76702

/. Linia prosta - należeli do niej zstępni (descendetes) np. syn, wnuk oraz wstępni (ascendetes) np. ojciec, dziadek itd. Używano tu rozróżnienia między mmi na linię wyższą (linęa superior) i linię niższą (linea inferior).

2. Linia boczna - należeli do niej wuj, ciotka, bratanek, siostrzeniec itd.

Powinowactwo (adfinitas) - stosunek między małżonkiem a krewnymi kognacyjnymi drugiego małżonka. Istniał tak długo jak małżeństwo. Powinowactwo miało znaczenie prawne, głównie jako przeszkoda małżeńska.

♦    Dzieci pozamalżcńskie (spuri, vulgo, ąuaesiti) - były osobami su i iuris.

1.    Nie spokrewnione z ojcem ani agnacyjnie. ani kognacyjnie.

2.    Spokrewnione z matką i jej krewnymi kognacyjnie (miały zatem prawo do dziedziczenia ab intestato)

/a cesarstwa - wzajemny obowiązek alimentacyjny między matką i jej w stępnymi a dzieckiem. Brak było praw troszczących się o dzieci pozamalżeńskie, nie stanowiły problemu socjalnego.

♦    Dzieci z konkubinatu (liberi naturales) - wyróżnione z dzieci pozamalżeńskich za dominatu. Zmienne ustawodawstwo co do nich.

1.    Ojciec naturalny nie mógł im niczego darować ani zostawić w testamencie jeśli matka była innego stanu niż on

2.    Ojciec naturalny nie mógł zawTzeć z matką dzieci małżeństwa jeśli była innego niż on stanu

3.    W innych konkubinatach dopuszczalne były owe przysporzenia, ale

tylko do pewnej części majątku (np. 1/4,1/12)

4.    Za Justyniana - konkubina i jej dzieci naturalne uzyskiwały prawo dziedziczenia beztestamentowego nawet do wysokości 1/6 majątku spadkowego, jeśli ojciec nie miał żony i dzieci małżeńskich

♦    Legitimatio (nadanie dzieciom z konkubinatu stanowiska dzieci małżeńskich)

powstało w okresie poklasycznym. Istniały jego trzy rodzaje:

1.    legitimatio per subseąuens matrimonium - następowała przez późniejsze małżeństwo rodziców. Pojawiło się za Konstantyna Wielkiego i miało wtedy cłiarakter przejściowy.

Dopuścił to ogólnie Justy nian, jednak za zgodą dzieci, podobnie jak w pozostałych dwóch przypadkach.

2.    legitimatio per oblationem curiae - legitymacja przez ofertę dla rady miejskiej: pojawiła się w V w^r. n.e., uregulowana przez Justyniana. Stworzona dla celów finansowych, mających uatrakcyjnić stanowisko radnego miejskiego.

Polegało na tym, że ojciec, nie mający dzieci małżeńskich (za Justy niana także posiadający je) mógł zostawić majątek synowi naturalnemu w