2/1. Organizacja społeczna i jej pozycja w pa.
Organizacja społeczna - rozumie się przez to organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje społeczne. Przyznanie praw procesowych strony organizacji społecznej jest uzależnione od spełnienia łącznie dwóch przesłanek:
jest to uzasadnione celami statutowymi organizacji - co ma miejsce wtedy, gdy sprawa będąca przedmiotem danego postępowania mieści się w zadaniach organizacji określonych w statucie,
- zachodzi potrzeba ochrony interesu społecznego - z czym będziemy mieli do czynienia wtedy, gdy skutki decyzji wpływać będą na sytuację prawną nie tylko strony, ale również innych podmiotów, na otoczenie.
Organizacja społeczna ma następujące prawa procesowe:
żądania wszczęcia postępowania w indywidualnej sprawie - regułą jest, Ze gdy chodzi o przyznanie uprawnienia, to postępowanie jest wyznaczane na wniosek strony, gdy zaś chodzi o nałożenie na stronę obowiązku, o pozbawienie lub ograniczenie uprawnień, to następuje to z urzędu. Prawo procesowe stanowi, Ze gdy organ wszczyna postępowanie z urzędu w sprawie, w której prawo materialne wymaga wniosku strony, a robi to mając na uwadze ważny jej interes, to musi w toku postępowania uzyskać zgodę strony na jego prowadzenie, jeżeli zgody takiej nie uzyska, musi postępowanie umorzyć. Organizacja społeczna może żądać wszczęcia postępowania wtedy, gdy przepisy prawa materialnego dopuszczają wszczęcie postępowania z urzędu. Organ administrujący, uznając żądanie organizacji społecznej za uzasadnione, wydaje postanowienie o wszczęciu postępowania z urzędu. Na postanowienie odmowne organizacja społeczna może wnieść zażalenie, a następnie skargę do NSA.
dopuszczenia jej do już toczącego się postępowania - niezależnie od tego, czy zostało ono wszczęte na wniosek strony, czy z urzędu. Dopuszczenie organizacji społecznej do postępowania następuje w drodze postanowienia. Na postanowienie odmowne służy organizacji zażalenie, a następnie skarga do NSA. Organ musi postanowienie odmowne uzasadnić pod względem faktycznym i prawnym. Zasadność odmowy będzie poddana kontroli organu wyższego stopnia oraz kontroli NSA. Do kpa wprowadzono przepisy o udziale organizacji społecznej na prawach strony w celu poddania kontroli społecznej działania organów administrujących. Poza tym wprowadzono rozwiązanie, w myśl którego skarga pochodząca od osób trzecich stanowi materiał rozpoznawany z urzędu przez organ, a wnoszą ten materiał też podmioty nie mające interesu prawnego w sprawie. Organizacja społeczna dopuszczona już do postępowania ma prawa strony zgodnie z art.31 § 3. Organ administrujący ma obowiązek powiadomienia organizacji społecznej o wszczęciu postępowania w sprawie innej osoby, jeżeli organ ten uzna, że organizacja może być zainteresowana udziałem w tym postępowaniu ze względu na swoje cele statutowe i gdy leży to w interesie społecznym.