85629

Wady budowy krystalicznej.

Odkształcenie plastyczne powoduje w metalach zaburzenie struktury krystalicznej. Objawia się to defektami sieci, takimi, jak wady punktowe oraz dyslokacje.

Wady punktowe budowy sieci to wakanse (wolne węzły) oraz atomy międzywęzłowe, które po opuszczeniu węzłów sieci umiejscawiają się w wolnych lukach na skutek drgań cieplnych.

Wady punktowe powodują lokalne odkształcenie sieci przestrzennej kryształu, a ponadto mają wpływ na właściwości elektryczne metali. Koncentracja wad punktowych powoduje zwiększenie oporności elektrycznej metalu.

A    B

Rys. 3.1. Wady punktowe budowy krystalicznej: A - wakans; B - atom międzywęzłowy.

Dyslokacje są liniowymi wadami budowy krystalicznej. Wyróżnia-my dwa podstawowe rodzaje dyslokacji: krawędziową oraz śrubową.

Dyslokacja krawędziowa tworzy się w materiale przez nadcięcie. Następuje przesunięcie części materiału, poniżej miejsca nadcięcia, względem części górnej, prostopadle do linii nadcięcia. Wokół miejsca dyslokacji występuje jednocześnie postaciowe i objętościowe odkształ-cenie kryształu.

Dyslokacją śrubową nazywa się natomiast przesunięcie dolnej części kryształu względem górnej części, w kierunku równoległym do granicy nadcięcia. Wokół miejsca dyslokacji występuje jedynie postaciowe odkształcenie sieci krystalicznej.