80137

1. Synteza myśli helleńskiej. Arystoteles: (str. 30)

a) Arystoteles: (384-322). liczeń Platona (później zagorzały ideowy przeciwnik). najwybitniejsza postać greckiej kulimy, posiadał rozległą wiedzę (przyrodoznawstwo, fizyka, logika, ekonomia, etyka, estetyka, polityka). Był synem lekarza, urodzony w przygranicznej Stagirze; podobnie jak Platon, który założył Akademię, utworzył Liceum, przez wiele lat był wychowawcą Aleksandra Macedońskiego.

• poglądy Arystotelesa:

wypracował nową metodę badawczą (doświadczenie empiryczne ważniejsze od apriorycznych założeń)

na gruncie nauki o państwie odrzucił platoński obraz idealnej polis, dobrej na wszystkie okoliczności

państwo należy do tworów natury, jest syntezą mniejszych wspólnot, rodzinnych i wiejski cli, odznacza się samowystarczalnością, celem państwa jest zapewnienie wszechstronnego rozwoju materialnych i duchowych potrzeb człowieka

-    ustrój państwa zależy od wielu czyiuiików. położenie geograficzne, siła społeczeństwa, stan gospodarki, wielkość terytorium i charakter narodu

podział na dobre (interes ogółu) i złe państwo (interes jednostki)

Arystoteles rozumiał że rządy mogą przejmować bogaci (oligarclua). albo biedni (demokracja), ale osobiście wolał trzecie rozwiązalne, a mianowicie rządy klasy średniej (tzw. politea) był zw'oleimikiem polityki „złotego środka”

podział społeczny warunkuje status materialny (bogaci, klasa średnia, biedni)

cnotami klasy średniej, zdaniem Arystotelesa są: umiarkowanie. rozsądek, „kroczenie” po środku

drogi

-    jego poglądy na kwestie niewolnictwa były typow^fe dla ówczesnego porządku społecznego, jednakże uważał, że jest to stan przejściowy (rozwój tecluiiki miał wyprzeć niewolników z produkcji)

niewola zdaniem Arystotelesa wynika z:

- prawa natury (np. urodzenie w niewoli)

~ prawa pozytywnego (czyli prawu stanowionego przez człowieka w ramach organizacji państwowej; np. niewola z mocy prawa wojennego)

-    myśl arystotelesowska będzie liispirow-ała rozwój wielu doktryn epoki feudalnej i wczesnych czasów- nowożytnych