85165

gd/.ic: X - długość fali sinusoidalnej wzorcowej,

N - liczba całkowita pełnych odcinków X/2 układających się w odległości 1,

R - ułamkowa część odcinka X!2.

aktualna wartość X ustala się na podstawie znanej prędkości fali elekromagnetycznej w próżni, częstotliwości wzorcowej f fali sinusoidalnej (sygnału) i zar ejestrowanych w czasie pomiaru danych meteorologicznych (współczynnik nr), stosując wzór:

A =

c

thr

Liczbę N wyznacza się droga dodatkowych pomiarów reszty opóźnienia fazy Acp wykonywanych przy użyciu tzw. pomocniczych częstotliwości wzorcowych.

Wartość k wyznacza się drogą pomiaru bazy o znanej długości.

Ze względu na zakres widma przesyłanych sygnałów skonstruowane dotychczas dalmierze elektromagnetyczne można podzielić na dwie grupy: dalmierze radiowe i dalmierze świetlne.

Wśród dalmierzy radiowych możemy wyodrębnić dwa rodzaje przyrządów: systemy radiolokacyjne i dalmierze mikrofalowe.

Zastosowanie radaru do pomiarów odległości zapoczątkowane zostało w roku 1942 z przeznaczeniem go do wyznaczania poi ożenią obiektu w przestrzeni.

W dalmierzach mikrofalowych stosuje się fale nośne centymetrowa o długościach X w zakresie 0.8 cm - 10 cm.

Dalmierz mikrofalowy składa się z dwóch stacji: głównej, emitującej fale elektromagnetyczne i pomocniczej (odzewowej), która odmierza i retransmituje fale. Stacje ustawione są w punktach końcowych mierzonego odcinka, pomiar odległości polega na pośrednim wyznaczeniu czasu przebiegu fali elektromagnetycznej od stacji głównej do pomocniczej i z powrotem. Przy pomiarze czasu ma tu zastosowanie kombinacja metod impulsowej i fazowej, podczas gdy pomiary dalmierzami radarowymi wykonujemy jedną z tych metod. Odczyty w dalmierzach mikr ofalowych otrzymuje się z lampy oscyloskopowej, a w najnowszych typach podawane są one od razu w metrach przez cyfrowe wskaźniki mechaniczne lub elektroniczne. Zasięg dalmierzy mikrofalowych wynosi od kilkudziesięciu metrów do 120 km. Średni błąd pojedynczego spostrzeżenia (błąd standardowy) ml pomiaru odległości 1 podaw^any dla dalmierzy mikrofalowych w postaci następującego wzoru:

m, =±(a + bl0'⁶l)

gdzie a wynosi od 1 do 5 cm. b - współczynnik (od 3 do 16), 1 - długość mierzonego odcinka w cm. Z wzom wynika, że błąd w małym stopniu zależy od długości mierzonego odcinka i dlatego błąd w^rzględny pomiaru jest tym większy, im krótsze są odległości (w^ralia się od 1: 10000 do 1:200000).

Dalmierze świetlne można podzielić na dwie grupy: dalmierze interferencyjne i dalmierze elektrooptyczne działające na zasadzie pośredmego pomiaru czasu przebiegu światła widzialnego i bliskiej podczerwieni (0,4 - 1,0 pm).