59233

DOKTRYNA UNIWERSALIZMU PAPIESKIEGO I CESARSKIEGO

1.    Walka o dominacie

a)    Grzegorz Wielki - papieżom należy się prymat wśród władców, gdyż są oni następcami św. Piotra

b)    Stopniowe wyzwalanie się papieży spod zależności od cesarzy bizantyjskich, w kontekście wewnętrznej schizmy w Kościele

2.    Teorie przewagi papiestwa

a)    Augustynizm polityczny - uważano, że Kościół realizuje cele augustowskiego państwa bożego, stąd jego prymat

b)    Prawo do kontroli zgodności działań władców z Pismem Świętym; ekskomunika

c)    Grzegorz VII - władza państwowa kieruje się ślepą ambicją i podjudzana jest przez diabła, jest więc ze swej istoty tworem grzesznym

d)    Doktryna papieska - w niebie rządzi Bóg, a na ziemi jego namiestnik papież, który część swej władzy przekazuje w użytkowanie papieżowi; przewaga Kościoła wyprowadzana także z tezy o wyższości duszy, która jest pierwiastkiem boskim, nad ciałem, które naznaczone jest grzechem

e)    Spokrewniona teoria akcentująca wyższe zadania papiestwa a także teoria Kościoła, instytucji doskonałej, i państwa, tworu obarczonego grzechem

f)    Teoria wikariatu - po śmierci cesarza władza wraca do papieża; teoria 2 mieczy: Bóg przekazał św. Piotrowi 2 miecze symbolizujące władzę świecką i duchowną, papież przekazał 1 z tych mieczy w użytkowanie władzy świeckiej

g)    Niekiedy papież występował w roli reprezentanta ludu rzymskiego, idea wypraw krzyżowych

h)    Hierokratyzm - papież nie tylko namaszcza władców, ale baczy na ich postępowanie i może ich w każdej chwili pozbawić władzy

3.    Argumenty doktryny uniwersalizmu cesarskiego

a)    Po opanowaniu przez Ottona I znacznej części Europy cesarz obwołany został panem całego świata, sukcesorem tradycji rzymskiej (ważny argument spadkowy), następca wybitnych władców Imperium Romanum, wreszcie protektorem Kościoła i wiary; wszelki opór przeciw władcy był buntem przeciw Bogu

b)    Anonim z Jorku - władza najwyższego, niebieskiego władcy i władcy drugiego, ziemskiego, jest jedna i ta sama

c)    Glosatorzy - cesarz jest rzymskim imperatorem, twórca prawa, który pozostaje poza wszelką ziemską kontrolą, jest jedynym źródłem sprawiedliwości; lud przeniósł na niego całość swych uprawnień