63666

Siła tarcia, pojęcie warstwy tarcia i atmosfera swobodna

Siła tarcia ma wpływ przede wszystkim na ruch powietrza w dolnej, przyziemnej warstwie troposfery. Powoduje

zmniejszenie prędkości wiatru (ruchu) w tej warstwie i zmienia także kierunek poruszającego się powietrza.

Wyróżnia się:

-    tarcie wewnętrzne (lepkość) - powstaje wtedy, gdy dwie warstwy gazu przemieszczają się równolegle

względem siebie;

-    tarcie zewnętrzne - polega na oddziaływaniu ciał w miejscu ich styku, przeciwdziałając wzajemnemu przesuwaniu się tych ciał (poślizgowe).

Bezpośrednio przy powierzchni Ziemi, w warstwie o milimetrowej grubości, prędkość ruchu powietrza jest równa zeru. W wyniku ruchów cieplnych, turbulencji dynamicznej i termicznej, chwiejnej równowagi atmosfery

następuje jednak pionowa wymiana cząsteczek między warstwami nieruchomej i przemieszczającej się atmosfery.

W wyniku tego w pewnej warstwie, licząc od podłoża, prędkość wiatru wzrasta. Jest to warstwa tarcia, której wysokość górnej granicy wynosi ok. 500 do 1000 m i zależy zarowno od rodzaju podłoża, jak i stateczności atmosfery (większa jest nad lądem, mniejsza nad morzami i oceanami).

atmosfera swobodna, warstwa atmosfery ziemskiej rozciągająca się w gorę od wys. 1-1,5 km.