73623

29. STRUKTURA SYSTEMU PRAWNEGO.

System prawa stanowionego to zbiór obowiązujących norm pochodzących od państwa . powiązanych licznymi relacjami i uporządkowanych zgodnie z określonymi zasadami. W doktrynie wskazuje się na merytoryczne (statyczne) i formalne (dynamiczne) więzi norm w systemie prawa.

Więź statyczna między nomami polega na tym. że tworzą one w zasadzie treściowo niesprzeczny zespół reguł oraz. że określone typy konsekwencji norm obowiązujących i wyłażonych expressis verbis w przepisach prawnych obowiązują tak samo jak normy z których je wyprowadzono.

Wieź dynamiczna polega na tym. że nonny obowiązują w systemie w zasadzie na podst. irmych norm. liieraicliicziue wyższych. Hierarcliia nonn jest pochodną liierarclui aktów normatywnych, w których nonny te są zawarte.

Nonny powiązane są hierarchicznie:

•    relacją kompetencyjną - udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy norma obowiązuje w^r systemie wymaga m.in. sprawdzenia relacji tej normy do normy kompetencyjnej.

•    relacją derogacyjną - jeżeli dwie nonny merytoryczne, spełniające wymagaiua liierarclucznej relacji kompetencyjnej, są ze sobą niezgodne, to należy uznać za obowiązującą tę. która jest nonną luerarcliicziue wyższą.

Współcześnie pomocniczo stosowane jest przy wyróżnieniu gałęzi prawa kryterium:

1)    metody regulacji - wykorzystywane przez prawodawcę różnią się sposobem organizacji stosunków' prawnych, stopiuem ingerencji państwa w ich kształtowanie, rodzajem sankcji. Wyróżiua się tu:

•    metodę cywilnoprawna - to taki typ regulacji, w którym pozycja stron w stosunku prawnym jest równoizędna.

•    metoda administracyjna - oznacza regulację, w których podmiot jest podporządkowany organowi państwa. Pozycja stron nie jest równorzędna Organ państwa ma prawo jednostronnie ingerować w cudzą sferę prawm

•    metoda penalna - oznacza regulacje, w których obowiązki prawne zabezpieczone są zagrożeiuem użycia przymusu państwowego poprzez sankcję kamą.

2)    kryterium podmiotowe (np. prawo karne wojskowe).