67137

matką dziecka?" Istnieje tu jednoznaczne kryterium prawdziwości odpowiedzi, ponieważ jedna

z widocznych kobiet jest rzeczywiście matką dziecka. Jednakże żadna z nich nie mówi tego ani

nie zdaje sobie sprawy, iż z tą sceną zostanie powiązane właśnie takie pytanie. Aby właściwie

odebrać tą i inne scenki, trzeba zwrócić uwagą na niewerbalne zachowania osób występujących

w tych prezentacjach i je zinterpretować. Stwierdziliśmy, że ludzie potrafią prawidłowo

odczytywać te sytuacje na poziomie wyraźnie powyżej losowego (a więc nie jest to jedynie

zgadywanie). I tak, w scence „Kto jest matką?" prawidłowo zinterpretowało 64% z ponad 1400

badanych (ponieważ istniały trzy możliwe odpowiedzi — stąd losowa interpretacja objęłaby

jedynie 33% poprawnych odpowiedzi dla każdej).

W dalszych badaniach wykorzystujących nagrania ZIS stwierdzono, że ważna czy też

diagnostyczna informacja niewerbalna jest faktycznie rozsiana w całej scenie (Archer, Akert,

1980). Innymi słowy, nietypowa jest sytuacja, która by zawierała jedyną znaczącą przesłankę

sygnalizującą właściwą odpowiedź. Zamiast tego, przydatną informacją niewerbalną jest

w każdej scence ujawnianą wieloma kanałami. Ułatwią to pracę osobie, która je interpretuje:

jeżeli nie dostrzeże sygnałów wzrokowych, to może uchwycić ton głosu lub niezwyczajną

gestykulację, by dojść do sformułowania właściwego sądu. Zaobserwowano także, iż niektórzy

ludzie są szczególnie utalentowani w poprawnym odkodowywąniu przesłanek niewerbalnych,

podczas gdy inni robią to bardzo słabo. Robin Akert wraz z Abigail Panter przebadały różne

cechy osobowości, by sprawdzić, czy decydują one o tego rodzaju umiejętności. Badania

potwierdziły, że ekstrawertycy prawdziwiej od introwertyków interpretują przesłanki

niewerbalne takie jak występujące w ZIS (Akert, Panter, 1986). Ostatni kierunek badań nad

wielokanałowością koncentruje się na specyficznym rodzaju osądu — czy potrafimy określić,

kiedy inni nas okłamują? Wyłapanie oszustwa jest sprawą trudną, gdyż pomijając wszystko

inne, ktoś rzeczywiście próbuje wprowadzić nas w błąd. W typowym eksperymencie osobom

badanym pokazuje się nagrania wideo, w których ludzie określają, jak bardzo lubią swoich

znajomych. Badanych informuje się, że niektórzy kłamią, a inni mówią prawdę. Ich zadaniem

jest wskazać, kto jest kim (DePaulo, Rosenthal, 1979). Czy adekwatnie