78061

Kodeksy karne austriackie

Theresiana między innymi:

•    nakazywała karanie bluźmerców spaleniem żywcem,

•    pizewidywala kwalifikowane kary śmierci.

•    zawierała instrukcje dotyczące stosowania tortur - wraz z odpowiednimi rycinami i stosownym komentarzem.

Theresiana kodeks karny obejmujący prawo materialne i procesowe, nadany krajom austriackim przez cesarzową Marię Teresę w 1768.

Josephina - poi. Józefina) - kodeks kamy cesarza Józefa II (od jego imienia pochodzi potoczna nazwa), obowiązujący od 1787 w krajach monarchii habsburskiej. Kodeks ten stanowił jeden z etapów rozwoju nowożytnego prawa karnego, wyprowadzając wiele reform realizujących postulaty doktryny humanitarnej.

W pracach nad kodeksem uwzględniono postulaty, jakie głosiła w prawie szkoła humanitarystów, przez co Josephina stała się kodeksem nowoczesnym.

W zakresie zasad odpowiedzialności karnej Josephina jako pierwszy kodeks na świecie w pełni przyjmowała wprowadzoną w § 1 zasadę nullum crimen sine lege (formalna definicja przestępstwa: przestępstwem jest tylko czyn określony w ustawie). Tym samym kodeks zakazał stosowania analogii w sprawach karnych.

Odstąpiono od różnicowania odpowiedzialności kaniej ze względu na stan społeczny, przyjmując zasadę równości wobec prawa. Przyjęto również zasadę powszedniości prawa karnego - Josephina obowiązywała wszystkich mieszkańców monarchii.

Kodeks podkreślał subiektywizm oraz indywidualny charakter odpowiedzialności kaniej.

Jako pierwszy zrównał usiłowania z dokonaniem przestępstwa. Znacząco rozbudowano granice uczestnictwa w cudzym przestępstwie - podżegacz odpowiadał nawet wtedy, gdy podżegany nie popełnił przestępstwa (zerwanie z zasadą akcesoryjności).

Josephina zawierała konstrukcję zamiaru pośledniego (dolus indirectus).

W zakresie typizacji czynów zabronionych po raz pierwszy dokonano rozróżnienia przestępstw (co jest widoczne w stnikturze kodeksu) na dwie kategorie: kryminalne (ciężkie, w szczególności przeciw władcy i państwu, przeciw życiu, zdrowiu, wolności; do icli sądzenia właściwe były sądy kryminalne, popełnić je można było tylko umyślnie) i polityczne (niniejszej wagi. podlegające kompetencji organów administracyjnych, wówczas nazywanych policyjnymi , można je było popełnić umyślnie i nieumyślnie).

Zreformowano katalog przestępstw - np. zbrodnia obrazy majestatu została ujęta jako przestępstwo przeciw państwu jako całości, a niejako wystąpienie przeciw osobie monarchy. Zniesiono karanie za czary.

W zakresie katalogu kar Josephina znosiła arbitralność kar, przewidując, że stosować można tylko takie kary, które są w nim przewidziane (nulla pocna sine legc). Kara miała być dostosowana do przestępstwa. Podstawowym rodzajem kary stała się kara pozbawienia wolności (do 100 lat). Kara śmierci została zniesiona w postępowaniu zwyczajnym, utrzymano ją tylko w postępowaniu doraźnym (nadzwyczajnym), stosowanym w przypadku buntów, rozruchów, pow^rstań narodow^rych