ÿþP i e r w s z e k r o k i
P
i
e
r
w
s
z
e
k
r
o
k
i
T r a n z y s t o r y
d l a p o c z t k u j c y c h
c z [ 1 5
U k Ba d z e w s p ó l n y m e m i t e r e m
P r z e d m i e s i c e m p o d a Be m C i m i n i m u m w i e d z y n a t e m a t w z m a c n i a c z a z e w s p ó l n y m e m i t e r e m ( O E ) , n i e z b d n e k a |d e m u
e l e k t r o n i k o w i . D o s z l i [m y d o d w ó c h w a |n y c h w n i o s k ó w :
1 . Z w i k s z a n i e w z m o c n i e n i a n a s t p u j e k o s z t e m z m n i e j s z a n i a r e z y s t a n c j i w e j [c i o w e j
2 . R e z y s t a n c j a w y j [c i o w a j e s t r ó w n a r e z y s t a n c j i R C u m i e s z c z o n e j w o b w o d z i e k o l e k t o r a .
O b i e c a Be m , |e w s p ó l n i e z a p r o j e k t u j e m y d w a w z m a c n i a c z e O E i |e p o d a m k i l k a d a l s z y c h c i e k a w y c h i n f o r m a c j i . J e [l i j e s t e [ z u -
p e Bn y m n o w i c j u s z e m , z n a c z n a c z [ w i a d o m o [c i p o d a n y c h w n i n i e j s z y m o d c i n k u n i e j e s t C i n i e z b d n a , d l a t e g o n i e p r z e r a |a j s i ,
j e [l i c z e g o [ n i e z r o z u m i e s z . Z a w s z e m o |e s z d o t e g o w r ó c i z a j a k i [ c z a s .
T y l k o d l a c i e k a w s k i c h u z n a , |e n i e m a t u |a d n e g o r o z r z u t u k i e m e l e k t r o n u , s t a B B o l t z m a n a ) o r a z
B y m o |e w p o p r z e d n i m o d c i n k u z o - m i d z y e g z e m p l a r z a m i - w a r t o [ t e j r e z y - t e m p e r a t u r - w k s i |k a c h o z n a c z a n e j e s t
s t a Be [ z a s k o c z o n y w n i o s k i e m , |e w u k Ba - s t a n c j i z a l e |y o d d w ó c h c z y n n i k ó w : U T , g d z i e T w s k a z u j e z a l e |n o [ o d t e m -
d z i e O E w z m o c n i e n i e n a p i c i o w e n i e j e s t p r z e d e w s z y s t k i m o d p r d u k o l e k t o r a p e r a t u r y ( b e z w z g l d n e j , w y r a |o n e j w k e l -
w y z n a c z o n e w a r t o [c i w z m o c n i e n i a p r - ( t y m s a m y m w j a k i [ s p o s ó b o d p r d u b a - w i n a c h ) . J e [l i c h c e s z , t o w p o d r c z n i -
d o w e g o t r a n z y s t o r a , t y l k o s t o s u n k i e m z y ) , o r a z o d t e m - k a c h p o s z u k a j s z c z e g ó Bó w .
" o p o r n o [c i k o l e k t o r o w e j " d o " o p o r n o [c i p e r a t u r y s t r u k t u - D l a u k Ba d u z r y s u n k u 1 5 p r d k o l e k t o r a
e m i t e r o w e j " . r y . N i e m u s i s z s i w y n o s i 6 m A , w i c
T e r a z , n i e w y p r o w a d z a j c z a w i By c h w t o w g Bb i a . r e = 2 6 m V / 6 m A = 4 , 3 3 &!
r ó w n a D, z a s t a n o w i m y s i n a d m a k s y m a l - P o d a m t y l k o k o D- a r e z y s t a n c j a w e j [c i o w a t r a n z y s t o r a
n w a r t o [c i w z m o c n i e n i a w u k Ba d a c h c o w y w n i o s e k . T a b d z i e ² r a z y w i k s z a , c z y l i w y n i e s i e
z r y s u n k ó w 8 i 9 ( z p o p r z e d n i e g o n u m e r u " w e w n t r z n a r e - 1 0 0 * 4 , 3 3 &!= 4 3 3 &!.
E d W ) . W y g l d a n a t o , |e t r a n z y s t o r " o d z y s t a n c j a e m i t e - W z m o c n i e n i e n a p i c i o w e n i e m o |e
u r o d z e n i a " m a w b u d o w a n j a k [ w e w n - r o w a " r e w y n o s i b y w i k s z e n i |
t r z n r e z y s t a n c j e m i t e r o w r e p o r ó w - w t e m p e r a t u r z e G m a x = R C / r e
r
y
s
u
n
e
k
1
5
n a j r y s u n e k 1 5 . O j a k i e j w a r t o [c i ? p o k o j o w e j m n i e j G m a x = 1 0 0 0 &! / 4 , 3 3 &! = 2 3 1
A w Ba [n i e t u l e |y c a Ba t r u d n o [. T a w i c e j : P r z y j r z y j m y s i t e m u b l i |e j . W p o p r z e -
" w b u d o w a n a r e z y s t a n c j a " n i e j e s t s t a Ba . r e = 2 6 m V / I C d n i m o d c i n k u d o w i e d z i a Be [ s i , |e d o b r z e
A l e u w a |a j - j e [l i c h o d z i o w z m o c n i e n i e G d y w y r a z i s z R y s . 1 5 j e s t s t o s o w a z e w n t r z n o p o r n o [ o b -
R
y
s
.
1
5
p r d o w e ( ²) , w y s t p u j e b a r d z o d u |y r o z - p r d k o l e k t o r a c i |e n i a R L ( n i e p o k a z a n n a r y s u n k u 1 5 )
r z u t w a r t o [c i w z m o c n i e n i a p r d o w e g o w m i l i a m p e r a c h , o p o r n o [ w y j d z i e w i k s z o d r e z y s t a n c j i R C - p o r ó w n a j
m i d z y p o s z c z e g ó l n y m i e g z e m p l a r z a m i . w o m a c h . r y s u n k i 1 1 i 1 3 w p o p r z e d n i m o d c i n k u .
W p r z y p a d k u " w e w n t r z n e j r e z y s t a n c j i A s k d t e n a p i c i e 2 6 m V ? Z w i z a n e N o d o b r z e , a g d y o p o r n o [ o b c i |e n i a , n a
e m i t e r o w e j " r e j e s t i n a c z e j . M o |e m y j e s t z p e w n y m i s t a By m i f i z y c z n y m i ( Ba d u n - p r z y k Ba d o p o r n o [ w e j [c i o w a n a s t p n e g o
3 4 E L E K T R O N I K A D L A W S Z Y S T K I C H 5 / 9 9
P i e r w s z e k r o k i
P
i
e
r
w
s
z
e
k
r
o
k
i
s t o p n i a b d z i e d u |a , n a w e t b a r d z o d u |a S p o s ó b z e zr ó d Be m
( n p . d z i k i z a s t o s o w a n i u w t ó r n i k a e m i t e - p r d o w y m m a j e d n a k
r o w e g o c z y t r a n z y s t o r a p o l o w e g o ) , t o c z y s p e c y f i c z n c e c h ,
m o |n a z w i k s z a R C i t y m s a m y m k t ó r a c z s t o j e s t w a d :
w z m o c n i e n i e n a p i c i o w e w z m a c n i a c z a z w y k l e c h c i e l i b y [m y
O E b e z o g r a n i c z e D? Z w i k s z a j c R C p r z y z a c h o w a n a p i c i e
o k a z j i k o r z y s t n i e z m n i e j s z a m y p o b ó r p r - s p o c z y n k o w e n a k o l e k -
d u i s t r a t y m o c y . N i e m a s z c h y b a w t p l i - t o r z e n a s z e g o t r a n z y -
w o [c i , |e w p r a k t y c e c h c i e l i b y [m y m i e s t o r a z b l i |o n e d o p o Bo -
w z m a c n i a c z o d u - w y n a p i c i a z a s i l a j c e -
|y m w z m o c n i e n i u g o . T y m c z a s e m zr ó d Bo
i d u |e j r e z y s t a n c j i p r d o w e d a j e p r d s t a -
w e j [ c i o w e j . By o [c i [l e o k r e [l o n e j
Z w i k s z a j m y w a r t o [c i , w i c n a w e t
w i c , u z y s k u j c n i e w i e l k i e z m i a n y s t a -
R y s . 1 8
R
y
s
.
1
8
r
y
s
u
n
k
u
r
y
s
u
u k Ba d z r y s u n k u Be g o p r d u k o l e k t o r a s p o - s t r u j e t o r y s u -
1 6 . w o d u j a l b o n a s y c e n i e a l b o o d c i c i e n a - n e k 1 8 a . L e p i e j t o w i d a n a r y s u n k u 1 8 b
1
6
n
e
k
1
8
a
S t o p ! s z e g o t r a n z y s t o r a ( t o j e s t o c z y w i [c i e c e - - m o |e m y t a k n a r y s o w a , b o d l a p r z e -
Z w i k s z a n i e c h a w s z y s t k i c h w z m a c n i a c z y o w i e l k i m b i e g ó w z m i e n n y c h m a s a i p l u s z a s i l a n i a
r e z y s t a n c j i R C n i e w z m o c n i e n i u ) . D l a t e g o w p r a k t y c e o b c i - t o p r z e c i e | t o s a m o .
z w i k s z y m a k s y - |e n i e k o l e k t o r o w e w p o s t a c i zr ó d Ba p r - Z n ó w n i e d o s k o n a Bo [ t r a n z y s t o r a , r e -
m a l n e g o w z m o c - d o w e g o n i e j e s t s t o s o w a n e w p r o s t y c h p r e z e n t o w a n a p r z e z h 2 2 o g r a n i c z a m a k s y -
R y s . 1 6
R
y
s
.
1
6
n i e n i a n a p i c i o - w z m a c n i a c z a c h j e d n o t r a n z y s t o r o w y c h m a l n e w z m o c n i e n i e , k t ó r e w e w s p ó Bc z e -
w e g o . Z a s t a n ó w ( t a k i c h j a k n a r y s u n k u 1 7 c ) . S t o s o w a n e s n y c h t r a n z y s t o r a c h n a w e t p r z y z a s t o s o -
s i n a d t y m j e [l i z w i k s z a s z R C , t o m u - j e s t t y l k o w w i e l o t r a n z y s t o r o w y c h w a n i u i d e a l n e g o zr ó d Ba p r d o w e g o i n i e -
s i s z z m n i e j s z y s t a By p r d k o l e k t o r a I C , b y w z m a c n i a c z a c h z z a m k n i t p t l s t a Bo - s k o Dc z e n i e w i e l k i e j r e z y s t a n c j i o b c i |e -
t r a n z y s t o r s i n i e n a s y c i B. J e [l i z m n i e j - p r d o w e g o s p r z |e n i a z w r o t n e g o . N i e n i a R L i t a k n i e p r z e k r o c z y k i l k u t y s i c y .
s z a s z p r d I C , w z r o [n i e r e z y s t a n c j a r e w i e s z o c o c h o d z i z t " z a m k n i t p t l " ? W o g r o m n e j w i k s z o [c i p r z y p a d k ó w s t o -
( r e = 2 6 m V / 6 0 u A = 4 3 3 &!) . W y g l d a n a t o , N i e p r z e j m u j s i , n a r a z i e w y s t a r c z y c i s u j e m y w k o l e k t o r z e n i e zr ó d Ba p r d o w e ,
|e s t o s u n e k R C / r e p o z o s t a j e s t a By w i a d o m o [, |e t a k i s p o s ó b j e s t p o - t y l k o z w y k Be r e z y s t o r y o w a r t o [c i n i e
( w p i e r w s z y m p r z y b l i |e n i u ) . w s z e c h n i e w y k o r z y s t y w a n y w s c a l o n y c h w i k s z e j n i | k i l k a k i l o o m ó w . T a k a r e z y -
A w i c n i e t d y d r o g a d o w i k s z e g o w z m a c n i a c z a c h o p e r a c y j n y c h , a n i e - s t a n c j a k o l e k t o r o w a j e s t z n a c z n i e m n i e j -
w z m o c n i e n i a . z m i e r n i e r z a d k o w u k Ba d a c h b u d o w a n y c h s z a n i | w a r t o [ " r ó w n o l e g Be j o p o r n o [c i
A m o |e w y k o r z y s t a zr ó d Bo p r d o w e z p o j e d y n c z y c h t r a n z y s t o r ó w . W k a |d y m w e w n t r z n e j " z r y s u n k u 1 8 , r e p r e z e n t o -
( m a j c e z d e f i n i c j i n i e s k o Dc z e n i e w i e l k r a z i e p o m y s B z e zr ó d Be m p r d o w y m j e s t w a n e j p r z e z h 2 2 , w i c w p By w h 2 2 p o m i j a -
r e z y s t a n c j d y n a m i c z n ) u m i e s z c z a j c j e g o d n y u w a g i . I d zm y d a l e j . m y . I w t e d y b e z z n a c z c e g o b Bd u m o |e -
r
y
s
u
n
e
k
1
7
a
w m i e j s c e R C ? Z o b a c z r y s u n e k 1 7 a . T y m J a k m y [l i s z , c z y m a j c p o r z d n e m y p o w i e d z i e , |e r e z y s t a n c j a w y j [c i o -
r a z e m p o m y s B j e s t [w i e t n y ! W p r a w d z i e zr ó d Bo p r d o w e o b a r d z o d u |e j r e z y s t a n - w a w z m a c n i a c z a O E j e s t r ó w n a w a r t o [c i
r z e c z y w i s t e zr ó d Bo p r d o w e m a j a k [ r e - c j i d y n a m i c z n e j , m o |e m y u z y s k a d o w o l - r e z y s t o r a o b c i |e n i a R C .
z y s t a n c j d y n a m i c z n r d , a l e t a r e z y s t a n - n i e d u |e w z m o c n i e n i e n a p i c i o w e J e [l i z a m n n a d |a s z , t o w Ba [n i e z n a -
c j a d y n a m i c z n a d l a p r z e b i e g ó w z m i e n - w z m a c n i a c z a ? l a z Be [ o d p o w i e d z n a p y t a n i e : j a k a m o |e
n y c h b d z i e w y n o s i w i e l e k i l o o m ó w l u b N i e s t e t y n i e ! b y n a j w i k s z a t e o r e t y c z n a w a r t o [
n a w e t m e g a o m ó w . J e d n o c z e [n i e z a c h o - K o l e j n y r a z d a j o s o b i e z n a w Ba [c i - w z m o c n i e n i a n a p i c i o w e g o t r a n z y s t o r a .
w a s z m a B w a r t o [ r e , b o s t a By p r d t e g o w o [c i t r a n z y s t o r a r e p r e z e n t o w a n e p r z e z P r z y z a Bo |e n i u , |e o b c i |e n i e m k o l e k t o r o -
zr ó d Ba m o |e b y z n a c z n y . p a r a m e t r h 2 2 . T a k s a m o j a k r z e c z y w i s t e w y m j e s t zr ó d Bo p r d o w e o ( p o m i j a l n i e )
W t e n c h y t r y s p o s ó b m o |e m y z n a c z - zr ó d Bo p r d o w e z r y s u n k u 1 7 a , t a k s a m o w i e l k i e j o p o r n o [c i d y n a m i c z n e j , w z m o c -
n i e z w i k s z y w z m o c n i e n i e - p o j e d y n c z y o b w ó d k o l e k t o r o w y n i e j e s t i d e a l n y m n i e n i e m a k s y m a l n e o k r e [l o n e j e s t p r z e z
s t o p i e D m o |e m i e w z m o c n i e n i e n a p i - zr ó d Be m p r d o w y m j e g o r e z y s t a n c j a d y - s t o s u n e k r e z y s t a n c j i d y n a m i c z n e j o b w o -
c i o w e w y n o s z c e n a w e t k i l k a t y s i c y . n a m i c z n a j e s t r e p r e z e n t o w a n a p r z e z d u k o l e k t o r a ( 1 / h 2 2 ) i r e z y s t a n c j i e m i t e r o -
R y s u n e k 1 7 c p o k a z u j e p r z y k Ba d r e a l i z a c j i . o m a w i a n y w c z e [n i e j p a r a m e t r h 2 2 . I l u - w e j r e - z o b a c z r y s u n e k 1 8 b .
C z y n a p r a w d d o c i e b i e d o c i e r a , c o
w y n i k a z t y c h r o z w a |a D? A c z y p o t r a f i B-
b y [ k o m u [ w y t Bu m a c z y , n a i l e m a k s y -
m a l n e w z m o c n i e n i e n a p i c i o w e w z m a c -
n i a c z a t r a n z y s t o r o w e g o w y z n a c z o n e j e s t
w a r t o [c i w z m o c n i e n i a p r d o w e g o ²?
P r a w d o p o d o b n i e j e s t e [ m o c n o z a s k o -
c z o n y ! O k a z a Bo s i , |e w z m o c n i e n i e p r -
d o w e ² i w z m o c n i e n i e n a p i c i o w e n i e -
w i e l e m a j z e s o b w s p ó l n e g o ! W y g l d a
n a t o , |e m a k s y m a l n e w z m o c n i e n i e n a -
p i c i o w e w z m a c n i a c z a O E m o |e b y
z n a c z n i e w i k s z e n i | w z m o c n i e n i e p r -
d o w e ². N a t o m i a s t w a r t o [ w z m o c n i e -
n i a p r d o w e g o ² b d z i e m i e w p By w
R y s . 1 7
R
y
s
.
1
7
E L E K T R O N I K A D L A W S Z Y S T K I C H 5 / 9 9 3 5
P i e r w s z e k r o k i
P
i
e
r
w
s
z
e
k
r
o
k
i
p r z e d e w s z y s t k i m n a o p o r n o [ w e j [c i o - D o p i e r o n a p i c i n a k o l e k t o r z e b d z i e w i k s z e o d
w . C z y | n i e m ó w i Be m , |e t e n t r a n z y s t o r c o , s t o s u j c n a p i c i a z a s i l a j c e g o . T u n i e m a |a d n y c h
t o k a p r y [n y i t a j e m n i c z y t w ó r ? zr ó d Bo p r d o - t a j e m n i c - u k Ba d z p r z e k a zn i k i e m j u | " w i -
H m m . . . C z y t o j e d n a k o z n a c z a , |e t r a n - w e u z y s k a l i - c z y l i [m y " , a u k Ba d u z o b w o d e m r e z o n a n -
z y s t o r o w z m o c n i e n i u p r d o w y m [m y d u |e s o w y m w k o l e k t o r z e n i e b d z i e m y s z c z e -
r ó w n y m 1 0 ( s t a r e t r a n z y s t o r y g e r m a n o - w z m o c n i e - g ó Bo w o a n a l i z o w a . P o w i n i e n e [ p o p r o -
w e m i e w a By j e s z c z e m n i e j s z e w z m o c n i e - n i e , r a d y k a l - s t u w i e d z i e , |e c o [ t a k i e g o s i z d a r z a
n i e ) m ó g Bb y d a w z m o c n i e n i e n a p i c i o - n i e z w i k - i |e w n i e k t ó r y c h u k Ba d a c h ( s t o p n i e
w e r ó w n e n a p r z y k Ba d 1 0 0 0 ? s z a j c r e z y - w z m a c n i a c z y w . c z . ) t r z e b a s t o s o w a t r a n -
C o o t y m s d z i s z ? s t a n c j d y - z y s t o r y , m a j c e d o p u s z c z a l n e n a p i c i e
T e o r e t y c z n i e t a k , p o d w a r u n k i e m , |e n a m i c z n U C E c o n a j m n i e j d w u k r o t n i e w i k s z e n i |
r e z y s t a n c j a o b c i |e n i a ( k o l e k t o r o w a ) b - w k o l e k t o r z e n a p i c i e z a s i l a j c e , a w i n n y c h ( n i e k t ó r e
d z i e b a r d z o d u |a ( z a s t o s u j e m y zr ó d Bo p r - d o k i l k u d z i e - p r z e t w o r n i c e i m p u l s o w e ) - j e s z c z e w y -
R y s . 1 9
R
y
s
.
1
9
d o w e w r o l i o b c i |e n i a ) , a p a r a m e t r h 2 2 s i c i u c z y |s z e .
u |y t e g o t r a n z y s t o r a b d z i e m i a B p r z y z w o - n a w e t k i l k u s e t k i l o o m ó w . P a m i t a j j e d - J e [l i j u | w e s z l i -
i t w a r t o [. M a Be w z m o c n i e n i e p r d o w e n a k , |e r e z y s t a n c j a w y j [c i o w a w z m a c n i a - [m y w t e m a t t a k
² s p o w o d o w a Bo b y j e d n a k , |e o p o r n o [ c z a O E j e s t w y z n a c z o n a p r z e z o p o r n o [c i d a l e k o , z a s t a n ó w
r e , a t y m s a m y m r e z y s t a n c j a w e j [c i o w a w k o l e k t o r z e , k t ó r e z k o n i e c z n o [c i s b a r - s i j e s z c z e n a d
b y By b y k o s z m a r n i e m a Ba ( r z d u p o j e d y n - d z o d u |e . T a k j e s t - d o Bc z e n i e m a Be j r e z y - s p r a w p o j e m n o -
c z y c h o m ó w ) c o o z n a c z a Bo b y n i e t y l k o s t a n c j i o b c i |e n i a r a d y k a l n i e z m n i e j s z y [c i k o n d e n s a t o r a
R
y
z n a c z n y p r d b a z y , a l e i w i e l k i e z n i e - w z m o c n i e n i e n a p i c i o w e , z k t ó r e g o s i w e j [c i o w e g o . R y -
s
u
n
e
k
2
1
k s z t a Bc e n i a n i e l i n i o w e . T a k t o w y g l d a t a k c i e s z y l i [m y . s u n e k 2 1 p o k a z u -
w t e o r i i - w c z e [n i e j n a l e |a Bo b y j e d n a k z a - M o |e s z n a t o p o p a t r z e z d w ó c h j e p r o b l e m . J e [l i
p y t a , c z y o b w ó d k o l e k t o r a t r a n z y s t o r a s t r o n , a w n i o s e k i t a k b d z i e t e n s a m . r e z y s t a n c j a w e j -
o m a By m w z m o c n i e n i u p r d o w y m b d z i e 1 . J e [l i r e z y s t a n c j a w y j [c i o w a j e s t b a r - [c i o w a t r a n z y s t o -
R y s . 2 1
R
y
s
.
2
1
s i z a c h o w y w a B j a k d o b r e zr ó d Bo p r d o - d z o d u |, t o d o Bc z e n i e n i e w i e l k i e j r e z y - r a w u k Ba d z i e O E
w e . C z y j e g o r e z y s t a n c j a d y n a m i c z n a ( r e - s t a n c j i o b c i |e n i a z n a c z n i e z r e d u k u j e s y - j e s t m a Ba , t o a b y u k Ba d p r z e n o s i B t a k |e m a -
p r e z e n t o w a n a p r z e z p a r a m e t r h 2 2 ) b d z i e g n a B w y j [c i o w y - p a t r z r y s u n e k 1 3 o r a z r y - Be c z s t o t l i w o [c i , p o j e m n o [ k o n d e n s a t o -
o d p o w i e d n i o d u |a ? J e [l i s i o k a |e , |e s u n e k 1 2 b w p o p r z e d n i m o d c i n k u . r a w e j [c i o w e g o m u s i b y o d p o w i e d n i o
k i e p s k i t r a n z y s t o r o m a Be j w a r t o [c i ² m a 2 . D o d a n i e z e w n t r z n e j r e z y s t a n c j i o b - d u |a . P r z y k Ba d o w o j e [l i d l a u k Ba d u z r y s u n -
j e d n o c z e [n i e n i e k o r z y s t n w a r t o [ p a r a - c i |e n i a s p o w o d u j e z m n i e j s z e n i e c a Bk o - k u 2 1 r e z y s t a n c j a w e j [c i o w a j e s t n i e w i e l -
m e t r u h 2 2 , t o w Ba [n i e w a r t o [ p a r a m e t r u w i t e j r e z y s t a n c j i k o l e k t o r o w e j i w z m o c - k a i w y n o s i o k o Bo 2 5 0 &!, a b y w z m a c n i a c z
h 2 2 n i e p o z w o l i u z y s k a t a k d u |e g o n i e n i a w y z n a c z o n e g o p r z e z s t o s u n e k w y - p r z e n o s i B c z s t o t l i w o [c i j u | o d 2 0 H z , p o -
w z m o c n i e n i a . p a d k o w e j r e z y s t a n c j i k o l e k t o r o w e j d o j e m n o [ C B n i e m o |e b y m n i e j s z a n i |
N i e m u s i s z s i w t o w g Bb i a , z r e s z t e m i t e r o w e j - p o r ó w n a j r y s u n e k 1 2 a i r y - 3 2 µ F
w p o d a n y c h r o z w a |a n i a c h t r o s z k u p r o - s u n e k 1 1 . O c z y w i [c i e s k o r z y s t a Be m z e z n a n e g o
[c i l i [m y s o b i e |y c i e i p o m i n l i [m y p e w - S a m w i d z i s z - n i c z a d a r m o ! Z a p a m i - w z o r u
n e s u b t e l n o [c i . J a k b y n i e b y Bo , z e w s z y - t a j w i c r a z n a z a w s z e , |e z e w n t r z n a C = 1 / ( 2 À f R )
s t k i c h r o z w a |a D i t a k w y n i k a b e z n a d z i e j - o p o r n o [ o b c i |e n i a R L p o w i n n a b y k t ó r y z w y k l e s t o s u j e m y w p o s t a c i :
n i e p r o s t y w n i o s e k , p o w t a r z a j c y s i w i k s z a , n a j l e p i e j w i e l o k r o t n i e w i k s z a C = 0 , 1 6 / ( f R )
w k o l e j n y c h o d c i n k a c h j a k r e f r e n : k o r z y - o d r e z y s t a n c j i R C . T y l k o w t e d y d o Bc z e n i e P r o j e k t u j c j a k i e k o l w i e k w z m a c n i a c z e
s t n i e j e s t s t o s o w a t r a n z y s t o r y o j a k n a j - R L n i e z m n i e j s z y w z m o c n i e n i a w z n a c z - t r a n z y s t o r o w e z a w s z e m u s i s z p a m i t a
w i k s z y m w z m o c n i e n i u p r d o w y m . c y m s t o p n i u . o p r o b l e m i e p o j e m n o [c i k o n d e n s a t o r ó w
A t e r a z p y t a n i e t e s t o w e d l a s p r a w d z e - s p r z g a j c y c h .
n i a , c z y w s z y s t k o d o b r z e r o z u m i e s z : c o D a l s z e z a l e |n o [c i I k o l e j n a s p r a w a w a |n a w p r a k t y c e .
r
y
s
u
n
k
u
2
2
s i s t a n i e z w a r t o [c i w z m o c n i e n i a n a - J a k m y [l i s z , c z y n a p i c i e n a k o l e k t o r z e K t ó r y u k Ba d z r y s u n k u 2 2 u z n a Bb y [ z a l e p -
p i c i o w e g o p o d o Bc z e n i u d o n a s z e g o r e - m o |e b y w y |s z e o d n a p i c i a z a s i l a j c e - s z y ?
w e l a c y j n e g o w z m a c n i a c z a z r y s u n k u 1 7 g o ?
z e w n t r z n e j r e z y s t a n c j i o b c i |e n i a R L . D z i w n e p y t a n i e ?
r
y
s
u
n
e
k
1
9
S y t u a c j p o k a z u j e r y s u n e k 1 9 . J a k m y - T y l k o n a p o z ó r .
r
y
s
u
n
k
u
2
0
[l i s z ? N a r y s u n k u 2 0 z n a j -
d z i e s z u k Ba d y ,
w k t ó r y c h c h w i l o w e
R y s . 2 0
R
y
s
.
2
0
3 6 E L E K T R O N I K A D L A W S Z Y S T K I C H 5 / 9 9
P i e r w s z e k r o k i
P
i
e
r
w
s
z
e
k
r
o
k
i
- p r z e c i e | n a p i - l a n i a . J u | p r o s t y p r z y k Ba d z r y s u n k u 2 2 p o -
c i e n a r e z y s t o r z e k a z u j e , |e s k r ó t o w e i n f o r m a c j e o t r a n z y -
o b c i |e n i a j e s t s t o r a c h p o d a w a n e w p o d r c z n i k a c h
w y z n a c z o n e t y l - s z k o l n y c h t o j e s z c z e n i e w s z y s t k o . A b y
k o p r z e z p r d k o - z o s t a p r a w d z i w y m k o n s t r u k t o r e m t r z e -
l e k t o r a ( I C * R C ) , b a z d o b y s p o r i l o [ r z e t e l n e j w i e d z y
a n i e p r z e z n a p i - i d o [w i a d c z e n i a . P o d a n y p r z y k Ba d n i e w y -
c i e z a s i l a j c e . c z e r p u j e o c z y w i [c i e p r o b l e m u w z m a c n i a -
Z w r ó u w a g , |e c z y n i s k o s z u m n y c h . D l a t e g o n i e z a c h -
m a s o s c y l o s k o - c a m , b y p o c z t k u j c y z a b i e r a l i s i z a t a k i e
p u p o d Bc z y Be m t e m a t y , t y l k o n a p o z ó r Ba t w e . N a m a r g i n e -
d o p l u s a z a s i l a - s i e w s p o m n , |e a n a l i z a p r o j e k t ó w n a d -
n i a , p r z e z c o s y Ba n y c h d o R e d a k c j i o r a z c z [c i p r a c
o s c y l o s k o p p o - n a d s y Ba n y c h S z k o l e K o n s t r u k t o r ó w i i n -
k a z u j e n a p i c i e n y c h p o k a z u j e , |e p e w n a c z [ n a s z y c h
" u j e m n e " - a l e t o C z y t e l n i k ó w m a z d e c y d o w a n i e z b y t w y -
d r o b i a z g , w t e j s o k i e m n i e m a n i e o w Ba s n y c h m o |l i w o -
c h w i l i n i e w a |n y . [c i a c h . N i e r o z u m i e j c p r o b l e m ó w t a k i c h
A l e n a p i c i e j a k p o k a z a n y p r z e d c h w i l , b a z u j c t y l k o
z a s i l a j c e n i e n a p o d s t a w o w y c h i n f o r m a c j a c h
j e s t " c z y s t e " - z a - z p o d r c z n i k ó w s z k o l n y c h , p o p e Bn i a j e l e -
w i e r a s k Ba d o w m e n t a r n e b Bd y . W r e z u l t a c i e u k Ba d
z m i e n n . O s c y - w p r a w d z i e j a k o t a k o d z i a Ba , a l e n i e n a d a j e
l o s k o p d o Bc z o n y s i d o p u b l i k a c j i , s t a n o w i c w r c z p r z y -
R y s . 2 3
R
y
s
.
2
3
m i e d z y m a s k Ba d , j a k n i e n a l e |y r o b i . W Ba [n i e z t e g o
a p l u s z a s i l a n i a p o w o d u c z [ p r a c n a d s y Ba n y c h d o F o -
N i e w i d z i s z i s t o t n y c h r ó |n i c ? p o k a z a Bb y p r z e b i e g j a k n a r y s u n k u r u m C z y t e l n i k ó w c z y d z i a Bu E - 2 0 0 0 n i e
R z e c z y w i [c i e , p r z y t a k i c h s a m y c h w a r - 2 3 b ( d l a p o k a z a n i a z a s a d y n a r y s o w a Be m m o |e b y o p u b l i k o w a n a .
t o [c i a c h e l e m e n t ó w R , C i t a k i m s a m y m p r z e b i e g t r ó j k t n y , w r z e c z y w i s t o [c i b - T y l e d y g r e s j i , a t e r a z d w a s Bo w a n a t e -
w z m o c n i e n i u p r d o w y m t r a n z y s t o r ó w , d z i e t o m i e s z a n k a r ó |n y c h c z s t o t l i w o - m a t p r o j e k t o w a n i a w z m a c n i a c z y O E .
p o d s t a w o w e p a r a m e t r y ( w z m o c n i e n i e , [c i ) . W r e s z c i e r y s u n e k 2 3 c p o k a z u j e p r z e -
P
i
o
t
r
G
ó
r
e
c
k
i
o p o r n o [c i w e j [c i o w a i w y j [c i o w a ) b d b i e g w y j [c i o w y w y s t p u j c y m i d z y m a - P i o t r G ó r e c k i
j e d n a k o w e . W i c ? s a k o l e k t o r e m . S k Ba d o w a z m i e n n a
Z d e c y d o w a n i e r ó |n a j e s t j e d n a k o d p o r - n a p i c i a z a s i l a n i a d o d a j e s i p o p r o s t u d o
n o [ n a t t n i e n i a i w s z e l k i e i n n e " [m i e c i " s y g n a Bu u |y t e c z n e g o i w c a Bo [c i p r z e c h o -
p r z e n o s z c e s i z o b w o d u z a s i l a n i a . U w a - d z i n a w y j [c i e . C z y t o j e s t j a s n e ? P r z e a n a -
|a j - t o s z a g a d n i e n i a n a p r a w d b a r d z o l i z u j t o d o k Ba d n i e - j e [l i m a s z w t p l i w o [c i ,
w a |n e w p r a k t y c e i p o w i n i e n e [ j e d o b r z e p r z e a n a l i z u j j e s z c z e r a z r y s u n k i 4 i 5 w p o -
r o z u m i e . N a p i c i e z a s i l a j c e n i e j e s t n i g - p r z e d n i m o d c i n k u .
d y i d e a l n i e s t a b i l i z o w a n e . N a w e t w p r z y - T e r a z j u | w i e s z - u k Ba d z r y s u n k u
p a d k u z a s t o s o w a n i a d o b r e g o s t a b i l i z a t o - 2 2 a j e s t z d e c y d o w a n i e l e p s z y o d u k Ba d u
r a , w o b w o d z i e z a s i l a n i a w y s t p i s z u m y z r y s u n k u 2 2 b . W t y m d r u g i m w s z e l k i e
( w Ba s n e t e g o s t a b i l i z a t o r a ) o r a z s p a d k i n a - [m i e c i z o b w o d u z a s i l a n i a p r z e n o s z s i
p i n a r e z y s t a n c j a c h [c i e |e k i p r z e w o - n a b a z d r u g i e g o t r a n z y s t o r a i c o g o r s z a ,
d ó w ( w t a k t s y g n a Bó w z m i e n n y c h ) . W r e - s w t y m d r u g i m s t o p n i u w z m a c n i a n e .
z u l t a c i e w r z e c z y w i s t y m o b w o d z i e z a s i l a - P o t e m n a k o l e k t o r d r u g i e g o s t o p n i a c z y l i
n i a n a n a p i c i e s t a Be z a w s z e n a Bo |o n y j e s t n a w y j [c i e , p r z e c h o d z j e s z c z e r a z t e
j a k i [ n i e w i e l k i p r z e b i e g z m i e n n y ( s z u m y [m i e c i z z a s i l a n i a . W u k Ba d z i e z r y s u n k u
i i n n e [m i e c i ) . T a k i p r z e b i e g n i e w t p l i w i e 2 2 a t e g o n i e m a , b o o b w ó d w e j [c i o w y
m o |e m y t r a k t o w a j a k o j a k i [ s y g n a B d r u g i e g o t r a n z y s t o r a " w i d z i " t y l k o c z y s t y
z m i e n n y . C z y p r z e d o s t a n i e s i o n z o b w o - s y g n a B z r e z y s t o r a R C , a s y g n a Be m w y j -
d u z a s i l a n i a n a w y j [c i e ? [c i o w y m j e s t c z y s t y s y g n a B z d r u g i e g o r e -
P a m i t a j , |e o b w ó d k o l e k t o r a t o zr ó d Bo z y s t o r a k o l e k t o r o w e g o .
p r d o w e . P r d k o l e k t o r a p r a k t y c z n i e n i e W Ba [n i e n i e u w z g l d n i e n i e t e g o z j a w i -
z a l e |y o d n a p i c i a n a k o l e k t o r z e . A c o s k a j e s t n a j c z s t s z p r z y c z y n k Bo p o t ó w
z n a p i c i e m n a k o l e k t o r z e ? J e s z c z e n i e z e z b u d o w a n i e m n i s k o s z u m n e g o w z m a c -
w i d z i s z p r o b l e m u ? n i a c z a t r a n z y s t o r o w e g o . M o |e t y s a m ,
r
y
s
u
n
e
k
2
3
P o m o |e c i r y s u n e k 2 3 . W s u m i e w s z y - l u b k o l e d z y , n a t k n l i [c i e s i j u | o s o b i [c i e
s t k o z a l e |y o d p u n k t u o d n i e s i e n i a . P r z e - n a t e n p r o b l e m . J e d e n z m o i c h p r z y j a c i ó B
b i e g z m i e n n y n a r e z y s t o r z e R C ( m i e r z o n y o p o w i a d a B, |e k i e d y [ z b u d o w a B " n i s k o -
w s t o s u n k u d o d o d a t n i e g o b i e g u n a z a s i l a - s z u m n y " p r z e d w z m a c n i a c z z z a s t o s o w a -
n i a ) j e s t " c z y s t y " - j e s t t o p r z e b i e g w y z n a - n i e m n a p r a w d p o r z d n y c h t r a n z y s t o r ó w .
c z o n y j e d y n i e p r z e z p r d I C o r a z r e z y s t a n - U z y s k a n e p a r a m e t r y s z u m o w e b y By b e z -
c j R C . J e [l i d o Bc z y Bb y [ o s c y l o s k o p m i - n a d z i e j n e , g o r s z e n i | n a j p r o s t s z e g o u k Ba -
d z y p l u s z a s i l a n i a a w y j [c i e , z o b a c z y Bb y [ d u z a r c h a i c z n a k o s t k 7 4 1 . P r z y c z y n b y -
R y s . 2 2
R
y
s
.
2
2
p r z e b i e g j a k n a r y s u n k u 2 3 a . N i c n o w e g o By w Ba [n i e s z u m y p r z e d o s t a j c e s i z z a s i -
E L E K T R O N I K A D L A W S Z Y S T K I C H 5 / 9 9 3 7