�� PREZES
URZDU OCHRONY
KONKURENCJI I KONSUMENT�W
DELEGATURA W KRAKOWIE
RKR-61-5/06/WJ-5/06 Krak�w, dnia 3 kwietnia 2006 r.
DECYZJA Nr RKR - 11/2006
Na podstawie art. 23e ust. 1 i 2 w zwizku z art. 23a ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r.
o ochronie konkurencji i konsument�w (t. j.: Dz. U. z 2005r. Nr 244, poz. 2080)
oraz stosownie do art. 28 ust. 6 tej ustawy i � 6 rozporzdzenia Prezesa Rady Ministr�w
z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie okre[lenia wBa[ciwo[ci miejscowej i rzeczowej
delegatur Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsument�w (Dz. U. Nr 18, poz. 172,
z p�zn. zm.), po przeprowadzeniu z urzdu - postpowania w sprawie praktyk
naruszajcych zbiorowe interesy konsument�w,
w imieniu Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsument�w,
uznaje si za naruszajc zbiorowe interesy konsument�w praktyk stosowan
przez Agencj Nieruchomo[ci Neodom J. Ptak Sp. j. z siedzib w Krakowie
przy ul. Rakowickiej 2, polegajc na naruszeniu obowizku udzielania konsumentom
rzetelnej, prawdziwej i peBnej informacji oraz nieuczciwej i wprowadzajcej w bBd reklamie,
poprzez umieszczanie w reklamach prasowych wyBcznie cen netto, sprzedawanych
przez Sp�Bk lokali mieszkalnych
oraz stwierdza si zaniechanie jej stosowania z dniem 8 marca 2006 r.
UZASADNIENIE
W dniu 15 lutego 2006 r. Urzd Ochrony Konkurencji i Konsument�w Delegatura
w Krakowie (zwany dalej organem antymonopolowym ) wszczB - z urzdu - postpowanie
w sprawie stosowania przez Agencj Nieruchomo[ci Neodom J. Ptak Sp. j. w Krakowie
(zwan dalej Agencj ) praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsument�w,
polegajcych na podawaniu w reklamach prasowych wyBcznie cen netto sprzedawanych
przez Sp�Bk lokali mieszkalnych, co mo|e stanowi naruszenie art. 23a powoBanej
w sentencji ustawy o ochronie konkurencji i konsument�w (zwanej dalej ustaw
o ochronie(& ) ), poprzez naruszenie obowizku udzielania konsumentom rzetelnej,
prawdziwej i peBnej informacji oraz nieuczciw i wprowadzajc w bBd reklam
tych towar�w.
Powodem wszczcia postpowania w przedmiotowej sprawie byBo uzyskanie
przez organ antymonopolowy wiedzy, |e Agencja podaje w reklamie prasowej
zamieszczonej w regionalnym dodatku krakowskim Nieruchomo[ci do Gazety
Wyborczej z dnia 25 stycznia 2006 r. - wyBcznie ceny netto sprzedawanych przez siebie
lokali mieszkalnych.
Odpowiadajc na zarzuty postawione w zawiadomieniu o wszczciu postpowania,
w kolejnych pismach przesBanych przez Agencj do Delegatury Urzdu w Krakowie w dniach
6 i 8 marca 2006 r. potwierdziBa ona fakt stosowania reklam o tre[ci zakwestionowanej
przez organ antymonopolowy. W celu uzupeBnienia materiaBu dowodowego gromadzonego
w aktach niniejszej sprawy - wykonujc wezwanie organu antymonopolowego - Agencja
przesBaBa przykBadowe reklamy prasowe, kt�re zawieraBy informacje wyBcznie o cenach netto
lokali mieszkalnych oferowanych do sprzeda|y.
Jednocze[nie Agencja wyja[niBa, |e reklamy w postaci zamieszczonej w regionalnym
dodatku krakowskim Nieruchomo[ci do Gazety Wyborczej z dnia 25 stycznia 2006 r.
publikowane byBy w tym dodatku r�wnie| w okresie od 27 stycznia do 3 marca 2006 r.
Przy czym dwie ostanie reklamy, tj. z dnia 24 lutego i 3 marca 2006 r. - jak wynika
z o[wiadczenia zastpcy dyrektora oddziaBu krakowskiego Agora S. A. ukazaBy si
na Bamach Gazety Wyborczej na skutek bBdu tego Wydawnictwa. W tre[ci
ww. o[wiadczenia Agora S. A. informuje bowiem, |e Agencja ju| w dniu 20 lutego 2006 r.
dopeBniBa wszelkich procedur koniecznych do dokonania - w odpowiednim terminie
- zmiany kwestionowanej reklamy, poprzez umieszczenie w niej ceny brutto oferowanych
do sprzeda|y lokali mieszkalnych.
Ponadto Agencja wyja[niBa, |e poza wy|ej okre[lonymi reklamami oraz zamieszczon
w MaBopolskim Kurierze Nieruchomo[ci z dnia 13 lutego 2006 r. nie rozpowszechniaBa
reklam, zawierajcych informacje wyBcznie o cenach netto w innych gazetach
lub te| za po[rednictwem ulotek, folder�w albo w jakikolwiek inny postaci.
W pozostaBych reklamach, stosowanych przez Agencj podawane byBy ceny brutto
- uwzgldniajce wszelkie podatki i opBaty, w tym r�wnie| podatek VAT.
Nawizujc do powy|szego Agencja wyja[niBa dodatkowo, i| - po otrzymaniu
zawiadomienia o wszczciu postpowania w sprawie praktyk naruszajcych zbiorowe
interesy konsument�w - publikacje zamieszczone zar�wno w regionalnym dodatku
krakowskim Nieruchomo[ci do Gazety Wyborczej , jak i MaBopolskim Kurierze
Nieruchomo[ci zostaBy natychmiast wstrzymane, do czasu zmiany ich zawarto[ci.
Tre[ reklam obecnie rozpowszechnianych w obrocie konsumenckim przygotowywana jest
z uwzgldnieniem wszystkich cz[ci skBadowych ceny, w tym podatku VAT, a publikowane
reklamy informuj o cenie brutto oferowanych do sprzeda|y mieszkaD. Potwierdzaj to
r�wnie| - zaBczone do odpowiedzi Agencji z dnia 8 marca br. - kopie reklam,
zamieszczonych w MaBopolskim Kurierze Nieruchomo[ci z dnia 27 lutego 2006 r.
oraz w regionalnym dodatku krakowskim Nieruchomo[ci do Gazety Wyborczej
z dnia 8 marca 2006 r.
Niezale|nie od powy|szego Agencja podjBa zobowizanie, i| publikowane przez ni
w przyszBo[ci reklamy zawsze uwzgldnia bd przepisy obowizujcego prawa
konsumenckiego.
Majc powy|sze ustalenia na uwadze organ antymonopolowy zwa|yB, co nastpuje:
Tre[ art. 1 ust. 1 ustawy o ochronie (...) ogranicza zastosowanie jej przepis�w
wyBcznie do ochrony interes�w przedsibiorc�w i konsument�w, podejmowanej w interesie
publicznym. Oznacza to, |e warunkiem koniecznym do uruchomienia procedur
i zastosowania instrument�w okre[lonych w tej ustawie jest zaistnienie takiego stanu
faktycznego, w kt�rym dziaBania przedsibiorc�w - naruszajc jej przepisy stanowi
2
potencjalne zagro|enie interesu publicznego. Niniejsze postpowanie dotyczy zawarto[ci
reklam, rozpowszechnianych przez Agencj wobec nieograniczonego krgu adresat�w,
tj. wszystkich zainteresowanych ich tre[ci potencjalnych nabywc�w mieszkaD,
kt�rym - na gruncie art. 4 ust. 11 ustawy o ochronie (& ) - przysBuguje status konsumenta.
W tym stanie rzeczy przyj nale|y, i| do oceny stanu faktycznego niniejszej sprawy
zastosowanie maj przepisy ustawy o ochronie (& ), a dotyczce jej postpowanie
prowadzone byBo w interesie publicznym.
Stosownie do tre[ci art. 23a ust. 1 ustawy o ochronie (& ) przez praktyk naruszajc
zbiorowe interesy konsument�w rozumie si godzce w nie bezprawne dziaBanie
przedsibiorcy . Aby mo|liwe byBo zatem stwierdzenie stosowania praktyk naruszajcych
zbiorowe interesy konsument�w, niezbdne jest Bcznego speBnienie dw�ch przesBanek:
1. dziaBania przedsibiorcy winny mie bezprawny charakter, tzn. narusza obowizujce
przepisy prawa, a jednocze[nie
2. dziaBania te musz narusza zbiorowe interesy konsument�w.
Zakresem dziaBalno[ci Agencji objte jest przede wszystkim [wiadczenie usBug
po[rednictwa w obrocie nieruchomo[ciami, polegajcych na po[redniczeniu w sprzeda|y,
kupnie oraz wynajmie mieszkaD, dom�w lub dziaBek. Poniewa| odbiorcami tego rodzaju
towar�w i usBug s w znacznej cz[ci konsumenci, na Agencji ci| podobnie jak na innych
przedsibiorcach, kt�rych kontrahentami s konsumenci szczeg�lne obowizki zwizane
z udzielaniem im prawdziwej, rzetelnej i peBnej informacji dotyczcej oferowanych towar�w.
Nie dysponujc odpowiedni i kompletn wiedz, konsumenci nie mog bowiem
podejmowa [wiadomych i w peBni suwerennych decyzji w sprawie nabycia oferowanych
towar�w lub usBug. Wspomniane obowizki informacyjne w odniesieniu do cen
nieruchomo[ci oferowanych przez przedsibiorc�w w tym po[rednik�w w obrocie
nieruchomo[ciami nie zostaBy wprost wyartykuBowane w obowizujcych przepisach,
tak jak ma to miejsce w przypadku sprzeda|y rzeczy ruchomych (por.: art. 2 ust. 1 ustawy
z dnia 27 lipca 2002 r. o szczeg�lnych warunkach sprzeda|y konsumenckiej oraz o zmianie
Kodeksu cywilnego - Dz. U. Nr 141, poz. 1176, z p�zn. zm.). Obowizki te mo|na jednak
wyinterpretowa z tre[ci art. 23 ust. 2 ustawy o ochronie (& ) oraz przepis�w regulujcych
zasady informowania o cenach w obrocie konsumenckim. W tym miejscu
nale|y zasygnalizowa, i| obejmuj one r�wnie| reklam.
Odnoszc si do 1 z przesBanek art. 23a ust. 1 ustawy o ochronie (& ), tj. bezprawno[ci
dziaBaD przedsibiorcy, stwierdzi nale|y co nastpuje:
Podstawowe znaczenie dla oceny niniejszej sprawy ma zdefiniowane pojcia ceny,
kt�re zostaBo dokonane w tre[ci art. 3 ust. 1 pkt 1) ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach
(Dz. U. Nr 97, poz. 1050 z p�zn. zm.). W [wietle tego przepisu: cen jest warto[ wyra|ona
w jednostkach pieni|nych, kt�r kupujcy jest obowizany zapBaci przedsibiorcy za towar
lub usBug; w cenie uwzgldnia si podatek od towar�w i usBug oraz podatek akcyzowy,
je|eli na podstawie odrbnych przepis�w sprzeda| towaru (usBugi) podlega obci|eniu
podatkiem od towar�w i usBug oraz podatkiem akcyzowym . Z kolei przepis art. 12 ust. 2
tej ustawy nakBada na sprzedawc�w i usBugodawc�w obowizek podawania cen towar�w
i usBug w spos�b prosty i nie budzcy wtpliwo[ci co do ich wysoko[ci. Powy|sze obowizki
stosownie do tre[ci art. 12 ust. 3 ustawy o cenach - zostaBy doprecyzowane w przepisach
rozporzdzenia Ministra Finans�w z dnia 10 czerwca 2002 r. w sprawie szczeg�Bowych zasad
uwidaczniania cen towar�w i usBug oraz sposobu oznaczania cen towar�w przeznaczonych
3
do sprzeda|y (Dz. U. Nr 99, poz. 894, z p�zn. zm.). I tak � 3 ust. 1 tego rozporzdzenia
zobowizuje sprzedawc do opatrywania towar�w oferowanych kupujcym w miejscu
sprzeda|y wywieszkami zawierajcymi informacje wskazujce ich ceny oraz jednostki miar,
do kt�rych odnosz si uwidocznione ceny, a � 10 ust. 2 rozporzdzenia wprowadza nakaz
okre[lania cen w taki spos�b, aby zawieraBy one wszystkie elementy skBadowe ceny.
Ponadto stosownie do tre[ci � 7 ust. 1 i 2 tego rozporzdzenia - sprzedawca, kt�ry reklamuje
towar lub usBug wraz z cen sprzeda|y w czasopi[mie, gazecie, prospekcie, katalogu,
na plakacie, afiszu lub ekranie telewizyjnym, a tak|e w handlu elektronicznym
albo na specjalnie zorganizowanych pokazach, prezentacjach, jak r�wnie| w inny spos�b,
powinien tak|e uwidoczni cen jednostkow tego towaru lub usBugi oraz dat lub termin
obowizywania podanej ceny .
Z analizy powy|szych przepis�w wynika do[ jasno, |e cena podawana wprost
lub w jakikolwiek spos�b uwidaczniana przez sprzedawc bez wzgldu na to, czy jest to
cena umieszczona w miejscu sprzeda|y, czy te| w reklamie - powinna by cen ostateczn
brutto, tj. zawierajc m.in. podatek od towar�w i usBug, kt�ry jest jednym z element�w
skBadowych ceny. Nie wywizywanie si z tego obowizku, a tym bardziej stosowanie
w obrocie konsumenckim wyBcznie cen netto, tj. udzielanie informacji mogcych
wprowadzi konsument�w w bBd, stanowi naruszenie obowizujcych przepis�w,
w tym r�wnie| sygnalizowanego ju| art. 23a ust. 2 ustawy o ochronie (...). Przepis ten
za praktyk naruszajc zbiorowe interesy konsument�w uznaje m.in. naruszanie obowizku
udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i peBnej informacji oraz nieuczciw
lub wprowadzajc w bBd reklam . Przy czym, obowizek przedsibiorc�w do rzetelnego
informowania konsument�w obejmuje wszystkie etapy sprzeda|y, poczwszy od przekazu
reklamowego skierowanego do potencjalnych nabywc�w, a| do momentu zawarcia
przez indywidualnego konsumenta umowy, kt�rej przedmiotem jest nabycie towaru
lub usBugi.
Szczeg�ln wag przywizuje ustawodawca do nale|ytego informowania konsument�w
ju| w pocztkowej fazie procesu sprzeda|y. Stosowana przez przedsibiorc�w reklama
mo|e bowiem wpByn na decyzje konsument�w co do nabycia towaru u danego
przedsibiorcy i nie dokonywania zakupu u innego (innych). Majc to na uwadze,
ustawodawca podjB dziaBania chronice konsument�w przed nieuczciw reklam.
Ochrona ta polega w szczeg�lno[ci na zakazaniu przedsibiorcom reklamy stanowicej czyn
nieuczciwej konkurencji - w rozumieniu art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r.
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503, z p�zn. zm.),
w tym okre[lonej w pkt 2 tego przepisu: reklamy wprowadzajcej klienta w bBd
i mogcej przez to wpByn na jego decyzj co do nabycia towaru lub usBugi .
Stosownie do tre[ci art. 16 ust. 2 tej ustawy przy ocenie reklamy wprowadzajcej w bBd
nale|y uwzgldni wszystkie jej elementy, zwBaszcza dotyczce ilo[ci, jako[ci, skBadnik�w,
sposobu wykonania, przydatno[ci, mo|liwo[ci zastosowania, naprawy lub konserwacji
reklamowanych towar�w lub usBug, a tak|e zachowania si klienta . Wprawdzie przepis ten
nie wymienia expressis verbis ceny, jako elementu reklamy - nale|y jednak mie na uwadze,
i| poprzez u|ycie sBowa zwBaszcza stanowi on klauzul generaln, kt�ra pozwala
na uznanie ceny lub informacji o sposobie jej obliczenia za element reklamy.
Wy|ej zaprezentowane stanowisko znajduje tak|e potwierdzenie na gruncie
europejskiego prawa wsp�lnotowego, kt�re wprowadza w tym zakresie ja[niejsze,
bardziej kompletne i jednoznaczne rozwizania prawne. Ich powoBanie w tym miejscu
- przy caBej [wiadomo[ci charakteru prawnego dyrektyw, czyli akt�w normatywnych
4
skierowanych do paDstw czBonkowskich, niewi|cych podmioty prywatne (przedsibiorc�w
lub konsument�w) - wzmacnia i uzupeBnia dokonywan analiz dziaBaD Agencji.
Zgodnie bowiem z art. 2 lit. a) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 98/6/WE
z dnia 16 lutego 1998 r. w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produkt�w
oferowanych konsumentom (Dz. U. L 1998/03/18) - cena sprzeda|y oznacza cen koDcow
za jednostk produktu, lub dan ilo[ produktu, wBcznie z podatkiem VAT
i wszystkimi pozostaBymi podatkami . Natomiast zgodnie z art. 4 ust. 1 zd. 1 tej dyrektywny
cena sprzeda|y i cena jednostkowa musz by jednoznaczne, Batwo dostrzegalne
i czytelne .
W odniesieniu do problematyki reklamy posiBkowa si mo|na z kolei rozwizaniami
przyjtymi w dyrektywie Rady Nr 84/450/EWG z dnia 10 wrze[nia 1984 r. w sprawie
zbli|enia przepis�w ustawowych, wykonawczych i administracyjnych PaDstw CzBonkowskich
dotyczcych reklamy wprowadzajcej w bBd (Dz. U. L 1984/09/19). Tak bowiem,
zgodnie z tre[ci art. 2 pkt 2 tej dyrektywy - reklam wprowadzajca w bBd jest
ka|da reklama, kt�ra w jakikolwiek spos�b, w tym przez swoj form, wprowadza
lub mo|e wprowadzi w bBd osoby, do kt�rych jest skierowana lub dociera, i kt�ra,
z powodu swojej zwodniczej natury, mo|e wpByn na ich postpowanie gospodarcze
lub kt�ra, z tych powod�w, szkodzi lub mo|e szkodzi konkurentowi . Stosownie do tre[ci
art. 3 lit. b) dyrektywy przy okre[laniu, czy reklama jest wprowadzajca w bBd
nale|y wzi pod uwag wszystkie jej cechy, w szczeg�lno[ci zawarte w niej informacje,
dotyczce m.in. ceny lub sposobu obliczenia ceny i warunk�w dostawy towar�w
lub [wiadczenia usBug .
Reasumujc powy|sze ustalenia nale|y uzna, i| zamieszczanie przez Agencj
w reklamach prasowych wyBcznie cen netto oferowanych mieszkaD - a wic bez informacji
o nale|nym podatku od towar�w i usBug (VAT), kt�ry jest r�wnie| elementem cenotw�rczym
jest bezprawne, co jest szczeg�lnie widoczne przy zastosowaniu pro wsp�lnotowej
wykBadni przepis�w ustawy o cenach i rozporzdzenia do niej oraz ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji.
Z analizowanego punktu widzenia pewne znaczenie, wyBcznie jednak poznawcze
- wskazujce kierunek zmian wsp�lnotowego prawa konsumenckiego maj przepisy
nie implementowanej dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 2005/29/WE
z dnia 11 maja 2005 r. dotyczce nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych
przez przedsibiorstwa wobec konsument�w na rynku wewntrznym oraz zmieniajca
dyrektyw Rady 84/450/EWG, dyrektywy 97/7/WE, 98/27/WE i 2002/65/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady oraz rozporzdzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego
i Rady (Dz. U. L 2005/06/11). I tak w art. 6 dyrektywy Nr 2005/29/WE za praktyk
handlow wprowadzajc w bBd uznawane jest dziaBanie przedsibiorcy, je|eli zawiera
faBszywe informacje i w zwizku z tym jest niezgodne z prawd lub w jakikolwiek spos�b,
w tym poprzez wszystkie okoliczno[ci jego prezentacji, wprowadza lub mo|e wprowadzi
w bBd przecitnego konsumenta, nawet je|eli informacje te w odniesieniu do jednego
lub wikszej liczby wymienionych ni|ej element�w s zgodne z rzeczywisto[ci,
i kt�ra w ka|dym przypadku powoduje lub mo|e spowodowa podjcie przez konsumenta
decyzji dotyczcej transakcji, kt�rej inaczej by nie podjB . Elementami, o kt�rych tu mowa
s, m.in. wymienione w art. 6 ust. 1 lit. d) cena, spos�b obliczenia ceny lub istnienie
szczeg�lnej korzy[ci cenowej . Z kolei przepis art. 7 ust. 4 lit. c) tej dyrektywy - za informacje
istotne do dokonania zakupu uznaje m.in. cen wraz z podatkami (& ) lub spos�b, w jaki cena
5
jest obliczana, jak r�wnie| (& ) wszelkie dodatkowe opBaty za transport, dostaw lub usBugi
pocztowe lub (& ) informacj o mo|liwo[ci powstania takich dodatkowych koszt�w .
Odnoszc si do 2 z przesBanek art. 23a ust. 1 ustawy o ochronie (& ), tj. naruszenia
zbiorowych interes�w konsument�w, wywie[ nale|y co nastpuje:
Ustawa o ochronie (...) nie definiuje pojcia zbiorowego interesu konsument�w,
stwierdzajc jedynie w tre[ci art. 23a ust. 1 zd. 2, |e nie jest nim suma indywidualnych
interes�w konsument�w. W [wietle - powoBanego na pocztku uzasadnienia prawnego
niniejszej decyzji - art. 1 ust. 1 ustawy o ochronie (...) nale|y przyj, |e ze zbiorowymi
interesami konsument�w mamy do czynienia w�wczas, gdy dziaBania przedsibiorcy
s powszechne i mog dotkn ka|dego potencjalnego klienta przedsibiorcy
czyli konsumenta. Stanowisko to potwierdzone zostaBo r�wnie| w orzecznictwie
Sdu Najwy|szego, kt�ry w uzasadnieniu wyroku z dnia 12 wrze[nia 2003 r. (sygn. akt:
I CKN 504/01) stwierdziB, i|: nie jest zasadne uznawanie, |e postpowanie
z tytuBu naruszenia ustawy antymonopolowej mo|na wszczyna tylko wtedy, gdy zagro|one s
interesy wielu odbiorc�w, a nie jest to mo|liwe w sytuacji, gdy pokrzywdzonym jest
tylko jeden konsument. Wydawane orzeczenie ma bowiem wymiar znacznie szerszy,
peBni tak|e funkcj prewencyjn, sBu|y bowiem ochronie tak|e nieograniczonej liczby
potencjalnych konsument�w .
Oceniane w niniejszej decyzji dziaBania Agencji odnosz si do wszystkich
jej aktualnych i potencjalnych klient�w, a zatem dotycz zbiorowych interes�w
konsument�w.
PrzykBadowe wyliczenie zakazanych przez ustawodawc praktyk naruszajcych
zbiorowe interesy konsument�w zostaBo zawarte w tre[ci art. 23a ust. 2 ustawy
o ochronie (& ). Do katalogu tego ustawodawca zaliczyB w szczeg�lno[ci naruszenie
obowizku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i peBnej informacji
oraz nieuczciw lub wprowadzajc w bBd reklam.
Prawo do rzetelnej, prawdziwej i peBnej informacji jest jednym z fundamentalnych praw
ka|dego konsumenta, a brak takiej informacji uniemo|liwia mu swobod oceny i wyboru
najlepszej oferty, ograniczajc tym samym wolno[ jego decyzji rynkowych. Profesjonalista
a takim jest bez wtpienia Agencja ma obowizek poinformowa konsumenta,
bdcego z zasady sBabsz stron stosunku prawnego, o istotnych elementach
przyszBej umowy. Powinno si to odbywa w spos�b prawdziwy, rzeczowy
i na tyle wyczerpujcy, na ile jest to mo|liwe w istniejcych warunkach.
Przy czym obowizek takiego informowania obejmuje wszystkie etapy stosunku prawnego,
od faza przedkontraktowej, poprzez stadium realizacji umowy, czy wreszcie r�wnie| proces
dochodzenia roszczeD z tytuBy niewykonania lub nienale|ytego wykonania umowy.
Jest to fundamentaln cech prawa um�w i wypBywa z obowizku lojalnego kontraktowania
(por.: E. Atowska w: Prawo um�w konsumenckich , Warszawa 2002, str. 215 i nast.).
Oceniajc rozpowszechnianie przez Agencj reklam prasowych z uwidocznionymi
wyBcznie cenami netto, nale|y mie na uwadze rol, jak odgrywa odbi�r informacji
w tym dotyczcych cen towar�w - zawartych w reklamie przez jej odbiorc�w,
w szczeg�lno[ci za[ konsument�w. W [wietle orzecznictwa Sdu Apelacyjnego
w Warszawie (tak: wyrok z dnia 2 grudnia 2005 r., sygn. akt: VIACa 600/05)
przecitny konsument nie musi zna przepis�w. W uzasadnieniu tego wyroku Sd ten uznaB
tak|e, |e w sytuacji og�lnej niskiej [wiadomo[ci prawnej spoBeczeDstwa ,
6
przecitny konsument niekoniecznie wie jakie prawa mu przysBuguj i potrafi z nich
korzysta. A wic w konsekwencji, nale|aBoby przyj, i| przecitny konsument, przecitnie
poinformowany i przecitnie uwa|ny nie musi posiada wiedzy z zakresu prawa podatkowego
oraz znajomo[ci wszystkich obowizujcych stawek podatku od towar�w i usBug (VAT).
Tak scharakteryzowany konsument, bdzie z pewno[ci odbieraB informacje wBcznie
o cenach netto, zawarte w analizowanej reklamie, jako prawdziwe. Podstaw
do wyobra|enia, |e podawane przez Agencj ceny zawieraj wszystkie skBadniki cenotw�rcze
mo|e stanowi wiedza na temat cen, jak dysponuje przecitny konsument.
Nabywajc towary i usBugi lub zapoznajc si z ich reklam przecitny konsument
jest przyzwyczajony do tego, |e wszystkie ceny stosowane przez przedsibiorc�w podawane
s bez dodatkowych zastrze|eD, czy s to ceny netto, czy brutto oraz, |e zawieraj one
wszystkie skBadniki wpBywajce na ich wysoko[. Wskutek tego uwaga konsumenta
mo|e koncentrowa si na podstawowym przekazie reklamowym, tj. na cenie 1m2
oferowanych mieszkaD, ich powierzchni i lokalizacji. A w konsekwencji konsument
mo|e por�wnywa ceny mieszkaD oferowanych przez r�|nych przedsibiorc�w,
nie zdajc sobie sprawy, |e ceny umieszczone w reklamach Agencji nie zawieraj podatku
od towar�w i usBug, podczas gdy ceny pozostaBych po[rednik�w w obrocie
nieruchomo[ciami, deweloper�w lub sp�Bdzielni mieszkaniowych uwzgldniaj VAT,
i przez to a mo|e nawet wyBcznie z tego powodu - s wy|sze. Reasumujc
nale|y podkre[li, |e dokonywana przez konsumenta - na podstawie informacji zawartych
w tre[ci analizowanej reklamy Agencji - bie|ca jej ocena mogBa wywoBa u niego mylne
wyobra|enie na temat wysoko[ci cen oferowanych mieszkaD.
Majc powy|sze na uwadze organ antymonopolowy uznaB, |e zostaBy speBnione
wszystkie przesBanki niezbdne do zakwalifikowania dziaBaD Agencji jako praktyki
naruszajcej zbiorowe interesy konsument�w, okre[lonej w art. 23a ustawy
o ochronie (...).
Stosownie do tre[ci przepisu art. 23e ust. 1 i 2 ustawy o ochronie (...) w przypadku
(& ) gdy przedsibiorca zaprzestaB stosowania praktyki, o kt�rej mowa w art. 23a (& )
Prezes Urzdu wydaje decyzj o uznaniu praktyki za naruszajc zbiorowe interesy
konsument�w i stwierdzajc zaniechanie jej stosowania .
Majc na uwadze:
- powy|sze ustalenia, zgodnie z kt�rymi Agencja naruszyBa zbiorowe interesy konsument�w
oraz
- fakt, i| niezwBocznie po otrzymaniu zawiadomienia o wszczciu postpowania
w przedmiotowej sprawie wstrzymaBa publikacje zawierajce wyBcznie ceny netto
oferowanych lokali mieszkalnych, a nastpnie w dniach 27 lutego br. (w MaBopolskim
Kurierze Nieruchomo[ci) i 8 marca br. (w regionalnym dodatku krakowskim
Nieruchomo[ci do Gazety Wyborczej ) opublikowaBa te same reklamy z informacj
o cenach brutto,
nale|y przyj, |e Agencja zaprzestaBa stosowania zarzucanej praktyki. Ostatecznie
zaniechanie to miaBo miejsce w dacie 8 marca 2006 r., skoro od tego dnia tre[ wszystkich
dotychczas rozpowszechnianych reklam uwzgldniaBa ju| podatek od towar�w i usBug
- informujc o cenie brutto oferowanych do sprzeda|y mieszkaD. Przyjmujc ten dzieD,
jako dat zaniechania stosowania zarzucanej praktyki, organ antymonopolowy miaB
na wzgldnie przede wszystkim skutek w postacie funkcjonowania w obrocie prawnym,
7
a tym samym w [wiadomo[ci konsument�w nowej tre[ci reklamy kt�ra zawiera ju| cen
brutto 1m2 lokalu mieszkalnego. Poniewa| Agencja zgodnie z obowizkiem wynikajcym
z tre[ci art. 23e ust. 3 ustawy o ochronie (...) - udowodniBa okoliczno[ zaprzestania praktyki
naruszajcej zbiorowe interesy konsument�w, przedstawiajc kopie aktualnie stosownych
reklam, organ antymonopolowy orzekB jak w sentencji.
Stosownie do tre[ci art. 78 ust. 1 ustawy o ochronie (...), w zwizku z art. 47928
� 2 k.p.c. od niniejszej decyzji przysBuguje stronie odwoBanie do Sdu Okrgowego
w Warszawie Sdu Ochrony Konkurencji i Konsument�w, w terminie dwutygodniowym
od dnia jej dorczenia, za po[rednictwem Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji
i Konsument�w - Delegatura w Krakowie, 31-011 Krak�w, pl. SzczepaDski 5.
Z upowa|nienia Prezesa
Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsument�w
p.o. Dyrektora Delegatury w Krakowie
Leszek Piekarz
Otrzymuje:
1. Agencja Nieruchomo[ci Neodom J. Ptak Sp. j., ul. Rakowicka 2, 31 511 Krak�w,
2. a/a Delegatury w Krakowie.
8