Te 5 rodzajów systemów stanowią podstawę poznania (podstawowe poziomy) zróżnicowania świata.
Można by przedstawić je w postaci pewnego grafu:
Zależności:
o Pomiędzy poziomami systemów zachodzi relacja wyprzedzania Si < S2< S$< S 4^5 o Systemy wyższego rzędu są powiązane, składają się z systemów niższego poziomu (odrzucenie naiwnego redukcjonizmu -> wszystkie własności obiektów bardzo złożonych sprowadzać do własności obiektów mniej złożonych, tymczasem własności obiektów w ujęciu systemowym są dwojakiego rodzaju: własności właściwe -własności emergentne (każdy obiekt wyższego poziomu oprócz własności obiektów niższego poziomu, ma także swoje własne, odrębne własności; Bi > Bj ->emergentyzm),
o Systemy wyższego poziomu są bardziej złożone niż niższego poziomu, gdyż wyższy poziom zwiększa złożoność systemu, stad też liczniejsze są stadia prowadzące do powstania bardziej złożonego systemu oraz liczniejsze stadia dezintegracji, o Systemy niższego poziomu są liczniejsze niż systemy wyższego poziomu, gdyż im niższy jest poziom tym większą liczbę systemów obejmuje Oprócz tej systemowej struktury pionowej, pewne znaczenie w klasyfikacji systemowej mają także skale (wielkość); zwykle wyróżnia się mikro, mezo i mega skalę.
Mikro -> głównie systemy fizyczne (atomy), chemiczne (molekuły), biologiczne (komórki), techniczne (mikroukłady); tworzą one mikroświat (bez systemów społecznych)
Mezo -> fizyczne (ciała, planety), chemiczne (procesy na poziomie planet - w pewnym stopniu), biologiczne (organizmy, populacje, ekosystemy, biosfera), społeczne, techniczne Mega -> chemiczne i fizyczne (gwiazdy i galaktyki)