indywidualność oryginalność w tym sensie ma być rozumiana. Np. działania szkolne zdania z języka polskiego, na zadany temat mogą doprowadzić do tego efektu Natomiast nauki techniczne jeżeli mamy pewną procedurę rozwiązania zadania to efekt będzie identyczny i rozwiązanie tego zadania ma doprowadzić doz góry założonego efektu. Tutaj tej indywidualności, oryginalności nie będziemy mieć. Może się pojawić ale rzadziej.
• Ustalenie utworu - po to jest wskazywany przez ustawodawcę po to aby ustalić od jakiego momentu rozpoczyna się oclu ona autorsko - prawna Od jakiego momentu przysługują prawa autorskie do tego utworu Ustalenie utworu to uzewnętrznienie utworu, w tym sensie że utworów' uzyskuje jakąś samodzielność poza autorem, poza jego świadomością może występować funkcjonować samodzielnie. Bądź jest utrwalone na nośniku bądź pozostaje w pamięci osób. który ten utwór widziały i zapoznał)' się z nim. Uzewnętrznienie może mieć charakter trwały: zapisania utworu na płycie, wydania, opublikowania w wersji papierowej (literatura) hib postać ulotna np nadanie, odśpiewanie, wymówienie, przedstawienie, które nikt nie zapisuje za pomocą różnych technik. Także ustalane utworu to jakiekolwiek uzewnętrzniane utworu taki moment kiedy z utworem mogą zapoznać się różne osoby poza twórcą. Nawet jedna osoba to już niema znaczaua. Ta niezależność, samodzielność utworu jest to charakterystyczne dla prawa kontynentalnego m.in. i naszego od okresu konwencji Bcmcjskiej w XIX wieku podpisanej w 1886 roku ta zasada już wówczas została założona, ze ochrona rozpoczyna się z chwilą ustalana utworu. Ochrona jest automatyczna i nic potrzeba podejmować żadnych czynności żeby ta oclirona się rozpoczęła. Stad też przyjęto momait ustalenia utworu. Utwór ustalony to nie koniecznie utwór skończony Utworem może być też szkic, pierwszy kadr filmu, jakaś myśl twórcza, działanie indywidualne, oryginalne, ale wcale nie skończone. Czasem tak jest ze autor wystawia dzieło, ale nie uwraża go za skończone bo on do końca życia mógłby nad nim pracować Utwór wcale nie musi być skończony według woli autora, zdanie może zawsze zmienić i praca nad nim może się odbywać
Ustawodawca wskazał te elementy, które utwór musi spełniać w kolejnym przepisie ustawodawca wymienia przykładowe rodzaje utworu Ze względu an to że tmdno je wymienić i wskazać jakie efekty działalności twórczej mogą mieć indywidualny charakter Dużo jest technik zwłaszcza dzisiaj jak np. teduiiki cyfrowe W XIX wieku nic było tak dużo tych form przedstawiana, utrwalana utworu ustawodawca chcą objąć wszystkie te możliwości wskazuje przykładowe utwór)', w jaki sposób mogą być zapisane, wyrażone, ale nie są to wszystkie. Wraz z pojawieniem się nowych możliwości mogą się pojawić nowe utwory
Przedmiotem prawa autorskiego mogą być następujące utworu:
1. Utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi - utwory literackie, plastyczne, naukowe, kartograficzne, programy komputerowe jako wyrażone symbolami różnego rodzaju;
2. Utwory plastyczne;
3. Utwory Fotograficzne
4. Utwory Lutnicze
5. Utwory Wzornictwa przemysłowego
6. Utwory architektoniczne, urbanistyczne, architektoniczno - urbanisty czne - projekty architektoniczne, stosowane w procesie budowlanym
7. Utwory muzyczne i słowno muzyczne
8. Sceniczne, choreograficzne i autonomiczne - przedstawienia o różnym charakterze
9. Audiow izualne - utwory filmowe połączaiie wcześniejszych muzycznych, scaucznych i innych
Przy okazji praw autorskich należy pamiętać, że ochroną może być objęty' wyłącznie sposób wyrażenia utworu, a nie treść, czy temat. Forma- sposób wyrażenia utworu. Właśnie tai katalog przykładowy dotyczy różnych fonu przedstawieniowych utworu, różnych możliwości technicznych, które dają różne możliwości zapisania, utrwalenia utworu. Ochroną nie są objęte odkrycia, idee. procedury, metody i zasady działania, a także koncepcje matematyczne. Przede wszystkim należ)' pamiętać o tym że sposób wyrażenia jedynie jest przedmiotan ocluony prawa autorskiego Dlatego tak ważne jest we wszystkich utworach, także w pracach dyplomowych to ze zwracamy uwagę na wyrażenie. Aby własnymi słowami temat został przedstawiony. Temat