80928

Stan wyższej konieczności wyłączający winę.

Jest to okoliczność związana z anormalną sytuacja motywacyjną. Jest jakiś motyw, który jest tak silny, że sprawca musi ulec, że trudno od niego wymagać żeby wybrał inaczej. Stan wyższej konieczności wyłączający winę zachodzi przy kolizji dwóch dóbr. Jest pewne niebezpieczeństwo grożące jednemu dobru prawnemu i żeby je ratować trzeba poświęcić inne dobro prawne. Przy stanie wyższej konieczności wyłączającym winę spełnione są wszystkie znamiona kontr atypu stanu wyższej konieczności oprócz jednego. Musi być spełniona zasada subsydiamości, niebezpieczeństwo musi istnieć dla dobra prawnego, to niebezpieczeństwo musi być realne i bezpośrednie, sprawca ma poświęcić dobro prawne ratując inne dobro prawne i ma robić to w celu ratowania dobra prawnego. Różnica zachodzi przy ocenie znamienia proporcji dóbr - stan wyższej konieczności wyłączający winę jest wówczas kiedy dobro ratowane i poświęcone ma taką samą wartość (np. życie za życie) albo kiedy dobro poświęcone ma wartość większą od dobra ratowanego ale nie może to być rażąca dysproporcja wartości dóbr. Chodzi o sytuacje kiedy sprawca ratuje coś czego obiektywnie nie powinien ratować, bo dla ratowania rzeczy mniejszej wartości poświęca dobro większej wartości. Ustawodawca musi jednak uwzględnić, że istnieje pewne subiektywne wartościowanie rzeczy np. ze względu na wartość emocjonalną niektóre rzeczy mogą stanowić dla podmiotu większą wartość niż gdybyśmy to obiektywnie oceniali. Tal jest np. w sytuacji ratowania dóbr osobistycli, ratowania własnego majątku kosztem majątku innych osób, ratowania własnego życia kosztem życia innej osoby. Nie można wymagać heroizmu, żeby ktoś poświęcił życie dla ratowania iimej osoby.

Stan wyższej konieczności wyłączający wme nie wyłącza bezprawności takiego czynu. Ktoś kto decyduje się poświęcić dobro większej wartości niż to które ratuje działa bezprawnie. I w stosunku do działali takiej osoby przysługuje obrona konieczna. Może ją stosow^rać dysponent dobra poświęcanego. Tylko jak mu ta obrona nie wyjdzie to sprawca nie będzie ponosił odpowiedzialności kaniej za swoje zachowanie ze względu na wyłączenie winy.

Nie może powołać się na stan wyższej konieczności wyłączający winę ten kto miał szczególny obowiązek oclirony dobra poświęcanego. Gwarant określonego dobra nie może się powoływać na stan wyższej konieczności wyłączający winę jeżeli poświęca dobro, którego jest gwarantem by ratować dobro równej lub mniejszej wartości. Jakkolwiek taka osoba może się powołać na kontratyp stanu wyższej konieczności - mimo, że jestem gwarantem określonego dobra nie mam obowiązku ratować dobra, którego jestem gwarantem za każdą cenę.