57695

indywidualizującej przenoszą się na drugiego współsprawcę tylko przy typie kwalifikowanym. Współsprawstwo nie zachodzi, jeżeli dwie osoby popełniają przestępstwa w tym samym czasie i miejscu, ale niezależnie od siebie. Taką sytuację nazywamy sprawstwem równoległym.

element podmiotowy: porozumienie czyli szczegółowe uzgodnienie działania, plan działania, podział ról co stanowi czynnik wiążący sprawców. Czasem jest to tylko porozumienie dorozumiane (gestami, znakami)

element przedmiotowy: wspólne wykonanie czynu zabronionego. Jest to każdy udział w czynie zabronionym, nie ważne mniejszy czy większy. Jest to na ogół przestępstwo umyślne, rzadko nieumyślne.

Sprawstwo kierownicze - kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę lub wykorzystuje uzależnienie innej osoby, polecając jej wykonanie czynu. Umożliwia potraktowanie jako sprawcy również takiej osoby, która własnym działaniem nie wypełnia znamion przestępstwa, ale jej zachowanie jest czymś więcej niż tylko podżeganiem lub pomocnictwem. Występuje w dwóch postaciach :

1.    sprawstwo kierownicze sensu stricto - nie musi łączyć się z zapoczątkowaniem akcji przestępczej przez wydanie polecenia. Istotą jest pewne podporządkowanie wykonawców sprawcy kierowniczemu, które może wprawdzie wynikać z formalnego podporządkowania, ale może też łączyć się po prostu z uznaniem autorytetu osoby kierującej lub jej przewagi intelektualnej albo też faktycznej władzy w ramach organizacji przestępczej. Umożliwia to sprawcy wydawanie poleceń co do sposobu prowadzenia akcji przestępczej, ewentualnie jej przerwania.

2.    sprawstwo kierownicze wformie polecenia wykonania czynu zabronionego -przez wykorzystanie uzależnienia wykonawcy od polecającego. Może to być:

•    zależność urzędowa ( polecenie służbowe ),

•    zależność z podporządkowania w wojsku (rozkaz),

•    uzależnienie czysto faktyczne.

Występuje w teorii prawa pojęcie sprawstwa pośredniego - popełnienie przestępstwa za pośrednictwem innej osoby - co w Polsce jego odpowiednikiem jest - jako szczególna odmiana - sprawstwo kierownicze i sytuacja taka winna być traktowana jako podżeganie lub pomocnictwo. W orzecznictwie SN dopuszcza się możliwość zakwalifikowania czynu osoby, przyczyniającej się do nieumyślnego przestępstwa innej osoby, jako sprawstwa.

Odpowiedzialność osób popełniających czyn zabroniony w konfiguracji wieloosobowej określa art. 20 KK.

Art. 20,

Każdy ze współdziałających w popełnieniu czynu zabronionego odpowiada w granicach swojej umyślności lub nieumyślności niezależnie od odpowiedzialności pozostałych współdziałających.

Art. 21.

§ 1. Okoliczności osobiste, wyłączające lub łagodzące albo zaostrzające odpowiedzialność karną, uwzględnia się tylko co do osoby, której dotyczą.

§ 2. Jeżeli okoliczność osobista dotycząca sprawcy, wpływająca chociażby tylko na wyższą karalność, stanowi znamię czynu zabronionego, współdziałający podlega