64833

człowieka i zaspokajanie jego potrzeb, wymaga odpowiedniego gospodarowania zasobami przyrody. Gospodarka surowcami i innymi zasobami środowiska powinna więc być racjonalna, przez co należy rozumieć oszczędne i właściwe pozyskiwanie, przetwarzanie i wykorzystanie danego surowca lub materiału, jak np.: ograniczenie pozyskiwania surowców do niezbędnego minimum z uwzględnieniem potrzeb przyszłych pokoleń w tym zakresie, minimalizację zużycia surowców w procesach produkcji czy zmniejszenie ilości odpadów poprodukcyjnych i zanieczyszczeń, w wyniku zastosowania w procesach przetwarzania właściwych metod, urządzeń i technologii (np. małoodpadowych, bezodpadowych).

RODZAJ BARIER	TYP BARIER
Uniwersalne (biologiczne)	Powietrzne, wodne, glebowe
Zasobowe (surowcowe)	Zasobów leśnych, mineralnych, wodnych
Regionalne (przestrzenne)	Krajobrazowe, odporności ekosystemów

BARIERY UNIWERSALNE

Dotyczą właściwości fizycznych i chemicznych warunkujących możliwość rozwoju życia. Są związane z samą naturą świata ożywionego, a ich przekraczanie powoduje obumieranie żywych organizmów roślin i zwierząt.

Ograniczenia te są ogólnoświatowe, a ich modyfikacje występują w poszczególnych regionach świata.

Bariery uniwersalne określają dopuszczalne zanieczyszczenie wody, powietrza i gleby. Są to trzy składowe części środowiska, na które człowiek wywiera najbardziej negatywny wpływ, co doprowadza do zaburzeń w poszczególnych ekosystemach.

BARIERY ZASOBOWE

Bariery surowcowe dotyczą możliwości bezpośredniego wykorzystania zasobów przyrody odnawialnych (lasy, woda) oraz nieodnawialnych (surowce naturalne).

Rozwijany nadmiernie od przeszło 100 lat przemysł oparty głównie na energetyce węgla i ropy naftowej przyczynił się do znacznego wyczerpania zasobów.

Perspektywicznie zmierza się do tego, by wykorzystywać paliwa alternatywne, które mogą zastąpić surowce mineralne.

BARIERY PRZESTRZENNE

Walory przyrodnicze określonych regionów warunkują w znacznym stopniu ich rozwój społeczno-gospodarczy.

Bariery regionalne są ściśle powiązane z planowaniem regionalnym w zakresie perspektywicznego rozwoju.

Z planowaniem regionalnym wiąże się dwie główne grupy zagadnień:

1)    walory środowiska przyrodniczego oraz

2)    naturalna odporność ekosystemu występująca w tym środowisku.

Kompleksową ocenę walorów środowiska przyrodniczego określa się pojęciem BARIERY KRAJOBRAZOWEJ. Ekologicznie wyróżnia się w Polsce podział obszarów na następujące 4 klasy:

Klasa I - obszary o zdegradowanym środowisku (aglomeracje miejskie, obszary przemysłowe),

Klasa II - obszary leśno-rolne o przeciętnych walorach przyrodniczych,