��WydziaB In|ynierii Zrodowiska
Gospodarka Wodna
Gospodarka Wodna
Instytut In|ynierii i Gospodarki Wodnej
ZakBad Gospodarki Wodnej
WykBad nr 15
WykBad nr 15
OPRACOWANIE
Kierunek: Ochrona Zrodowiska
Kierunek: Ochrona Zrodowiska
Dr in|. Iza GodyD
Dr hab. in| Wojciech Chmielowski prof.PK
Struktura organizacyjna
Struktura organizacyjna
Struktura organizacyjna
gospodarki wodnej
gospodarki wodnej
gospodarki wodnej
w Polsce
w Polsce
w Polsce
Instrumenty
Instrumenty
Instrumenty
prawne
prawne
prawne
i
i
i
ekonomiczne
ekonomiczne
ekonomiczne
Zintegrowane zarzdzanie zasobami
Zintegrowane zarzdzanie zasobami
wodnymi
wodnymi
Poczwszy od koDca lat 80. jest u|ywane pojcie Zarzdzanie
Zasobami Wodnymi, kt�re bardzo obrazowo zdefiniowaB J.J.
Bogardi*, por�wnujc zarzdzanie zasobami wodnymi do
bulwy ro[liny cebulkowatej, kt�ra jest tylko cz[ciowo
widoczna, ale gromadzi w sobie liczne, odpowiednio uBo|one,
warstwy. Efekt dziaBania tej bulwy to Bodyga i li[cie, przez
wygld kt�rych oceniamy kondycj caBej ro[liny.
Odnoszc t filozofi do gospodarki wodnej,
mo|na przyj, |e efektem zarzdzania
zasobami wodnymi (bulwa) jest szeroko
rozumiany stan tych zasob�w (Bodyga i li[cie).
* Multicriteria Decision Analysis in Water Resources
Management. Ed.: J.J. Bogardi, H.P. Nachtnebel. UNESCO,
Paris, 1994
W przeciwieDstwie do bulwy ro[linnej, systemy
zarzdzania zasobami wodnymi mo|emy ksztaBtowa
w dostosowaniu do potrzeb. Mo|emy r�wnie| w
ramach tych system�w podejmowa decyzje
planistyczne i operacyjne zaspokajajc w ten spos�b
aspiracje i potrzeby spoBeczne, gospodarcze i
ekologiczne.
Ta wielorako[ cel�w wywoBaBa nowe spojrzenie na
zarzdzanie zasobami wodnymi, uwzgldniajce
interesy wszystkich sektor�w gospodarczych,
spoBecznych oraz ochrony [rodowiska.
To nowe spojrzenie nazwane Zintegrowanym
Zarzdzaniem Zasobami Wodnymi zostaBo
zdefiniowane w Raporcie "Water for the Present and
for Future", opracowanym przez Ministerie van
Verkeer en Waterstaat w Holandii (1989), jako:
Planistyczne i wdro|eniowe dziaBania
odpowiednich struktur administracji rzdowej i
samorzdowej oparte na koncepcji system�w i
uwzgldniajce wewntrzne funkcyjne
powizania midzy jako[ci i ilo[ci, zar�wno
w�d powierzchniowych, jak i podziemnych oraz
zewntrzne oddziaBywania midzy gospodark
wodn a innymi sektorami zarzdzania jak na
przykBad ochrona [rodowiska, planowanie
regionalne, energetyka itd.
Zintegrowane Zarzdzanie Zasobami Wodnymi nie mo|e jednak
by rozumiane jedynie jako cel oraz rozszerzanie analizy
problemu w wielu kierunkach. Jest ono bowiem skomplikowanym
procesem decyzyjnym o strukturze hierarchicznej oraz
wielorakich celach i ograniczeniach, czsto zawierajcych znaczne
elementy niedokBadno[ci i niepewno[ci, w kt�rym nale|y
uwzgldnia konfliktowe interesy wszystkich u|ytkownik�w
zasob�w wodnych. W procesie tym wiksz wag przywizuje si
do konsekwencji podjtych decyzji ni| do samych metod ich
wypracowania.
Zintegrowane Zarzdzanie Zasobami Wodnymi Bczy w
sobie zar�wno dziaBania planistyczno-projektowe, jak i
operacyjne. Musi r�wnie| wykorzystywa opr�cz nauk
technicznych i przyrodniczych, tak|e ekonomi i teori
zarzdzania, z ich wszystkimi uwarunkowaniami
spoBecznymi, politycznymi i administracyjnymi.
Normy Prawne
Normy Prawne
Podstawowymi instrumentami umo|liwiajcymi
racjonalne ksztaBtowanie i wykorzystanie zasob�w
w�d powierzchniowych i podziemnych s
normy prawne (nazywane r�wnie| regulacjami
bezpo[rednimi),
okre[lajce przede wszystkim zakres zadaD,
kompetencji, odpowiedzialno[ci i obowizk�w
organ�w wBadzy oraz administracji rzdowej i
samorzdowej.
Normy te okre[laj r�wnie| mo|liwe do stosowania
instrumenty stymulujce do racjonalnego
wykorzystywania zasob�w wodnych oraz uprawnienia
i obowizki korzystajcych z w�d.
W Polsce tego rodzaju normami s odpowiednie
ustawy oraz zwizane z nimi przepisy
wykonawcze. Wa|niejsze z nich to:
" system norm prawnych regulujcych zasady korzystania z
zasob�w wodnych (Ustawa z 18 lipca 2001 Prawo wodne z
p�zniejszymi zmianami oraz przepisami wykonawczymi);
" system norm prawnych regulujcych korzystanie ze
[rodowiska (Ustawa z 27 kwietnia 2001 Prawo ochrony
[rodowiska z p�zniejszymi zmianami wraz z przepisami
wykonawczymi oraz Ustawa z 20 lipca 1991 o PaDstwowej
Inspekcji Ochrony Zrodowiska);
" system norm prawnych regulujcych zagadnienia
planowania przestrzennego (Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o
planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z p�zniejszymi
zmianami wraz z przepisami wykonawczymi).
Ustawa Prawo Wodne
Ustawa Prawo Wodne
Pierwszym aktem prawnym regulujcym sprawy gospodarki
wodnej staBa si ustawa wodna z 19 wrze[nia 1922, wzorowana na
galicyjskiej ustawie wodnej z r. 1875, opartej na wzorach
austriackiej ustawy wodnej, oraz ustawach pruskich,
modyfikowanych w pierwszych latach naszego wieku.
Ustawa ta normowaBa sprawy
" wBasno[ci i u|ytkowania w�d,
" utrzymania w�d i ich brzeg�w,
" ochrony przed powodzi,
" wywBaszczeD oraz sp�Bek wodnych.
Okre[laBa tak|e sprawy wBadz wodnych i ich kompetencji oraz
sprawy wodnych komisji rewizyjnych i sankcji karnych.
Obecnie w Polsce podstawowym aktem prawnym
regulujcym zasady wykorzystania i ochrony
zasob�w wodnych jest uchwalona przez sejm w
r. 2001 Ustawa prawo wodne.
Zgodnie z ustaw, gospodark wodn zarzdzaj
Minister Zrodowiska (wraz z podlegBymi sobie
jednostkami organizacyjnymi) oraz okre[lone organy
administracji paDstwowej i samorzdowej .
Ustawa Prawo Wodne reguluje zasady prawne,
organizacyjne i ekonomiczne umo|liwiajce racjonalne
wykorzystanie oraz ochron jako[ci zasob�w wodnych.
WBa[cicieli
WBa[cicieli
w� d oraz
w� d oraz
ich prawa i
ich prawa i
obowizki
obowizki
Dopuszczalne
Zasady ochrony
formy
przed
korzystania z
Ustawa
Ustawa
powodziami
zasob� w
wodnych
Prawo Wodne
Prawo Wodne
W szczeg�lno[ci
W szczeg�lno[ci
okre[la
okre[la
Zasady ochrony Instrumenty
jako[ci w� d zarzdzania
powierzchniowych zasobami
wodnymi
W szczeg�lno[ci okre[la:
W szczeg�lno[ci okre[la:
1. WBa[cicieli w�d oraz ich prawa i obowizki:
Wody stanowi wBasno[ Skarbu PaDstwa, innych
os�b prawnych albo os�b fizycznych.
Wody stojce oraz wody w rowach znajdujce si w
granicach nieruchomo[ci gruntowej stanowi wBasno[
wBa[ciciela tej nieruchomo[ci.
Grunty pokryte wodami powierzchniowymi stanowi
wBasno[ wBa[ciciela tych w�d w granicach okre[lonych
liniami brzeg�w.
Utrzymywanie w�d stanowi obowizek ich wBa[ciciela.
Do obowizk�w wBa[ciciela [r�dldowych w�d powierzchniowych
nale|y:
1) zapewnienie utrzymywania w nale|ytym stanie
technicznym koryt ciek�w naturalnych oraz kanaB�w,
2) dbaBo[ o utrzymanie dobrego stanu ekologicznego w�d,
3) regulowanie stanu w�d lub przepByw�w w ciekach
naturalnych oraz kanaBach stosownie do mo|liwo[ci
wynikajcych ze znajdujcych si na nich urzdzeD
wodnych oraz warunk�w hydrologicznych,
4) zapewnienie swobodnego spBywu w�d powodziowych oraz
lod�w,
5) wsp�BudziaB w odbudowywaniu ekosystem�w
zdegradowanych przez niewBa[ciw eksploatacj
zasob�w wodnych,
6) umo|liwienie wykonywania obserwacji i pomiar�w
hydrologiczno- meteorologicznych oraz
hydrogeologicznych.
2. Dopuszczalne formy korzystania z zasob�w
wodnych:
Rozr�|nia si: powszechne, zwykBe i szczeg�lne
korzystanie z w�d.
Powszechne korzystanie z w�d sBu|y do
zaspokajania potrzeb osobistych, gospodarstwa
domowego lub rolnego, bez stosowania specjalnych
urzdzeD technicznych, a tak|e do wypoczynku,
uprawiania turystyki, sport�w wodnych oraz, ...,
amatorskiego poBowu ryb.
Prawo do powszechnego korzystania ze [r�dldowych
powierzchniowych w�d publicznych, morskich w�d
wewntrznych wraz z wodami Zatoki GdaDskiej i z w�d
morza terytorialnego przysBuguje ka|demu.
ZwykBe korzystanie z w�d sBu|y tym samym celom
co korzystanie powszechne, z tym, |e:
dotyczy wBa[cicieli grunt�w, na kt�rych znajduj
si wody powierzchniowe i podziemne,
nie jest ograniczone zakazem stosowania
urzdzeD specjalnych,
jest zwizane r�wnie| z wprowadzaniem do wody
lub ziemi [ciek�w nale|ycie oczyszczonych.
Szczeg�lnym korzystaniem z w�d jest korzystanie
wykraczajce poza korzystanie powszechne lub zwykBe.
Szczeg�lne korzystanie z w�d wymaga (w wikszo[ci
przypadk�w) pozwolenia wodnoprawnego.
Zwizane jest gB�wnie z poborem w�d
powierzchniowych i podziemnych oraz wprowadzaniem
[ciek�w do w�d lub do ziemi.
3. Instrumenty zarzdzania zasobami
wodnymi
Instrumentami zarzdzania gospodark wodn s w
szczeg�lno[ci:
" Plany gospodarki wodnej
" Pozwolenia wodnoprawne
" OpBaty i nale|no[ci w gospodarce wodnej
" System informacji gospodarki wodnej
(kataster wodny)
" Kontrola gospodarowania wodami
4. Zasady ochrony jako[ci w�d powierzchniowych
Ochron przed zanieczyszczeniem objte s wszystkie wody,
bez wzgldu na to czyj s wBasno[ci.
Celem ochrony jest utrzymywanie lub poprawa jako[ci w�d,
biologicznych stosunk�w w [rodowisku wodnym i na terenach
podmokBych, tak aby osign cele [rodowiskowe i w
zale|no[ci od potrzeb wody nadawaBy si do:
� zaopatrzenia ludno[ci w wod do spo|ycia
� bytowania ryb w warunkach naturalnych i umo|liwiaBy
ich migracj
� rekreacji i uprawiania sport�w wodnych.
Ochrona w�d polega w szczeg�lno[ci na:
1) unikaniu, eliminacji i ograniczaniu zanieczyszczenia
w�d, w szczeg�lno[ci zanieczyszczenia substancjami
szczeg�lnie szkodliwymi dla [rodowiska wodnego,
2) zapobieganiu niekorzystnym zmianom naturalnych
przepByw�w wody albo naturalnych poziom�w
zwierciadBa wody,
3) zapobieganiu niekorzystnym zmianom naturalnego
uksztaBtowania koryt ciek�w.
Zasady ochrony przed powodziami
Ochron przed powodzi oraz susz prowadzi si
zgodnie z planami ochrony przeciwpowodziowej oraz
przeciwdziaBania skutkom suszy na obszarze kraju oraz
planami region�w wodnych.
Ochron ludzi i mienia przed powodzi oraz susz
realizuje si w szczeg�lno[ci przez:
1) zachowanie i tworzenie wszelkich system�w
retencji w�d, budow i rozbudow zbiornik�w
retencyjnych, suchych zbiornik�w
przeciwpowodziowych oraz polder�w
przeciwpowodziowych,
2) racjonalne retencjonowanie w�d oraz
u|ytkowanie budowli przeciwpowodziowych, a
tak|e sterowanie przepBywami w�d,
3) funkcjonowanie systemu ostrzegania przed
niebezpiecznymi zjawiskami zachodzcymi w
atmosferze oraz hydrosferze,
4) ksztaBtowanie zagospodarowania
przestrzennego dolin rzecznych lub
teren�w zalewowych, budowanie oraz
utrzymywanie waB�w przeciwpowodziowych,
a tak|e kanaB�w ulgi.
Ochrona przed powodzi oraz susz jest zadaniem
organ�w administracji rzdowej i samorzdowej
Struktura zarzdzania
Struktura zarzdzania
Struktura zarzdzania
zasobami wodnymi
zasobami wodnymi
zasobami wodnymi
Zadania i
Minister wB. ds. gospodarki
Minister wB. ds. gospodarki
kompetencje
wodnej (obecnie Minister
wodnej (obecnie Minister
organ�w wBadzy
Zrodowiska)
Zrodowiska)
paDstwowej oraz
instytucji
�!
�!
samorzdowych
Prezes Krajowego Zarzdu
Prezes Krajowego Zarzdu
Gospodarki Wodnej (obecnie
Gospodarki Wodnej (obecnie
Minister Zrodowiska)
Minister Zrodowiska)
�!
�!
Dyrektor Regionalnego
Dyrektor Regionalnego
Zarzdu Gospodarki Wodnej
Zarzdu Gospodarki Wodnej
Zarzdzanie zasobami wodnymi
Zarzdzanie zasobami wodnymi
Zarzdzanie zasobami wodnymi
oparte na podziale hydrograficznym
oparte na podziale hydrograficznym
oparte na podziale hydrograficznym
kraju:
kraju:
kraju:
" podziaB na obszary dorzeczy:
" podziaB na obszary dorzeczy:
obszar dorzecza WisBy obejmujcy,
obszar dorzecza WisBy obejmujcy,
opr�cz dorzecza WisBy znajdujcego si na
opr�cz dorzecza WisBy znajdujcego si na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
r�wnie| dorzecza SBupi, Aupawy, Aeby,
r�wnie| dorzecza SBupi, Aupawy, Aeby,
Redy oraz pozostaBych rzek uchodzcych
Redy oraz pozostaBych rzek uchodzcych
bezpo[rednio do Morza BaBtyckiego na
bezpo[rednio do Morza BaBtyckiego na
wsch�d od uj[cia SBupi, a tak|e
wsch�d od uj[cia SBupi, a tak|e
wpadajcych do Zalewu Wi[lanego
wpadajcych do Zalewu Wi[lanego
obszar dorzecza Odry obejmujcy,
obszar dorzecza Odry obejmujcy,
opr�cz dorzecza Odry znajdujcego si na
opr�cz dorzecza Odry znajdujcego si na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tak|e
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tak|e
dorzecza Regi, Parsty, Wieprzy oraz
dorzecza Regi, Parsty, Wieprzy oraz
pozostaBych rzek uchodzcych
pozostaBych rzek uchodzcych
bezpo[rednio do Morza BaBtyckiego na
bezpo[rednio do Morza BaBtyckiego na
zach�d od uj[cia SBupi, a tak|e
zach�d od uj[cia SBupi, a tak|e
wpadajcych do Zalewu SzczeciDskiego,
wpadajcych do Zalewu SzczeciDskiego,
obszary dorzeczy - Dniestru, Dunaju,
obszary dorzeczy - Dniestru, Dunaju,
Jarft, Aaby, Niemna, PregoBy, Zwie|ej,
Jarft, Aaby, Niemna, PregoBy, Zwie|ej,
�cker - obejmujce znajdujce si na
�cker - obejmujce znajdujce si na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej cz[ci
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej cz[ci
midzynarodowych dorzeczy.
midzynarodowych dorzeczy.
podziaB na regiony wodne:
podziaB na regiony wodne:
podziaB na regiony wodne:
1. MaBa WisBa RZGW GLIWICE
2. G�rna WisBa RZGW KRAK�W
3. Zrodkowa WisBa RZGW WARSZAWA
4. Dolna WisBa RZGW GDACSK
5. G�rna Odra RZGW GLIWICE
6. Zrodkowa Odra RZGW WROCAAW
7. Dolna Odra I Przymorze Zach. RZGW SZCZECIC
8. Region Warty RZGW POZNAC
Minister wB. ds. gospodarki
Minister wB. ds. gospodarki
Minister wB. ds. gospodarki
wodnej
wodnej
wodnej
ksztaBtowanie, ochrona i racjonalne wykorzystywanie zasob�w wodnych,
ksztaBtowanie, ochrona i racjonalne wykorzystywanie zasob�w wodnych,
utrzymanie [r�dldowych w�d powierzchniowych, stanowicych wBasno[
utrzymanie [r�dldowych w�d powierzchniowych, stanowicych wBasno[
Skarbu PaDstwa wraz z ... budowlami i urzdzeniami wodnymi,
Skarbu PaDstwa wraz z ... budowlami i urzdzeniami wodnymi,
budowa, modernizacja i utrzymanie [r�dldowych dr�g wodnych,
budowa, modernizacja i utrzymanie [r�dldowych dr�g wodnych,
ochrona przeciwpowodziowa, w tym budowa, modernizacja oraz
ochrona przeciwpowodziowa, w tym budowa, modernizacja oraz
utrzymanie urzdzeD wodnych zabezpieczajcych przed powodzi oraz
utrzymanie urzdzeD wodnych zabezpieczajcych przed powodzi oraz
koordynacja przedsiwzi sBu|cych osBonie i ochronie
koordynacja przedsiwzi sBu|cych osBonie i ochronie
przeciwpowodziowej paDstwa,
przeciwpowodziowej paDstwa,
funkcjonowanie paDstwowej sBu|by hydrologiczno-meteorologicznej i
funkcjonowanie paDstwowej sBu|by hydrologiczno-meteorologicznej i
paDstwowej sBu|by hydrogeologicznej,
paDstwowej sBu|by hydrogeologicznej,
wsp�Bpraca midzynarodowa na wodach granicznych w zakresie zadaD
wsp�Bpraca midzynarodowa na wodach granicznych w zakresie zadaD
nale|cych do dziaBu.
nale|cych do dziaBu.
(art. 11 ustawy o dziaBach administracji rzdowej)
(art. 11 ustawy o dziaBach administracji rzdowej)
Prezes Krajowego Zarzdu
Prezes Krajowego Zarzdu
Prezes Krajowego Zarzdu
Gospodarki Wodnej
Gospodarki Wodnej
Gospodarki Wodnej
opracowywanie plan�w z zakresu gospodarki wodnej (programu wodno-
opracowywanie plan�w z zakresu gospodarki wodnej (programu wodno-
[rodowiskowego, plan�w gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy, planu
[rodowiskowego, plan�w gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy, planu
ochrony przeciwpowodziowej oraz przeciwdziaBania skutkom suszy),
ochrony przeciwpowodziowej oraz przeciwdziaBania skutkom suszy),
zatwierdzanie projektu warunk�w korzystania z w�d regionu wodnego,
zatwierdzanie projektu warunk�w korzystania z w�d regionu wodnego,
prowadzenie katastru wodnego dla obszaru paDstwa,
prowadzenie katastru wodnego dla obszaru paDstwa,
sprawowanie nadzoru nad dziaBalno[ci dyrektor�w RZGW,
sprawowanie nadzoru nad dziaBalno[ci dyrektor�w RZGW,
sprawowanie nadzoru nad funkcjonowaniem paDstwowej sBu|by hydrologiczno-
sprawowanie nadzoru nad funkcjonowaniem paDstwowej sBu|by hydrologiczno-
meteorologicznej oraz paDstwowej sBu|by hydrogeologicznej,
meteorologicznej oraz paDstwowej sBu|by hydrogeologicznej,
reprezentowanie Skarbu PaDstwa w stosunku do mienia zwizanego z
reprezentowanie Skarbu PaDstwa w stosunku do mienia zwizanego z
gospodark wodn okre[lonego ustaw prawo wodne,
gospodark wodn okre[lonego ustaw prawo wodne,
planowanie i nadzorowanie realizacji zadaD zwizanych z utrzymywaniem w�d
planowanie i nadzorowanie realizacji zadaD zwizanych z utrzymywaniem w�d
lub urzdzeD wodnych oraz inwestycji w gospodarce wodnej,
lub urzdzeD wodnych oraz inwestycji w gospodarce wodnej,
uzgadnianie, w cz[ci dotyczcej gospodarki wodnej, projekt�w list program�w
uzgadnianie, w cz[ci dotyczcej gospodarki wodnej, projekt�w list program�w
priorytetowych Narodowego Funduszu Ochrony Zrodowiska i Gospodarki
priorytetowych Narodowego Funduszu Ochrony Zrodowiska i Gospodarki
Wodnej.
Wodnej.
Dyrektor Regionalnego
Dyrektor Regionalnego
Dyrektor Regionalnego
Zarzdu Gospodarki Wodnej
Zarzdu Gospodarki Wodnej
Zarzdu Gospodarki Wodnej
Zadania:
Zadania:
1. planowanie (opracowywanie identyfikacji znaczcych oddziaBywaD
1. planowanie (opracowywanie identyfikacji znaczcych oddziaBywaD
antropogenicznych, analiz stanu zasob�w wodnych, stanu ochrony przed
antropogenicznych, analiz stanu zasob�w wodnych, stanu ochrony przed
powodzi, warunk�w korzystania z w�d regionu wodnego, projekt�w
powodzi, warunk�w korzystania z w�d regionu wodnego, projekt�w
plan�w ochrony przeciwpowodziowej w regionie wodnym, analizy
plan�w ochrony przeciwpowodziowej w regionie wodnym, analizy
ekonomicznej gospodarowania wodami w regionie wodnym, sporzdzanie
ekonomicznej gospodarowania wodami w regionie wodnym, sporzdzanie
wykaz�w w�d przeznaczonych do spo|ycia, do kpieli, do bytowania ryb
wykaz�w w�d przeznaczonych do spo|ycia, do kpieli, do bytowania ryb
oraz wra|liwych na zanieczyszczenie zwizkami azotu),
oraz wra|liwych na zanieczyszczenie zwizkami azotu),
2. planowanie przedsiwzi zwizanych z odbudow ekosystem�w
2. planowanie przedsiwzi zwizanych z odbudow ekosystem�w
zdegradowanych przez eksploatacj zasob�w wodnych,
zdegradowanych przez eksploatacj zasob�w wodnych,
3. koordynowanie dziaBaD zwizanych z ochron przed powodzi oraz susz w
3. koordynowanie dziaBaD zwizanych z ochron przed powodzi oraz susz w
regionie wodnym,
regionie wodnym,
4. prowadzenie katastru wodnego dla regionu wodnego,
4. prowadzenie katastru wodnego dla regionu wodnego,
Nie wszystkie zadania dot. gospodarki
wodnej zostaBy przypisane zlewniowej strukturze zarzdzania
zasobami wodnymi (ministrowi wB. ds. gospodarki wodnej,
Prezesowi KZGW i dyrektorom RZGW).
Cz[ zadaD prawo wodne powierza innym instytucjom np.
wojewodzie i organom jednostek samorzdu terytorialnego.
Ponadto cz[ zadaD i kompetencji dot. gospodarki wodnej
zostaBo przydzielonych innym organom poprzez zapisy innych
ustaw np. ustawy: prawo ochrony [rodowiska, o Inspekcji
Ochrony Zrodowiska, o PaDstwowej Inspekcji Sanitarnej.
Innymi organami odpowiedzialnymi za gospodark wodn
(wg ustawy prawo wodne) s:
- wojewoda,
- marszaBek,
- starosta.
Struktura zarzdzania zasobami
Struktura zarzdzania zasobami
Struktura zarzdzania zasobami
wodnymi
wodnymi
wodnymi
Minister Spraw
Minister
Wewntrznych i
Zrodowiska
Administracji
MarszaBek
wojew�dztwa
Prezes Krajowego
(16 Wojew�dzkich
Zarzdu Gospodarki
Zarzd�w
Wodnej
Wojewoda
Melioracji i
UrzdzeD
Starosta
Wodnych)
Dyrektor
Regionalnego Zarzdu
W�jt
Gospodarki Wodnej
(7 RZGW)
- utrzymanie w�d
- utrzymanie w�d
- inwestycje
i urzdzeD wodnych
- wydawanie - zarzdzanie
- planowanie
- melioracje
pozwoleD, kryzysowe
- kontrola
zezwoleD
- ochrona przed powodzi
Organy, instytucje
Zadania
Ochrona przed powodzi
Ochrona przed powodzi
Ochrona przed powodzi
Ochrona przed powodzi
Ochrona przed powodzi
System ochrony Zarzdzanie kryzysowe
System ochrony Zarzdzanie kryzysowe
przeciwpowodziowej
przeciwpowodziowej
Zrodki zabezpieczajce, SBu|by i instytucje,
Zrodki zabezpieczajce, SBu|by i instytucje,
utrzymanie w�d i urzdzeD Ratownictwo i akcja
utrzymanie w�d i urzdzeD Ratownictwo i akcja
wodnych, osBona przeciwpowodziowa
wodnych, osBona przeciwpowodziowa
hydrologiczna, planowanie
hydrologiczna, planowanie
ochrony przed powodzi Minister Spraw
ochrony przed powodzi Minister Spraw
Wewntrznych
Wewntrznych
Minister Zrodowiska i Administracji
Minister Zrodowiska i Administracji
Utrzymanie w�d
Utrzymanie w�d
Utrzymanie w�d
Organy wykonujce prawa wBa[cicielskie Skarbu PaDstwa
Organy wykonujce prawa wBa[cicielskie Skarbu PaDstwa
w stosunku do w�d publicznych
w stosunku do w�d publicznych
minister wB.
minister wB.
Prezes Krajowego Zarzdu
Prezes Krajowego Zarzdu dyrektor marszaBek
dyrektor marszaBek
ds.
ds.
Gospodarki Wodnej
Gospodarki Wodnej parku wojew�dztwa
parku wojew�dztwa
gospodarki
gospodarki
narodowego
narodowego
wody istotne dla ksztaBtowania
wody istotne dla ksztaBtowania wody istotne dla
wody istotne dla
morskiej
morskiej
zasob�w wodnych oraz ochrony
zasob�w wodnych oraz ochrony regulacji stosunk�w
regulacji stosunk�w
wody znajdujce
wody znajdujce
wody morza przeciwpowodziowej, w szczeg�lno[ci
wody morza przeciwpowodziowej, w szczeg�lno[ci wodnych na
wodnych na
si w granicach
si w granicach
terytorialnego wody podziemne oraz [r�dldowe
terytorialnego wody podziemne oraz [r�dldowe potrzeby rolnictwa,
potrzeby rolnictwa,
parku
parku
oraz morskie wody powierzchniowe:
oraz morskie wody powierzchniowe: sBu|cych
sBu|cych
w potokach g�rskich i ich
wody wewntrzne w potokach g�rskich i ich
wody wewntrzne
polepszeniu
polepszeniu
zr�dBach,
zr�dBach,
wraz z wodami
wraz z wodami zdolno[ci
zdolno[ci
w ciekach naturalnych, od zr�deB
w ciekach naturalnych, od zr�deB
Zatoki GdaDskiej
Zatoki GdaDskiej produkcyjnej gleby
produkcyjnej gleby
do uj[cia, o [rednim przepBywie
do uj[cia, o [rednim przepBywie
i uBatwieniu jej
i uBatwieniu jej
z wielolecia r�wnym lub wy|szym
z wielolecia r�wnym lub wy|szym
uprawy
uprawy
od 2,0 m3/s w przekroju
od 2,0 m3/s w przekroju
oraz pozostaBe
oraz pozostaBe
uj[ciowym,
uj[ciowym,
wody
wody
w jeziorach oraz sztucznych
w jeziorach oraz sztucznych
zbiornikach wodnych, przez kt�re
zbiornikach wodnych, przez kt�re
przepBywaj ww. cieki,
przepBywaj ww. cieki,
graniczne,
graniczne,
[r�dldowe drogi wodne
[r�dldowe drogi wodne
Instrumenty zarzdzania
Instrumenty zarzdzania
Instrumenty zarzdzania
zasobami wodnymi
zasobami wodnymi
zasobami wodnymi
instrumenty prawno-
instrumenty prawno-
administracyjne
administracyjne
Instrumenty
Zarzdzania
instrumenty
instrumenty
Zasobami
ekonomiczne
ekonomiczne
wodnymi
Instrumenty
Instrumenty
Prawno
ekonomiczne
administracyjne
Instrumenty prawno-
Instrumenty prawno-
Instrumenty prawno-
administracyjne
administracyjne
administracyjne
normy (emisyjne,
normy (emisyjne, Instrumenty
Zarzdzania
technologiczne BAT)
technologiczne BAT)
Zasobami
zakazy, nakazy
zakazy, nakazy
wodnymi
decyzje
decyzje
administracyjne
administracyjne
(pozwolenia
(pozwolenia
wodnoprawne)
wodnoprawne)
plany, programy,
plany, programy,
Instrumenty
strategie
strategie
Instrumenty
Prawno
ekonomiczne
system informacyjny
system informacyjny
administracyjne
(kataster wodny)
(kataster wodny)
kontrola
kontrola
Instrumenty prawno-administracyjne
Instrumenty prawno-administracyjne
Pozwolenia wodnoprawne
Pozwolenia wodnoprawne
" dotyczy szczeg�lnego korzystania z w�d
" dotyczy szczeg�lnego korzystania z w�d
" wydawane na wniosek (+operat
" wydawane na wniosek (+operat
wodnoprawny)
wodnoprawny)
" organ wydajcy starosta i wojewoda
" organ wydajcy starosta i wojewoda
" postpowanie wodnoprawne
" postpowanie wodnoprawne
" decyzja (tre[, okres obowizywania)
" decyzja (tre[, okres obowizywania)
Instrumenty prawno-administracyjne
Instrumenty prawno-administracyjne
Planowanie
Planowanie
Wg Prawa wodnego tworzone bd:
Wg Prawa wodnego tworzone bd:
" program wodno-[rodowiskowy kraju,
" program wodno-[rodowiskowy kraju,
" plany gospodarowania wodami na obszarach
" plany gospodarowania wodami na obszarach
dorzeczy,
dorzeczy,
" plany ochrony przeciwpowodziowej oraz
" plany ochrony przeciwpowodziowej oraz
przeciwdziaBania skutkom suszy na obszarze
przeciwdziaBania skutkom suszy na obszarze
paDstwa,
paDstwa,
" plany ochrony przeciwpowodziowej regionu
" plany ochrony przeciwpowodziowej regionu
wodnego,
wodnego,
" warunki korzystania z w�d regionu wodnego
" warunki korzystania z w�d regionu wodnego
Instrumenty prawno-administracyjne
Instrumenty prawno-administracyjne
Kataster wodny
Kataster wodny
" Kataster wodny bdzie si skBadaB z dw�ch
" Kataster wodny bdzie si skBadaB z dw�ch
dziaB�w:
dziaB�w:
" DziaB I - informacje zwizane z zasobami
" DziaB I - informacje zwizane z zasobami
wodnymi i u|ytkowaniem
wodnymi i u|ytkowaniem
" dziaB II - plany dotyczce gospodarowania
" dziaB II - plany dotyczce gospodarowania
wodami i ochrony przeciwpowodziowej na
wodami i ochrony przeciwpowodziowej na
obszarze dorzeczy oraz listy priorytetowych
obszarze dorzeczy oraz listy priorytetowych
przedsiwzi tworzonych przez Narodowy i
przedsiwzi tworzonych przez Narodowy i
wojew�dzkie fundusze ochrony [rodowiska i
wojew�dzkie fundusze ochrony [rodowiska i
gospodarki wodnej, kt�re bd uzgadniane
gospodarki wodnej, kt�re bd uzgadniane
przez Prezesa Krajowego i dyrektor�w
przez Prezesa Krajowego i dyrektor�w
regionalnych zarzd�w.
regionalnych zarzd�w.
Instrumenty prawno-administracyjne
Instrumenty prawno-administracyjne
DziaB I. Gromadzi i aktualizuje dane:
DziaB I. Gromadzi i aktualizuje dane:
1. sie hydrograficzna oraz hydrologiczne i meteorologiczne posterunki
1. sie hydrograficzna oraz hydrologiczne i meteorologiczne posterunki
2. zasoby w�d podziemnych, lokalizacja gB�wnych zbiornik�w w�d podziemnych,
2. zasoby w�d podziemnych, lokalizacja gB�wnych zbiornik�w w�d podziemnych,
3. ilo[ i jako[ zasob�w w�d powierzchniowych oraz podziemnych,
3. ilo[ i jako[ zasob�w w�d powierzchniowych oraz podziemnych,
4. wielko[ci poboru wody powierzchniowej i podziemnej,
4. wielko[ci poboru wody powierzchniowej i podziemnej,
5. zr�dBa i charakterystyki zanieczyszczeD punktowych oraz obszarowych,
5. zr�dBa i charakterystyki zanieczyszczeD punktowych oraz obszarowych,
6. stan biologicznego [rodowiska wodnego oraz teren�w zalewowych,
6. stan biologicznego [rodowiska wodnego oraz teren�w zalewowych,
7. obwody rybackie,
7. obwody rybackie,
8. u|ytkowanie w�d wraz z charakterystyk korzystania z w�d,
8. u|ytkowanie w�d wraz z charakterystyk korzystania z w�d,
9. pozwolenia wodnoprawne,
9. pozwolenia wodnoprawne,
10.urzdzenia wodne,
10.urzdzenia wodne,
11.strefy i obszary ochronne oraz obszary nara|one na niebezpieczeDstwo powodzi,
11.strefy i obszary ochronne oraz obszary nara|one na niebezpieczeDstwo powodzi,
12.sp�Bki wodne.
12.sp�Bki wodne.
" Kataster wodny bdzie prowadzony na poziomie:
" Kataster wodny bdzie prowadzony na poziomie:
- obszaru paDstwa przez Prezesa KZGW
- obszaru paDstwa przez Prezesa KZGW
- regionu wodnego przez dyrektora RZGW
- regionu wodnego przez dyrektora RZGW
" Kataster krajowy nie bdzie zawieraB informacji z pkt 3-9 i 11-12.
" Kataster krajowy nie bdzie zawieraB informacji z pkt 3-9 i 11-12.
Instrumenty prawno-administracyjne
Instrumenty prawno-administracyjne
Kontrola
Kontrola
" Inspekcja Sanitarna
" Inspekcja Sanitarna
stanu jako[ci wody ujmowanej do zaopatrzenia
stanu jako[ci wody ujmowanej do zaopatrzenia
ludno[ci oraz wody w kpieliskach,
ludno[ci oraz wody w kpieliskach,
" Inspekcja Ochrony Zrodowiska IOZ
" Inspekcja Ochrony Zrodowiska IOZ
ochrony w�d przed zanieczyszczeniem,
ochrony w�d przed zanieczyszczeniem,
jako[ci w�d przeznaczonych do bytowania ryb
jako[ci w�d przeznaczonych do bytowania ryb
w warunkach naturalnych,
w warunkach naturalnych,
st|eD azotan�w w wodach wra|liwych na
st|eD azotan�w w wodach wra|liwych na
zanieczyszczenie zwizkami azotu ze zr�deB
zanieczyszczenie zwizkami azotu ze zr�deB
rolniczych,
rolniczych,
Instrumenty prawno-administracyjne
Instrumenty prawno-administracyjne
Kontrola - RZGW
Kontrola - RZGW
" stanu realizacji plan�w i program�w dotyczcych gospodarki wodnej,
" stanu realizacji plan�w i program�w dotyczcych gospodarki wodnej,
" korzystania z w�d,
" korzystania z w�d,
" przestrzegania warunk�w ustalonych w wydanych decyzjach,
" przestrzegania warunk�w ustalonych w wydanych decyzjach,
" utrzymania w�d oraz urzdzeD wodnych,
" utrzymania w�d oraz urzdzeD wodnych,
" przestrzegania naBo|onych na wBa[cicieli grunt�w obowizk�w oraz
" przestrzegania naBo|onych na wBa[cicieli grunt�w obowizk�w oraz
ograniczeD,
ograniczeD,
" przestrzegania warunk�w obowizujcych w strefach i obszarach
" przestrzegania warunk�w obowizujcych w strefach i obszarach
ochronnych,
ochronnych,
" przestrzegania warunk�w obowizujcych na waBach
" przestrzegania warunk�w obowizujcych na waBach
przeciwpowodziowych oraz na obszarach bezpo[redniego zagro|enia
przeciwpowodziowych oraz na obszarach bezpo[redniego zagro|enia
powodzi,
powodzi,
" stanu zabezpieczenia przed powodzi oraz przebiegu usuwania skutk�w
" stanu zabezpieczenia przed powodzi oraz przebiegu usuwania skutk�w
powodzi zwizanych z utrzymaniem w�d oraz urzdzeD wodnych,
powodzi zwizanych z utrzymaniem w�d oraz urzdzeD wodnych,
" ustawiania i utrzymywania staBych urzdzeD pomiarowych na brzegach i
" ustawiania i utrzymywania staBych urzdzeD pomiarowych na brzegach i
w wodach,
w wodach,
" wykonywania w pobli|u urzdzeD wodnych rob�t lub czynno[ci, kt�re
" wykonywania w pobli|u urzdzeD wodnych rob�t lub czynno[ci, kt�re
mog zagra|a tym urzdzeniom lub spowodowa ich uszkodzenie
mog zagra|a tym urzdzeniom lub spowodowa ich uszkodzenie
Instrumenty ekonomiczne
Instrumenty ekonomiczne
Instrumenty ekonomiczne
opBaty :
opBaty :
" opBaty administracyjne
" opBaty administracyjne
(np.: za wydanie
(np.: za wydanie
Instrumenty
pozwolenia)
pozwolenia)
Zarzdzania
" opBaty za korzystanie z
" opBaty za korzystanie z
Zasobami
dr�g i urzdzeD wodnych
dr�g i urzdzeD wodnych
wodnymi
" opBaty za grunty pokryte
" opBaty za grunty pokryte
wodami
wodami
" opBaty za u|ytkowanie
" opBaty za u|ytkowanie
obwod�w rybackich
obwod�w rybackich
" opBaty za pob�r w�d
" opBaty za pob�r w�d
" opBaty za odprowadzanie
" opBaty za odprowadzanie
zanieczyszczeD w
zanieczyszczeD w
[ciekach
[ciekach
Instrumenty
Instrumenty
kary
kary Prawno
ekonomiczne
administracyjne
subwencje (dotacje,
subwencje (dotacje,
preferencyjne kredyty i
preferencyjne kredyty i
po|yczki)
po|yczki)
Instrumenty ekonomiczne
Instrumenty ekonomiczne
OpBaty za pob�r w�d i zrzut
OpBaty za pob�r w�d i zrzut
[ciek�w
[ciek�w
" Podstawa prawna
" Podstawa prawna
ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony [rodowiska (Dz.U.
ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony [rodowiska (Dz.U.
2001.62.627)
2001.62.627)
rozporzdzenie w sprawie opBat za korzystanie ze [rodowiska (Dz.U.
rozporzdzenie w sprawie opBat za korzystanie ze [rodowiska (Dz.U.
2004.279.2758).
2004.279.2758).
" Ustawa przewiduje opBaty za pob�r w�d podziemnych,
" Ustawa przewiduje opBaty za pob�r w�d podziemnych,
powierzchniowych oraz odprowadzanie [ciek�w do w�d lub do
powierzchniowych oraz odprowadzanie [ciek�w do w�d lub do
ziemi.
ziemi.
" OpBaty za pob�r w�d s r�|nicowane w zale|no[ci:
" OpBaty za pob�r w�d s r�|nicowane w zale|no[ci:
od zr�dBa poboru (wody powierzchniowe i podziemne),
od zr�dBa poboru (wody powierzchniowe i podziemne),
jako[ci i rodzaju pobranej wody,
jako[ci i rodzaju pobranej wody,
obszaru kraju,
obszaru kraju,
przeznaczenia wody (woda dla zaopatrzenia ludno[ci, woda do
przeznaczenia wody (woda dla zaopatrzenia ludno[ci, woda do
produkcji |ywno[ci i pozostaBe grupy odbiorc�w).
produkcji |ywno[ci i pozostaBe grupy odbiorc�w).
Stawki opBat za pob�r w�d oraz wsp�Bczynniki r�|nicujce opBaty
POB�R WODY POWIERZCHNIOWEJ ZR�DLDOWEJ
Przezna- Staw- Wsp�Bczynniki r�|nicujce ze wzgldu na wyma- Wsp�Bczynniki r�|nicujce ze
gane procesy uzdatniania: wzg. na obszar kraju:
czenie wo- ka [zB]
dy
Woda niewymagajca uzdatniania lub 2,8 RZGW GdaDsk 1,0
Zaopatrzenie 0,031 wymagajca cedzenia na kratach lub
RZGW Gliwice 1,2
ludno[ci sitach oraz usuwania zawiesin bez [rod-
k�w chemicznych, lub wymagajca in-
PozostaBe 0,043
RZGW Krak�w 1,2
nych proces�w ni| wymienione ni|ej
rodzaje
RZGW PoznaD 1,1
dziaBalno[ci Filtracja pospieszna lub ujmowanie przez 2,0
urzdzenia infiltracyjne
RZGW Szczecin 1,0
Koagulacja, flokulacja, filtracja powolna 1,0
RZGW Warszawa1 1,1
albo od|elazianie lub odmanganianie
wody z uj infiltr.
RZGW Warszawa 1,0
Procesy membranowe, wymiana jonowa, 0,6
pozostaBe
sorpcja na wglu aktywnym, utlenianie
RZGW WrocBaw 1,2
ozonem lub innymi utleniaczami
RZGW Warszawa1 - byBe woj.
B�dzkie, maBopolskie, podkarpac-
kie, [lskie i [witokrzyskie
POB�R WODY PODZIEMNEJ
Wsp�Bczynniki r�|nicujce ze wzgldu na obszar kraju:
Przeznaczenie wody Stawka
[zB]
Woda niewymagajca uzdatniania lub wymagajca 2,00
Zaopatrzenie ludno[ci 0,051 tylko dezynfekcji lub demineralizacji lub innych proce-
s�w ni| wymienione ni|ej
Produkcja zwizana z |ywno[ci 0,073
Od|elazianie lub utlenianie 1,25
lub farmaceutykami lub konfek-
cjonowanie wody
Odmanganianie 1,00
PozostaBe rodzaje dziaBalno[ci 0,087
Usuwanie amoniaku, koagulacji lub adsorpcji 0,50
Usuwanie azotan�w lub metali ci|kich 0,30
Instrumenty ekonomiczne
Instrumenty ekonomiczne
OpBaty za pob�r
OpBaty za pob�r
" zwolnienia z opBat:
" zwolnienia z opBat:
dokonywany na potrzeby przerzut�w wody,
dokonywany na potrzeby przerzut�w wody,
na potrzeby energetyki wodnej, pod warunkiem zwrotu takiej samej ilo[ci
na potrzeby energetyki wodnej, pod warunkiem zwrotu takiej samej ilo[ci
wody, co najmniej nie gorszej jako[ci,
wody, co najmniej nie gorszej jako[ci,
powierzchniowej na potrzeby zwizane z wytwarzaniem energii cieplnej
powierzchniowej na potrzeby zwizane z wytwarzaniem energii cieplnej
lub elektrycznej w cz[ci odpowiadajcej ilo[ci tej wody odprowadzanej
lub elektrycznej w cz[ci odpowiadajcej ilo[ci tej wody odprowadzanej
do odbiornika, pod warunkiem, |e pob�r ten oraz odprowadzanie w�d
do odbiornika, pod warunkiem, |e pob�r ten oraz odprowadzanie w�d
chBodniczych i w�d pochodzcych z obieg�w chBodzcych s zgodne z
chBodniczych i w�d pochodzcych z obieg�w chBodzcych s zgodne z
pozwoleniem,
pozwoleniem,
na potrzeby funkcjonowania pomp cieplnych oraz geotermii,
na potrzeby funkcjonowania pomp cieplnych oraz geotermii,
wykorzystujcych energi wody podziemnej, pod warunkiem zwrotu do
wykorzystujcych energi wody podziemnej, pod warunkiem zwrotu do
w�d podziemnych takiej samej ilo[ci wody, co najmniej nie gorszej
w�d podziemnych takiej samej ilo[ci wody, co najmniej nie gorszej
jako[ci,
jako[ci,
na potrzeby chowu lub hodowli ryb oraz innych organizm�w wodnych, pod
na potrzeby chowu lub hodowli ryb oraz innych organizm�w wodnych, pod
warunkiem, |e pob�r ten oraz odprowadzenie wykorzystanej wody jest
warunkiem, |e pob�r ten oraz odprowadzenie wykorzystanej wody jest
zgodne z pozwoleniem,
zgodne z pozwoleniem,
na potrzeby nawadniania wodami powierzchniowymi u|ytk�w rolnych i
na potrzeby nawadniania wodami powierzchniowymi u|ytk�w rolnych i
grunt�w le[nych,
grunt�w le[nych,
pochodzcej z odwodnienia grunt�w, obiekt�w lub wykop�w budowlanych
pochodzcej z odwodnienia grunt�w, obiekt�w lub wykop�w budowlanych
i zakBad�w g�rniczych.
i zakBad�w g�rniczych.
Instrumenty ekonomiczne
Instrumenty ekonomiczne
OpBaty za [cieki
OpBaty za [cieki
" r�|nicuje si stawki opBat w zale|no[ci od:
" r�|nicuje si stawki opBat w zale|no[ci od:
" rodzaju substancji w [ciekach i temperatury
" rodzaju substancji w [ciekach i temperatury
[ciek�w,
[ciek�w,
" sposobu zagospodarowania terenu w przypadku
" sposobu zagospodarowania terenu w przypadku
stawek opBat za wody opadowe i roztopowe,
stawek opBat za wody opadowe i roztopowe,
" rodzaju odbiornika [ciek�w,
" rodzaju odbiornika [ciek�w,
" rodzaju u|ytkownika [rodowiska.
" rodzaju u|ytkownika [rodowiska.
Instrumenty ekonomiczne
Instrumenty ekonomiczne
OpBaty za [cieki
OpBaty za [cieki
" OpBat za wprowadzanie w�d chBodniczych ponosi si w zale|no[ci
" OpBat za wprowadzanie w�d chBodniczych ponosi si w zale|no[ci
od ich temperatury. OpBat za wody opadowe lub roztopowe ujte w
od ich temperatury. OpBat za wody opadowe lub roztopowe ujte w
systemy kanalizacyjne pochodzce z powierzchni zanieczyszczonych
systemy kanalizacyjne pochodzce z powierzchni zanieczyszczonych
ponosi si w postaci zryczaBtowanej w zale|no[ci od wielko[ci
ponosi si w postaci zryczaBtowanej w zale|no[ci od wielko[ci
powierzchni i rodzaju terenu.
powierzchni i rodzaju terenu.
" OpBat za [cieki wody odprowadzane z hodowli ryb mo|na
" OpBat za [cieki wody odprowadzane z hodowli ryb mo|na
oblicza dwojako:
oblicza dwojako:
za substancje wyra|one wskaznikiem BZT5, ChZT, a tak|e
za substancje wyra|one wskaznikiem BZT5, ChZT, a tak|e
zawiesiny og�lnej, albo
zawiesiny og�lnej, albo
w postaci zryczaBtowanej za ka|de 100 kg przyrostu masy ryb
w postaci zryczaBtowanej za ka|de 100 kg przyrostu masy ryb
innych ni| Bososiowate lub innych organizm�w wodnych w cigu
innych ni| Bososiowate lub innych organizm�w wodnych w cigu
roku, przy produkcji powy|ej 1500 kg z 1 ha powierzchni
roku, przy produkcji powy|ej 1500 kg z 1 ha powierzchni
u|ytkowej stawu.
u|ytkowej stawu.
Instrumenty ekonomiczne
Instrumenty ekonomiczne
OpBaty za [cieki
OpBaty za [cieki
" OpBaty za [cieki wprowadzane do w�d lub do ziemi
" OpBaty za [cieki wprowadzane do w�d lub do ziemi
ponosi si za substancje wyra|one jako wskaznik BZT5,
ponosi si za substancje wyra|one jako wskaznik BZT5,
ChZT, zawiesiny og�lnej, sumy jon�w chlork�w i
ChZT, zawiesiny og�lnej, sumy jon�w chlork�w i
siarczan�w. Wysoko[ opBaty ustala si, biorc pod
siarczan�w. Wysoko[ opBaty ustala si, biorc pod
uwag wskaznik, kt�ry powoduje opBat najwy|sz.
uwag wskaznik, kt�ry powoduje opBat najwy|sz.
" W przypadku odprowadzania [ciek�w przemysBowych lub
" W przypadku odprowadzania [ciek�w przemysBowych lub
komunalnych innych ni| bytowe, do opBaty ustalonej
komunalnych innych ni| bytowe, do opBaty ustalonej
wedBug ww. zasad, dolicza si opBat za inne substancje
wedBug ww. zasad, dolicza si opBat za inne substancje
zawarte w [ciekach (fenole i inne subst.*)
zawarte w [ciekach (fenole i inne subst.*)
" *) sze[ciochlorocykloheksan, czterochlorek wgla,
" *) sze[ciochlorocykloheksan, czterochlorek wgla,
piciochlorofenol, aldryna, dieldryna, endryna, izodryna,
piciochlorofenol, aldryna, dieldryna, endryna, izodryna,
sze[ciochlorobenzen, sze[ciochlorobutadien, chloroform,
sze[ciochlorobenzen, sze[ciochlorobutadien, chloroform,
1,2-dwuchloroetan, tr�jchloroetylen, nadchloroetylen,
1,2-dwuchloroetan, tr�jchloroetylen, nadchloroetylen,
tr�jchlorobenzenu, rt, kadm, cynk, miedz, nikiel,
tr�jchlorobenzenu, rt, kadm, cynk, miedz, nikiel,
chrom, oB�w, arsen, wanad, srebro
chrom, oB�w, arsen, wanad, srebro
Jednostkowe stawki opBat za zrzut [ciek�w
Rodzaj korzystania z w�d Stawki jed-
nostkowe
Piciodobowe biochemiczne zapotrzebowanie tlenu BZT5
substancje wprowadzane 3,24 zB/kg
ze [ciekami do w�d lub do
Chemiczne zapotrzebowanie tlenu ChZT
1,29 zB/kg
ziemi
Zawiesina og�lna
0,40 zB/kg
Suma chlork�w i siarczan�w (dla RZGW GdaDsk - 0,0108 zB/kg)
0,038 zB/kg
Fenole lotne
34,48 zB/kg
Inne substancje *
94,29 zB/kg
wody chBodnicze odprowa- temperatura w�d z przedziaBu 26oC 32 oC
0,51 zB/dam3
dzane do w�d lub do ziemi
temperatura w�d z przedziaBu 32 oC 35 oC
1,031 zB/dam3
temperatura wy|sza ni| 35 oC
3,20 zB/dam3
wody opadowe lub roztopo- Tereny przemysBowe, skBadowe lub bazy transportowe
0,217 zB/m2
we ujte w systemy kanaliza-
Porty
0,053 zB/m2
cyjne pochodzce z po-
wierzchni zanieczyszczonych
Parkingi o nawierzchni nieszczelnej o liczbie miejsc > 500 samochod�w
0,065 zB/m2
Drogi i parkingi o nawierzchni szczelnej
0,043 zB/m2
Drogi i parkingi o nawierzchni szczelnej w miastach o gst. >1300 os/km2
0,032 zB/m2
wody wykorzystane, odprowadzane z obiekt�w chowu lub hodowli ryb innych ni| Bososiowate lub 0,207 zB za
innych organizm�w wodnych za ka|de rozpoczte 100kg przyrostu masy tych ryb lub tych organi- ka|de 100 kg
zm�w, przy produkcji ponad 1500kg z 1ha powierzchni u|ytkowej stawu
*sze[ciochlorocykloheksan, czterochlorek wgla, piciochlorofenol, aldryna, dieldryna, endryna, izodryna, sze[ciochloro-
benzen, sze[ciochlorobutadien, chloroform, 1,2-dwuchloroetan, tr�jchloroetylen, nadchloroetylen, tr�jchlorobenzenu,
rt, kadm, cynk, miedz, nikiel, chrom, oB�w, arsen, wanad, srebro
Instrumenty ekonomiczne
Instrumenty ekonomiczne
OpBaty za [cieki
OpBaty za [cieki
Tabela. Wsp�Bczynniki r�|nicujce stawki opBat za zrzut [ciek�w
ze wzgldu na rodzaj u|ytkownika:
Rodzaj substancji Wsp�Bczynniki dla [ciek�w:
odprowadzanej w [ciekach
bytowych komunalnych przemysBowych innych
BZT5
ChZT Cr
0,3 0,4 1 0,5
Zawiesina og.
Suma chlork�w i siarczan�w
Fenole lotne
0,4 0,5 1 0,7
Inne subst. wymienione w rozp.
Instrumenty ekonomiczne
Instrumenty ekonomiczne
OpBaty za [cieki
OpBaty za [cieki
" Podwojone stawki opBat w przypadku odprowadzania [ciek�w do jezior.
" Podwojone stawki opBat w przypadku odprowadzania [ciek�w do jezior.
" Zwolnione z opBat jest wprowadzanie :
" Zwolnione z opBat jest wprowadzanie :
do ziemi - [ciek�w w celu rolniczego wykorzystania, w przypadku posiadania
do ziemi - [ciek�w w celu rolniczego wykorzystania, w przypadku posiadania
pozwolenia wodnoprawnego na takie ich wykorzystanie,
pozwolenia wodnoprawnego na takie ich wykorzystanie,
do w�d - w�d chBodniczych i w�d pochodzcych z obieg�w chBodzcych, je|eli
do w�d - w�d chBodniczych i w�d pochodzcych z obieg�w chBodzcych, je|eli
ich temperatura nie przekracza +26oC albo naturalnej temperatury wody, w
ich temperatura nie przekracza +26oC albo naturalnej temperatury wody, w
przypadku gdy jest ona wy|sza ni| +26oC,
przypadku gdy jest ona wy|sza ni| +26oC,
do w�d - w�d zasolonych, je|eli warto[ sumy jon�w chlork�w i siarczan�w w
do w�d - w�d zasolonych, je|eli warto[ sumy jon�w chlork�w i siarczan�w w
tych wodach nie przekracza 500 mg/l.
tych wodach nie przekracza 500 mg/l.
do w�d lub do ziemi - w�d wykorzystanych na potrzeby chowu i hodowli ryb
do w�d lub do ziemi - w�d wykorzystanych na potrzeby chowu i hodowli ryb
Bososiowatych, pod warunkiem, |e ilo[ i rodzaj substancji w nich zawartych nie
Bososiowatych, pod warunkiem, |e ilo[ i rodzaj substancji w nich zawartych nie
przekroczy warto[ci okre[lonych w warunkach wprowadzania [ciek�w do w�d,
przekroczy warto[ci okre[lonych w warunkach wprowadzania [ciek�w do w�d,
do w�d lub do ziemi - w�d wykorzystanych na potrzeby chowu i hodowli ryb
do w�d lub do ziemi - w�d wykorzystanych na potrzeby chowu i hodowli ryb
innych ni| Bososiowate lub innych organizm�w wodnych, o ile produkcja
innych ni| Bososiowate lub innych organizm�w wodnych, o ile produkcja
rozumiana jako przyrost masy tych ryb lub tych organizm�w w cigu roku nie
rozumiana jako przyrost masy tych ryb lub tych organizm�w w cigu roku nie
przekracza 1500 kg z 1 ha powierzchni u|ytkowej stawu.
przekracza 1500 kg z 1 ha powierzchni u|ytkowej stawu.
Instrumenty ekonomiczne
Instrumenty ekonomiczne
Kary i opBaty podwy|szone
Kary i opBaty podwy|szone
" OpBaty podwy|szone o 100% - wg
" OpBaty podwy|szone o 100% - wg
ustawy prawo ochrony [rodowiska w
ustawy prawo ochrony [rodowiska w
przypadku braku wymaganego
przypadku braku wymaganego
pozwolenia na pob�r w�d lub
pozwolenia na pob�r w�d lub
wprowadzanie [ciek�w do w�d lub do
wprowadzanie [ciek�w do w�d lub do
ziemi
ziemi
" Administracyjna kara pieni|na w razie
" Administracyjna kara pieni|na w razie
korzystania ze [rodowiska z
korzystania ze [rodowiska z
przekroczeniem lub naruszeniem
przekroczeniem lub naruszeniem
warunk�w okre[lonych w pozwoleniu
warunk�w okre[lonych w pozwoleniu
(opr�cz opBaty).
(opr�cz opBaty).
Instrumenty ekonomiczne
Instrumenty ekonomiczne
Kary
Kary
" kary na rachunek wojew�dzkiego inspektora ochrony
" kary na rachunek wojew�dzkiego inspektora ochrony
[rodowiska, kt�ry wydaB decyzje w przedmiocie
[rodowiska, kt�ry wydaB decyzje w przedmiocie
wymierzenia kary.
wymierzenia kary.
" stawki kar - Rozporzdzenie Rady Ministr�w z dnia 11
" stawki kar - Rozporzdzenie Rady Ministr�w z dnia 11
grudnia 2001 r. w sprawie wysoko[ci jednostkowych
grudnia 2001 r. w sprawie wysoko[ci jednostkowych
stawek kar za przekroczenie warunk�w wprowadzania
stawek kar za przekroczenie warunk�w wprowadzania
[ciek�w do w�d lub do ziemi. (Dz. U. z dnia 19 grudnia
[ciek�w do w�d lub do ziemi. (Dz. U. z dnia 19 grudnia
2001 r.)
2001 r.)
" Wysoko[ kary zale|y odpowiednio od:
" Wysoko[ kary zale|y odpowiednio od:
ilo[ci, stanu i skBadu [ciek�w,
ilo[ci, stanu i skBadu [ciek�w,
ilo[ci i jako[ci pobranej wody oraz od tego, czy pobrano wod
ilo[ci i jako[ci pobranej wody oraz od tego, czy pobrano wod
powierzchniow czy podziemn, a tak|e od jej przeznaczenia.
powierzchniow czy podziemn, a tak|e od jej przeznaczenia.
Instrumenty ekonomiczne
Instrumenty ekonomiczne
Subwencje
Subwencje
" dotacje
" dotacje
bud|ety centralny, wojewod�w,
bud|ety centralny, wojewod�w,
powiatowe i gminne
powiatowe i gminne
fundusze ochrony [rodowiska
fundusze ochrony [rodowiska
pomoc zagraniczna
pomoc zagraniczna
" preferencyjne po|yczki i kredyty
" preferencyjne po|yczki i kredyty
fundusze ochrony [rodowiska
fundusze ochrony [rodowiska
banki krajowe i zagraniczne
banki krajowe i zagraniczne
Instrumenty ekonomiczne
Instrumenty ekonomiczne
System gromadzenia i
System gromadzenia i
wydatkowania [rodk�w z opBat
wydatkowania [rodk�w z opBat
u|ytkownicy
samodzielne naliczanie opBat
wpBata na konto marszaBka woj.
marszaBek wojew�dztwa
podziaB [rodk�w pomidzy
fundusze
20% 10% 45,5% 24,5%
gminne powiatowe wojew�dzkie Narodowy
fundusze ochrony [rodowiska i gospodarki wodnej
dotacje, po|yczki i kredyty na przedsiwzicia z zakresu ochrony [rodowiska
WydziaB In|ynierii Zrodowiska
Gospodarka Wodna
Gospodarka Wodna
Instytut In|ynierii i Gospodarki Wodnej
ZakBad Gospodarki Wodnej
WykBad nr 15
WykBad nr 15
OPRACOWANIE
Kierunek: Ochrona Zrodowiska
Kierunek: Ochrona Zrodowiska
Dr in|. Iza GodyD
Dr hab. in| Wojciech Chmielowski prof.PK
Struktura organizacyjna
Struktura organizacyjna
Struktura organizacyjna
gospodarki wodnej
gospodarki wodnej
gospodarki wodnej
w Polsce
w Polsce
w Polsce
Instrumenty
Instrumenty
Instrumenty
prawne
prawne
prawne
i
i
i
ekonomiczne
ekonomiczne
ekonomiczne