plik


ÿþBiaBka i kwasy nukleinowe Notatki te z pewno[ci zawieraj bBdy i braki, wic je|eli kto[ takowe zauwa|y prosiBbym by nie zachowywaB tego dla siebie, tylko daB mi zna na maila ffijalkowski@gmail.com, postaram si je jak najszybciej poprawi/ uzupeBni. Slajdy dostpne pod adresem http://www.biol.uw.edu.pl/zbm/wyklad/ hasBo: mimoza WykBad 10 OddziaBywania biaBko-DNA: Istnieje podziaB, cho jest on nieostry: 1. Nieswoiste  biaBk-dowolny DNA np. histony, enzymy restrykcyjne 2. Swoiste  biaBko-specyficzna sekwencja DNA, same oddziaBywania s identyczne jak w nieswoistym, jednak wystpuje w kilku ró|nych fragmentach DNA. np. receptor lac. Rozpoznaje on 20 nt sekwencj za specyficzno[ci 2x1013, a fragmenty niespecyficzne 2x106. Jest jeden rozpoznawany przez niego fragment w genomie E. Coli, czyli z 2x106 nt rozpoznaje 2x10. Z tego wynika, i| istnieje 2x105 sekwencji o dBugo[ci 20 nt z którymi mo|e si wiza niespecyficznie (jak rozumiem zakBadamy brak nachodzenia). Wiem zatem, |e ka|dy taki receptor wykazuje 107 wiksze powinowactwo do 1 z 105 sekwencji. Zwizanie przez niego allolaktozy powoduje, |e specyficzne powinowactwo ro[nie z 107 wikszego do 1010 wikszego, a wic je[li porówna si to prawdopodobieDstwo z ilo[ci sekwencji to jest to z 102 na 105. Zmiana ta jest na tyle du|a by operon dziaBaB zero- jedynkowo. [jak kto[ mo|e to lepiej wyja[ni to prosz  mi to si wydaje mocno mtne] Domeny rozpoznajce DNA s maBe (do 100aa) i opieraj si na oddziaBywaniach elektrostatycznych i wodorowych, a nie jak biaBka na hydrofobowych. DNA wystpuje w trzech strukturach II rzdowych. - A, B i Z. B-DNA to struktura  zwykBa , majca du|y i maBy rowek, które zwykle s rozpoznawane przez biaBka (najcz[ciej du|y). Zasadniczo w du|ej bruzdzie widzimy powierzchni zasad azotowych i to wBa[nie grupy na ich krawdziach bd rozpoznawane (czasem wystpuje te| Pro interkalujca w czsteczk DNA). Wystpuj tam grupy akceptujce (N, O) i akceptowane (H, CH ) w wizaniach wodorowych. 3 W du|ym rowku dla ka|dej pary zasad mo|na znalez specyficzny  kod ukBadów donor-akceptor, co jest niemo|liwe w maBym rowku, gdzie w zwizku z tym do specyficznego rozpoznania trzeba u|y wikszej liczby zasad. Z perspektywy biaBka do rowka wnikaj reszty aa. Istnieje tu pewna specyficzno[ (np. Arg z G), ale bez jednoznacznego kodu (np. Asp, Asn, Glu, Gln z A) Dokowanie biaBek opiera si na: " Zmianie jego konformacji dziki niespecyficznym oddziaBywaniom (zwykle P) " specyficznemu rozpoznaniu sekwencji " Deformacji DNA przez biaBko (nieproporcjonalnie czsto w ukBadach dziaBajcych przez maBy rowek) Metody badania oddziaBywania DNA-biaBko: " Footprinting ’! rozpoznawanie sekwencji 1. Mamy próbk z DNA i z DNA, gdzie dodali[my kompleksujce z nim biaBko 2. Degradujemy DNA 3. Puszczamy na |elu i analizujemy co byBo osBonite " Gel-shift ’! spowolnienie migracji w |elu DNA zwizanego z biaBkiem " Wizanie ze zBo|em ’! robimy na kolumnach 1. Wi|emy biaBko, puszczamy DNA i patrzymy co si zwizaBo 2. Wi|emy konkretn sekwencj DNA i puszczamy biaBka Struktury rozpoznajce DNA ’! wikszo[ wykorzystuje fakt, |e pasuj do siebie rozmiarem du|y rowek i ±-helis np. Helix-turn-helix, palce cynkowe czy zamek leucynowy Istnieje oficjalny podziaB biaBek wi|cych DNA (nale|y uwa|a, bo u Prokariota wystpuje pseudopalec cynkowy) Grupa I = biaBka z motywem HTH. Jest on zbudowany z helisy rozpoznajcej (dziaBajcej specyficznie przez reszty aa z rowkiem) i helisy o charakterze przytrzymujcym (uBo|onej pod ktem i oddziaBujcej niespecyficznie z BaDcuchem). Do tej grupy nale| min. receptor Cro i ». U prokariota motyw HTH czsto wystpuje ponownie w odlegBo[ci 10 obrotów DNA i rozpoznaje sekwencje palindromowe. np. CAP, receptor operonu tryptofanowego, Cro i ». Operon tryptofanowy polega zasadniczo na tym, |e uBo|enie wBa[nie dwóch motywów HTH (a co za tym idzie powinowactwo do operatora) jest zale|ne od obecno[ci Trp. Podobny ruch struktury motywów wystpuje w bakteryjnych biaBkach inicjacji replikacji. Nale|y pamita, |e czsto nie jest to jedyny motyw rozpoznajcy DNA w danym biaBku i czsto towarzysz mu inne helikalne struktury np. w endonukleazie Fdk1 Motyw ten wystpuje oczywi[cie równie| u Eukariota (czsto w monomerach) np. homodomena w czynniku transkrypcyjnym Mat±, albo POU w Oct-1. Grupa II = wi|ca koordynacyjnie Zn 2+ .Ta grupa jest du|a i najlepiej poznan z niej struktur s palce cynkowe, ale s te| inne np. w biaBku p53 Palce cynkowe to ukBad ±-helis z 2 wst|kami ²-harmonijki. UkBad ten standardowo wi|e koordynacyjnie cyn 2 Cys i 2 His, ale bywaj inne proporcje aa. Czsto ukBad palców jest taki, |e jest ich du|o i uBo|eniem  [ledz kolejno du|y rowek wi|c si w nim. Wi|e si ±- helisa w pozycjach 1-3 i 6. p53, jest zBo|on struktur z ±-helis z 9 wst|kowym fragmentem ²-harmonijki i ptl wi|c. Elementy z ka|dego fragmentu bior udziaB w oddziaBywaniu i robi to zarówno przez du|y, jak i maBy rowek. Grupa III  biaBka z suwakiem z 2 ±-helis. Dzielimy je na 2 podgrupy: I. BiaBka z 2 ±-helisami w splecionym dimerze, gdzie góra trzyma caBy motyw razem a dóB oddziaBuje z DNA. Zaliczamy tu suwak leucynowy, cho jego helisy s równolegBe i klasycznie oddziaBuj a nie  wchodz w siebie II. UkBad helisa-ptla-helisa w dimerze. Daje to w sumie 4 helisy, z których dolna para utrzymuje struktur a górna oddziaBuje z DNA. Np. motyw HLH W obu strukturach dimer jest stabilizowany przez hydrofobowe aa (du|o Leu) Nale|y pamita pamita, i| istnieje caBa kombinatoryka wzajemnych uBo|eD tych ró|nych helis. Grupa IV  inna z ±-helisami np. MADS box Grupa V  oddziaBuje przez ²-harmonijk. np. TBP OddziaBuje ono od strony maBej bruzdy powodujc rozkrcenie i zgicie helisy DNA. Zwykle biaBka te dziaBaj na obszarach AT bogatych i kluczowy jest tu wpByw oddziaBywaD hydrofobowych. S te| takie biaBka Prokariotyczne np. HU o maBej specyficzno[ci, albo HF o wysokiej. Grupa VI  biaBka oddziaBujce przez ²-wst|k/ spink Enzymy nieswoiste, np. polimeraza DNA, podstawowym problemem jest to, |e musz by niespecyficzne i wysoko procesywne (nie mog si zwiza) Klenowo z Polimerazy I  moty  obejmujcej dBoni , czyli ²-harmonijka i obejmujce j z dwóch stron ±-helisy. Podjednostka ² Polimerazy III DNA = kóBko z dziurk. Podobne struktury wystpuj w Eukaruita, Prokariota i fagów. Mechanizm ’! przyBczaj si po kolei 2 poBówki, obie ATP zale|nie i potem mo|e si ju| doBczy i zacz procesowa polimeraza. BiaBka oddziaBujce z RNA  najprostsze to wirusowe, nieustrukturalizowane biaBka bogate w zasadowe aa (gBównie Arg), które przybieraj struktur w trakcie oddziaBywania z DNA 3 napopularniejsze domeny w komórce maj struktur ±/²: " dsRBM  wi|e 2 niciowe RNA " KH  z 1 niciowym RNA, operuje na podstawie biaBek HnRPK procesuj RNA w jdrze " RRM  np. hnRNP A1, które równie| dziaBa w jdrze, ale mo|e min. wiza histony. Zasadniocz wystpuj tu 3-4 wst|ki ²-harmonijki tworzce platform oddziaBujc z RNA i ±-helisa j stabilizujca. Swoisto[ RRM opiera si na tym, |e aa aromatyczne z ²-kartki specyficznie interkaluj swoimi resztami w RNA. Domeny te czsto s tandemowo powtórzone w 1 biaBku, co prowadzi do zwikszenia pBaszczyzny a co za tym idzie równie| zwikszenia specyficzno[ci Domena RAZ jest rzadka, ale wa|na z uwagi na wystpowanie w biaBkach zwizanych z degradacj RNA. Posiada ona ²-kartk tworzc szczelin, gdzie wchodzi RNA. Palce cynkowe oddziaBujce z RNA  mog oddziaBywa z 2-niciowym, wtedy jak w DNA, albo z 1-niciowym co zwiksza znaczenie specyficznych wizaD. Motywy multimeryczne, np. TRAP regulujcy transkrypcj, albo Pumilio zaanga|owany w splicing. Tworz one kuliste struktury, które owijaj wokóB siebie RNA. Ostatnio aktualizowane: 2009r.

Wyszukiwarka