Płytki krwi - 2x 104/ mm3 krwi
U ptaków limf. B powstają nie w szpiku kostnym lecz w bursie fabrycjusza, która jest uchyłkiem kloaki. Pozostałe komórki krwi powstają, podobnie jak u innych zwierząt, w szpiku.
2.Grasica: leży w śródpiersiu. Składa się z 2 płatów, każdy z nich jest otoczony torebką łącznotkankową. Powstaje z 2 listków zarodkowych: endo- i ektodermy, dlatego wyraźnie są tu reprezentowane 2 rodzaje komórek. Na przekroju przez grasicę widzimy część korową (biała, podzielona na zraziki --> torebka łącznotkankowa) i ciemniejszy jednolity rdzeń.
W grasicy występują komórki umożliwiające dojrzewanie limf.T. Są to komórki nabłonkowe występujące w koize i rdzeniu: korowe mają zawinięty kształt, rdzeniowe są wydłużone i przypominają fibroblasty. Produkują hormony wzrostu, min.:
• tymozyna
• tymopoetyna
• czynnik grasiczy
W grasicy występują też tzw. ciałka Hassala oraz makrofagi i kom. dendrytyczne. Kom. nabłonkowe mają liczne rozgałęzienia i otaczają tworzące się limfocyty. Kom. nabłonkowe nazywamy często komórkami opiekuńczymi.
Kształt i wielkość grasicy jest cechą osobniczą. U człowieka powstaje już w 10 tyg. życia płodowego. Jest dobrze rozwinięta w momencie urodzenia, wtedy też jest największa. Stopniowo ulega zmniejszeniu i w okresie pokwitania ulega inwolucji - poszczególne jej elementy są zastępowane tkanką tłuszczową, ale pozostają grudki w których przez całe życie powstają limfocyty T (choć mniej intensywnie niż w życiu płodowym i w dzieciństwie).
Rola grasicy w procesach odporności owych sprowadza się do hormonów, które produkuje. Ich niedobór może bowiem prowadzić do choroby wyniszczeniowej, kiedy to saprofity występujące na powierzclini organizmu i w jego wnętrzu zaczynają mu zagrażać.
Limfocyty dojrzewają w 2 etapach: pierwszy w korze, a drugi w rdzeniu grasicy. W grasicy limfocyty uczą się, rozmnażają, ale część z nich ulega apoptozie. Komórki Hassala prezentują limf.T własne antygeny i te w asocjacji z własnym MHC ulegają apoptozie. W przeciwnym wypadku były by bowiem niebezpieczne dla organizmu. U myszy aż 90% wszystkich limfocytów T ulega samozniszczeniu w czasie dojrzewania w grasicy.
Limfocyty Th, Tc i Ts noszą specyficzne markery CD.
Th — CDj+
- Tc-CDs*
Ts - CD«+
W czasie dojrzewania limfocytów dochodzi do ekspresji tych markerów na niektórych komórkach. Niedorozwinięte limfocyty nazywamy tymocytami. Limfocyty Th4ł mogą być 2 rodzajów: Thl (uczestniczą w pomocy komórkowej) lub Th2 (w humoralnej)
W grasicy (tkanka centralna) nie ma produkcji przeciwciał. Szpik kostny jest tkanką zarówno centralną jak obwodową, gdyż zachodzi tam produkcja przeciwciał