujce ciecz ponad i pod korony drzew zapisz w tabeli liczb wBczonych rozpylaczy PrzykBad % liczba rozpylaczy  12 szt. Sad Rozpylacz Cignik Drzewa Wydatek Prdko[ Ci[nienie rozpylacza - m m m l/ha szt. - - n/min sek. km/godz l/min bar Data: 20.09.2012r. 1A 2,5 1,7 4,0 350 12 24 Typ Bieg Liczba Obroty Kwatera Dawka cieczy Czas jazdy 100 m Rozstawa Szeroko[ Wysoko[ 5.3. Wybierz typ rozpylacza, ustal wydajno[ wentylatora Wykonaj symulowany zabieg opryskiwania przy u|yciu czystej wody: dobierz typ rozpylacza do warunkw wykonania zabiegu zastosuj rozpylacze e|ektorowe, gdy prdko[ wiatru przekracza 1,5 - 2,0 m/s zapisz w tabeli typ rozpylaczy uruchom opryskiwacz i ustaw takie przeBo|enie przekBadni wirnika wentylatora (lub kta natarcia Bopatek wirnika), aby strumieD cieczy i powietrza sigaB wierzchoBkowych partii drzewa i nieznacznie przedmuchiwaB opryskiwane rzdy drzew wykonaj zabieg testowy z prdko[ci 4,0-7,0 km/godz, przy 2/3 obrotw nominalnych WOM w przypadku, gdy wydajno[ wentylatora jest nadmierna, to w pierwszej kolejno[ci zwiksz prdko[ robocz pamitajc, aby maksymalna prdko[ robocza nie przekraczaBa 7,0 km/godz. gdy pomimo zwikszenia prdko[ci roboczej nadal bdzie wystpowaBo nadmierne przedmuchiwanie korony drzewa, to zmniejsz przeBo|enie przekBadni (lub kta natarcia Bopat) w ostateczno[ci zredukuj obroty silnika sprawdzajc, czy efekt mieszania w zbiorniku opryskiwacza jest zadawalajcy zapisz w tabeli bieg i obroty silnika PrzykBad % ze wzgldu na wietrzn pogod (2,0-2,5 m/s) wybierz rozpylacz e|ektorowy (E{) % bieg cignika III % Obroty silnika 1600 obr/min Sad Rozpylacz Cignik Drzewa Wydatek Prdko[ Ci[nienie rozpylacza - m m m l/ha szt. - - n/min sek. km/godz l/min bar Data: 20.09.2012r. 1A 2,5 1,7 4,0 350 12 E{ III 1600 (*)  rozpylacz e|ektorowy 25 Typ Bieg Liczba Obroty Kwatera Dawka cieczy Czas jazdy 100 m Rozstawa Szeroko[ Wysoko[ 5.4. Oblicz prdko[ robocz Wykonaj symulowany przejazd opryskiwaczem w sadzie ze zbiornikiem wypeBnionym do poBowy i okre[l prdko[ robocz w tym celu: wyznacz w sadzie odcinek testowy o dBugo[ci 100 m zmierz czas przejazdu odcinak testowego, a wynik zanotuj w tabeli odczytaj i zapisz prdko[ z tabeli lub oblicz wedBug podanego poni|ej wzoru 100 (m) Prdko[ (km/h) = x 3,6 Czas przejazdu (sek) Czas 40 45 48 50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 70 72 74 76 78 80 85 90 95 100 (s/100 m) Prdko[ 9,0 8,0 7,5 7,2 6,9 6,7 6,4 6,2 6,0 5,8 5,6 5,5 5,3 5,1 5,0 4,9 4,7 4,5 4,4 4,2 4.0 3.8 3.6 (km/h) Zalecany zakres prdko[ci ! ! PrzykBad % Czas przejazdu odcinka testowego 62 sek. % Prdko[ 5,8 km/godz. 100 (m) 5,8 (km/h) = x 3,6 62 (sek) Sad Rozpylacz Cignik Drzewa Wydatek Prdko[ Ci[nienie rozpylacza - m m m l/ha szt. - - n/min sek. km/godz l/min bar Data: 20.09.2012r. 1A 2,5 1,7 4,0 350 12 E{* III 1600 62 5,8 26 Typ Bieg Liczba Obroty Kwatera Dawka cieczy Czas jazdy 100 m Rozstawa Szeroko[ Wysoko[ 5.5. Oblicz wydatek rozpylaczy w oparciu o dane zapisane uprzednio w tabeli oblicz wydatek cieczy z rozpylaczy: Dawka (l/ha) x Rozstawa rzdw (m) x Prdko[ (km/h) Wydatek rozpylacza (l/min) = Liczba rozpylaczy x 600 PrzykBad % wydatek rozpylacza wynosi 1,13 l/min 350 (l/ha) x 4,0 (m) x 5,8 (km/h) 1,13 (l/min) = 12 x 600 Sad Rozpylacz Cignik Drzewa Wydatek Prdko[ Ci[nienie rozpylacza - m m m l/ha szt. - - n/min sek. km/godz l/min bar Data: 20.09.2012r. 1A 2,5 1,7 4,0 350 12 E{* III 1600 62 5,8 1,13 27 Typ Bieg Liczba Obroty Kwatera Dawka cieczy Czas jazdy 100 m Rozstawa Szeroko[ Wysoko[ 5.6. Okre[l ci[nienie cieczy dobierz z tabeli wydatkw wielko[ i ci[nienie odpowiadajce wydatkowi rozpylacza gdy nie jest to mo|liwe, metod kolejnych prb znajdz ci[nienie przy ktrym uzyskasz obliczony wydatek PrzykBad % z tabeli wydatkw wybrano rozpylacz ID 02 % ci[nienie robocze 6,0 bar Sad Rozpylacz Cignik Drzewa Wydatek Prdko[ Ci[nienie rozpylacza - m m m l/ha szt. - - n/min sek. km/godz l/min bar Data: 20.09.2012r. 1A 2,5 1,7 4,0 350 12 ID 02 III 1600 62 5,8 1,13 6,0 28 Typ Bieg Liczba Obroty Kwatera Dawka cieczy Czas jazdy 100 m Rozstawa Szeroko[ Wysoko[ 5.7. Praktyczna weryfikacja wynikw uruchom opryskiwacz, a nastpnie ustaw przy pomocy zaworu sterujcego i manometru ci[nienie ustalone w pkt. 5.6 procedury zmierz wydatek 3-4 wybranych rozpylaczy oddzielnie dla prawej i lewej sekcji opryskowej zbierajc ciecz przez 1 minut do wyskalowanych naczyD porwnaj objto[ci zebranej cieczy z wydatkiem obliczonym w punkcie 5.6. w przypadku niezgodno[ci skoryguj ci[nienie i powtrz pomiar PrzykBad % rozpylacz ID 02 % wymagany wydatek 1,13 l/min % ci[nienie nominalne (wg producenta) - 6,0 bar % Wydatki rzeczywiste 1,0-1,04 l/min % Ci[nienie skorygowane 7,0 bar % Wydatek po korekcie 1,14 l/min Sad Rozpylacz Cignik Drzewa Wydatek Prdko[ Ci[nienie rozpylacza - m m m l/ha szt. - - n/min sek. km/godz l/min bar Data: 20.09.2012r. 1A 2,5 1,7 4,0 350 12 ID 02 III 1600 62 5,8 1,13 6,0/7,0 29 Typ Bieg Liczba Obroty Kwatera Dawka cieczy Czas jazdy 100 m Rozstawa Szeroko[ Wysoko[ 5.8. Oblicz ilo[ [.o.r. Z etykiet [.o.r. odczytaj i zapisz dawk [.o.r. w kg/ha lub l/ha Oblicz ze wzoru ilo[ [.o.r. niezbdn do przygotowania cieczy u|ytkowej przy wykorzystaniu peBnej objto[ci zbiornika opryskiwacza: Podany poni|ej wzr mo|na rwnie| wykorzysta do obliczenia ilo[ci pestycydu, gdy do dokoDczenia zabiegu wystarczy tylko cz[ciowe napeBnienie zbiornika. Dawka [.o.r. (kg/ha) x Pojemno[ zbiornika (l) Ilo[ [.o.r. (kg lub l/zbiornik) = Dawka cieczy (l/ha) 1,2 (kg/ha) x 1000 (l) 3,42 (kg/zbiornik) = 350 (1/ha) PrzykBad % zalecana dawka 0,9 kg/ha % niezbdna objto[ 1000 l % dawka cieczy 350 l/ha 30 SKRCONA PROCEDURA KALIBRACJI OPRYSKIWACZA SADOWNICZEGO Lp. Procedura kalibracji PrzykBad - jabBonie, rozstawa 4,0 (m) Okre[l lub oblicz odpowiedni dawk cieczy w zale|no[ci od: - drzewa (wys. x szer.)  2,5 x 1,7 (m) - wielko[ci drzew (szeroko[, wysoko[) - wiatr 2,02,5 (m/s) (*) 1 - rozstawy rzdw Wysoko[ drzew (m) x Szeroko[ drzew (m) 2,5 (m) x 1,7 (m) Dawka cieczy(l/ha) = x 330 x 330 = 350 (l/ha) Rozstawa rzdw (m) 4,0 (m) Wyznacz liczb rozpylaczy 2 12 (szt.) (wyBcz te rozpylacze, ktre kieruj ciecz pod lub nad korony drzew) Zmierz czas przejazdu odcinka testowego (100 m) 3 62 (sek) Oblicz prdko[ ze wzoru lub odczytaj z tabeli 3,6 x 100 (m) 3,6 x 100 (m) Prdko[ (km/godz) = = 5,8 (km/godz) Czas przejazdu (odcinka 100 m) 62 (sek) 4 Czas Uwaga: 40 45 48 50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 70 72 74 76 78 80 85 90 95 100 (s/100m) Zielone pole  Prdko[ zalecany zakres 9,0 8,0 7,5 7,2 6,9 6,7 6,4 6,2 6,0 5,8 5,6 5,5 5,3 5,1 5,0 4,9 4,7 4,5 4,4 4,2 4,0 3,8 3,6 (km/h) prdko[ci Oblicz wydatek rozpylacza wedBug wzoru Dawka(l/ha) x Rozstawa rzdw(m) x Prdko[(km/h) 350 (l/ha)x4,0 (m)x5,8(km/godz) 5 = 1,13 Wydatek (l/min) = Liczba rozpylaczy x 600 12 (szt) x 600 (l/min) - Znajdz ci[nienie odpowiadajce obliczonemu wydatkowi rozpylacza: rozpylacz e|ektorowy ITR 02 (Lechler) (*) - ci[nienie 6,0 bar 6 z tabeli wydatkw rozpylaczy, lub metod kolejnych przybli|eD Sprawdz rzeczywisty wydatek rozpylacza dla conajmniej 3 rozpylaczy - manometr do wymiany 7 z ka|dej sekcji opryskowej - ci[nienie po korekcie wynosi 7,2 (bar) (*)  w zwizku ze zwikszon prdko[ci wiatru (2,02,5 m/s), zmniejsz prdko[ robocz i zastosuj rozpylacze in|ektorowe Dawka cieczy (l/ha) w zale|no[ci od opryskiwacza, rozstawy rzdw i wielko[ci drzew Sad Opryskiwacz Wielko[ drzew Rozstawa (szer. x wys.) 6,0 4,0 x 3,5 600 800 - - - 4,55,0 3,5 x 3,0 500 750 300 500 - - 4,0 2,8 x 2,0 300 500 250 300 250 300 250 300* 3,03,5 2,1 x 1,5 200 300 150 200 150 200 150 200* Uwagi: (*) - odzyskiwanie 30% cieczy u|ytkowej 7. Tabele kalibracji - opryskiwacz sadowniczy Sad Rozpylacz Cignik Drzewa Wydatek Prdko[ Ci[nienie rozpylacza - m m m l/ha szt. - - n/min sek. km/godz l/min bar Data: & & & & & & & .. Data: & & & & & & & .. Data: & & & & & & & .. Data: & & & & & & & .. Data: & & & & & & & .. Data: & & & & & & & .. Data: & & & & & & & .. 32 Typ Bieg Liczba Obroty Kwatera Dawka cieczy Czas jazdy 100 m Rozstawa Szeroko[ Wysoko[

Wyszukiwarka