86666

1. Nadzór nad samorządem terytorialnym.

Zapewnieniu niezbędnej jednolitości funkcjonowania całego systemu administracji publicznej służą natomiast procedury nadzorcze. Nadzór jest to przyznanie organowi nadzorującemu ściśle określonej sumy środków oddziaływania na organ nadzorowany, a poza tym pozostawienie organowi nadzorowanemu możliwości samodzielnego działania. Do typowych środków nadzoru zaliczmy środki dotyczące działalności organu nadzorowanego, takie jak kontrola, wyrażanie opinii lub zgody na niektóre decyzje czy akty organu nadzorowanego, uchylanie decyzji czy aktów organu nadzorowanego, oraz środki dotyczące organu nadzorowanego jako takiego, rozwiązanie organu czy zawieszenie jego członków. Nadzór jest sprawowany przez organy administracji rządowej. Nie istnieją natomiast procedury nadzorcze pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego różnych szczebli.

Do najważniejszych środków nadzorczych należy zaliczyć:

1.    prawo żądania niezbędnych informacji i sprawozdań oraz wizytowania jednostek samorządu terytorialnego,

2.    stwierdzenie nieważności uchwały organu jednostki samorządu terytorialnego; jeżeli uchwala takiego organu jest sprzeczna z prawem, to staje się ex lege nieważna; rolą organu nadzorczego jest tylko skierowanie tej nieważności, a od tego stwierdzenia organ samorządowy może zwtócIć się do sądu administracyjnego o wydanie ostatecznego rozstrzygnięcia,

3.    wstrzymanie wykonania uchwały organu samorządowego wraz z momentem stwierdzenia jej nieważności,

4.    zawieszenie organów jednostki samorządu terytorialnego i ustanowienie zarządu komisarycznego na okres do 2 lat; decyzja może być podjęta tylko przez premiera,

5.    rozwiązanie zarządu przez wojewodę co możliwe jest tylko w razie naruszenia przez rząd Konstytucji lub powtarzających się naruszeń ustaw i tylko po uprzednim zwróceniu się wojewody do rady (sejmiku).