plik


ÿþTerapia ultradzwikowa Ultradzwiki to drgania mechaniczne o czstotliwo[ci przekraczajcej granic sByszalno[ci ucha ludzkiego. Granica sByszalno[ci wynosi okoBo 20 kHz czstotliwo[ci powy|ej tej granicy uwa|a si za ultradzwiki. Do zastosowania klinicznego najlepiej nadaja si czstotliwo[ci od 700 kHz do 1,1 MHz. Wykorzystuje je wikszo[ urzdzeD terapeutycznych ostatnie badania wykazaBy |e przydatna jest równie| czstotliwo[ 3,3 MHz poniewa| umo|liwia ona transmisj UD na gBboko[ 1/3 gBboko[ci penetracji 1MHz , nadaje si ona do leczenia bardziej powierzchownych struktur. Poniewa| ciaBo ludzkie skBada si z ró|norodnych tkanek, gBboko[ penetracji bdzie zale|aBa od zawarto[ci poszczególnych tkanek w wizce ultradzwikowej. Do[ czsto obecno[ ko[ci w wizce ultradzwikowej jest czynnikiem ograniczajcym gBboko[, na która docieraj ultradzwiki WBa[ciwo[ci fizyczne UD i dzwików sByszalnych jest podobna poza czstotliwo[ci. Rozchodz si one jako fale podBu|ne w [rodowisku przewodzcym. Fale UD rozchodz si w [rodowisku gazowym, ciekBym staBym, ale nie w pró|ni. Fale dzwikowe wysokiej czstotliwo[ci s tworzone przez obszary zagszczania i rozrzedzania czsteczek. Ultradzwiki wykazuj wBa[ciwo[ci wizki i mog by odbijane , pochBaniane, rozpraszane i zaBamywane. Przy przechodzeniu przez [rodowiska energia rozproszona i pochBonita ultradzwików zostaje zmieniona na ciepBo. WspóBczynnik pochBaniania dla fal ultradzwikowych w [rodowiskach pBynnych i tkankach mikkich jest wysoki, co wywoBuje zjawisko selektywnego ogrzewania na powierzchniach ko[ci. Dla u|ytku klinicznego fale ultradzwikowe uzyskuje si na zasadzie odwróconego zjawiska piezoelektrycznego. SygnaBy elektryczne o czstotliwo[ci radiowej podawane s na elektrod znajdujca si na powierzchni specjalnie uformowanego krysztaBu. WyBadowania elektryczne powoduj mechaniczne drgania krysztaBu. Na tym polega odwrócone zjawisko piezoelektryczne. Moc Ud wyra|a si w watach, lub w watach na cm². Zrednie nat|enie (W/cm²) uzyskuje si poprzez pomiar caBkowitej mocy wyj[ciowej aplikatura ( w W) i podzielenie jej przez wielko[ efektywniej powierzchni promieniowania aplikatura. Efektywne pole promieniowania jest inne ni| caBkowity wymiar koDcówki aplikatura. Fale ultradzwikowe do rozchodzenia si wymagaj sprz|enia. Celem uBatwienia ich transmisji stosuje si odpowiednie |ele lub olej parafinowy. Cienka warstwa przewodnika pomidzy gBowic , a powierzchnia ciaBa uBatwia rozchodzenie si wibracji mechanicznych i chroni przed utrat transmisji. Po naBo|eniu |elu na powierzchni ciaBa aplikatur umieszcza si w kontakcie z ciaBem pacjenta i wybiera si po|dana moc w watach lub W/cm2. technika aplikacji polega na wykonywaniu ruchów okr|nych lub posuwistych. W metodzie okr|nej gBowica porusza si okr|nie powoli nakBadajcymi si ruchami. W metodzie ruchów posuwistych ( malowania ) wykonuje si powoli ruchy w przód i tyB równie| z niewielkim ich nakBadaniem si. Ruch w ka|dej z tych technik powinien by powolny, co ma umo|liwia wBa[ciwa absorpcje energii, ale na tyle szybki aby wyeliminowa nadmierna absorpcj, która powoduje ból okostnowy. Czasami nieregularny ksztaBt leczonych powierzchni (np. rce) mo|e powodowa sBabe przyleganie gBowicy do ciaBa pacjenta. Wówczas mo|na zastosowa technik podwodn. Cz[ ciaBa poddawana zabiegowi oraz gBowice zanurza si w wodzie. GBowice przesuwa si nad obszarem poddawanym zabiegowi w odlegBo[ci okoBo 2,5 cm od powierzchni ciaBa. Poniewa| na powierzchni pojawiaj si pcherzyki powietrza nale|y je strzsa celem zapewnienia prawidBowej transmisji energii. Ultradzwiki wywoBuj efekt gBbokiego przegrzania tkanek. Ultradzwiki o czstotliwo[ci 1 MHz penetruj na gBboko[ okoBo 5cm, natomiast ultradzwiki o czstotliwo[ci 3,3 lub 3,2 MHz penetruj na gBboko[ okoBo 1-2 cm. Po zastosowaniu ultradzwików o intensywno[ci, która zdolna jest do podniesienia temperatury w tkankach , w tkankach mog wystpi nastpujce zmiany: -ustpienie lub zmniejszenie dolegliwo[ci bólowych -zmniejszenie skurczu mi[ni -lokalny wzrost przepBywu krwi -zwikszenie zakresu ruchów w stawach z przykurczem przy poBczonym zastosowaniu ciepBa i technik rozcigowych Przeciwwskazania 1. Nie wolno stosowa ud na ci|arna lub potencjalnie ci|arn macic. W zwizku z tym nie wolno stosowa terapii na okolice miednicy bez upewnieD si czy pacjentka nie jest w ci|y. 2. Pacjentów z wszczepionym rozrusznikiem serca nale|y chroni przed bezpo[rednim nara|eniem klatki piersiowej na ud 3. Nie stosowa ud na oczy, unikach stosowania ud na okolice serca, nie stosowa na okolice jder, na okolice zapaleD |yB z powodu zwikszonego ryzyka zakrzepicy lub przemieszczenia skrzepliny, co mo|e spowodowa zakrzepice |yln, zatory oraz powa|n mia|d|yc ttnic 4. Nie stosowa ud na okolice leczone radioterapi lub innymi rodzajami promieniowania 5. Nie stosowa ud w obszarach niedokrwienia lub w przypadkach , gdy z powodu choroby naczyD ukrwienie tkanki nie bdzie odpowiednie do zwikszonych potrzeb metabolicznych wywoBanych terapi, gdy| mo|e spowodowa to martwice tkanek 6. Nie stosowa ud na okolice chrzstek wzrostowych przed zakoDczeniem wzrostu Zrodki ostro|no[ci üð nie stosowa terapii ud w obszarach o zmniejszonym czuciu, ukrwieniu lub obszarach znieczulonych. Zmniejszenie czucia u pacjentów powoduje, |e nie nie bdzie on informowaB terapeuty o niekorzystnych doznaniach w czasie terapii wynikajcych z zastosowania zbyt du|ej intensywno[ci ud. Pacjenci z upo[ledzonym kr|eniem mog nadmiernie gromadzi ciepBo w obszarze poddanym zabiegowi. üð Terapeuci powinni unika ekspozycji na ud. üð Je|eli pacjent cierpi na bóle okostnowe w czasie zabiegu nale|y zmniejszy intensywno[ ud üð Terapia ciepBem powoduje wzrost mo|liwo[ci wystpienia krwawieD, gdy| zwiksza ona przepByw krwi i unaczynienie ogrzewanych tkanek. Terapii ud powinna by stosowana z du| ostro|no[ci u pacjentów ze skazami krwotocznymi i skBonno[ci do krwawieD üð Unika ogrzewania torebki stawowej w ostrych i podostrych zapaleniach stawów üð Zastosowanie ud mo|e opózni lub utrudni tworzenie kostniny w gojeniu zBamaD Dawki wg T. Miki - dawka sBaba 0,05-0,5 W/cm² - dawka [rednia 0,5- 1,5 W/cm² - dawka mocna 1,5-2,0 W/cm² Przy wyborze dawki uwzgldnia si rodzaj i okres schorzenia, okolice zabiegu oraz sposób wykonania: a) w nerwobólach okolicy przykrgosBupowej najcz[ciej u|ywa si dawek maBych lub [rednich wykorzystujc fale impulsow b) rdzenia przedBu|onego i krgowego nie nadzwikawia si c) najcz[ciej w stanach ostrych wybiera si dawk sBab, a w przewlekBych [rednia lub mocn d) nale|y pamita |e podczas wykonywania zabiegów w wodzie (z uwagi na mo|liwo[ odbi i interferencji fali dzwikowej) obni|a si dawk o poBow w stosunku do innej substancji sprzgajcej e) nie nadzwikawia si wystajcych punktów kostnych (grzebieD Bopatki, wyrostki kolczyste, kolec biodrowy przedni górny itp.) f) czas zabiegu zale|y od metody i rozcigBo[ci zmian chorobowych . w metodzie segmentarnej ograniczony jest do 3min, a w metodzie miejscowej 6-10 min. g) Do ultrafonoforezy stosuje si leki specjalnie przygotowane do tego rodzaju terapii, najcz[ciej w postaci |elu. PozostaBe miesza si przed zabiegiem z substancja sprzgajc aby zapewni im wiksz unikalno[ do tkanek. Magnetoterapia Pole magnetyczne niskiej czstotliwo[ci ( w literaturze anglosaskiej ELF-MF, czyli, extremely low frequency magnetic fields) obejmuje zakres czstotliwo[ci od 3 do 3000 Hz. W fizykoterapii najcz[ciej znajduj zastosowanie pola o czstotliwo[ci do 50 Hz . biologiczne efekty dziaBania zmiennego pola magnetycznego to midzy innymi: - intensyfikacja procesu wykorzystania tlenu oraz oddychania tkankowego - zwiekszenie przepBywu krwi w naczyniach ttniczych i kapilarach - nasilenie procesów regeneracji tkanek mikkich - przyspieszenie procesu tworzenia zrostu kostnego - dziaBanie przeciwzapalne i przeciwobrzkowe - dziaBanie analgetyczne (przeciwbólowe) Skuteczno[ zabiegów zale|y od wBa[ciwego doboru parametrów: " Czstotliwo[ci (f) " Intensywno[ci (INT) " Czasu przerwa-impuls (IMP) " Czasu trwania zabiegu " Liczby zabiegów " Doboru odpowiedniego aplikatura Czstotliwo[ wywiera zdecydowany wpByw na skuteczno[ leczenia polem magnetycznym. Przyjto stosowanie nastpujcych parametrów: 2-5 Hz w stanach zapalnych i bólach ostrych 5-20 Hz w podostrych stanach zapalnych, nawracajcych bólach, zaburzenia kr|enia ttniczego 20-50 Hz w schorzeniach zwyrodnieniowych, w bólach przewlekBych Intensywno[ (INT) i dobór strumienia pola magnetycznego jest zmienna w zale|no[ci od okresu schorzenia. Osiga warto[ci wy|sze przy ostrych i bolesnych stanach. Warto[ci intensywno[ci i czstotliwo[ci winy by ustawione na pocztku leczenia relatywnie niskie (adaptacja ustroju) dopiero w drugiej fazie nale|y wybra optymalne dawki Czas trwania zabiegu nie powinien by krótszy ni| 6 min. Praktycznie najcz[ciej przyjmuje si warto[ trwajc 15-30 min. Seria zabiegów najcz[ciej obejmuje 10-15 zabiegów wykonywanych codziennie lub co drugi dzieD (w wyjtkowych przypadkach zabieg mo|na wykona 2 razy dziennie). Nale|y unika wykonywanie zabiegów w porze wieczornej lub nocnej, poniewa| pobudzenie organizmu mo|e utrudnia pacjentowi zasypianie. Rodzaj aplikatura. W zale|no[ci od okolicy ciaBa poddanej zabiegowi stosujemy aplikatury Szpulowe o ró|nym przekroju. W przypadkach zabiegów dotyczcych tuBowia (narzdy wewntrzne, poszczególne odcinki krgosBupa) nale|y stosowa aplikatur o [rednicy 550 mm. Dokonujc zabiegu na koDczynach dolnych stosujemy aplikatur szpulowy o [rednicy 315mm.dla koDczyn górnych najlepsze efekty mo|na uzyska u|ywajc aplikatura o [rednicy 200 mm Ogólne zasady wykonywania zabiegów: üð Zabiegi mog by wykonywane przez ubranie, gips, banda|e itp., które nie stanowi przeszkody dla pola magnetycznego üð Przed rozpoczciem leczenia nale|y poinformowa pacjenta o mo|liwo[ci odczuwania przez niego przyjemnej, rytmicznej pulsacji, a tak|e, |e po pierwszych zabiegach mo|e wystpi nasilenie dolegliwo[ci üð Wykonujc zabiegi w okolicach gBowy , szyi, klatki piersiowej nale|y zachowa szczególna ostro|no[ i zwraca uwag na samopoczucie pacjenta w trakcie zabiegu Przeciwwskazania - choroba wieDcowa - ci|kie choroby naczyniowe - ci|a - stany przedzawaBowe mi[nia sercowego - krwotoki jelitowe - osoby z aktywnymi implantami (w tym z rozrusznikiem serca) - infekcje wirusowe, bakteryjne i grzybicze -gruzlica - choroby nowotworowe i stany zagro|enia nowotworowego

Wyszukiwarka