Gdy prawo państwa A wskazuje system prawny państwa B a prawo państwa B nie przyjęło wskazania i odsyła do prawa państwa X.

1. ) Zwrotne - państwo X jest państwem A. (przykład z Anglikiem).

A -* B -*.X X = A A -> B -> A

wskazanie odesłanie

W PPM - art. 4 § 1 - odesłanie zwrotne.

Nie może ono mieć charakteru pośredniego - do prawa polskiego może odsyłać tylko prawo państwa B, a nie prawo państwa C do którego odsyła prawo państwa B.

2. ) Dalsze - państwo X to państwo C.

A -> B -> C

W PPM - art. 4 § 2

To odesłanie podlega ograniczeniu.

Jedynym łącznikiem występującym tutaj może być łącznik obywatelstwa.

Sprawy rodzinne, spadkowe - decyduje łącznik obywatelstwa - możliwe dalsze wskazanie.

Jeżeli forma czynności prawnej - tu nie decyduje łącznik obywatelstwa - nie będzie dalszego odesłania.

Łącznik obywatelstwa wynika z ustawy - a nie z woli stron - do odesłania dalszego. Odesłanie dalsze i zwrotne - jest jednostopniowe. NIE MA BŁĘDNEGO KOŁA!

Bez względu na to, czy zostanie to odesłanie przyjęte przez prawo państwa C.

Np. prawo PPM C - wskazuje jeszcze inne - to nie ma iuż znaczenia. Ocenimy według państwa C.

Odesłanie zwrotne bądź dalsze -> może być cześdowe. pełne lub złożone.

1. ) Pełne - w takim samym zakresie, jak wskazanie (przykład z Niemcem).

2. ) Częściowe - w mniejszym zakresie odsyła niż wskazanie nastąpiło, częściowo

uznaje się że właściwe lex fori, a pozostała część albo lex fori (zwrotne) albo odesłanie (dalsze).