BIOCENOZA - wszystkie populacje znajdujące się w określonej przestrzeni określa się mianem biocenozy. To naturalny zespół organizmów żywych występujący w danym środowisku wzajemnie uzależnionych od siebie i od czynników ekologicznych. Zespół organizmów tworzy w biocenozie organiczną całość, podlega samoregulacji i utrzymuje się w przyrodzie w stanie dynamicznej równowagi. Najważniejszymi zależnościami występującymi w biocenozie są zależności pokarmowe, które pozwalają na wyróżnienie trzech podstawowych grup organizmów:
1) PRODUCENCI - organizmy autotroficzne (samożywne), korzystające z energii słonecznej i budujące materię organiczną ze związków mineralnych i CO2. Do grupy tej należą rośliny asymilujące i organizmy chemosyntetyzujące.
2) KONSUMENCI - organizmy heterotroficzne (cudzożywne), odżywiają się materią organiczną wyprodukowaną m.in. przez producentów. W tej grupie występują zwierzęta roślinożerne (tzw. konsumenci I stopnia) oraz zwierzęta mięsożerne (konsumenci II stopnia i wyższych stopni). Do konsumentów należy także większość grzybów, które nie posiadając barwników asymilacyjnych, potrzebują do rozwroju gotowych substancji organicznych.
3) REDUCENCI - organizmy mineralizujące (rozkładające) złożone substancje organiczne, które wytworzyli producenci i konsumenci. Należą do nich głównie bakterie oraz niektóre grzyby.
PRAWA EKOLOGICZNE OPISUJĄCE TOLERANCJE ORGANIZMÓW
Obecność i pomyślne bytowanie organizmów jest uwarunkowane od całego kompleksu czynników, od ich ilości i natężenia. Każdy czynnik, który zbliża się do granic tolerancji gatunku lub je przekroczy, nosi nazwę czynnika ograniczającego. Każdy gatunek wykazuje inne wymagania w stosunku do danego czynnika ekologicznego, a zdolność organizmu do przystosowania się do zmian danego czynnika nosi nazwę tolerancji ekologicznej.
Przedział wartości danego czynnika, w którego obrębie organizm bytuje i utrzymuje swoje funkcje życiowe, określamy mianem zakresu tolerancji.
Tolerancję organizmów na dany czynnik opisują dwa prawa : prawo minimum J. Liebiega oraz prawo tolerancji V.E. Shelforda
Prawo minimum Liebiga mówi, że możliwość rozwoju i wzrostu organizmu określa ten składnik, którego jest najmniej w stosunku do zapotrzebowania. Czynnikiem ograniczającym wzrost i rozwój