Polity ka pieniężna banku centralnego - istota, cele, instrumenty.
Bank centralny - instytucja odpowiedzialna za funkcjonowanie systemu bankowego. Zazwyczaj działa jako jednostka państwow-a, bądź podporządkowana państwu.
Polityka monetarna polega na zarządzaniu podażą pieniądza i stopami procentowymi. W Polsce odpowiedzialny jest za nią bank centralny - Narodowy Bank Polski.
Cele polityki monetarnej banku centralnego
• Cel finalny (główny i nadrzędny) - jest to odpowiednio zdefiniowany cci ogólnogospodarczy wynikający z realizacji polityki ekonomicznej danego kraju.
Celem finalnym Narodowego Banku Polskiego jest utrzymywanie niskiej inflacji i zapewnienie stabilności W okresie dobrej koniunktury, gdy rosną wydatki konsumentów i przedsiębiorstw (C I), a więc rośnie globalny popyt, zwiększa się presja inflacyjna (presja na wzrost cen). Wówczas bank centralny podnosi stopę procentową, co prowadzi do ograniczenia popytu (przedsiębiorstwa i konsumenci zaciągają mniej kredytów, zmniejszają się więc ich wydatki) i powstrzymania wzrostu cen. W okresach recesji występuje natomiast presja na spadek cen (presja deflacyjna). Wówczas bank centralny, dążąc do utrzymania stabilności cen obniżając stopy procentowe, może wpłynąć na pobudzenie popytu (oferując tani kredyt), a poprzez to na pobudzenie koniunktury.
• Cel pośredni - wyznaczenie określonej kategorii ekonomicznej, która pozostaje w stabilnej relacji z celem finalnym. Przykładowa w Polsce NBP stosuje strategię bezpośredniego celu inflacyjnego, choć dopiero w 2004 r. Rada Polityki Pieniężnej ustaliła wysokość owego celu inflacyjnego na 2,5 proc. z możliwością odchylenia do 1 punktu procentowego w górę lub w dól Oznacza to, że roczny wskaźnik CPI powinien w każdym miesiącu znajdować się jak najbliżej 2,5 proc.
• Cele operacyjne, które zależą od celu finalnego i powinny wpływać na cel pośredni:
1. Kontrola stóp procentowych
2. Kontrola przyrostu podaży pieniądza
3. Stabilizowanie poziomu kursu walutowego
4. Kształtowanie masy pieniądza rezerwowego
5. Ksztaltow'anie poziomu stóp procentowych
Działania banku centralnego w ramach celów' operacyjnych można podzielić na:
• Politykę restrykcyjną (twardą), której celem jest zmniejszanie podaży pieniądza poprzez sprzedaż papierów wartościowych na otwartym rynku, podwyższanie stóp procentowych, zmiany poziomu rezerw obowiązkowych - jest to polityka antyinflacyjna.
• Politykę ekspansywną (miękką), której celem jest zwiększanie podaży pieniądza poprzez zakup papierów wartościowych na otwartym rynku, obniżanie stóp procentowych, obniżanie poziomu rezerw obowiązkowych.