84066

9. Miasto średniowieczne - opisz układ urbanistyczny i charakterystyczne budowle miejskie.

Zalążkiem miast średniowiecznych były grody będące ośrodkami administracji i koncentracji sił wojskowych. Przy grodach wyrastały podgrodzia zamieszkałe przez część załogi grodu, rzemieślników, karczmarzy itp. Podgrodzia, podobnie jak same grody, były opasywane umocnieniami drewniano-ziemnymi. Poza ich obrębami pojawiały się osady rolnicze. Handel odbywał się na organizowanym np. raz w tygodniu targu.

Pod grody wybierano tereny, których położenie ułatwiało obronę przed nieprzyjacielem. Sadowiono je chętnie na wzgórzach albo na terenach posypanych. Lokowano je wśród bagien lub na terenach chronionych jeziorami. Wreszcie- wykorzystywano pod ich założenie wyspy, między ramionami rzek. Układ ulic w obrębie podgrodzia był nieuporządkowany i swobodny.

Miasta pełnego średniowiecza, scharakteryzowane poniżej zasadniczo różną od przedstawionego opisu miasta wczesnośredniowiecznego. Głównym ośrodkiem miasta jest rynek z różnymi urządzeniami służącymi handlowi a później z ratuszem. Z reguły w bezpośrednim sąsiedztwie głównego rynku sytuowano kościół parafialny, wznoszony przez całe społeczeństwo miejskie. Dokoła rynku budował swe domy patrycjat miejski, który obejmował usytuowanych najwyżej w hierarchii społecznej i najzamożniejszych mieszczan.

W późnym średniowieczu obwarowania przyjęły postać murów, nierzadko podwójnych, z basztami i blankami. Cały teren otoczony był fosą. Miasta otrzymywały regularną siec ulic, dzielącą powierzchnię miasta na prostokątne bloki budowlane: w ich obrębie wytaczano prostokątne parcele o jednakowej lub zbliżonej powierzchni. Zasady tej nie stosowano schematycznie. Wprowadzano od niej odchylenia, gdy chciano nadać miastu kształt owalny w celu skrócenia fortyfikacji, w trudnych warunkach terenowych itp. W pełni rozwinięte miasto średniowieczne miało też klasztor z kościołem, sukiennice - przeznaczone dla handlu towarami włókienniczymi, spichrze, browary, młyny wodne i wiele innych obiektów, w tym też szpitale znajdujące się poza murami miejskimi.

10. Katedra gotycka - opisz i naszkicuj różne układy i systemy konstrukcji budowli.

Sztuka gotycka nastąpiła po sztuce romańskiej i z niej wyrosła. Powstała w latach czterdziestych XII w. w północnej Francji i stamtąd dotarła do wszystkich krajów Europy. Nazwę tego okresu wprowadzono we Włoszech w XVI w., gdy odradzał się kult antyku. Określenie „gotycki" oznaczało - barbarzyński, a wiązało się z lekceważącym i pogardliwym stosunkiem do twórczości plastycznej poprzedniego okresu.

-    XII w. we Francji i Anglii jest okresem poszukiwań konstrukcyjnych i stosowania pierwszych skrzyżowanych żeber sklepiennych jeszcze na starych formach romańskich.

-    W XIII w. nastąpił okres szczytowego rozwoju stylu gotyckiego najpełniej reprezentowanego w architekturze i plastyce monumentalnej północnej Francji.

-    W XIV w. wyodrębniały się narodowe cechy gotyku Anglii, Niemiec i Włoch.

-    XV w. Jest okresem rozwoju dekoracyjnego gotyku angielskiego i późnego gotyku francuskiego, zwanego teź płomienistym. Kierunek ten charakteryzuje się uproszczeniem konstrukcji, która osiąga szczyty rozwoju, i bogactwem

© by sorevell '08    13

PDF created with pdfFactory trial version www,pdffactorv.com