65048

O KAPITAŁ LUDZKI	mm	UKAtUOriAU ti.WK.va
>WKOCrA»STMr:cwi*CZ\^SO	IIE3I	»IZłOUSZ lKX£ta.*	• ••

UR - nowoczesność i przyszłość regionu

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

I. Wstęp teoretyczny

Rozszerzalność termiczna ciał stałych to właściwość tych ciał polegająca na zwiększaniu się ich długości (rozszerzalność liniowa) lub objętości (rozszerzalność objętościowa) wraz ze wzrostem temperatury. Z doświadczenia wiadomo, że przyrost długości (A/=/-/₀) ciała jest proporcjonalny do jego długości początkowej (/₀) oraz różnicy temperatur (AT}. Współczynnikiem proporcjonalności jest tzw. współczynnik rozszerzalności liniowej a[l/YĄ

Al = al₀AT.

Przekształcając powyższe równanie otrzymamy:

/=/₀(i+oj\r).

Uwzględniając powyższe równanie w przypadku kostki sześciennej otrzymamy V = l^} = [/„ (1 + aAT)]³ . /„' (1 + 30A7-),

gdzie pominięto wyrazy wyższych rzędów ze względu na ar (jako wielkość małą). Możemy więc zapisać

V=V₀(1+/?AT),

gdzie /^3arjest tzw. współczynnikiem rozszerzalności objętościowej.

Współczynniki rozszerzalności liniowej niektórych ciał stałych podane są w tabeli 1.

Tabela 1. Współczynniki rozszerzalności liniowej

materiał	a 10^ [1/K]
glin	23
miedź	16
stal	13
żelazo	12.5

Źródło: Tablice matematyczne, fizyczne, chemiczne i astronomiczne, WSiP, Warszawa 1974.

s. 2/5

Uniwersytet Rzeszowski. al.T. Rejtana 16c.35-959 Rzeszów Biuro Projektu: budsnek Al, pokój 024. teł. ♦ 48 17 872 11 84 www.nipr.univ.rzcsznw.pt, niprtn'univ.rzcsznw.pl