70449

Prezydent jest wybierany przez Naród fart. 127 ust 1 K). wybory prezydenckie mają charakter czteroprzymiotnikowy - art. 127 ust 1 określa je jako powszechne, równe, bezpośrednie i nakazuje ich przeprowadzenie w głosowaniu tajnym.

Organizację wyborów określa szczegółowo ustawa z 27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta RP.

Zarządzenia wyborów dokonuje Marszałek Sejmu. Wybory (pierwsza tura) muszą się odbyć w dniu przypadającym nie wcześniej niż na 100 dni i nie później niż na 75 dni przed upływem kadencji urzędującego Prezydenta (art. 128. ust. 2 K) Jeżeli natomiast wybory zarządzane są w sytuacji przedterminowego opróżnienia urzędu prezydenta, to zarządzenie musi nastąpić nie później niż 14 dni po opróżnieniu urzędu, a wybory - nie później niż 60 dni po ich zarządzeniu.

Kandydować na urząd prezydenta może każdy obywatel posiadający pełnie praw wyborczych oraz - najpóźniej w dniu wyborów - ukończone 35 lat. Nie mogą kandydować osoby, które już odbyły dwie kadencje prezydenckie. Prawo zgłaszania kandydatów przysługuje grupie co najmniej 100 000 wyborców mających czynne prawo wyborcze (art. 127 ust. 3).

Wybór dokonywany jest w oparciu o zasadę większości bezwzględnej - na Prezydenta zostaje wybrany kandydat, który otrzymał więcej niż połowy ważnie oddanych głosów. Jeżeli żaden z kandydatów takiej większości nie uzyska, musi zostać przeprowadzona druga tura głosowania. Musi się ona odbyć czternastego dnia po pierwszej turze. W drugiej turze pozostaje tylko dwóch kandydatów -wybranym zostaje ten, który uzyska więcej głosów. Zasada jest pozostawienie dwóch kandydatów, którzy uzyskali największą liczbę głosów w pierwszej turze. O ważności wyborów rozstrzyga SN (ma na to 30 dni).

Objęcie urzędu przez nowo wybranego Prezydenta następuje po złożeniu przysięgi przed Zgromadzeniem Narodowym (art. 1301. co powinno mieć miejsce ostatniego dnia przed upływem kadencji poprzedniego Prezydenta.

3.    Przyczyny utraty stanowiska przez Prezydenta RP.

Kadencja Prezydenta upływa w5 lat po objęciu urzędu, licząc od dnia złożenia przysięgi, ale w wypadkach wryjątkowych urząd prezydenta może wcześniej ulec opróżnieniu. W myśl art. 131 ust. 2 K następuje to w razie:

a)    śmierci Prezydenta,

b)    zrzeczenia się urzędu,

c)    trwałej niezdolności do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia, co stwierdza Zgromadzenie Narodowe większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia,

d)    złożenie Prezydenta z urzędu orzeczeniemTS,

e)    stwierdzenia nieważności wyboru Prezydenta lub z innych przyczyn nieobjęcia urzędu po wyborze.

4.    Procedura stawiania Prezydenta w stan oskarżenia.

Wstępny wniosek o postawienie prezydenta w stan oskarżenia może złożyć tylko grupa posłów i senatorów licząca co najmniej 140 osób. Wniosek taki jest rozpatrywany przez Komisję Odpowiedzialności Konstytucyjnej Sejmu, która następnie przedstawia Zgromadzeniu Narodowemu stosowny wniosek. Dla