83015

Prawa Ciągnienia (SDR; Special Drawing Rights), nowy składnik rezerw walutowych (obok dewiz i złota) kreowany przez MFW i przydzielany bezpłatnie państwom uczestniczącym w systemie SDR, proporcjonalnie do wysokości ich udziałów w MFW. Ma to miejsce w przypadku powstania deficytu bilansu płatniczego kraju, służą one bowiem finansowaniu deficytu i przywracaniu równowagi bilansu. SDR to międzynarodowy środek płatniczy kreowany w wyniku międzynarodowego porozumienia, istniejący w postaci zapisów bankowych.

Za posiadane SDR-y banki centralne mogą nabywać waluty wymienne i regulować swoje zobowiązania wobec innych państw. Płatność w SDR-ach polega na przepisaniu w MFW odpowiedniej sumy z konta jednego kraju na konto drugiego SDR nie były wymieniane na złoto i miały formalny parytet równy ówczesnemu parytetowi dolara: ok. 0,89 grama złota. Od 1991 r. wartość SDR'ów ustalono na postawie koszyka 5 najważniejszych walut:

1.    dolar amerykański - 39%,

2.    marka niemiecka - 21%,

3.    jen - 18%,

4.    frank francuski - 11%,

5.    funt sterling - 11%.

Później, po wprowadzeniu „euro" posłużono się koszykiem 3 walut:

1.    dolar,

2.    jen.

3.    euro.

SDR-y jednak nie poprawiły sytuacji na rynku i nastąpiło dalsze pogłębienie deficytu płatniczego USA. Zagraniczne banki centralne, przewidując dewaluację, wymieniały napływające dolary na inne waluty (np.: marki). W tej sytuacji USA zawiesiły wymienialność dolarów na złoto, unieważniając tym podstawową zasadę systemu dewizowo-złotego. Od tego momentu żadna waluta nie jest wymienialna na złoto.

Wprowadzono kursy płynne, chociaż uważano, że kursy sztywne bardziej sprzyjają zwiększeniu obrotów handlowych i kapitałowych. Zmieniono kursy niektórych walut (zdewaluowano dolara a rewaluowano markę, jen, gulden i frank belgijski). Wprowadzono też kursy centralne w stosunku do dolara, który pozostał nadal waluta podstawową.

Po 1976r. w MFW dokonano reformy międzynarodowego systemu walutowego. Od

tej chwili:

❖    poszczególne kraje członkowskie same decydują, czy kursy ich walut są stałe czy zmienne

❖    określają, w odniesieniu do jakich walut utrzymują kurs stały.

❖    Złoto nie ma już charakteru pieniądza światowego - nie reguluje się nim zobowiązań zagranicznych i nie ustala się w nim parytetów walut

❖    Ustalono urzędową cenę złota (złoto nadal jest przechowywane w bankach centralnych ale jako cenny kruszec, który w każdej chwili może być sprzedany za dewizy po cenie ukształtowanej pod wpływem relacji podaży i popytu)

❖    SDR-y mają być podstawowym składnikiem rezerw walutowych i częściej stosowane w transakcjach MFW

❖    Zmalała rola dolara

*> Wprowadzono kursy płynne - teoretycznie kształtują się one samorzutnie pod wpływem gry sił rynkowych.

KREDYT MIĘDZYNARODOWY I MIĘDZYNARODOWE INSTYTUCIE KREDYTOWE (cz.2) Zadłużenie zewnętrzne

Mamy z nim do czynienia od lat 60. Zaciągane kredyty finansują wzrost gospodarczy państw (rozwijających się), ożywiają handel zagraniczny dlatego stały się bardzo pożądane.

Dodatkową zaletą były stosunkowo niskie ich koszty. Zadłużenie zewnętrzne rosło wraz z liczbą państw podejmujących realizację procesu uprzemysłowienia; liczbą państw rozwijających się.

Takim sposobem wyodrębniła się grupa państw najsłabiej rozwiniętych, dla których jedynym sposobem na prowadzenie polityki gospodarczej była pomoc innych państw. Wartość zaciągniętych przez nie kredytów była często kilkakrotnie wyższa niż wartość ich eksportu do państw wysoko rozwiniętych. Zadłużenie rosło co hamowało rozwój gospodarczy krajów zadłużonych. Spłacenie kredytów stało się niemal niemożliwe.

Rozwiązanie problemu zadłużenia:

1. umorzenie całości/części zadłużenia,

2