67187

I)lug publiczny - istota, przyczyny, instrumenty finansowania.

Dług publiczny, dług państwowy, suma me spłaconych przez rząd lub m. związki publicznoprawne zobowiązań zarówno wobec wierzycieli krajowych, jak i zagranicznych. Zobowiązania te mogą mieć charakter krótko- (do 1 roku), średnio- (do 10-15 lat) lub długoterminowy (powyżej 15 lat).

Główną przyczyną powstawania długu publicznego jest kumulowanie się występujących w kolejnych latach deficytów budżetowych, na sfinansowanie których wymienione instytucje emitują papiery wartościowe (np. obligacje, bony, weksle) lub zaciągają kredyty i pożyczki Sposoby finansowania deficytu budżetowego.

Wśród sposobów finansowania deficytu wymienia się najczęściej :

•    Emitowanie skarbowych papierów wartościowych ( bonów i obligacji skarbowych) nabywanych przez podmioty niebankowe tzn. gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa oraz nabywanych przez banki komercyjne.

•    Korzystanie z kredytów banków komercyjnych,

•    Korzystanie z kredytów międzynarodowych instytucji finansowych,

•    Zaciąganie kredytu w banku centralnym lub emitowanie papierów wartościowych zaciąganych przez ten bank W Polsce i w wielu innych państwach ten sposób jest ustawowo zakazany jako najbardziej inflacjogenny.

Deficyt budżetowy to różnica pomiędzy dochodami budżetu państwa, a wydatkami odnotowanymi w danym roku. Bardziej generalnie, należałoby mówić o wyniku budżetu: jeśli wydatki przekraczają dochody, mamy do czynienia z deficytem budżetowym, jeśli dochody przekraczają wydatki - z nadwyżką. Szerszą miarą tego zjawiska jest wynik sektora finansów publicznych obejmujący poza wynikiem budżetu państwa również wynik budżetów władz samorządowych.

Występowanie deficytu budżetowego oznacza, że rząd wydaje więcej pieniędzy', niż ma dochodów. Prywatna instytucja musiałaby w takiej sytuacji prędzej czy później liczyć się z bankructwem Rząd - niekoniecznie, ma bowiem wiele możliwości sfinansowania deficytu Najogólniej rzecz biorąc, „dziurę” tę pokrywa się kosztem obywateli, bądź każąc im płacić w przyszłości wyższe podatki (po to by obsłużyć dlua publiczny, który narósł z powodu kumulowania się deficytów), bądź każąc im płacić więcej za wszystkie kupowane towary i usługi (jeśli wzrasta inflacja), bądź podwyższając rynkowe stopy procentowe i zmuszając prywatnych inwestorów do rezygnacji z ich planów inwestycyjnych