75500

FOSFATAZA ZASADOWA (ALP) - enzym wskaźnikowy/ekskrecyjny

-    Trzy izoenzymy, niespecyficzne tkankowo, kodowane są przez jeden gen - w wątrobie, tkance kostnej i nerkach.

-    Trzy izoenzymy - jelitowy, łożyskowy i komórek zarodkowych kodowane są przez 3 geny swoiste tkankowo.

-    W osoczu prawidłowym dorosłych osób występują: izoforma wątrobowa i kostna (w równych ilościach) oraz jelitowa. U dzieci znaczny udział w aktywności całkowitej ma izoenzym kostny. U kobiet ciężarnych w II trymestrze ciąży pojawia się izoenzym łożyskowy (zanika po porodzie).

Zmiany aktywności ALP w patologii:

wątrobowa ALP t	choroby wątroby, cholestaza
kostna ALP t	nowotworowe i nienowotworowe choroby kości
jelitowa ALP i	przewlekłe choroby wątroby
żółciowa i makromolekularna ALP t	cholestaza 1 przerzutowe quzv wątroby
łożyskowa ALPt	nowotwory płuc, jajników, macicy, jąder, układu żoładkowo-ielitoweao
ALP komórek zarodkowych t	nowotwory zarodkowe, przysadki, grasicy

- W diagnostyce chorób wątroby i dróg żółciowych oznaczenie ALP wykonuje się w celu:

a)    rozpoznania cholestazy,

b)    rozpoznania uszkodzeń hepatocytów.

W stanach cholestazy wytwarza się w hepatocytach wysokocząsteczkowa forma ALP (kompleksy enzymu z fosfolipidami lub lipoproteiną X).

W ostrej żółtaczce mechanicznej (kamica dróg żółciowych) aktywność ALP wzrasta po upływie 24 godzin do 10-krotnej wartości górnej granicy normy. W powoli narastającym zwężeniu pozawatrobowych dróg żółciowych aktywność ALP po osiągnięciu maksimum wraca do normy po ok. 10 dniach po usunięciu przyczyny cholestazy.